Η δημόσια δολοφονία του Τζορτζ Φλόιντ από αστυνομικό στην Μινεάπολη των ΗΠΑ, ήταν απλά η τελευταία από δεκάδες, εκατοντάδες τέτοιες δολοφονίες αόπλων και ακίνδυνων πολιτών, σε δυσανάλογα μεγάλο αριθμό μαύρων, από την αμερικανική αστυνομία. Αυτή η πολιτική φονικών φυλετικών διακρίσεων έχει βαθιές ρίζες και έχει καταγραφεί με κάθε επισημότητα ακόμα και σε έγκυρα επιστημονικά περιοδικά, αλλά μετριέται συστηματικά και από μεγάλα ΜΜΕ της χώρας και ΜΚΟ. Οι θάνατοι από την αστυνομική βία είναι κατά πάσα πιθανότητα περισσότεροι από τους επίσημα καταγεγραμμένους και είναι δυσανάλογα πολλοί σε σχέση με άλλες αναπτυγμένες χώρες και επιπλέον δυσανάλογα συχνοί στον μαύρο πληθυσμό.
Η δυσανάλογη αυτή στόχευση της αμερικανικής αστυνομίας προς τους Αφροαμερικάνους γίνεται ακόμα πιο απεχθής αν λάβει κανείς υπόψη τα άλλα δεδομένα του αμερικανικού αστυνομικού / σωφρονιστικού συστήματος. Είναι γνωστό πως η αμερικανική αστυνομία πυροβολεί σκοτώνει και βάζει φυλακή περισσότερους ανθρώπους από οιαδήποτε άλλη αστυνομία σε ανεπτυγμένη χώρα. Η πιθανότητα να ασκηθεί αστυνομική βία σε μαύρους αμερικάνους είναι τετραπλάσια από την πιθανότητα να ασκηθεί σε λευκούς, η πιθανότητα να φυλακιστούν είναι τριπλάσια από εκείνη των λευκών. Υπάρχει μια έντονη ταξική συνιστώσα σε όλο αυτό αλλά δεν εξηγεί την έκταση της άνισης μεταχείρισης. Ένας μαύρος που τον σταματά η αστυνομία νοιώθει ανασφαλής, φοβάται περισσότερο την αστυνομία από το έγκλημα.
Αρκεί να δει κανείς αυτή τη σκηνή που διαδραματίστηκε στο Τέξας λίγες μέρες πριν την δολοφονία του Τζορτζ Φλόιντ. Το παιδί που είναι με τα χέρια στον αέρα μπρούμυτα έχει μόλις παραβιάσει ένα… στοπ. Οι γείτονες λένε στους αστυνομικούς να κατεβάσουν τα όπλα τους γιατί προφανώς φοβάται – είναι μαύρος και αυτοί είναι αστυνομικοί – δεν βλέπουν ειδήσεις; Και η γιαγιά του που τρέχει να τον προστατεύσει είναι 90 χρονών – και παρόλα αυτά την πετάνε κάτω οι αστυνομικοί
Αυτό που ακολουθεί είναι μια μικρή αναδρομή σε κάποιες από τις πλέον διαβόητες δολοφονίες μαύρων πολιτών on και off camera από αστυνομικούς στις ΗΠΑ, και στις αντιδράσεις που τις ακολούθησαν, ξεκινώντας από το προηγούμενο “I can’t breathe” του Έρικ Γκάρνερ, πατέρα έξι παιδιών, τον Ιούλιο 2014.
Έρικ Γκάρνερ, 43 ετών, 7/2014, Νέα Υόρκη
Συλληφθείς για “πώληση λαθραίων τσιγάρων” στη Νέα Υόρκη, πέντε αστυνομικοί του επιτέθηκαν και ένας του έσφιξε τον λαιμό. Κρατημένος κάτω μπρούμυτα, παχύς και με φραγμένο τον λαιμό ο Γκάρνερ φώναξε I can’t breathe, πριν χάσει της αισθήσεις του. Κατέληξε λίγη ώρα αργότερα
Στην συνέχεια συνελήφθη ο άνθρωπος που μαγνητοσκόπησε την σκηνή της δολοφονίας, ο οποίος αφού κατήγγειλε κακομεταχείριση από τους δεσμοφύλακες λόγω του βίντεο, βγήκε από την φυλακή μόλις αυτές τις ημέρες. Στους εμπλεκόμενους αστυνομικούς δεν επιβλήθηκε καμία ποινή και μόνο αυτός που κρατούσε τον Γκάρνερ από τον λαιμό αποτάχθηκε από το αστυνομικό σώμα της Νέας Υόρκης.
