Ο παρατεταμένος καύσωνας και οι αφύσικα υψηλές θερμοκρασίες που καταγράφονται στη Σιβηρία έχουν θέσει σε κατάσταση συναγερμού τους κλιματολόγους όλου του πλανήτη. Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι το φαινόμενο συνδέεται με τις πυρκαγιές που ξέσπασαν τους προηγούμενους μήνες στην περιοχή, με την τεράστια πετρελαιοκηλίδα της Nornickel αλλά κι ένα σμήνος εντόμων που αφάνισε μεγάλες δασικές εκτάσεις.
Σε παγκόσμια κλίμακα ο Σιβηρικός καύσωνας συμβάλλει στην ανάδειξη του 2020 στην πιο θερμή χρονιά που έχει γνωρίσει ποτέ ο πλανήτης. Κι αυτό, σε μια περίοδο κατά την οποία οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα παγκοσμίως μειώθηκαν αισθητά λόγω των lockdown του κορονοϊού.
Στις ρωσικές πόλεις του αρκτικού κύκλου καταγράφονται εξωφρενικές θερμοκρασίες. Στη Νισνίγιαγια Πέσα το θερμόμετρο έδειξε 30 βαθμούς Κελσίου στις 9 Ιουνίου, ενώ στην Κατάνγκα, όπου η μέση θερμοκρασία αυτήν την περίοδο είναι κοντά στους 0 βαθμούς Κελσίου, οι κάτοικοι βίωσαν το φαινόμενο των 25 βαθμών Κελσίου στις 22 Μαΐου. Το προηγούμενο ρεκόρ υψηλής θερμοκρασίας στην περιοχή ήταν οι 12 βαθμοί.
Κατά μέσο όρο, τον Μάιο οι θερμοκρασίες σε μεγάλες περιοχές της Σιβηρίας ήταν κατά 10 βαθμούς Κελσίου υψηλότερες σε σχέση με τις συνήθεις τιμές. Σύμφωνα με την εκτίμηση του Μάρτιν Στέντελ, διευθυντή του Μετεωρολογικού Ινστιτούτου της Δανίας, υπό κανονικές συνθήκες και χωρίς την ανθρώπινη παρέμβαση, αυτές οι θερμοκρασίες θα εμφανίζονταν στη βορειοδυτική Σιβηρία μια φορά στα 100.000 χρόνια.
Οι επιστήμονες μελετούν ξεχωριστά τη βορειοδυτική Σιβηρία, γιατί εκεί ο καύσωνας δεν εμφανίστηκαν μόνο τον Μάιο. Ολόκληρος ο χειμώνας και όλη η άνοιξη κύλησαν με ασυνήθιστα υψηλές θερμοκρασίες. Όπως εξηγεί η Φρέγια Βάμποργκ, διακεκριμένη επιστήμων του Ιδρύματος για την Κλιματική Αλλαγή ‘Κοπέρνικος’ (C3S), “ο πλανήτης υπερθερμαίνεται συνολικά, αλλά η περιοχή της δυτικής Σιβηρίας ξεχωρίζει γιατί εκεί τα φαινόμενα είναι πολύ επίμονα. Σε κάποιον βαθμό, οι ανωμαλίες στη θερμοκρασία της ατμόσφαιρας είναι αναμενόμενες, αλλά δεν διαρκούν πολύ. Αυτό που συμβαίνει στη Σιβηρία είναι πρωτοφανές”.
Η Μαρίνα Μακάροβα, κορυφαία μετεωρολόγος της ρωσικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας επιβεβαιώνει ότι “αυτός ο χειμώνας ήταν ο θερμότερος για τη Σιβηρία εδώ και 130 χρόνια που κρατάμε αρχείο θερμοκρασιών. Καθ’ όλη τη διάρκειά του, η θερμοκρασία ήταν 6 βαθμούς πιο πάνω από τους εποχικούς μέσους όρους”.
Το φαινόμενο έχει πλήξει συνολικά τη Ρωσία, με θερμοκρασίες – ρεκόρ σε ολόκληρη σχεδόν την επικράτεια. Μεσοσταθμικά στη χώρα, οι θερμοκρασίες που καταγράφονται το 2020 είναι 1.9 βαθμούς Κελσίου υψηλότερες από τις φυσιολογικές. Αν τις συγκρίνει κάποιος με τις αντίστοιχες προηγούμενων δεκαετιών, τα συμπεράσματα είναι σοκαριστικά: το 2020, η μέση θερμοκρασία στη Ρωσία καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους είναι 5.3 βαθμούς υψηλότερη σε σχέση με τον μ.ο. της τριακονταετίας 1951-1980.
Τον Δεκέμβριο, ο πρόεδρος της Ρωσίας, Βλάντιμιρ Πούτιν σχολίασε το φαινόμενο ως “πολύ σοβαρό”, συμπληρώνοντας ότι το λιώσιμο των πάγων θα έχει σημαντικές επιπτώσεις τις ρωσικές πόλεις του αρκτικού κύκλου.
Είναι βέβαιο ότι κατάσταση στη Σιβηρία επιδεινώθηκε εξαιτίας της πετρελαιοκηλίδας που σχηματίστηκε μετά τη διαρροή 20.000 τόνων πετρελαίου ντίζελ από τις εγκαταστάσεις της Nornickel. Ο Πούτιν μετά το ατύχημα κήρυξε την περιοχή σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης και οι οικολογικές οργανώσεις ανά τον κόσμο κάνουν λόγο για “ανυπολόγιστη οικολογική καταστροφή και πρωτόγνωρη κρίση”.
Ο καύσωνας σχετίζεται σίγουρα και με τις πυρκαγιές που κατέκαυσαν χιλιάδες εκτάρια σιβηρικών δασών, ενώ θεωρείται βέβαιο ότι οι υψηλές θερμοκρασίες ευθύνονται και τα σμήνη του σιβηρικού μεταξοσκώληκα που κατέστρεψαν τεράστιες εκτάσεις με κωνοφόρα δέντρα. “Δεν έχω δει μεγαλύτερες προνύμφες σε όλη μου την καριέρα, ούτε τόσο μεγάλους πληθυσμούς”, σχολίασε ο Βλαντιμίρ Σολντάτοφ, έμπειρος βιολόγος – εντομολόγος με ειδίκευση στην πανίδα της Σιβηρίας, προειδοποιώντας ότι οι συνέπειες της επιδρομής μπορεί να αποβούν καταστροφικές, αφού οι προνύμφες τρώνε τις πευκοβελόνες, αφήνωντας τα πεύκα ‘γυμνά’, ξερά και ευάλωτα στις πυρκαγιές.
Πηγή: TheGuardian.com. Κεντρική φωτογραφία: Nasa.gov.
