του Charles Eisenstein

Τις προάλλες διασκέδασα διαβάζοντας μια κριτική του The Coronation στην οποία ο συγγραφέας ήταν απολύτως σίγουρος ότι είμαι κρυφο-συνωμοσιολόγος. Ήταν τόσο πειστικός που ακόμη κι εγώ πήγα να τον πιστέψω.
Τι είναι τέλος πάντων μια θεωρία συνωμοσίας; Κάποιες φορές ο όρος χρησιμοποιείται ενάντια σε οποιονδήποτε αμφισβητεί την εξουσία, ξεφεύγει από τα κυρίαρχα παραδείγματα ή πιστεύει ότι κρυφά συμφέροντα επηρεάζουν τους κυρίαρχους θεσμούς μας. Κατ’ αυτό τον τρόπο, είναι μια μέθοδος να συνθλίβεις διαφωνίες και να εκφοβίζεις αυτούς που αντιστέκονται στην κατάχρηση εξουσίας. Δεν χρειάζεται κανείς να εγκαταλείψει την κριτική σκέψη για να πιστεύει ότι ισχυροί θεσμοί κάποιες φορές συνωμοτούν, συγκαλύπτουν και είναι διεφθαρμένοι. Εάν θεωρία συνωμοσίας σημαίνει αυτό, τότε προφανώς κάποιες από αυτές τις θεωρίες είναι αληθινές. Θυμάται κανείς την Enron; Την υπόθεση Ιράν-Κόντρα; To COINTELPRO; To Vioxx; Τα όπλα μαζικής καταστροφής του Ιράκ;

Στην εποχή του Covid-19, ένα άλλο επίπεδο θεωρίας συνωμοσίας έχει έλθει στο προσκήνιο που ξεπερνά συγκεκριμένες ιστορίες συμπαιγνίας και διαφθοράς και διατυπώνει την αρχή πως η συνωμοσία είναι βασική επεξηγηματική αρχή του πώς δουλεύει ο κόσμος. Τροφοδοτημένο με την αυταρχική αντιμετώπιση της πανδημίας (είτε δικαιολογημένα είτε όχι, η καραντίνα, η επιτήρηση και ιχνηλάτηση, η λογοκρισία της παραπληροφόρησης, η αναστολή του συνέρχεσθαι και άλλων πολιτικών ελευθεριών είναι όντως αυταρχικά μέτρα), αυτή η θεωρία υπερ-συνωμοσίας θέλει μια δόλια, διψασμένη για εξουσία κλίκα να έχει δημιουργήσει σκόπιμα την πανδημία ή τουλάχιστον να την εκμεταλεύεται ανηλεώς για να τρομάξει το κοινό, ώστε να δεχτεί μια ολοκληρωτική κυβέρνηση υπό μόνιμο ιατρικό στρατιωτικό νόμο, μια Νέα Παγκόσμια Τάξη. Επιπροσθέτως, αυτή η σατανική ομάδα, αυτοί οι Ιλλουμινάτι, κινούν τα νήματα όλων των μεγάλων κυβερνήσεων, επιχειρήσεων, του ΟΗΕ, του ΠΟΥ, των Κέντρων Ελέγχου Επιδημιών, των μέσων ενημέρωσης, των υπηρεσιών πληροφοριών, των τραπεζώνς και των ΜΚΟ. Με άλλα λόγια, υποστηρίζεται, ό,τι μας λένε είναι ένα ψέμα και ο κόσμος βρίσκεται υπό τον έλεγχο του κακού.