Οι διαμαρτυρίες ήταν πανεθνικές και έντονες, τα τελευταία λόγια του Γκάρνερ, το “I can’t breathe” (“δεν μπορώ να αναπνεύσω”) έγιναν σύνθημα. Το νεότευκτο τότε κίνημα Black Lives Matter έδωσε το παρόν.
Μάικλ Μπράουν, 18 ετών, 8/2014, Φέργιουσον
Ένα μήνα μετά, στο Φέργκιουσον του Μισούρι, προάστιο του Σαίντ Λιούις δολοφονείται από την αστυνομία ο Μάικλ Μπράουν, 18 χρονών, ύποπτος για την κλοπή ενός κουτιού πούρα. Οι διαδηλώσεις και οι ταραχές που ακολούθησαν συντάραξαν το Φέργκιουσον και τις ΗΠΑ τον Αύγουστο του 2014…
…αλλά εξερράγησαν σε τεράστια κλίμακα τον Νοέμβριο του ίδιου έτους όταν το δικαστήριο αποφάσισε να μην ασκήσει δίωξη στους δολοφόνους του Μπράουν…
…και οδήγησε στην επέμβαση μιας ακραία στρατιωτικοποιημένης εθνοφρουράς για δεύτερη φορά.
Εζελ Φορντ 25 ετών, 8/2014, Λος Άντζελες
Την ίδια περίπου περίοδο, οι αστυνομικοί στο Λος Άντζελες πυροβολούν και σκοτώνουν τον Έζελ Φορντ, έναν 25χρονο Αφροαμερικανό που είχε διαγνωσθεί με σχιζοφρένεια και μανιοκατάθλιψη. Κανένας αστυνομικός δεν καταδικάστηκε παρότι οι αυτόπτες μάρτυρες ισχυρίστηκαν πως ο Φορντ ήταν ακινητοποιημένος και στο έδαφος όταν πυροβολήθηκε.
Ταμίρ Ράις, 12 ετών, 11/2014, Κλήβελαντ
Τον Νοέμβριο του 2014 στο Κλήβελαντ, αστυνομικοί πυροβολούν και σκοτώνουν τον 12χρονο Ταμίρ Ράις, ένα παιδί που έπαιζε με ένα ψεύτικο πιστόλι στην γειτονιά του.
Κανένας από τους δύο αστυνομικούς δεν καταδικάστηκε, αυτός που πάτησε την σκανδάλη διώχθηκε με άλλη αφορμή από το σώμα.
Έγιναν διαδηλώσεις από ανθρώπους που διαμαρτύρονταν για την δολοφονία του παιδιού και μετά το συμβάν αλλά κυρίως μετά την αθώωσή τους…
…αλλά και μια μεγάλη συγκέντρωση μόνον λευκών στο Κλήβελαντ για υποστήριξη στους δολοφόνους αστυνομικούς
Γουόλτερ Σκοτ, 50 ετων, 4/2015, Νορθ Τσάρλστον
Ο Γουόλτερ Σκοτ, πυροβλήθηκε πισώπλατα από αστυνομικό, ενώ προσπάθησε να διαφύγει όταν τον σταμάτησε στο δρόμο για φανάρι που δε λειτουργούσε ενώ υπήρχαν εντάλματα εναντίον του για καθυστέρηση πληρωμών διατροφής. Η περίπτωσή του είναι μία από τις ελάχιστες που κατέληξαν στην καταδίκη του αστυνομικού που τον δολοφόνησε, ο οποίος ήδη εκτίει ποινή κάθειρξης.
