της Αφρόζ Φατιμά Ζαϊντί (Afroze Fatima Zaidi)
Καθώς το κίνημα του Black Lives Matter (Οι Μαύρες Ζωές Εχουν Αξία – BLM) συνεχίζει να δονεί την επικαιρότητα και να καθιστά υπόλογες τις ρατσιστικές εξουσιαστικές δομές, η αγορά των ιδεών ευδοκιμεί. Οι άνθρωποι που θέλουν να περιορίσουν τον ρατσισμό σε απλό θέμα προς συζήτηση και ζητάνε να ακούσουμε “και τις δύο πλευρές” επιμένουν ότι ενώ ο ρατσισμός είναι κακός, ο βανδαλισμός των αγαλμάτων είναι αναμφισβήτητα χειρότερος.
Ο πρωθυπουργός εξέφρασε τη γνώμη του (σε μια συνδρομητική [μη προσβάσιμη σε όλους] σελίδα, φυσικά) λέγοντας ότι δεν μπορούμε να “ρετουσάρουμε” την ιστορία αφαιρώντας μορφές με τις οποίες διαφωνούμε από τους δημόσιους χώρους. Υπερασπιζόμενος τον πρώην πρωθυπουργό Ουίνστον Τσώρτσιλ, ο Τζόνσον επιχειρηματολόγησε με πάθος για τους λόγους που το άγαλμα του Τσώρτσιλ πρέπει να παραμείνει στην πλατεία της Βουλής.
Διαστρεβλώνοντας την αλήθεια
Αλλά τα κακόπιστα επιχειρήματα του Τζόνσον είναι τόσο συναρπαστικά όσο και προσβλητικά. Στην πραγματικότητα δεν αποτελούν παρά μια προσπάθεια διαστρέβλωσης της αλήθειας – μια τακτική κακοποίησης που χρησιμοποιείται συχνά από ναρκισσιστές.
Και μιλάμε για διαστρέβλωση, γιατί η απαίτηση της απομάκρυνσης αγαλμάτων ρατσιστών, συμπεριλαμβανομένου του Τσόρτσιλ, δεν επιδιώκει φυσικά να “σβήσει” την ιστορία. Αποτελεί απλά απαίτηση να αναγνωρίσουμε το ρατσιστικό αποικιακό παρελθόν της Βρετανίας και τους ανθρώπους που έβλαψε. Έχει να κάνει με την αφαίρεση του χαρακτηρισμό ως “ήρωα” από κάποιον όπως ο Τσώρτσιλ, ο οποίος είναι ένοχος για πολλά φρικτά εγκλήματα εναντίον Έγχρωμων ανθρώπων, συμπεριλαμβανομένης, ενδεικτικά, της γενοκτονίας.
Το να αποκαλείς ήρωα έναν τέτοιον άνδρα, παρά το απόλυτα τεκμηριωμένο ιστορικό ρατσιστικής καταπίεσης εκ μέρους του, αποτελεί τον ορισμό του ρετουσαρίσματος της ιστορίας.
Ωστόσο, αυτό που προκαλεί μεγαλύτερη ανησυχία είναι ο τεράστιος αριθμός ατόμων στη Βρετανία που συμφωνούν με την άποψη του Τζόνσον – εκείνοι που πιστεύουν ότι ο Τσώρτσιλ ήταν ήρωας του αντι-φασισμού αντί για ακραίος ρατσιστής. Και αυτοί οι άνθρωποι δεν περιορίζονται στην ακροδεξιά – φαίνεται να βρίσκονται σε όλο το πολιτικό φάσμα. Και είναι αυτοί ακριβώς που αποδεικνύουν γιατί η Βρετανία πρέπει απεγνωσμένα να σκύψει ξανά στην ιστορία της με τον τρόπο που επιδιώκει το κίνημα BLM.