Τι πιστεύω για αυτή τη θεωρία; Πιστεύω ότι είναι μύθος. Και τι είναι μύθος; Ένας μύθος δεν είναι το ίδιο με μια φαντασίωση ή μια ψευδαίσθηση. Οι μύθοι είναι οχήματα της αλήθειας και αυτή η αλήθεια δεν χρειάζεται να είναι κυριολεκτική. Για παράδειγμα, οι κλασικοί ελληνικοί μύθοι μοιάζουν με διασκεδαστικές ιστορίες, μέχρις ότου κάποιος τις αποκωδικοποιήσει αντιστοιχώντας κάθε θεό σε ψυχοκοινωνικές δυνάμεις. Με αυτό τον τρόπο, οι μύθοι ρίχνουν φως στις σκιές και αποκαλύπτουν αυτό που ήταν απωθημένο. Παίρνουν μια αλήθεια για την ψυχή ή την κοινωνία και της δίνουν μορφή ιστορίας. Η αλήθεια ενός μύθου δεν εξαρτάται από το αν αυτός είναι αντικειμενικά επαληθεύσιμος. Αυτός είναι ένας λόγος που στο The Coronation, είπα ότι στόχος μου δεν είναι ούτε να υποστηρίξω ούτε να καταρρίψω το συνωμοσιολογικό αφήγημα, αλλά αντ’ αυτού να δω τι φωτίζει. Ούτως ή άλλως, δεν μπορεί ούτε να αποδειχθεί ούτε να καταρριφθεί.
Ποια είναι η αλήθεια για τον μύθο της συνωμοσίας; Κάτω από τον ρεαλισμό της, μεταδίδει σημαντικές πληροφορίες που αγνοούμε με μεγάλο κίνδυνο.
Πρώτον, δείχνει την συγκλονιστική έκταση της δημόσιας αποξένωσης από θεσμούς εξουσίας. Για όλες τις πολιτικές μάχες της εποχής μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, τουλάχιστον υπήρχε μια ευρεία συναίνεση για τα βασικά γεγονότα και το πού μπορούσαν να βρεθούν τα γεγονότα. Οι κύριοι θεσμοί παραγωγής γνώσης (επιστήμη και δημοσιογραφία) έχαιραν ευρείας δημόσιας εμπιστοσύνης. Αν οι New York Times και το CBS Evening News έλεγαν ότι το Βόρειο Βιετνάμ επιτέθηκε στις ΗΠΑ στον κόλπο του Τονκίν, οι περισσότεροι το πίστευαν. Αν η επιστήμη έλεγε ότι η πυρηνική ενέργεια και το DDT ήταν ασφαλή, οι περισσότεροι το πίστευαν και αυτό. Σε έναν βαθμό, αυτή η εμπιστοσύνη είχε κερδηθεί. Οι δημοσιογράφοι μερικές φορές αψηφούσαν τα συμφέροντα των ισχυρών, όπως με την αποκάλυψη της σφαγής του Μάι Λάι από τον Σίμουρ Χερς ή τα ρεπορτάζ των Γούντουορντ και Μπέρνστιν για το Ουότεργκαϊτ. Η επιστήμη, στην εμπροσθοφυλακή της πορείας της ανθρωπότητας προς την πρόοδο, φημιζόταν για την αντικειμενική επιδίωξη της γνώσης, αψηφώντας τις παραδοσιακές θρησκευτικές αρχές, καθώς και για την ευγενή περιφρόνησή της προς πολιτικά και οικονομικά κίνητρα.

Σήμερα, η ευρεία συναίνεση ως προς την αξιοπιστία της επιστήμης και της δημοσιογραφίας είναι κουρελιασμένη. Γνωρίζω πολλά πολύ μορφωμένα άτομα που πιστεύουν ότι η Γη είναι επίπεδη. Παραμερίζοντας τους υποστηρικτές της επίπεδης Γης και τους δεκάδες εκατομμύρια υποστηρικτές λιγότερο ακραίων εναλλακτικών αφηγήσεων (ιστορικών, ιατρικών, πολιτικών και επιστημονικών) ως αδαείς, μπερδεύουμε το σύμπτωμα με το αίτιο. Η έλλειψη εμπιστοσύνης που τους διακρίνει είναι ξεκάθαρα σύμπτωμα μιας έλλεψης αξιοπιστίας. Οι θεσμοί παραγωγής της γνώσης έχουν επανειλλημένα προδώσει την εμπιστοσύνη του κοινού, όπως και οι πολιτικοί θεσμοί μας. Τώρα, πολλά άτομα δεν τους πιστεύουν ακόμα και όταν λένε την αλήθεια. Αυτο πρέπει να είναι απογοητευτικό για τον επιμελή γιατρό, επιστήμονα ή δημόσιο αξιωματούχο. Για αυτούς, το πρόβλημα φαίνεται πως είναι ότι το κοινό τρελάθηκε, μια παλίρροια αντιεπιστημονικού παραλογισμού θέτει σε κίνδυνο τη δημόσια υγεία. Η λύση, από αυτή την οπτική, θα ήταν ένας πόλεμος κατά της άγνοιας. Είναι λες και η άγνοια αποτελεί έναν ιός (μάλιστα έχω ακούσει αυτή τη φράση) που πρέπει να ελεγχθεί μέσα από την ιδίου τύπου καραντίνα (π.χ. λογοκρισία) που εφαρμόζουμε στον κορονοϊό.

