Με τις εκλογές του Νοεμβρίου στις ΗΠΑ να αχνοφαίνονται στον ορίζοντα, εφόσον το annus mirabilis που διανύουμε δεν επιφυλάσσει κάποιο αντιπερισπασμό όπως ένα πόλεμο στα Ιμαλάια, επανέρχεται στο προσκήνιο η κατηγορία πως η Ρωσία χειραγώγησε το αποτέλεσμα του 2016. Μια εκδοχή της ρωσικής διάψευσης είναι “κι αν το κάναμε, γιατί είναι διαφορετικό απ’ ό,τι εσείς κάνετε σε άλλες χώρες;”.
Ο Ντέιβιντ Σάιμερ στο Foreign Affairs αναλαμβάνει να πείσει κυρίως το δυτικό κοινό του πως αυτά είναι ιστορίες του ψυχρού πολέμου, πλέον η CIA δεν προσέρχεται με κατεβασμένα μούτρα στις κατά τόπους γιορτές της δημοκρατίας, κι αν καμιά φορά το κάνει είναι για πολύ καλό σκοπό.
Η πρώτη επέμβαση της CIA σε εκλογές ήταν στην Ιταλία τον Απρίλιο του 1948. Δεδομένου ότι η ληξιαρχική πράξη γέννησης του ευαγούς ιδρύματος γράφει 18 Σεπτεμβρίου 1947, προκύπτει ότι η CIA πριν αρχίσει να μπουσουλάει είχε μάθει να διπλώνει το ψηφοδέλτιο, να το σταυρώνει και να το ρίχνει στην κάλπη. Με άλλα λόγια, η προπαγάνδα, οι εξαγορές ψήφων και η κατασκευή “αυθόρμητων” κινημάτων απέδωσαν τόσο καλά ώστε αποτέλεσαν το σχέδιο για ανάλογες επιχειρήσεις ανά τον κόσμο.
Η δικαιολογία ήταν ότι ο “ελεύθερος κόσμος” έπρεπε να παραμείνει ελεύθερος, έστω κι αν το τίμημα ήταν όχι ελεύθερες εκλογές. Ως εδώ η CIA όχι μόνο δεν ντρέπεται για τις εκλογικές της επιδόσεις αλλά μάλλον περηφανεύεται. Όμως κάποια στιγμή ο ψυχρός πόλεμος τελειώνει, ο νικητής τα παίρνει σχεδόν όλα, εκτός από κάποιες ξεχασμένες επαρχίες στα ξεροκέφαλα Βαλκάνια.
Σύμφωνα με τα λεγόμενα αξιωματούχων της CIA οι εκλογές στη Σερβία το 2000 είναι η μοναδική περίπτωση μετά το 1989 που η Αμερική φρόντισε το μέτρημα των ψηφοδελτίων να βγάλει το επιθυμητό αποτέλεσμα. Ο Μιλόσεβιτς αφού δεν έπεσε με τους βομβαρδισμούς έπρεπε οπωσδήποτε να χάσει στην κάλπη. Από τη μια μεριά, αυτή υπό το φως της δημοσιότητας, ένα πλήθος κυβερνητικών και μη οργανώσεων έριξε 40 εκατομμύρια δολάρια με νομότυπες διαδικασίες. Και από την άλλη η CIA χρηματοδότησε με ακόμα περισσότερα χρήματα τους ηγέτες της αντιπολίτευσης με μυστικά ραντεβού εκτός Σερβίας.
Ο ίδιος ο Μπιλ Κλίντον παραδέχτηκε πως ενέκρινε την επιχείρηση γιατί ο Μιλόσεβιτς ήταν “ένας ψυχρός δολοφόνος”. Κατά τον πρώην πρόεδρο των ΗΠΑ στη Σερβία δεν έγινε εξαγορά ψήφων, απλώς δόθηκε κρυφά βοήθεια στην αντιπολίτευση. Το ενδιαφέρον είναι η ανησυχία που λέει ο Κλίντον πως είχε μέχρι την τελευταία στιγμή για την επιτυχία του σχεδίου. Μήπως ο Μιλόσεβιτς έκλεβε τις εκλογές, που η Αμερική προσπαθούσε να κλέψει.
Η 11η Σεπτεμβρίου του 2001 άλλαξε τις ζωές όλων αλλά ταυτόχρονα έλυσε την κρίση ταυτότητας και το πρόβλημα ανεργίας που αντιμετώπιζε η CIA. Ντρόουν, μυστικές φυλακές, βασανιστήρια, δεν άφηναν χρόνο για εκλογομαγειρέματα. Ώσπου έφτασε το πλήρωμα του χρόνου, και αφού μετά την εισβολή στο Ιράκ το 2003 δεν βρέθηκαν όπλα μαζικής καταστροφής, η κυβέρνηση Μπους αποφάσισε να χαρίσει στους Ιρακινούς αυτό που τους έλειπε, ελεύθερες εκλογές.
Οι γνωστές οργανώσεις, κυβερνητικές και μη, ανέλαβαν να πείσουν τον κόσμο ότι πρέπει να ψηφίσει, αλλά κάτι δεν πήγαινε καλά. Ή κάτι πήγαινε πολύ καλά για το Ιράν. Στην πραγματικότητα κανένας δεν είχε αμφιβολία ότι ο εκλεκτός των ΗΠΑ θα έχανε και ο νέος πρωθυπουργός θα ήταν το λιγότερο φιλικός προς το μεγάλο αντίπαλο της Αμερικής.
Ο τότε πρέσβης στη Βαγδάτη Τζον Νεγκροπόντε αναφέρει πως οι εκλογές και ο χειρισμός τους από τη CIA ήταν το αντικείμενο διαδοχικών συσκέψεων. Και ενώ οι προετοιμασίες είχαν ξεκινήσει ξαφνικά όλα σταμάτησαν. Η δικαιολογία, “δεν είναι σωστό να ανακατευτούμε σε δημοκρατικές εκλογές”. Μια πιο κυνική εξήγηση είναι ότι η ζημιά αν αποκαλυπτόταν η βοήθεια της CIA για μια πέτσινη νίκη θεωρήθηκε μεγαλύτερη από αυτή της καθαρής ήττας.
Τελικά η CIA έχει εγκαταλείψει το σπορ των εκλογικών προβλέψεων; Εξαρτάται ποιον ρωτάς. Οι ιδεαλιστές λένε πως μετά τη Σερβία το 2000 δεν ξανασυνέβη. Η Αμερική δεν επεμβαίνει σε δημοκρατικές εκλογές. Εδώ βέβαια μένει ένα παραθυράκι ανοιχτό για το ποιος αποφασίζει ότι κάποιες εκλογές δεν είναι δημοκρατικές, και τι πρέπει να γίνει τότε. Η άλλη σχολή, σε πούμε οι ρεαλιστές, λέει πως η CIA έχει άλλες δουλειές να ασχοληθεί, πιο σοβαρές, πιο επείγουσες. Αλλά αν χρειαστεί ξέρει τι να κάνει. Ο πρώην διευθυντής της CIA Λίον Πανέτα ήταν σαφής, δεν πρόκειται να μαστορέψουν τις κάλπες μετά την ψηφοφορία, αλλά θα φλερτάρουν με τα μέσα ενημέρωσης πριν τις εκλογές.
Το άρθρο χρησιμοποιεί στοιχεία από άρθρο του Foreign Affairs
