Οι ενδείξεις για την πηγή του κακού της ισχυρότατης έκρηξης που συγκλόνισε την Τρίτη, 4 Αυγούστου τη Βηρυτό, φαίνεται πως επικεντρώνονται σε μία μεγάλη αποθήκη στην οποία φυλάσσονταν 2.750 τόνοι νιτρικού αμμωνίου. Ενός υλικού που χρησιμοποιείται κυρίως για την παρασκευή λιπάσματος και που υπό ειδικές συνθήκες μπορεί να μετατραπεί από σταθερή ένωση σε εκρηκτικό, χωρίς καύσιμο ή εξωτερικό καταλύτη. Οι ειδικοί λένε πως λειτουργεί ως “μηχανή” για έκρηξη, αλλά απαιτείται πυροκροτητής και καύσιμο…
Σε κάθε περίπτωση το νιτρικό αμμώνιο κατά το παρελθόν έχει προκαλέσει πολύνεκρες τραγωδίες. Είτε από τυχαίους παράγοντες και αμέλεια εγκληματική όπως οι εκρήξεις που προκάλεσαν το 1945 στο λιμάνι του Τέξας πάνω από 680 νεκρούς και το 2015 στην επαρχία της Κίνας Τιαντζίν πάνω από 170 θύματα. Ωστόσο το νιτρικό αμμώνιο έχει χρησιμοποιηθεί και σκόπιμα για την πρόκληση τρομοκρατικών επιθέσεων με πιο χαρακτηριστική εκείνη που εξαπέλυσε το 1995 σε ομοσπονδιακό κτίριο της Οκλαχόμα ο Αμερικανός λευκός υποστηρικτής κινήματος παραστρατιωτικών, Τίμοθι Μακβέι και οι συνεργοί του. Ο Μακβέι είχε τότε χρησιμοποιήσει νιτρικό αμμώνιο και εκρηκτικά σε φορτηγό προκαλώντας 168 νεκρούς και 680 τραυματίες…
Πώς ξεκίνησαν όλα
Αν και η ερώτηση “του ενός εκατομμυρίου ευρώ” είναι γιατί επικρατούσαν επισφαλείς, χαλαρές συνθήκες φύλαξης αυτών των πολύ επικίνδυνων εκρηκτικών ουσιών σε αποθήκη του λιμανιού της Βηρυτού, δηλαδή σε ένα τόσο κεντρικό μέρος, ένα άλλο επίσης σημαντικό θέμα είναι το πώς βρέθηκαν εκεί οι περίπου τρεις τόννοι νιτρικού αμμωνίου…
Όλα φαίνεται πως ξεκίνησαν πριν περίπου 7 – 6 χρόνια όταν κατασχέθηκαν 2.750 κιλά νιτρικού αμμωνίου στο σκάφος MV Rhosus σημαίας Παναμά που είχε αποπλεύσει από το λιμάνι Μπατούμι της Γεωργίας με τελικό προορισμό τη Μπιέρα της Μοζαμβίκης.
Στην πορεία το σκάφος αντιμετώπισε τεχνικά προβλήματα που ανάγκασαν τον καπετάνιο να το οδηγήσει στο λιμάνι της Βηρυτού. Κατά την επιθεώρηση οι λιμενικές αρχές αποφάσισαν ότι ήταν ακατάλληλος ο απόπλους του σκάφους και απαγόρευσαν τη μετακίνησή του. Το μεγαλύτερο μέρος του πληρώματος επαναπατρίστηκε εκτός από τον καπετάνιο και τέσσερα μέλη του πληρώματος. Ακολούθως το σκάφος εγκαταλείφθηκε από τους ιδιοκτήτες που άφησαν απλήρωτους μισθούς και άλλες υποχρεώσεις.
Καπετάνιος και τετραμελές πλήρωμα σε ομηρία
Το MV Rhosus σύντομα ξέμεινε από καύσιμα και προμήθειες τροφίμων. Διάφοροι πιστωτές επιχείρησαν να το κατασχέσουν για να εξασφαλίσουν τα χρήματά τους χωρίς επιτυχία. Στο μεταξύ, ο καπετάνιος και τα τέσσερα μέλη του πληρώματος παρέμειναν εγκλωβισμένοι στο σκάφος-φάντασμα δίχως τα απαραίτητα για επιβίωση. Η επικοινωνία τους με το δικηγορικό γραφείο Μπαρούντι στη Βηρυτό τους εξασφάλισε δικαστική απόφαση που επέτρεψε την απομάκρυνσή τους και ανάγκασε τις λιμενικές αρχές να απομακρύνουν και να κατάσχουν το επικίνδυνο φορτίο. Αντί όμως να φροντίσουν για την ασφαλή φύλαξη αυτών των τόσο επικίνδυνων εκρηκτικών ουσιών, οι 2.750 τόνοι αποθηκεύτηκαν υπό επισφαλείς συνθήκες επί έξι χρόνια…
Δύσκολες απαντήσεις
Το εάν κάποιοι και ποιοι έβαλαν τη φιτιλιά και για ποιους λόγους μπορεί να μην απαντηθεί και ποτέ. Εάν τυχόν δοθούν απαντήσεις ενδεχομένως αυτό να γίνει μετά από πολύ καιρό. Σε μία χώρα, όπως ο Λίβανος, που κινείται επί μακρό χρονικό διάστημα σε κατάσταση χρεοκοπίας, που έχει ζήσει πολυετή εμφύλιο (1975-1990), που έχει πολεμήσει με μία γειτονική, άκρως επιθετική χώρα (Ισραήλ, Ιούλιος 2006) και βιώνει εδώ και πολύ καιρό συνθήκες εντεινόμενης πολιτικο-κοινωνικής αναταραχής οι απαντήσεις δεν είναι μία εύκολη υπόθεση…