Παραδόξως, είναι ένα άλλο είδος άγνοιας που διαποτίζει και τις δύο αυτές προσπάθειες: η άγνοια του πεδίου. Τι είναι ο νεκρός ιστός πάνω στον οποίο πατάει ο ιός της άγνοιας; Η έλλειψη εμπιστοσύνης στην επιστήμη, τη δημοσιογραφία και την κυβέρνηση αντανακλά την μακρά τους διαφθορά: η αλαζονεία και ο ελιτισμός τους, η συμμαχία τους με επιχειρηματικά συμφέροντα και η θεσμοποιημένη καταστολή της διαφωνίας. Ο μύθος της συνωμοσίας ενσαρκώνει την συνειδητοποίηση μιας βαθιάς αποσύνδεσης μεταξύ των δημόσιων στάσεων των ηγετών μας και τα πραγματικά τους κίνητρα και σχέδια. Υποδηλώνει μια πολιτική κουλτούρα που είναι αδιαφανής στον μέσο πολίτη, ένας κόσμο μυστικότητας, ίματζ, δημοσίων σχέσεων, ερμηνειών, οπτικών, διαχείρισης αντιλήψεων, διαχείρισης αφήγησης και πολέμου πληροφοριών. Είναι λογικό που οι άνθρωποι υποπτεύονται ότι μια άλλη πραγματικότητα λειτουργεί στα παρασκήνια.

Δεύτερον, ο μύθος της συνωμοσίας δίνει αφηγηματική μορφή σε μια αυθεντική διαίσθηση ότι μια απάνθρωπη δύναμη κυβερνά τον κόσμο. Τι θα μπορούσε να είναι αυτή η δύναμη; Ο μύθος της συνωμοσίας εντοπίζει αυτή τη δύναμη σε μια ομάδα κακόβουλων ανθρώπων (που, σύμφωνα με κάποιες εκδοχές, παίρνουν εντολές από εξωγήινα ή δαιμονικά όντα). Εκεί βρίσκεται μια σχετική ψυχολογική ανακούφιση, γιατί τώρα υπάρχει κάποιος φταίχτης σε μια γνώριμη αφήγηση εμείς-εναντίων-αυτών και μια ψυχολογία θύματος-θύτη-διασώστη. Εναλλακτικά, θα μπορούσαμε να εντοπίσουμε αυτή την “απάνθρωπη δύναμη” σε συστήματα ή ιδεολογίες, αντί για μια ομάδα συνωμοτών. Αυτό προσφέρει λιγότερη ψυχολογική επιβράβευση, γιατί δεν μπορούμε πλέον να αναγνωρίσουμε το καλό εναντίου του κακού – εν τέλει, εμείς οι ίδιοι συμμετέχουμε σε αυτά τα συστήματα, που διαποτίζουν ολόκληρη την κοινωνία μας. Συστήματα όπως το στηριγμένο στο χρέος χρηματοπιστωτικό σύστημα, η πατριαρχία, η λευκή ανωτερότητα ή ο καπιταλισμός δεν μπορούν να αναιρεθούν πολεμώντας τους διαχειριστές τους. Δημιουργούν ρόλους για να τους αναλάβουν οι εγκληματίες, αλλά οι εγκληματίες είναι υπάλληλοι – μαριονέτες, όχι μαριονετοπαίχτες. Η βασική διαίσθηση των θεωριών συνωμοσίας τότε είναι αλήθεια: ότι αυτοί που νομίζουμε ότι έχουν εξουσία δεν είναι παρά μαριονέτες της πραγματικής δύναμης του κόσμου.

Πριν λίγες εβδομάδες μιλούσα με κάποιον που κατείχε υψηλό αξίωμα στην κυβέρνηση Ομπάμα και που ακόμα κυκλοφορεί σε ελίτ κύκλους. Είπε: “Κανείς δεν οδηγεί το λεωφορείο”. Απογοητεύτηκα λίγο, γιατί εν μέρει ήλπιζα το πρόβλημα να είναι μια χούφτα κακόβουλοι συνωμότες. Γιατί; Γιατί τότε τα προβλήματα του κόσμου μας θα μπορούσαν να λυθούν εύκολα, τουλάχιστον στη θεωρία. Απλά αποκάλυψε και εξάλειψε αυτούς τους κακούς τύπους. Αυτή είναι η κυρίαρχη χολιγουντιανή συνταγή για να διορθωθούν τα κακά του κόσμου: ένας ηρωικός πρωταγωνιστής αντιμετωπίζει και νικά τον κακό, και όλοι ζουν ευτυχισμένα. Χμμ, αυτή είναι η ίδια φόρμουλα με το να κατηγορούμε τα μικρόβια για την κακή υγεία και να τα σκοτώνουμε με τα εφόδια της ιατρικής, για να μπορούμε να ζήσουμε ασφαλείς, υγιείς ζωές ή να σκοτώνουμε τους τρομοκράτες και να χτίζουμε τείχη, για να αποκλείσουμε τους μετανάστες ή να εγκλείουμε τους εγκληματίες, ώστε να μπορούμε να ζήσουμε ασφαλείς και ευτυχισμένες ζωές στη συνέχεια. Φτιαγμένες από το ίδιο καλούπι, οι θεωρίες συνωμοσίας εκμεταλλεύονται μια ασυνείδητη ορθοδοξία. Αναδύονται από το ίδιο μυθικό πάνθεον, όπως και τα κοινωνικά κακά τα οποία στηλιτεύουν. Θα μπορούσαμε να ονομάσουμε αυτό το πάνθεον Διαχωρισμό και ένα από τα κύρια μοτίβα του είναι ο πόλεμος εναντίον του Άλλου.

Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπάχει κάτι που λέγεται μικρόβιο – ή συνωμοσία. Τα Watergate, COINTELPRO, Ιράν-Κόντρα, το φάρμακο του Merck Vioxx, η συγκάλυψη από τη Ford των Pinto που ανατινάζονται, η εκστρατεία δωροδοκιών της Lockheed-Martin, η πώληση μολυσμένου από HIV αίματος από την Bayer και το σκάνδαλο της Enron αποδεικνύουν ότι συνωμοσίες από ισχυρές ελίτ συμβαίνουν. Ωστόσο καμία από τις παραπάνω δεν είναι μύθος: ο μύθος είναι κάτι που εξηγεί τον κόσμο – είναι, μυστηριωδώς, μεγαλύτερος από τον εαυτό του. Έτσι, η θεωρία συνωμοσίας της δολοφονίας του Κένεντι (την οποία δέχομαι ως πραγματική, σίγουρα με κόστος στην αξιοπιστία μου) είναι μια πύλη στο μυθικό βασίλειο.

Ο μύθος συνωμοσίας που εξετάζω εδω, ωστόσο, είναι πολύ μεγαλύτερος από καθένα από αυτά τα ξεχωριστά παραδείγματα: Είναι ότι ο κόσμος όπως τον γνωρίζουμε αποτελεί προϊόν συνωμοσίας, με τους Ιλουμινάτι ή τους ελεγκτές στο ρόλο των μοχθηρών θεών του. Για τους πιστούς, μετατρέπεται σε έναν ολοποιητικό λόγο που περιγράφει όλα τα γεγονότα με τους όρους του.

Είναι ένας μύθος με λαμπρή καταγωγή, πηγαίνοντας πίσω τουλάχιστον στον καιρό των Γνωστικών του 1ου αιώνα. Οι Γνωστικοί πιστεύουν ότι ένας κακός δημιουργός δημιούργησε τον υλικό κόσμο από μια προϋπάρχουσα θεϊκή ουσία. Δημιουργώντας τον κόσμο κατ’ εικόνα της ίδιας του της δυσμορφίας, φαντάζεται τον εαυτό του να είναι ο αληθινός του θεός και αφέντης.

Δεν χρειάζεται κανείς να πιστεύει σε αυτό κυριολεκτικά, ούτε να πιστεύει σε μια κακή σέχτα που ελέγχει τον κόσμο, για να κερδίσει γνώση μες από αυτόν το μύθο – π.χ. διορατικότητα για την υπεροψία των ισχυρών ή για τη φύση της παραμόρφωσης που χρωματίζει τον κόσμο των εμπειριών μας.

Τι είναι αυτό που κάνει την πλειοψηφία της ανθρωπότητας να συμμορφώνεται με ένα σύστημα που οδηγεί τη Γη και την ανθρωπότητα στο χαμό; Ποια δύναμη μας έχει θέσει υπό τον έλεγχό της; Δεν είναι μόνο όσοι πιστεύουν σε θεωρίες συνωμοσίας που είναι αιχμάλωτοι μιας μυθολογίας. Το ίδιο είναι και η κοινωνία κατά κανόνα. Το ονομάζω η μυθολογία του Διαχωρισμού: εγώ διαχωρισμένος από εσένα, η ύλη διαχωρισμένη από το πνεύμα, ο άνθρωπος διαχωρισμένος από τη φύση. Μας διατηρεί σαν ξεχωριστους και διαχωρισμένους εαυτούς σε ένα αντικειμενικό σύμπαν δύναμης και μάζας, ατόμων και κενού. Επειδή (σε αυτό το μύθο) είμαστε διαχωρισμένοι από τους άλλους ανθρώπους και από τη φύση, πρέπει να επιβληθούμε στους αναγωνιστές μας και να δαμάσουμε τη φύση. Η πρόοδος, επομένως, συνίσταται στην αύξηση της ικανότητάς μας να ελέγχουμε τον Άλλο. Ο μύθος εξιστορεί την ανθρώπινη ιστορία ως μια ανέλιξη από τον ένα θρίαμβο στον άλλο, από τη φωτιά στην εξημέρωση ζώων, στην βιομηχανία στην τεχνολογία της πληροφορίας, τη γενετική μηχανική και την κοινωνική επιστήμη, υποσχόμενος έναν ερχόμενο παράδεισο ελέγχου. Ο ίδιος αυτός μύθος είναι που παρακινεί την κατάκτηση και καταστροφή της φύσης, οργανώνοντας την κοινωνία στο να μετατρέψει όλον τον πλανήτη σε χρήμα – χωρίς να χρειάζεται καμία συνωμοσία.