Ντάνιελ Σέιβερ, 26 ετών, 1/2016, Μέσα, Αριζόνα
Η παράλογη αστυνομική βία και η αυθαιρεσία δεν πλήττει μόνο τους μαύρους αμερικανούς, αλλά και τους “λευκούς”, παρότι με μικρότερη συχνότητα. Τον Γενάρη του 2016 σε ένα ξενοδοχείο της Αριζόνα, ο Ντάνιελ Σέιβερ που είχε βρεθεί στην Μέσα για δουλειές, έβγαλε ένα ψεύτικο πιστόλι με μπαλίτσες και σημάδευε έξω από το παράθυρο του ξενοδοχείου του. Ο αστυνομικός που τον συνέλαβε αφού έπαιξε σαδιστικά μαζί του επί πολύ ώρα, τον εκτέλεσε στην συνέχεια εν ψυχρώ επειδή έκανε μια λάθος κίνηση του χεριού του. Ο αστυνομικός αθωώθηκε φυσικά και συνατξιοδοτήθηκε ευδοκίμως μετά τις δίκες.
Όλτον Στέρλινγκ, 37 ετών, 7/2016, Μπατόν Ρουζ, Λουιζιάνα
Στις 5 Ιουλίου του 2016, η αστυνομία του Μπάτον Ρουζ, ανταποκρινόμενη σε κλήση για ένοπλη ληστεία σε κατάστημα πυροβολεί εξ επαφής και δολοφονεί τον 37χρονο πατέρα 5 παιδιών, πωλητή CD, άσχετο με τη ληστεία, αφού δύο αστυνομικοί τον έχουν ακινητοποιήσει στο έδαφος. Παρά την κραυγαλέα αυθαιρεσία, οι αστυνομικοί δεν διώκονται. Παραμένουν στο αστυνομικό σώμα.
Στις διαδηλώσεις που ακολούθησαν, οι ειρηνικοί διαδηλωτές κατεστάλησαν με τεράστια αγριότητα από πάνοπλους αστυνομικούς-ρόμποκοπ, που συμπεριφέρθηκαν στους διαδηλωτές “σαν να ήταν ζώα“.
Φιλάντο Καστίλ, 32 ετών, 7/2016. Σαιντ Πολ
Μια μέρα μετά από την δολοφονία του Όλτον Στέρλινγκ στο Άρκανσο, στο Σαιντ Πολ της Μινεσότας δολοφονείται μέσα στον αυτοκίνητό του, μπροστά στην γυναίκα του και το τετράχρονο παιδί της, σε ζωντανή μετάδοση στο Facebook αμέσως μετά τους πυροβολισμούς, ο 32χρονος Φιλάντο Καστίλ. Τον σταμάτησαν για κάποιο έλεγχο, τους ενημέρωσε πως είχε όπλο στο αυτοκίνητο νόμιμα, ο αστυνομικός πανικοβήθηκε κατά τα φαινόμενα και πυροβόλησε επί τόπου τον Καστίλ, μπροστά στα μάτια της τρομοκρατημένης συντρόφου του. Η οποία άρχισε να στριμάρει τα διαδραματιζόμενα λάιβ, ενόσω ήταν ακόμα ζωντανός ο Καστίλ. Η εφημερίδα της Μινεάπολης Σταρ Τρίμπιουν έφτιαξε ένα βίντεο που συγχρονίζει το στριμάρισμα της Ντάιμοντ Ρέινολντς, της συντρόφου του Καστίλ, με τα όσα κατέγραψε ο φακός του περιπολικού.
Κάτω μπορείτε να δείτε με Ελληνικούς υπότιτλους, τις συγκλονιστικές στιγμές που το τετράχρονο κοριτσάκι καθησυχάζει τη μητέρα του επειδή φοβάται πως αν φωνάζει θα την σκοτώσουν και αυτή:
Ο δολοφόνος αστυνομικός αθωώθηκε, αλλά απολύθηκε από το αστυνομικό σώμα. Μετά από μια εβδομάδα ειρηνικών διαμαρτυριών οι διαδηλωτές ξέσπασαν σε συγκρούσεις με την αστυνομία.
