Όταν η υπουργός πολιτισμού Λίνα Μενδώνη ακύρωνε το ταξίδι της στο Λονδίνο, το τριήμερο της Καθαράς Δευτέρας, για να μεταβεί εκτάκτως στην Αρχαία Ολυμπία, κανείς δεν υποψιαζόταν πως η τροποποίηση του σχεδιασμού της συνδεόταν, έστω και εν μέρει, με τον επικείμενο κατάπλου, την 1η Μαρτίου, στο Κατάκολο του προερχόμενου από τη Γένοβα κρουαζιερόπλοιου MSC Opera.
News και Fake news(;)
Άλλωστε, τίποτα σχετικό δεν αναφέρθηκε επισήμως, ενώ στο Δελτίο Τύπου που εξέδωσε το Υπουργείο Πολιτισμού στις 3 Μαρτίου υπογραμμιζόταν πως η αυτοψία της υπουργού στο χώρο ήταν επιβεβλημένη “με αφορμή την τελετή της Αφής της Ολυμπιακής Φλόγας, στον χώρο της Αρχαίας Ολυμπίας, που θα ταξιδέψει στο Τόκυο, αλλά και ενόψει της επικείμενης τουριστικής περιόδου”.
Η σύνδεση της επίσκεψης Μενδώνη με την άφιξη στην Αρχαία Ολυμπία των τουριστών που επέβαιναν στο MSC Opera έγινε από φιλικά στην κυβέρνηση ηλεκτρονικά μέσα ενημέρωσης, που εγκωμίαζαν την κίνηση της υπουργού να αποτρέψει με την φυσική παρουσία της το ενδεχόμενο οι τουρίστες να βρούνε το χώρο κλειστό. “Στην Ολυμπία η Λίνα Μενδώνη, μαζί με τους επισκέπτες κρουαζιερόπλοιου από την Ιταλία” τιτλοφόρησε το κείμενό της η iefimerida.gr (5/3), ενώ στο δικό του άρθρο με τίτλο “Εύγε κ. Λίνα Μενδώνη!” (4/3) το olympia.gr σημείωνε: “Την ώρα που ο τουρισμός αντιμετωπίζει μέγιστη απειλή λόγω του ιού και του μεταναστευτικού, κάποιοι φωστήρες συνδικαλιστές σχεδίαζαν να κλείσουν τον αρχαιολογικό χώρο της αρχαίας Ολυμπίας, την ώρα που κατέφταναν χιλιάδες επισκέπτες με κρουαζιερόπλοιο στο Κατάκολο. Μία πράξη αδιανόητη, αντεθνική που δεν δικαιολογείται από καμιά διεκδίκηση αιτημάτων, όσο δίκαιη και αν είναι. Τι έκανε λοιπόν η υπουργός Πολιτισμού; Αμέσως μετέβη στον αρχαιολογικό χώρο της αρχαίας Ολυμπίας, απέτρεψε την κινητοποίηση και επί δύο ολόκληρες ημέρες και υποδεχόταν και έκανε ξενάγηση στους τουρίστες! Προσωπικά η ίδια!”
Το επίσης φιλοκυβερνητικό (και εμφατικά φιλο-Μενδωνικό) liberal.gr, από την πλευρά του, στο δημοσίευμα “Πώς η Λίνα Μενδώνη απέτρεψε την απεργία στην Αρχαία Ολυμπία” (5/3) απογείωσε το θέμα! “Πώς θα σας φαινόταν αν πηγαίνατε εκδρομή το περασμένο τριήμερο στην αρχαία Ολυμπία και βρίσκατε κλειστό τον αρχαιολογικό χώρο όπως και το αρχαιολογικό μουσείο και το μουσείο Ιστορίας των Ολυμπιακών Αγώνων; Θα ήταν ό,τι χειρότερο μπορούσε να συμβεί, σε κάθε περίπτωση αλλά ακόμα περισσότερο σε αυτήν που διανύουμε με τον κορονοϊό να απειλεί τον τουρισμό μας, σε καμία περίπτωση δεν θα έπρεπε να στείλουμε στο εξωτερικό δυσφημιστικές εικόνες.” έγραφε, περίπου πανηγυρίζοντας για την κίνηση-ματ της Λίνας Μενδώνη που θα έπρεπε να γίνει παράδειγμα προς μίμηση…
Από το ίδιο δημοσίευμα μαθαίνουμε ότι η υπουργός πρόλαβε “τις κινήσεις κάποιων συνδικαλιστών, που συντάσσονταν με όσους ήθελαν να ματαιωθεί ο κατάπλους του κρουαζιερόπλοιο” και ότι η ίδια “χαιρέτισε τους τουρίστες που εισέρχονταν από νωρίς”, δεδομένου, άλλωστε, πως “ανήκει στων φρονίμων τα παιδιά και μελετά πάντοτε όλες τις πλευρές ενός θέματος πριν καταλήξει σε απόφαση. Επίσης, προβλέπει, ώστε να μην τρέχει πίσω από τα γεγονότα”. Άλλωστε, κατά το ίδιο πόνημα, “η ανησυχία για τον κορονοϊό είναι θεμιτή, αλλά δεν είναι δυνατόν να καθορίζει την πολιτική ενός κράτους”…
Όπως πολύ σύντομα αποδείχθηκε, η πραγματικότητα είχε εντελώς διαφορετική άποψη, τόσο από την Λ. Μενδώνη όσο και από τους χειροκροτητές της.