Η μυθολογία του Διαχωρισμού είναι αυτή που προκαλεί αυτό που στο The Coronation ονόμασα “πολιτισμική κλίση” προς τον έλεγχο. Το πρότυπο της λύσης είναι, όταν βρίσκεσαι αντιμέτωπος με ένα πρόβλημα, να βρεις κάτι για να ελέγξεις – να επιβάλεις καραντίνα, ιχνηλάτηση, να φυλακίσεις, να περιτειχίσεις, να κυριαρχήσεις ή να σκοτώσεις. Αν ο έλεγχος αποτύχει, περισσότερος έλεγχος θα φτιάξει τα πράγματα. Για να επιτύχουμε τον κοινωνικό και υλικό παράδεισο, πρέπει να ελέγχουμε τα πάντα, να ιχνηλατούμε κάθε κίνηση, να παρακολουθούμε κάθε λέξη, να καταγράφουμε κάθε συναλλαγή. Έπειτα δεν θα υπάρχει άλλο έγκλημα, μόλυνση, παραπληροφόρηση. Όταν ολόκληρη η κυρίαρχη τάξη αποδεχτεί αυτή τη συνταγή και αυτό το όραμα, θα δράσουν σε φυσική αρμονία για να αυξήσουν τον έλεγχό τους. Όλα γίνονται για το μεγαλύτερο καλό. Όταν το αποδεχθεί και το κοινό, δεν θα αντισταθεί. Αυτό δεν είναι συνομωσία, και ας μοιάζει για τέτοια. Αυτή είναι η τρίτη αλήθεια στον μύθο της συνομωσίας. Πράγματι, τα συμβάντα είναι ενορχηστρωμένα προς την κατεύθυνση όλο και περισσότερου ελέγχου, μόνο που η ενορχηστρωτική δύναμη είναι ένα πνεύμα των καιρών, μια ιδεολογία…ένας μύθος.

Μια συνομωσία δίχως συνωμότες

Ας μην απορρίψουμε τον μύθο της συνομωσίας ως έναν απλό μύθο. Δεν είναι απλά ένα σημαντικό ψυχολογικό διαγνωστικό εργαλείο, αλλά αποκαλύπτει αυτό που κατά τα άλλα αδυνατεί να διακρίνει η επίσημη μυθολογία, στην οποία οι κύριοι θεσμοί της κοινωνίας, παρότι ελλατωματικοί, μας οδηγούν όλο και πιο κοντά σε έναν παράδεισο υψηλής τεχνολογίας. Αυτός ο κυρίαρχος μύθος μας τυφλώνει ως προς τα δεδομένα τα οποία οι συνομωσιολόγοι στρατολογούν για τις αφηγήσεις τους. Αυτά μπορεί να συμπεριλαμβάνουν πράγματα, όπως η στρέβλωση του ρυθμιστικού πλαισίου από τη φαρμακευτική βιομηχανία, οι συγκρούσεις συμφερόντων εντός των οργανισμών δημόσιας υγείας, η αμφίβολη αποτελεσματικότητα των μασκών, τα πολύ χαμηλότερα από τα υποτιθέμενα ποσοστά θανάτου, η ολοκληρωτική προσέγγιση, η αμφισβητήσιμη χρησιμότητα της καραντίνας, οι ανησυχίες για τις μη ιονίζουσες συχνότητες ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας, τα οφέλη των φυσικών και ολιστικών προσεγγίσεων για την ενίσχυση της ανοσίας, η θεωρία βιοτροφών, οι κίνδυνοι της λογοκρισίας στο όνομα της “καταπολέμησης της παραπληροφόρησης” και ούτω καθεξής. Καλό θα ήταν αν κάποιος μπορούσε να θέσει τα πολυάριθμα ισχυρά επιχειρήματα και θεμιτά ερωτήματα που φέρνουν στο φως οι εναλλακτικές αφηγήσεις για τον Covid, χωρίς να κατηγοριοποιηθεί ως δεξιός υποστηρικτής θεωριών συνομωσίας.

