Πριν δέκα χρόνια, στις 5 Μαΐου του 2010, πραγματοποιήθηκε μια από τις μεγαλύτερες, εντονότερες και φονικότερες, δυστυχώς, πορείες διαμαρτυρίας στην πρόσφατη ιστορία της Αθήνας. Ήταν ημέρα γενικής απεργίας, μια μέρα πριν την ψήφιση του πρώτου μνημονίου. Είχαν προηγηθεί αλλεπάλληλες νομοθετικές πρωτοβουλίες λιτότητας και ο κόσμος είχε ήδη αρχίσει να κατεβαίνει στον δρόμο. Υπήρχε αγωνιστική ετοιμότητα και ζύμωση.
Η πορεία προς την Βουλή ήταν οργισμένη. Ο κόσμος έβραζε. Οι τρεις πυκνότατες συγκεντρώσεις εκείνης της ημέρας, στο Πεδίο του Άρεως, στο Μουσείο και στην Ομόνοια είχαν πρακτικά ενωθεί λόγω του όγκου τους. Ενώ ακόμα η ουρά της πορείας δεν είχε φτάσει στο Μουσείο, ένα κομμάτι της πορείας βρισκόταν στις στήλες του Ολυμπίου Διός. Ήταν η μαζικότερη πορεία της εικοσαετίας.
Τα γεγονότα
Τα όσα έγιναν εκείνη την ημέρα μπροστά στη βουλή έχουν αποτυπωθεί σε βίντεο που είχαν αναρτηθεί. Και σε μαρτυρίες που είχαν αναρτηθεί στα, ακμαία ακόμα τότε μπλογκ και στο indymedia και άλλους παρεμφερείς ιστοχώρους.
1. Πορεία ΠΑΜΕ
2. Αποτύπωση των γεγονότων της πορείας από την Spiral Move
3. Επεισόδια στη Βουλή
Τα γεγονότα σε πολύ αδρές γραμμές έχουν περίπου ως τα εξής:
Τα μπλοκ του ΠΑΜΕ ξεκινούν από την Ομόνοια κατά τις 12 παρά τέταρτο και φτάνουν στη Βουλή κατά τις 13:00 – 13:15. Μπροστά στην αυξανόμενη ένταση μεταξύ συγκεντρωμένων και αστυνομίας, το ΠΑΜΕ σταματάει την πορεία και διαλύεται, ο οργανωμένος κορμός της πορείας του κατευθύνεται προς την Αμαλίας και τους Στύλους του Ολυμπίου Διός. Ο κόσμος παραμένει μπροστά στη Βουλή φωνάζοντας οργισμένα συνθήματα και έρχεται σε σύγκρουση με τις δυνάμεις των ΜΑΤ που την φρουρούν. Οι διαδηλωτές απωθούνται με δακρυγόνα αλλά ανασυντάσσονται και αντιπαρατίθενται πάλι με τα ΜΑΤ.
Μπλοκ του αναρχικού χώρου έχουν φτάσει εν τω μεταξύ στη Πλατεία Συντάγματος. Tο Υπουργείο Οικονομικών και η ‘Μεγάλη Βρετανία’ δέχονται επιθέσεις με μολότωφ, όπως και κάποια κτήρια τραπεζών. Ένα τμήμα των συγκεντρωμένων μετακινείται προς την Λεωφόρο Συγγρού, όπου μια ομάδα επιτίθεται στο κτήριο της Νομαρχίας Αττικής, μετά τις 15:00 πλέον. Παράλληλα υπάρχουν επιθέσεις της αστυνομίας σε μπλοκ που έχουν σκορπίσει γύρω από το Σϋνταγμα
4. Επίθεση ομάδας Ζήτα σε μπλοκ εργατικής παράταξης στην οδό Μητροπόλεως
Στην Πανεπιστημίου ενώ έχουν προηγηθεί φασαρίες και με την αστυνομία, ομάδες από άγνωστης ταυτότητας ‘μπάχαλους’ τρέχουν παράλληλα με την πορεία και επιτίθενται σε ό,τι βρουν. Οι ομάδες αυτές (κατά μαρτυρίες έμοιαζαν να αποτελούνται από πολύ νεαρά άτομα) είναι εξοπλισμένες με μάσκες γάντια, τσεκούρια, μαντήλια, σάκους κτλ. Ο κόσμος που προσπάθησε να τους σταματήσει όταν επιτέθηκαν στο δισκοπωλείο Metropolis, στο σουπερμάρκετ Bazaar και στο βιβλιοπωλείο Ιανός – αλλά και στην ίδια την Marfin, δέχεται βία απειλές και ύβρεις από αυτές. Τα περιστατικά βιαιοπραγίας και απειλών εναντίον διαδηλωτών από τις ομάδες αυτές ήταν συνεχή και άγρια.