Εννοείται πως τα εν λόγω δημοσιεύματα ουδόλως ενόχλησαν την υπουργό Πολιτισμού, που παρά την επέλαση του Covid-19, συνέχιζε αμέριμνα να υλοποιεί τον πυκνό εργασιακό της προγραμματισμό, με ζήλο περισσό. Όταν όμως εμφανίστηκαν δημοσιεύματα που την κατέκρινανγια τη στάση της στο θέμα του MSC Opera (δεδομένου ότι η ανησυχία των εργαζομένων στην Αρχαία Ολυμπία, αλλά και στην τοπική κοινωνία ευρύτερα, συνδεόταν με την εμφάνιση κρούσματος κορονοϊού στο κρουαζιερόπλοιο) αντέδρασε έντονα, μιλώντας για προσπάθεια κατασυκοφάντησής της, επιφυλασσόμενη, μάλιστα, “για την άμεση άσκηση των νομίμων ένδικων μέσων εναντίον όσων δημιουργούν και αναπαράγουν fake news”.
Η αλήθεια για το MSC Opera
Όπως προκύπτει από την δική μας έρευνα για το θέμα, το περιβόητο κρουαζιερόπλοιο έκανε στις 27 Φεβρουαρίου την πρώτη επιβίβαση επιβατών από τη Ρώμη. Ανάμεσα στους επιβάτες, όπως ανακοινώθηκε εκ των υστέρων, ένας τουλάχιστον (αυστριακά μέσα ενημέρωσης μιλάνε για ζευγάρι) είχε ασθενήσει από τον Covid-19. Ο προσβεβλημένος από τον ιό επιβάτης αποβιβάστηκε την επόμενη μέρα στη Γένοβα, όπου το MSC Opera παρέμεινε επί 8ωρο και επιβίβασε και νέους επιβάτες.
Παρά την από 29ης Φεβρουαρίου επιστολή του Δημάρχου Πύργου προς τον Υπουργό Υγείας, που σημείωνε πως “ο Δήμος Πύργου, η τοπική κοινότητα Κατακόλου ο Εμπορικός Σύλλογος, ο Ιατρικός Σύλλογος εκφράζουν την ανησυχία τους και τις επιφυλάξεις για τη σκοπιμότητα της προσέγγισης του συγκεκριμένου πλοίου”, ο κατάπλους του κρουαζιερόπλοιου επιτρέπεται και η υπουργός Πολιτισμού υποδέχεται τους επιβάτες στην Αρχαία Ολυμπία την 1η Μαρτίου.