Όλος ο χαρακτηρισμός “δεξιός υποστηρικτής θεωριών συνομωσίας” είναι λίγο περίεργος, καθώς παραδοσιακά είναι η Αριστερά που μένει σε εγρήγορση σχετικά με την ροπή των ισχυρών προς την κατάχρηση εξουσίας. Κατά παράδοση, είναι η Αριστερά που είναι καχύποπτη για τα επιχειρηματικά συμφέροντα, που μας ωθεί στο να “αμφισβητούμε την εξουσία” και η οποία αποτελεί στην πραγματικότητα το κύριο θύμα κυβερνητικής διείσδυσης και παρακολουθήσεων. Αν πριν 50 χρόνια κάποιος έλεγε “Υπάρχει ένα μυστικό πρόγραμμα που λέγεται COINTELPRO, το οποίο κατασκοπεύει ομάδες του κινήματος πολιτικών δικαιωμάτων και σπέρνει διχόνοια μεταξύ τους με δηλητηριώδη γράμματα και κατασκευασμένες φήμες”, αυτό θα θεωρούταν θεωρία συνομωσίας με τα σημερινά δεδομένα. Αντίστοιχα, αν πριν 25 χρόνια έλεγε :“Υπάρχει ένα μυστικό πρόγραμμα στο οποίο η CIA διευκολύνει την πώληση ναρκωτικών σε αμερικάνικες πόλεις και χρησιμοποιεί τα χρήματα για να χρηματοδοτήσει παραστρατιωτικές οργανώσεις στην Κεντρική Αμερική”. Το αυτό με την κυβερνητική διείσδυση σε περιβαλλοντικές οργανώσεις και ακτιβιστές υπέρ της ειρήνης, ξεκινώντας από τη δεκαετία του ’80. Ή, πιο πρόσφατα, την διείσδυση στο κίνημα του Standing Rock. Ή την επί δεκαετίες συνομωσία του κλάδου της αγοράς ακινήτων να οριοθετεί γειτονιές για να κρατάει απ’ έξω τους μαύρους. Δεδομένων όλων αυτών, γιατί ξαφνικά είναι η Αριστερά που καλεί όλους να εμπιστευτούν την “Εξουσία” – να εμπιστευτούν τις δηλώσεις των φαρμακευτικών εταιρειών και των οργανώσεων που χρηματοδοτούνται από τις φαρμακευτικές, όπως το CDC και ο ΠΟΥ; Γιατί ο σκεπτικισμός απέναντι σε αυτούς τους θεσμούς βαφτίζεται “Δεξιά”; Δεν είναι σαν μόνον οι προνομιούχοι να ξεβολεύονται από την καραντίνα. Καταστρέφονται οι ζωές δεκάδων ή εκατοντάδων εκατομμυρίων του επισφαλούς προλεταριάτου. Το Παγκόσμιο Πρόγραμμα Τροφίμων του ΟΗΕ προειδοποιεί ότι μέχρι το τέλος του έτους, 260 εκατομμύρια άνθρωποι θα έρθουν αντιμέτωποι με υποσιτισμό. Οι περισσότεροι είναι έγχρωμοι άνθρωποι στην Αφρική και την Νότιο Ασία. Κάποιος μπορεί να ισχυριστεί ότι ο περιορισμός της συζήτησης σε επιδημιολογικά ζητήματα θνησιμότητας είναι από μόνη της μια προνομιακή στάση που διαγράφει τα δεινά εκείνων που είναι πιο περιθωριοποιημένοι.

Η “θεωρία συνομωσίας” έχει γίνει ένας όρος πολιτικής προσβολής, που χρησιμοποιείται για να υποτιμίσει κάθε οπτική που διαφέρει από τις mainstream πεποιθήσεις. Βασικά, κάθε κριτική των κυρίαρχων θεσμών μπορεί να λασπολογηθεί ως θεωρία συνομωσίας. Υπάρχει πάντως μια διεστραμμένη αλήθεια σε αυτή τη λασπολογία. Για παράδειγμα, αν πιστεύει κανείς ότι η γλυφοσάτη είναι επικίνδυνη για την ανθρώπινη υγεία και το περιβάλλον, τότε πρέπει, αν είναι λογικός, να πιστεύει ότι η Bayer/Monsanto καταστέλλει ή αγνοεί αυτές τις πληροφορίες και πρέπει επίσης να πιστεύει ότι η κυβέρνηση, τα μέσα ενημέρωσης, και το επιστημονικό κατεστημένο εμπλέκονται σε κάποιο βαθμό σε αυτήν την καταστολή. Διαφορετικά, γιατί δεν βλέπουμε πρωτοσέλιδα της NYT, όπως “Πληροφοριοδότης της Monsanto αποκαλύπτει τους κινδύνους της γλυφοσάτης”;