Στις 14:03 κάποιοι από τις ομάδες αυτές επιτίθενται στο κατάστημα της Marfin και αφού σπάνε την πόρτα πετάνε μέσα βόμβες μολότωφ. Σαν αποτέλεσμα της δολοφονικής αυτής ενέργειας τρεις εργαζόμενοι που βρίσκονταν μέσα στην τράπεζα χάνουν την ζωή τους. Η πορεία συνεχίζει να περνάει για πολλή ώρα μετά μπροστά από το κτήριο της Marfin. Κανένας από την πορεία δεν είχε την παραμικρή ιδέα για το ότι υπήρξαν νεκροί εκείνη την στιγμή. Οι φήμες όμως άρχισαν να κυκλοφορούν σχετικά γρήγορα. Θα μάθαιναν όλοι για το φονικό κατά τις 16:00, όταν η ΕΣΗΕΑ ανέστειλε την απεργία της εκείνη την ημέρα.
5. Η πορεία στην Πανεπιστημίου και εργαζόμενοι παγιδευμένοι στην Μαρφίν
Τα τραγικά συμβάντα μαθεύτηκαν, χρησιμοποιήθηκαν, παραποιήθηκαν. Σε επίπεδο καταγραφής και διερεύνησης παραμένουν όμως πρακτικά άγνωστα χωρίς να έχει γίνει ποτέ έκτοτε μια σοβαρή δημοσιογραφική έρευνα για αυτά. Οι αστυνομικές έρευνες κατέληξαν με την παραπομπή σε δίκη δύο ατόμων που το δικαστήριο έκρινε εντέλει κατηγορηματικά πως δεν είχαν σχέση με το συμβάν. Δέκα χρόνια μετά, δεν έχουμε την παραμικρή ιδέα για το ποιοι διέπραξαν το έγκλημα και ποιος συντόνισε (αν κάποιος συντόνισε) τις ομάδες των άρτια εξοπλισμένων ‘μπάχαλων’.
Δεν ξέρουμε τίποτα επί της ουσίας. Οι μόνοι που καταδικάστηκαν ήταν στελέχη της Marfin για την απουσία αντιπυρικής προστασίας (ενώ είχε παραπεμφθεί και ο ιδιοκτήτης της), κάτι το σημαντικό βέβαια, αλλά όχι πρωτεύον. Παρόλα αυτά, ακόμα και η παράπλευρη αυτή καταδίκη δεν χώρεσε στο επίσημο μιντιακό αφήγημα για τα γεγονότα.
Η άντληση πολιτικής υπεραξίας από τους νεκρούς
Το φονικό πέρα από την άμεση φρίκη, είχε όμως και πολιτικές συνέπειες ιστορικού μεγέθους. Η μεγάλη ορμή του λαϊκού κινήματος εναντίον των μνημονίων ανακόπηκε και θα χρειαζόταν ένας χρόνος για να ξαναποκτηθεί στις πλατείες τον Μάιο του 2011. Ο λαϊκός παράγοντας εξουδετερώθηκε, καθώς η φρίκη για το φονικό πάγωσε κάθε δυναμική κινητοποίηση ή πάντως περιόρισε την συμμετοχή σε αυτές. Το πρώτο μνημόνιο πέρασε σχεδόν ανενόχλητα λοιπόν, πιθανόν την στιγμή, ίσως τη μόνη στιγμή, που θα ήταν πολιτικά εφικτό να ανατραπεί. Μπήκαμε στην περίοδο των μνημονίων και στην κατάρρευση του βιοτικού επιπέδου στην χώρα, με αύξηση της θνησιμότητας, την περαιτέρω αποσάθρωση του συστήματος υγείας. Τα χρόνια που ακολούθησαν ήταν εφιαλτικά και φονικά.
