Όπως κάθε Δεκαπενταύγουστο εμφανίστηκαν και φέτος τα φιδάκια της Παναγίας στα Αργίνια και στο Μαρκόπουλο της Κεφαλονιάς. Αν δεν εμφανιζόντουσαν θα ήταν κακό σημάδι. Διότι, όπως λένε οι ντόπιοι, όποτε δεν εμφανίστηκαν κάτι κακό συνέβη εκείνη τη χρονιά. Το 1940 έγινε ο πόλεμος. Το 1953 συνέβησαν οι μεγάλοι σεισμοί που κατέστρεψαν την Κεφαλονιά. Και το 1974 έγινε η εισβολή των Τούρκων στην Κύπρο.
Πρωταγωνιστές είναι τα γνωστά Αγιόφιδα (επιστημονική ονομασία Telescopus fallax), συγγενικά είδη των οποίων υπάρχουν και σε άλλα μέρη της Ελλάδας. Αυτά τα ακίνδυνα πλάσματα, που κατά κανόνα δεν ξεπερνούν το ένα μέτρο, εμφανίζονται τακτικά κάθε χρόνο στα μέρη αυτά της Κεφαλονιάς ανήμερα ή παραμονές της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος, 6 Αυγούστου, και παραμένουν μέχρι τον Δεκαπενταύγουστο. Στο διάστημα αυτό “συμμετέχουν” στις διάφορες τελετουργίες. Οι ιερείς και οι πιστοί τα παίρνουν στα χέρια τους και τα αντιμετωπίζουν χωρίς φόβο και με σεβασμό.
Κέντρο του λατρευτικού αυτού γεγονότος είναι η εικόνα της Παναγίας της Φιδούσας, που βρίσκεται στη μονή Κοιμήσεως Θεοτόκου στο Μαρκόπουλο, στη νοτιοανατολική Κεφαλονιά.
Μια ενδιαφέρουσα σύνοψη με εντυπωσιακά στιγμιότυπα μπορεί κανείς να βρει στο βίντεο από το κανάλι YouTube του FGTvGR (2014).
Πιο αναλυτική και εμπεριστατωμένη είναι η τηλεοπτική εκπομπή για τα Φιδάκια της Παναγίας από τη σειρά “Αληθινά Σενάρια” της ΕΤ3 με τον Νίκο Ασλανίδη (2012). Υπάρχουν και άλλα πολλά βίντεο, όπως τα ακόλουθα: SuperBestVidzGR (2011), Ionian Channel (2018), ΑΝΤ1 (2019), Open (2019).
Η θεά των Όφεων
Όσοι αρέσκονται στις θρησκειολογικές συγκρίσεις θα κάνουν ασφαλώς συνειρμούς με τη μινωική Μεγάλη Μητέρα, τη γνωστή Θεά των ‘Οφεων.
Οι προφανείς αναλογίες της κρητικής θεάς με την Παναγία τη Φιδούσα μπορεί ενδεχομένως να σκανδαλίσουν πολλούς, ή κάποιοι να θεωρήσουν ότι η δεύτερη δεν είναι τίποτα περισσότερο από μια μορφολογική ή ιδεολογική μετάλλαξη της πρώτης.
Είναι θέμα μεγάλης συζήτησης, αλλά από την άποψη της Εκκλησίας τα πράγματα είναι σχετικά απλά. Οι Χριστιανοί αντιλαμβάνονται την ανθρώπινη ιστορία και τον ανθρώπινο πολιτισμό σαν μια πορεία προς τη σάρκωση του Λόγου. Πάνω σ’ αυτή τη βάση η Εκκλησία μπόρεσε να ενσωματώσει παλαιότερες πολιτιστικές παραδόσεις και προχριστιανικά θρησκευτικά μοτίβα, αντιμετωπίζοντας με σεβασμό το ψυχολογικό τους υπόβαθρο, αλλάζοντας όμως τον πνευματικό τους προσανατολισμό. Είναι και αυτό ένα ιστορικό και πολιτιστικό μυστήριο, που δεν μπορεί να γίνει κατανοητό με τους συνήθεις φορμαλιστικούς όρους της θρησκειολογίας, της κοινωνικής ανθρωπολογίας κτλ.
Και αυτό που είναι ακόμα πιο μυστηριώδες, και κάνει τα πράγματα ακόμα πιο ενδιαφέροντα, είναι ότι δεν ανταποκρίνονται μόνο οι άνθρωποι στη θρησκευτική-πνευματική μετάλλαξη, αλλά και η ίδια η άλογη φύση (στην προκειμένη περίπτωση τα φιδάκια της Παναγίας) που θες από ένστικτο, θες από κάποια άλλη φυσική ή ιερή σύμπτωση, επιμένουν να συμμετέχουν στο έθιμο.
Υ.Γ. Ευχαριστώ τον Διονύση Σκλήρη που με τη σχετική του ανάρτηση μάς θύμισε την Παναγιά τη Φιδούσα.