Η καταστολή πληροφοριών μπορεί να συμβεί χωρίς σκόπιμη ενορχήστρωση. Καθ’ όλη τη διάρκεια της ιστορίας, υστερίες, διανοουμενίστικες μόδες, και μαζικές ψευδαισθήσεις έχουν εμφανιστεί και εξαφανιστεί αυθόρμητα. Ένας ασυνείδητος συγχρονισμός δράσης μπορεί να δώσει την εντύπωση συνομωσίας, και το όριο ανάμεσα στα δύο είναι θολό. Αναλογιστείτε την απάτη με τα όπλα μαζικής καταστροφής που χρησιμοποιήθηκε ως πρόσχημα για την εισβολή στο Ιράκ. Ίσως υπήρχαν άτομα μέσα στην κυβέρνηση Μπους που εν γνώσει τους χρησιμοποίησαν αυτά τα έγγραφα για να πάνε σε πόλεμο – ίσως ήθελαν πολύ να πιστέψουν ότι τα έγγραφα ήταν γνήσια, ή ίσως σκέφτηκαν “Αυτό είναι αμφισβητήσιμο, αλλά ο Σαντάμ πρέπει να έχει όπλα μαζικής καταστροφής, και ακόμα και αν δεν έχει, τα θέλει, οπότε το έγγραφο λέει βασικά την αλήθεια…” Οι άνθρωποι πιστεύουν εύκολα ό,τι εξυπηρετεί τα συμφέροντά τους ή ταιριάζει με την κοσμοθεωρία τους.

Με παρόμοιο τρόπο, τα μέσα ενημέρωσης χρειάστηκαν λίγη ενθάρρυνση για να αρχίσουν να χτυπούν τα τύμπανα του πολέμου. Ήξεραν ήδη τι να κάνουν, χωρίς να χρειάζεται να λάβουν οδηγίες. Δεν πιστεύω ότι πολλοί δημοσιογράφοι πίστεψαν το ψέμα των όπλων μαζικής καταστροφής. Προσποιήθηκαν ότι πίστεψαν, γιατί υποσυνείδητα, ήξεραν ότι αυτή ήταν η γραμμή του κατεστημένου. Αυτό θα τους επέτρεπε να αναγνωριστούν ως σοβαροί δημοσιογράφοι. Αυτό θα τους έδινε πρόσβαση σε εξουσία. Αυτό θα τους επέτρεπε να διατηρήσουν τις θέσεις εργασίας τους και να προωθήσουν τις καριέρες τους. Αλλά, πάνω από όλα, έκαναν ότι το πίστεψαν γιατί όλοι έκαναν ότι το πίστεψαν. Είναι δύσκολο να πας ενάντια στο πνεύμα των καιρών.

Ο Βρετανός επιστήμονας Rupert Sheldrake μου είπε για μια ομιλία που έδωσε σε μια ομάδα επιστημόνων που δούλευαν πάνω στη συμπεριφορά των ζώων σε ένα διάσημο βρετανικό πανεπιστήμιο. Μιλούσε για την έρευνά του πάνω στους σκύλους που γνωρίζουν πότε οι ιδιοκτήτες τους επιστρέφουν σπίτι, και άλλα τηλεπαθητικά φαινόμενα σε κατοικίδια. Η ομιλία έγινε δεκτή με ένα είδος ευγενικής σιωπής. Όμως στο διάλειμμα για τσάι που ακολούθησε και οι έξι από τους διαπρεπείς επιστήμονες που ήταν παρόντες στο σεμινάριο του ήρθαν ο ένας μετά τον άλλο, και όταν ήταν σίγουροι ότι κανείς άλλος δεν τους άκουγε, είπαν ότι είχαν εμπειρίες αυτού του είδους με τα δικά τους ζώα, ή ότι ήταν πεπεισμένοι ότι η τηλεπάθεια είναι ένα πραγματικό φαινόμενο, αλλά ότι δεν μπορούσαν να μιλήσουν με τους συναδέλφους τους για αυτό επειδή ήταν όλοι τόσο συντηρητικοί. Όταν ο Sheldrake συνειδητοποίησε ότι και οι έξι του είχαν πει πάνω-κάτω το ίδιο πράγμα, τους είπε: “Γιατί δεν “ανοίγεστε” προς τους άλλους; Θα διασκεδάζατε περισσότερο!”. Λέει ότι όταν δίνει μια ομιλία σε ένα επιστημονικό ίδρυμα σχεδόν πάντα υπάρχουν επιστήμονες που τον πλησιάζουν στο τέλος και του λένε ότι είχαν προσωπικές εμπειρίες που τους πείθουν για την πραγματικότητα των ψυχικών ή πνευματικών φαινομένων, αλλά ότι δεν μπορούν να τα συζητήσουν με τους συναδέλφους τους γιατί φοβούνται ότι θα τους θεωρήσουν αλλόκοτους.