Δεν είναι οι ακτιβιστές του BLM αυτοί που θέλουν να αναθεωρήσουν την ιστορία – κάθε άλλο. Θέλουν να επανορθώσουν την αναθεώρηση του αποικιακού παρελθόντος της Βρετανίας που έχει επικρατήσει μέχρι τώρα μέσω του εκπαιδευτικού συστήματος και του δημόσιου λόγου. Το ρετουσάρισμα που κατακρίνει ο Τζόνσον έχει ήδη συμβεί. Οι ακτιβιστές του BLM επιζητούν μια αληθινότερη και ακριβέστερη εικόνα της ιστορίας. Δεν μπορούμε να αντιμετωπίσουμε το ρατσισμό στο παρόν, εάν δεν αναγνωρίσουμε τις ρίζες του στο βασισμένο στις αξίες της «λευκής υπεροχής» αποικιοκρατικό σύστημα.
Τότε και τώρα
Είναι σημαντικό να αναγνωρίσουμε ότι το να λένε οι πολιτικοί που ότι “οι Μαύρες Ζωές Έχουν Αξία” δεν σημαίνει και πολλά αν ταυτόχρονα δεν προσπαθήσουν να αντιμετωπίσουν το ρατσισμό από τη ρίζα του. Οι ρίζες του ρατσισμού βρίσκονται στην ιδεολογία της λευκής υπεροχής – αλλά αυτή δεν εκφράζεται απλά με σβάστικες και καμένους σταυρούς. Σημαίνει κυρίως ευγονική – το πεδίο που ευθύνεται για την “φυλετική επιστήμη” και τις αντιλήψεις περί ανθρωπότητας, ευφυίας, και πνευματικής αξίας που συνδέονται με κληρονομικά χαρακτηριστικά. (Παρεμπιπτόντως, οι ιδέες του Ντόμινικ Κάμινγκς, κοντινού σύμβουλου του Τζόνσον, περί σύνδεσης μεταξύ πλούτου και σχολικής επίδοσης είναι χυδαία ευγονικές). Παρότι ο όρος “ευγονική” επινοήθηκε το 1883, η ιδέα ότι ορισμένοι άνθρωποι είναι ανώτεροι βαστάει από την αρχαία Ελλάδα. Η ευγονική έθεσε τα ψευδο-επιστημονικά θεμέλια της λευκής υπεροχής. Στήριξε την πίστη στην υπεροχή των Λευκών και την πεποίθηση ότι δικαιούνται να ιδιοποιούνται την ξένη γη των “αγρίων”, η οποία οδήγησε στην αποίκηση των μη-Δυτικών εθνών.
Και τα εγκλήματα της αποικιοκρατίας είναι πολλά. Πέραν της ιδιοποίησης γης, συνδέεται με δουλεμπόριο, λιμούς, γενοκτονίες, και μαζική λεηλασία φυσικών πόρων που οδήγησε σε μαζική φτώχεια που ο αντίκτυπος της παραμένει αισθητός στα “αναπτυσσόμενα” κράτη. Είχε επίσης ως αποτέλεσμα τον αποδεκατισμό αυτόχθονων γλωσσών και πολιτισμών, καθώς και την βεβήλωση πνευματικών συμβόλων και την καταστροφή πολιτιστικών αντικειμένων.
Ορισμένοι μπορεί να υποστηρίξουν πως αυτό που συνέβη στο παρελθόν δεν αλλάζει, οπότε δεν έχει νόημα να θυμώνουμε για αυτό τώρα. Πράγματι, δεν μπορούμε να αλλάξουμε το παρελθόν – αλλά αν δεν μιλήσουμε ποτέ για το τι συνέβη, ούτε πρόκειται να μάθουμε απ’ αυτό.
Τα ρατσιστικά στερεότυπα για τους Μαύρους και άλλους Έγχρωμους γεννήθηκαν μέσα από τις ευγονικές θεωρίες περί φυλών. Ο δε συσχετισμός [της φυλής] με την εγκληματικότητα συνεχίζεται μέχρι σήμερα. Η αντιμετώπιση των έγχρωμων ως κατώτερου τύπου ανθρώπου συνεχίζεται έως σήμερα. Η άποψη περί της ηθικής τους κατωτερότητας διατηρείται έως σήμερα. Οι προκαταλήψεις για τους έγχρωμους ανθρώπους, που δημιουργούν μια ιεραρχία για το ποιος αξίζει να αντιμετωπίζεται με βάση τις νόμιμες διαδικασίες και να γίνεται σεβαστή η αξιοπρέπεια και τα δικαιώματα του, και ποιος όχι, διατηρούνται μέχρι σήμερα ως κληρονομία της αποικιοκρατίας για την οποία τα Δυτικά έθνη δεν θέλουν να μιλήσουν.
