Η κρίση του κορονοϊού κατέδειξε ότι οι επαρκείς ψηφιακές δεξιότητες είναι κρίσιμης σημασίας για να μπορούν οι πολίτες να έχουν διαδικτυακή πρόσβαση σε πληροφορίες και υπηρεσίες, αλλά ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης, περισσότεροι από τέσσερις στους δέκα (το 42%), εξακολουθούν να μην διαθέτουν ούτε καν βασικές τις ψηφιακές δεξιότητες.
Αυτό προκύπτει από τα αποτελέσματα του Δείκτη Ψηφιακής Οικονομίας και Κοινωνίας (DESI) για το 2020 (με βάση στοιχεία του 2019), που έδωσε στη δημοσιότητα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Ο δείκτης παρακολουθεί πώς εξελίσσονται κάθε χρόνο οι συνολικές ψηφιακές επιδόσεις της Ευρώπης και καταγράφει την πρόοδο των χωρών της ΕΕ, όσον αφορά την ψηφιακή ανταγωνιστικότητα τους. Η Φινλανδία, η Σουηδία, η Δανία και η Ολλανδία προηγούνται κατά σειρά, όσον αφορά τις συνολικές ψηφιακές επιδόσεις στην ΕΕ, ενώ η Ελλάδα είναι 27η. Τα τελευταία πέντε χρόνια, η Ιρλανδία έχει σημειώσει τη σημαντικότερη πρόοδο στον δείκτη, ακολουθούμενη από την Ολλανδία, τη Μάλτα και την Ισπανία.
Ο DESI δείχνει ότι φέτος σημειώνεται πρόοδος σε όλα τα κράτη μέλη και σε όλους τους βασικούς τομείς που μετράει ο δείκτης, πράγμα που -σύμφωνα με την Κομισιόν- έχει ακόμη μεγαλύτερη σημασία στο πλαίσιο της πανδημίας του κορονοϊού, η οποία έχει καταδείξει πόσο σημαντικές έχουν καταστεί οι ψηφιακές τεχνολογίες. Από την άλλη, τονίζεται ότι τα κράτη μέλη της ΕΕ θα πρέπει να εντείνουν τις προσπάθειές τους για να βελτιώσουν την κάλυψη των δικτύων πολύ υψηλής χωρητικότητας, να εκχωρήσουν φάσμα 5G ώστε να καταστεί δυνατή η εμπορική διάθεση υπηρεσιών 5G, να βελτιωθούν οι ψηφιακές δεξιότητες των πολιτών και να ψηφιοποιηθούν περαιτέρω οι επιχειρήσεις και ο δημόσιος τομέας.
Παρότι η πανδημία προκάλεσε κατακόρυφη αύξηση στη χρήση του διαδικτύου, η τάση αυτή ήταν παρούσα ήδη πριν από την κρίση, καθώς το 85% των ατόμων χρησιμοποιούν πλέον το διαδίκτυο τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα (έναντι 75% το 2014). Μεγαλύτερη αύξηση σημείωσε η χρήση βιντεοκλήσεων, από 49% των χρηστών του διαδικτύου το 2018 σε 60% το 2019. Οι τραπεζικές συναλλαγές και οι αγορές μέσω διαδικτύου είναι επίσης πιο δημοφιλείς σε σύγκριση με το παρελθόν, καθώς χρησιμοποιούνται από το 66% και το 71% των Ευρωπαίων χρηστών του διαδικτύου αντίστοιχα.
Το 2019 το 78% των ευρωπαϊκών νοικοκυριών είχε συνδρομή σε σταθερή ευρυζωνική σύνδεση, έναντι 70% πριν πέντε χρόνια, ενώ τα δίκτυα 4G καλύπτουν πια σχεδόν το σύνολο του πληθυσμού της Ευρώπης. Ωστόσο, μόνο 17 κράτη μέλη έχουν ήδη εκχωρήσει φάσμα στις ζώνες 5G (πέντε χώρες περισσότερες σε σύγκριση με πέρυσι). Η Φινλανδία, η Γερμανία, η Ουγγαρία και η Ιταλία είναι οι πλέον προηγμένες, όσον αφορά την ετοιμότητα για τα δίκτυα 5G. Σταθερά ευρυζωνικά δίκτυα πολύ υψηλής χωρητικότητας διατίθενται στο 44% των νοικοκυριών της ΕΕ.
Οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις ψηφιοποιούνται όλο και περισσότερο, με πρωτοπόρες τις μεγάλες επιχειρήσεις. Το 38,5% των μεγάλων επιχειρήσεων βασίζονται ήδη σε προηγμένες υπηρεσίες υπολογιστικού νέφους και το 32,7% ανέφεραν ότι χρησιμοποιούν αναλύσεις μαζικών δεδομένων (big data). Ωστόσο, η συντριπτική πλειονότητα των μικρομεσαίων επιχειρήσεων (ΜμΕ) δεν αξιοποιούν ακόμη πλήρως αυτές τις ψηφιακές τεχνολογίες, καθώς μόλις το 17% χρησιμοποιούν υπηρεσίες υπολογιστικού νέφους και το 12% την ανάλυση μαζικών δεδομένων.
Όσον αφορά το ηλεκτρονικό εμπόριο, μόλις το 17,5% των ΜμΕ πραγματοποίησαν πωλήσεις προϊόντων ή υπηρεσιών στο διαδίκτυο το 2019 (πολύ μικρή αύξηση 1,4% σε σύγκριση με το 2016). Αντίθετα, το 39% των μεγάλων επιχειρήσεων πραγματοποίησαν διαδικτυακές πωλήσεις το 2019.
Τέλος, παρατηρείται αυξητική τάση στη χρήση ψηφιακών δημόσιων υπηρεσιών στους τομείς της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης και της ηλεκτρονικής υγείας. Το 67% των χρηστών του διαδικτύου που υπέβαλαν έντυπα στη δημόσια διοίκηση το 2019, χρησιμοποιούν πλέον διαδικτυακούς διαύλους, έναντι 57% το 2014. Οι χώρες με τις καλύτερες επιδόσεις στον εν λόγω τομέα είναι η Εσθονία, η Ισπανία, η Δανία, η Φινλανδία και η Λετονία.