Τσάρλς Κίνσεϊ, 47 ετών, 7/2016, Μαϊάμι
Η μόνη μη-δολοφονία στον κατάλογο, αλλά την καταγράφω εξαιτίας του παραλογισμού της. Ο Τσάρλς Κίνσεϊ, κοινωνικός λειτουργός σε ίδρυμα, μεσολαβεί για να μην πυροβολήσει η αστυνομία τον αυτιστικό ασθενή του που είχε βγει έξω ανεπίβλεπτος, κρατώντας ένα πλαστικό φορτηγάκι. Κινητοποιείται η αστυνομία και ο νεαρός κινδυνεύει. Ο Κίνσεϊ ξαπλώνει στο έδαφος με τα χέρια ψηλά για να μη δώσει αφορμή και προσπαθεί να εξηγήσει στην αστυνομία ποιος είναι και ποια είναι η κατάσταση του ασθενούς του (η αστυνομία περνάει το φορτηγάκι για… όπλο). Παρ’ όλα αυτά η αστυνομία τον πυροβολεί στο πόδι (ευτυχώς) και τον συλλαμβάνει αρχικά. Ο αστυνομικός όταν ρωτήθηκε από τον Κίνσεϊ γιατί τον πυροβόλησε απάντησε “δεν ξέρω”. Ο αστυνομικός καταδικάστηκε για δευτερεύοντα πταισματικά αδικήματα και παραμένει σήμερα στο αστυνομικό σώμα του Β.Μαϊάμι
Τέρενς Κράτσερ 40 ετών, 9/2016, Τάλσα
Σεπτέμβρης του 2016: η αστυνομία της Τάλσα στην Οκλαχόμα, θέατρο μιας από τις μεγαλύτερες ρατσιστικές σφαγές εναντίον Αφροαμερικανών στην ιστορία, εκτελεί στη μέση του δρόμου τον Τέρενς Κράτσερ 40 ετών. Ο Κράτσερ ήταν άοπλος και συνεργάσιμος. Του είχε χαλάσει το αυτοκίνητο στη μέση του δρόμου.
Κανένας από τους δολοφόνους του δεν αντιμετώπισε συνέπειες.
Ζάκαρυ Μπέρχιλς, 29 ετών, 6/2017, Όμαχα
Ο δολοφονηθείς εδώ ήταν ιθαγενής αμερικανός, και με σοβαρά νοητικά προβλήματα. Αντίθετα με τις άλλες περιπτώσεις ο θάνατος του ήταν έμμεσος. Αφού τον ηλεκτροβόλισαν με τέιζερ πολαπλές φορές, ενώ ήταν δεμένος με χειροπέδες, στην συνέχεια τον έσπασαν στο ξύλο. Ο νεαρός ινδιάνος πέθανε στο νοσοκομείο από επιπλοκές που σχετίζονταν με την ταραχή στην οποία υποβλήθηκε. Οι δολοφόνοι του (μαύροι αμερικανοί αστυνομικοί) απαλλάχτηκαν από κάθε κατηγορία και ενώ είχαν αποταχθεί από την αστυνομία, προ μηνός άσκησαν έφεση και επανήλθαν.
Στεφόν Κλαρκ, 22 ετών, 3/2018, Σακραμέντο
Ο Στεφόν Κλαρκ, δολοφονείται από την αστυνομία του Σακραμέντο στην αυλή του σπιτιού του, καθώς οι αστυνομικοί πέρασαν το κινητό του για όπλο. Όι αστυνομικοί που τον δολοφονούν δεν διώκονται
Ζάβιερ Άμπλερ, 40, 3/2019, Ώστιν
Άλλη μια περίπτωση “I can’t breathe” όταν ένας μαύρος οδηγός στο Τέξας δεν έκλεισε εγκαίρως τα μεγάλα φώτα. Η αστυνομία τον σταμάτησε, τον πέταξε στο έδαφος, τον ηλεκτροβόλισε με τέιζερ επανειλλημένως, και επένε να του περάσει τα χέρια πίσω από την πλάτη παρότι τους έλεγε πως δεν θα μπορεί να αναπνεύσει και έχει καρδιολογικά προβλήματα. Το βίντεο βγήκε αυτές τις ημέρες στη δημοσιότητα και δεν ξέρουμε αν θα καταδικαστούν οι αστυνομικοί. Από ό,τι λένε οι εισαγγελείς πάντως το τμήμα στο οποίο υπάγονται οι αστυνομικοί έκανε ό,τι μπορούσε για να μην φτάσει το υλικό από τις κάμερες σώματος.
Σον Ριντ, 21 ετών, 5/2020, Ιντιανάπολις
Ο 21χρονος Σον Ριντ, δολοφονήθηκε στις 6 Μαΐου του 2020 μετά από καταδίωξη. Ο Ριντ στρίμαρε την όλη περιπέτεια, και έχει καταγραφεί ηχητικά και ο θάνατός του. Η έρευνα για τις συνθήκες της δολοφονίας του συνεχίζεται η οικογένειά του αρνείται πως ο Ριντ κρατούσε όπλο. Πριν τα γεγονότα που συνόδευσαν την δολοφονία του Τζορτζ Φλόιντ μπορούσε κανείς να υποθέσει ασφαλώς πως οι δολοφόνοι του, που αστειεύονταν μετά την εκτέλεσή του, θα απαλάσσονταν κάθε ευθύνης.