Σύμφωνα με το πρόγραμμά του, το MSC Opera καταπλέει και στο Ηράκλειο (2/3), όχι όμως στη Χάιφα (Ισραήλ, 4/3) και στη Λεμεσό (5/3) όπου δεν γίνεται δεκτό… Έτσι, δένει στη Ρόδο, στις 3 Μαρτίου αντί για τις 6 του μηνός, όπως ήταν προγραμματισμένο. Για να καλύψει την “τρύπα” στο πρόγραμμά του, ζητά να πιάσει εκτάκτως σε Πειραιά, Κέρκυρα και Μάλτα. Οι ελληνικές αρχές συνεχίζουν να μην έχουν κανένα πρόβλημα να το δεχτούν, οι επιβάτες αποβιβάζονται στον Πειραιά στις 4 Μαρτίου και επισκέπτονται την Ακρόπολη, όπου ειδοποιούνται από τον καπετάνιο και επιστρέφουν στο πλοίο εσπευσμένα. Εκεί μαθαίνουν το νέο για τον ασθενή Αυστριακό επιβάτη που είχε αποβιβαστεί στη Γένοβα. Ούτε η επιβεβαίωση της υποψίας πτοεί τις ελληνικές αρχές που επιτρέπουν στο καράβι να πιάσει και στην Κέρκυρα! Αντίθετα, δεν επιτρέπεται από της αρχές της Μάλτας ο κατάπλους στη Βαλέτα, με τους γιατρούς της περιοχής να απειλούν με απεργία σε περίπτωση που το πλοίο γίνει δεκτό. Το MSC Opera συνεχίζει στη Μεσίνα (8/3), στη Ρώμη (9/3 και πρώτη αποβίβαση) και τέλος στη Γένοβα (10/3). Τα επόμενα ταξίδια του ματαιώνονται.
Όπως είναι γνωστό, η ελληνική κυβέρνηση αποφάσισε τελικά στις 15 Μαρτίου να απαγορευτεί η πρόσδεση κρουαζιερόπλοιων στα ελληνικά λιμάνια, ενώ διέκοψε και
της ακτοπλοϊκή μεταφορά επιβατών ειδικά από και προς την Ιταλία.
Είναι προφανές πως στην περίπτωση του MSC Opera υπάρχει ζήτημα με τη στάση των ελληνικών αρχών, οι οποίες, σε εντελώς διαφορετική γραμμή πλεύσης από αυτές της Κύπρου, του Ισραήλ και της Μάλτας, επέτρεψαν τον κατάπλου του συγκεκριμένου κρουαζιερόπλοιου σε 5 ελληνικά λιμάνια, ενώ το πρόβλημα με τον κορονοϊό στην Ιταλία είχε ήδη πάρει διαστάσεις, ακόμη και μετά την επιβεβαίωση πως ένας τουλάχιστον επιβάτης του είχε προσβληθεί από τον ιό.
Ερωτηματικό γεννάται και για την πρωτοβουλία (ή μήπως “επιστράτευση”;) της υπουργού Πολιτισμού Λίνας Μενδώνη να σπεύσει επιτόπου για να καθησυχάσει τις ανησυχίες από την άφιξη του πλοίου στο πρώτο ελληνικό λιμάνι της διαδρομής του, αλλά και για την επικοινωνιακή διαχείριση του θέματος που επέλεξε.
Η λειτουργία μουσείων και αρχαιολογικών χώρων
Η κ. Μενδώνη βρέθηκε όμως στο επίκεντρο μιας ακόμη έντασης σχετικής με τη διαχείριση του θέματος με τον κορονοϊό.
Όλη την προηγούμενη εβδομάδα παρακολουθήσαμε ένα θέατρο του παραλόγου με τους εργαζόμενους στο Υπουργείο Πολιτισμού (αρχαιολόγους, αρχαιοφύλακες κοκ) να ζητούν εύλογα και μετ’ επιτάσεως, να ανασταλεί η λειτουργία μουσείων και αρχαιολογικών χώρων, δεδομένου ότι αποτελούν χώρους συγκέντρωσης και ενίοτε συνωστισμού μεγάλου πλήθους ανθρώπων και δη επισκεπτών από διάφορες περιοχές του κόσμου.
Η αρμόδια υπουργός, μετά από σιωπή ημερών, ανακοίνωσε στις 12 Μαρτίου πως, ενώ θέατρα, κινηματογράφοι και χώροι πολιτιστικών εκδηλώσεων κλείνουν, μουσεία και αρχαιολογικοί χώροι θα συνεχίσουν να λειτουργούν “με ελεγχόμενη ροή επισκεπτών”, ενώ με ευθύνη των εργαζομένων θα πρέπει να περιορίζονται σε 20-30 τα άτομα που θα βρίσκονται σε κάθε μουσειακή αίθουσα…
Η σφοδρή αντίδραση των εργαζομένων, που μίλησαν για ανεφάρμοστα μέτρα και για ανευθυνότητα εκ μέρους της, υποχρέωσαν τη Λίνα Μενδώνη να ανασκευάσει την επομένη, ανακοινώνοντας το κλείσιμο τελικά μουσείων και αρχαιολογικών χώρων, όχι όμως για την προστασία της δημόσιας υγείας, αλλά… ελλείψει του αναγκαίου φυλακτικού προσωπικού!