Αυτό δεν είναι μια σκόπιμη συνομωσία για την καταστολή των ψυχικών φαινομένων. Αυτοί οι έξι επιστήμονες δεν συνεδρίασαν εκ των προτέρων, αποφασίζοντας να καταστείλουν πληροφορίες που γνώριζαν ότι είναι αληθινές. Κρατάνε τη γνώμη τους για τους εαυτούς τους εξαιτίας των κανόνων της υποκουλτούρας τους, τις βασικές ιδεολογικές δομές που οριοθετούν την επιστήμη και την πολύ πραγματική απειλή για ζημιά στις καριέρες τους. Η δίωξη και ο διασυρμός που απευθύνεται στον ίδιο τον Sheldrake δείχνει τι συμβαίνει σε έναν επιστήμονα όταν εκφράζει ευθέως την διαφωνία του στην επίσημη επιστημονική πραγματικότητα. Οπότε, μπορούμε και πάλι να πούμε ότι υπάρχει συνομωσία, αλλά ο θύτης είναι μια κουλτούρα, ένα σύστημα, και μια ιστορία.

Αποτελεί αυτό, ή μια σκόπιμη συνομωτική αντζέντα, μια καλύτερη εξήγηση για τις φαινομενικά αδιάλλακτες στάσεις (που δεν ξεκίνησαν φυσικά με το Covid) απέναντι στις παρακολουθήσεις, την ιχνηλάτηση, την αποστασιοποίηση, την μικροβιοφοβία, την εμμονή με την ασφάλεια, και την ψηφιοποίηση και μεταφορά σε εσωτερικούς χώρους της ψυχαγωγίας, της διασκέδασης και της κοινωνικής συναναστροφής; Αν ο θύτης είναι όντως μια πολιτισμική μυθολογία και ένα σύστημα, τότε οι θεωρίες συνομωσίας αποτελούν έναν ψεύτικο στόχο, έναν περισπασμό. Το φάρμακο δεν μπορεί να είναι να εκθέσουμε και να γκρεμίσουμε αυτούς που μας έχουν επιβάλει αυτές τις τάσεις. Φυσικά και υπάρχουν πολλοί κακοί δρώντες στον κόσμο μας, αμείλικτοι άνθρωποι που διαπράττουν απεχθείς πράξεις. Αλλά είναι αυτοί οι οποίοι δημιούργησαν το σύστημα και τη μυθολογία του Διαχωρισμού, ή απλά τον εκμεταλλεύονται; Βεβαίως τέτοια άτομα πρέπει να σταματηθούν, αλλά αν αυτό είναι το μόνο που κάνουμε και αφήσουμε αναλλοίωτες τις συνθήκες που τους γέννησαν, θα πολεμάμε σε έναν ατελείωτο πόλεμο. Όπως στην θεωρία βιοτροφών τα μικρόβια αποτελούν σύμπτωμα και εκμεταλλευτές νοσούντος ιστού, έτσι και οι συνομωτικές κλίκες είναι συμπτώματα και εκμεταλλευτές μιας νοσούσας κοινωνίας: μιας κοινωνίας δηλητηριασμένης από την νοοτροπία του πολέμου, του φόβου, του διαχωρισμού και του ελέγχου. Αυτή η βαθιά ιδεολογία, ο μύθος του Διαχωρισμού, είναι πέραν της δύναμης οποιουδήποτε να τον εφεύρει. Οι Ιλουμινάτι, αν υπάρχουν, δεν είναι οι δημιουργοί του – είναι περισσότερο αλήθεια ότι η μυθολογία αποτελεί τον δημιουργό τους. Δεν δημιουργούμε τους μύθους μας – αυτοί μας δημιουργούν.

Πηγή: charleseisenstein.org