Μπριόννα Τέιλορ, 26 ετών, 5/2020, Λιούιβιλ
Η αστυνομία έκανε ένα μικρό λάθος στις 13 Μαρτίου την νύχτα στο Λιούιβιλ του Κεντάκυ. Εισέβαλλε σε λάθος διαμέρισμα, χωρίς να γνωρίζει καν πως ο ύποπτος για το συγκεκριμένο αδίκημα όχι μόνο δεν έμενε εκεί που εισέβαλαν (με ένταλμα για άνευ προειδοποίησης εισβολή), αλλά είχε ήδη συλληφθεί σε άλλη περιοχή της πόλης. Όταν άκουσαν από το υπνοδωμάτιό τους τους θορύβους της εισβολής, ο αρραβωνιαστικός της (που είναι υπό κράτηση τώρα) πυροβόλησε εναντίον των εισβολέων για τους οποίους δεν είχε την παραμικρή ιδέα ή υποψία πως θα μπορούσαν να είναι αστυνομικοί. Η αστυνομία απάντησε με ριπές πυρών που γάζωσαν την νεαρή τεχνικό εντατικής και την σκότωσαν επί τόπου. Η υπόθεσή της έχει συνδεθεί με την υπόθεση του Τζορτζ Φλόιντ και το αίτημα για τιμωρία των δραστών αστυνομικών έχει γίνει παγκόσμιο.
Αυτές όλες οι περιπτώσεις δεν είναι παρά ένα μικρό δείγμα από τις εκατοντάδες παρόμοιες δολοφονίες και την αστυνομική βία που είναι ενδημική στις ΗΠΑ. Οι NYT συνέλεξαν μερικά από τα πιο σοκαριστικά βίντεο αστυνομικής βίας και αυθαιρεσίας, και τα παρουσίασαν σε ένα αφιέρωμα. Θέλει γερό στομάχι.
Οι βιαοπραγίες των αστυνομικών είναι συνεχείς. Μόνο όσες παρόμοιες υποθέσεις όχι μόνο δολοφονιών αλλά και κτηνώδους αστυνομικής βίας καταγράφονται σε κάμερες και δημοσιεύονται (και με την υποχρεωτική κάμερα σώματος για τους περισσότερους αστυνομικούς στις ΗΠΑ είναι πλέον το σύνηθες να υπάρχει τέτοιο υλικό), να δει κανείς σοκάρεται.
Η δολοφονία από αστυνομικό είναι πλέον μια από τις συνηθέστερες αιτίες θανάτου των νεαρών μαύρων αμερικανών. Αλλά καμία φυλή δεν είναι ασφαλής με την κουλτούρα βίας και απόλυτης εξουσίας που διατρέχει την αμερικανική αστυνομία. Η Washington Post κρατάει αρχείο δολοφονιών από την αστυνομία, μια αστυνομία που σκοτώνει σε ημέρες όσους σκοτώνουν αστυνομίες άλλων χωρών σε ένα έτος.
Και όσο για τις συνέπειες; Αυτές είναι πρακτικά ανύπαρκτες για την τεράστια πλειονότητα των δολοφόνων αστυνομικών. Κάτι σαν την Ελλάδα αλλά σε πολύ, πάρα πολύ, μεγαλύτερη κλίμακα
Υπάρχει μια μικρή ελπίδα, με την εξέγερση των ημερών αυτών, να αλλάξει κάτι. Θα το δείξει ο χρόνος και θα το πετύχει η επιμονή αυτού του τεράστιου και απρόσμενου κινήματος.
Από την άλλη: Το Fox News παρουσίασε πριν από λίγες μέρες ένα γράφημα που έδειχνε πως οι δολοφονίες αφροαμερικανών και οι ταραχές, κάνουν καλό στο χρηματιστήριο. Οπότε δεν ξέρει κανείς, μήπως οι κρατούντες το θεωρούν καλό γούρι για τις δουλειές τους.