Πάντως, πέρα από τις αντιδράσεις των εργαζομένων και την γενική κατακραυγή, ενδέχεται στην τελική απόφαση για λουκέτο σε μουσεία και αρχαιολογικούς χώρους να βάρυνε και το υποχρεωτικό κλείσιμο, την ίδια μέρα που ελήφθη η απόφαση, του Μουσείου των Δελφών, ύστερα από την πληροφορία πως ένας από τους επισκέπτες του παρουσίασε συμπτώματα του κορονοϊού
Σε κάθε περίπτωση, αξίζει να σημειωθεί πως η υπουργός Πολιτισμού, άγνωστο γιατί και μέσα από ποια διαδικασία, πήρε πάνω της το ζήτημα της λειτουργίας ή μη μουσείων και αρχαιολογικών χώρων, σε αντίθεση με τις αντίστοιχες αποφάσεις για σχολεία, πανεπιστήμια, φροντιστήρια, δικαστήρια, θέατρα κ.ο.κ, οι οποίες δεν ανακοινώθηκαν βέβαια από τους οικείους υπουργούς, αλλά από το Υπουργείο Υγείας.
Ανευθυνότητα ή εντεταλμένη υπηρεσία;
Στα ερωτήματα που γεννά η διαχείριση από την υπουργό Πολιτισμού των θεμάτων τόσο του κρουαζιερόπλοιου MSC Opera όσο και της λειτουργίας μουσείων και αρχαιολογικών χώρων, πολλές απαντήσεις θα μπορούσαν να δοθούν.
Πρόκειται για το σύνδρομο της “καλής μαθήτριας” που την κατατρύχει και της βαθιάς ανάγκης της να επιβεβαιώνει σε κάθε ευκαιρία την “αποτελεσματικότητα” και την εργατικότητά της, όπως διατείνονται κάποιοι κακεντρεχείς, τα οποία την οδηγούν σε λανθασμένες ή και ανεύθυνες αποφάσεις; Αποφάσεις που αντικειμενικά συνιστούν απειλή για τη δημόσια υγεία.
Μήπως πάλι, σε αντίθεση με όσα υποστηρίζουν οι λογής αγιογράφοι της, η κ. Μενδώνη δεν έχει στ’ αλήθεια επίγνωση των πραγματικών διαστάσεων σημαντικών θεμάτων που εκφεύγουν των στενών αρμοδιοτήτων της, όπως εν προκειμένω η επιδημία του κορονοϊού; Σε αυτήν την κατεύθυνση συνηγορεί, πάντως, η εντατική ενασχόλησή της τις τελευταίες ημέρες με ζητήματα καταφανώς δευτερεύοντα και άσχετά με την αναγκαία λήψη μέτρων ενάντια στην εξάπλωση του Covid-19 στο υπουργείο όπου προΐσταται. Παράδειγμα; οι προκηρύξεις για τις διευθυντικές θέσεις στα Μουσεία Ακρόπολης και Κανελλοπούλου, οι ανακοινώσεις για τα έργα ανάδειξης της ρωμαϊκής φάσης του αρχαιολογικού χώρου της Ολυμπίας κ.ο.κ.
Μια άλλη εκδοχή, βέβαια, θα ήταν πως η Λίνα Μενδώνη κινήθηκε σε κάθε περίπτωση με γνώμονα τη διαφύλαξη των συμφερόντων του τουριστικού κεφαλαίου. Είναι γνωστό πως οι ταμειακές ροές που γεννούν οι αφίξεις κρουαζιερόπλοιων σε λιμενικά ταμεία και λοιπούς εμπλεκόμενους είναι πολύ μεγάλες, όπως μεγάλες είναι και οι οικονομικές απώλειες τουριστικών πρακτόρων από ενδεχόμενες ακυρώσεις ομαδικών επισκέψεων σε μουσεία και αρχαιολογικούς χώρους, οι οποίες έχουν προπληρωθεί.
Ενδεχομένως, η απάντηση να είναι και ένας συνδυασμός των παραπάνω.