Αν όμως κανένας δεν φρόντισε να ψάξει επαρκώς για τους φυσικούς αυτουργούς του εγκλήματος και τα γεγονότα της ημέρας εκείνης, οι εικασίες για τους “ηθικούς αυτουργούς” της Μαρφίν αποτέλεσαν βιομηχανία. Βιομηχανία συλλογικής λαϊκής ενοχοποίησης, βιομηχανία πρώτης ύλης για την επινόηση επιχειρημάτων “tu quoque”, βιομηχανία συκοφάντησης των εκάστοτε αντιπάλων των “νόμιμων ιδιοκτητών” της χώρας, βιομηχανία άντλησης πολιτικής υπεραξίας από νεκρούς, ερήμην τους. Η εργαλειοποίηση των νεκρών της Marfin από πολιτικούς, δημοσιογράφους, δημοσιολογούντες και όλο το υπόλοιπο “μέτωπο της λογικής”, ήταν άλλωστε ευθέως ανάλογη της απαξίας με την οποία το ίδιο πολιτικό-μιντιακό μέτωπο μεταχειρίσθηκε τους συναδέλφους των νεκρών τα χρόνια που ακολούθησαν, τόσο τους τραπεζικούς (23,3% των αποδοχών τους έχασαν οι τραπεζοϋπάλληλοι την πενταετία 2010 – 2015) όσο και τους υπόλοιπους εργαζόμενους.
Για την Marfin έφταιγαν όλοι όσοι βόλευε τους κρατούντες να φταίνε, αλλά κυρίως ο κόσμος που κατεβαίνει στις διαδηλώσεις για να διεκδικήσει το δίκιο του, όσοι αμφισβητούσαν στο δρόμο τις πολιτικές της λιτότητας και την διάβρωση της δημοκρατίας: “Ναι, μειώσαμε το ΑΕΠ, καταβαραρθρώσαμε τους μισθούς, διαλύσαμε το σύστημα υγείας (ακόμα περισσότερο), αποχρηματοδοτήσαμε την παιδεία, οδηγήσαμε χιλιάδες μικρές επιχειρήσεις σε λουκέτο, απαλλάξαμε όσους κέρδισαν από την χρεωκοπία, πριν και μετά τα μνημόνια, μας χαρίσαμε τα δάνειά μας, αποδιαρθρώσαμε την βιομηχανία, βγάλαμε τα λεφτά στο εξωτερικό – αλλά κι εσείς για τη Marfin δεν λέτε τίποτα”.
Επειδή δεν μου αρέσει η συνωμοσιολογία, κάνω την εικασία πως η έλλειψη ζήλου για την ταυτοποίηση των δραστών της επίθεσης στην Marfin και η έλλειψη ζήλου για ένα αναλυτικό ρεπορτάζ γύρω από τα γεγονότα της ημέρας εκείνης από τα μεγάλα μέσα ενημέρωσης, δεν αποτελούν παράδοξο και δεν έχουν κίνητρα απόκρυψης. Νομίζω πως η επικοινωνιακή χρήση της υπόθεσης και η ρητορική της χρησιμότητα με την ευχέρεια διάχυτης ενοχοποίησης που προσέφερε, αποτελούσαν αντικίνητρο για την διερεύνηση της υπόθεσης δημοσιογραφικά, αλλά δυστυχώς και αστυνομικά.
Το Kosmodromio.gr θεωρεί πως υπάρχουν πολλές όψεις αυτού του δράματος που πρέπει να διερευνηθούν και να φωτιστούν. Δεσμευόμαστε να επανέλθουμε σύντομα και να ζητήσουμε την βοήθεια των αναγνωστών μας για την τεκμηρίωση των γεγονότων της ημέρας εκείνης. Παράλληλα να ανοίξουμε μια συζήτηση για την χρήση του εγκλήματος της Marfin πριν δέκα ακριβώς χρόνια και τον τρόπο με τον οποίο αποτέλεσε θεμέλιο λίθο της ‘μνημονιακής’ απολογητικής.
Και οι δύο συζητήσεις οφείλουν να γίνουν άμεσα, καθώς νέο κύμα αντιεργατικών και αντιλαϊκών μέτρων, ακόμα πιο σκοτεινό και από εκείνο του 2010, υψώνεται μπροστά μας. Για να μην επιτραπεί να υπάρξουν ‘νέες Marfin’, για να ξέρουμε τι είδους πολιτικός βαμπιρισμός καιροφυλακτεί για να ηθικολογήσει εναντίον των λαϊκών αντιστάσεων.