Συστημικός ρατσισμός
Δεν μπορούμε, επομένως, να μιλήσουμε για τον “συστημικό ρατσισμό”, και να τον αντιμετωπίσουμε, δίχως να αναγνωρίσουμε, ανοιχτά και καθαρά, το ρόλο που έπαιξε η αποικιοκρατία.
Είναι η κληρονομιά της αποικιοκρατίας που οδήγησε στο σκάνδαλο της απέλασης έγχρωμων πολιτών της γενιάς του Γουίντρας το 2018 [σ.σ. Windrash generation ονομάζονται οι πρώτες μεταπολεμικές γενιές μεταναστών από τις αποικίες], ακόμη και σε ευθεία αντιπαράθεση με τις εντολές του δικαστηρίου.
Είναι αυτή η κληρονομιά που οδηγεί στα δυσανάλογα ποσοστά αντιμετώπισης ως εγκληματιών των έγχρωμων.
Είναι αυτή η κληρονομιά που οδηγεί στην αυξανόμενη στέρηση τις φτωχότερες κοινότητες των μαύρων, ασιατών, και άλλων εθνικών μειονοτήτων.
Είναι αυτή η κληρονομιά που εξηγεί γιατί οι έγχρωμοι δεν εξετάζονται ούτε εισάγονται στο νοσοκομείο όταν είναι αναγκαίο, με αποτέλεσμα να έχουν υψηλότερα ποσοστά θανάτων από κορονοϊό.
Κι όταν μαθαίνουμε ότι η αστυνομία στις ΗΠΑ εμφανίστηκε ως εξέλιξη των ρατσιστικών “περίπολων φύλαξης των σκλάβων”, η σημερινή αστυνομική βία αρχίζει να βγάζει περισσότερο νόημα.
Γι’ αυτό οι BLM ακτιβιστές απαιτούν να αφαιρεθούν τα αγάλματα ιδιοκτητών σκλάβων και ρατσιστών από τους δημόσιους χώρους. Κεντρικό αίτημά τους είναι τα Δυτικά κράτη να αναλάβουν τις ευθύνες τους για τα εγκλήματα του ρατσιστικού, αποικιοκρατικού τους παρελθόντος. Και αυτή είναι μια συζήτηση που πιθανότατα δεν θα είχε γίνει ποτέ αν οι ακτιβιστές του BLM δεν είχαν πετάξει το άγαλμα του δουλέμπορου Έντουαρντ Κόλστον στο ποτάμι.
Οι συζητήσεις για το ρατσισμό και τη λευκή υπεροχή δεν είναι ούτε εύκολες, ούτε ευχάριστες. Είναι άβολο για τους λευκούς να δεχτούν ότι ενδέχεται και να εξακολουθούν να επωφελούνται από ένα σύστημα το οποίο δεν δημιούργησαν οι ίδιοι. Είναι πιο εύκολο, αντ’ αυτού, να μιλάμε για «πολυπολιτισμικότητα και ένταξη» ή «ασυνείδητη προκατάληψη». Ωστόσο, ενώ η αδικία του ρατσισμού ρίχνει τη σκιά της στο παρόν, οι ρίζες της βρίσκονται στο παρελθόν. Ισότητα, πολυπολιτισμικότητα, ένταξη, ξερίζωμα των προκαταλήψεων – κανένα από αυτά δεν είναι αποτελεσματικά εργαλεία για την αντιμετώπιση της βαθιά ριζωμένης, συστημικής αδικίας που υφίστανται οι μαύροι και άλλοι έγχρωμοι για αιώνες. Ο μόνος τρόπος να προσφέρουμε δικαιοσύνη στα θύματα του ρατσισμού και να αρχίσουμε να αντιμετωπίζουμε αποτελεσματικά τον ρατσισμό, είναι να ξεριζώσουμε αυτή την αδικία. Δεν είναι εύκολο έργο, αλλά είναι απαραίτητο.
Πηγή: The Canary
