«Να ξεκινήσουν άμεσα έναν ευρύ και ανοιχτό διάλογο χωρίς αποκλεισμούς, με τη συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών, προκειμένου να διασφαλιστεί μια ειρηνική λύση στην υφιστάμενη κρίση, ανοίγοντας, κατ’ αυτόν τον τρόπο, το δρόμο στις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις προς όφελος των Λευκορώσων πολιτών», ζήτησαν με κοινή δήλωσή τους ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας και πρόεδρος της επιτροπής υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης, Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης, ο πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης και κάτοχος του Σταυρού του Λεοπόλδου Β’ (βασιληά του Βελγίου και κάποτε γενοκτόνου ιδιοκτήτη του Κογκό) Ρικ Ντάεμς, και η κροάτισσα δεξιά γενική γραμματέας του Συμβουλίου της Ευρώπης Μαρίγια Πεζκινοβιτς Μπούριτς.
Επιπλέον, τονίζουν ότι «το Συμβούλιο της Ευρώπης είναι έτοιμο να εργασθεί για την εφαρμογή του Σχεδίου Δράσης προκειμένου η έννομη τάξη της Λευκορωσίας να έρθει εγγύτερα στα ευρωπαϊκά δημοκρατικά πρότυπα». Το Σχέδιο Δράσης που αναφέρεται, υιοθετήθηκε (2019, αποτελεί συμφωνία συνεργασίας μεταξύ της Λευκορωσίας και του Συμβουλίου της Ευρώπης και λήγει το 2021. Φυσικά, έχει υπογραφεί με την κυβέρνηση Λουκασένκο.
Οι τρεις υπογραμμίζουν επίσης ότι το Συμβούλιο της Ευρώπης με την εμπειρία και την εμπειρογνωμοσύνη του είναι έτοιμο να υποστηρίξει έναν τέτοιο διάλογο, «σε συνεργασία με άλλους διεθνείς εταίρους», τους οποίους δεν κατονομάζουν. Ειδικότερα, σημειώνουν ότι «είμαστε έτοιμοι να υποστηρίξουμε συνταγματικές μεταρρυθμίσεις».
Οι επικεφαλής του Συμβουλίου της Ευρώπης καταλήγουν στη δήλωσή τους ζητώντας «την άμεση απελευθέρωση των συλληφθέντων διαδηλωτών, την παύση της κακομεταχείρισης και την άμεση και διαφανή έρευνα σε περιστατικά αστυνομικής βίας» δηλώνοντας ότι «η νομιμότητα δεν δημιουργείται από την καταπίεση. Δημιουργείται από ελεύθερες, δίκαιες και νόμιμες εκλογικές διαδικασίες».
Η Λευκορωσία αν και δεν αποτελεί ακόμη μέλος του Συμβουλίου της Ευρώπης, τα τελευταία χρόνια υπέγραψε και επικύρωσε 12 Συνθήκες και Πρωτόκολλα του Συμβουλίου της Ευρώπης, καθώς και προσχώρησε σε τέσσερις Μερικές Συμφωνίες: την Επιτροπή Βενετίας, την Ομάδα Κρατών κατά της Διαφθοράς (GRECO), τη Διευρυμένη Μερική Συμφωνία για τον Αθλητισμό και την Ευρωπαϊκή Φαρμακοποιία.
Επιπροσθέτως, το Συμβούλιο της Ευρώπης δραστηριοποιείται στη Λευκορωσία μέσω του Σημείου Πληροφοριών (info point) στο Μινσκ, το οποίο δημιουργήθηκε το 2009.
Κυρώσεις εξετάζει η ΕΕ
Εν τω μεταξύ, οι υπουργοί Εξωτερικών της ΕΕ ζήτησαν σήμερα να επιβληθούν κυρώσεις σε βάρος της Λευκορωσίας ώστε να ασκηθεί πίεση στον πρόεδρο Αλεξάντρ Λουκασένκο να πραγματοποιήσει νέες εκλογές. Παράλληλα, η αντιπολίτευση της χώρας απευθύνθηκε στην γερμανίδα καγκελάριο Άγγελα Μέρκελ για βοήθεια.
Οι υπουργοί της ΕΕ εξετάζουν το ενδεχόμενο να επιβάλουν ταξιδιωτικές απαγορεύσεις και πάγωμα περιουσιακών στοιχείων μέχρι και σε 20 πρόσωπα που είναι υπεύθυνα για την καταστολή των διαδηλωτών δύο εβδομάδες μετά τις προεδρικές εκλογές, το αποτέλεσμα των οποίων οι διαδηλωτές θεωρούν προϊόν νοθείας.
«Η ανακοίνωση των κυρώσεων δεν οδήγησε σε καμία αλλαγή συμπεριφοράς στη Λευκορωσία», δήλωσε στους δημοσιογράφους ο γερμανός υπουργός Εξωτερικών Χάικο Μάας αναφερόμενος στην απειλή των κυρώσεων που διατυπώθηκε από τις κυβερνήσεις της ΕΕ μετά τις διαφιλονικούμενες εκλογές της 9ης Αυγούστου.
Η ΕΕ, η οποία επιβάλλει εμπάργκο όπλων στη Λευκορωσία, χαλάρωσε το 2015 τις οικονομικές κυρώσεις σε βάρος της χώρας αυτής που είχαν επιβληθεί για πρώτη φορά το 2004, καθώς επεδίωκε να βελτιώσει τις σχέσεις με τον Λουκασένκο, όμως τώρα ελπίζει να επιβάλει γρήγορα περιοριστικά μέτρα, όπως τα αποκαλεί.
Ο ρουμάνος υπουργός Εξωτερικών Μπόγκνταν Αουρέσκου δήλωσε πως τέτοια μέτρα θα πρέπει να επιβληθούν σε αξιωματούχους οι οποίοι βοήθησαν στην εκλογική νοθεία, σε αυτούς που διέταξαν την καταστολή και σε αυτούς που κατηγορούνται για βία εναντίον διαδηλωτών. Οι αρχές του Μινσκ αρνούνται πως το αποτέλεσμα των εκλογών, σύμφωνα με το οποίο ο Λουκασένκο κέρδισε το 80% των ψήφων, είναι προϊόν νοθείας.
Δεν αναμένεται στο στάδιο αυτό να επιβληθούν κυρώσεις στον ίδιο τον Λουκασένκο.
Εξάλλου, πριν από την άτυπη συνεδρίαση των υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ, οι πρεσβευτές της ΕΕ και των χωρών μελών της στο Μινσκ δήλωσαν σήμερα στον υπουργό Εξωτερικών της Λευκορωσίας Βλαντίμιρ Μακέι πως οι διώξεις σε βάρος της αντιπολίτευσης είναι «απαράδεκτες» και κάλεσαν την εξουσία να αποδεχθεί τον διάλογο.
«Οι ευρωπαίοι διπλωμάτες υπογράμμισαν πως οι διώξεις μελών του Συμβουλίου Συντονισμού (σ.σ.: σχηματίσθηκε από τη λευκορωσική αντιπολίτευση) για τους λόγους που ανακοινώθηκαν από τις αρχές είναι απαράδεκτες», ανέφερε στη σελίδα της στο Facebook η αντιπροσωπεία της ΕΕ στη Λευκορωσία.
Οι διπλωμάτες της ΕΕ ζήτησαν επίσης να μπορούν να έχουν πρόσβαση στις φυλακές όπου κρατούνται Λευκορώσοι που διαδήλωσαν εναντίον της εξουσίας, καθώς κρατούμενοι που αφέθηκαν ελεύθεροι έχουν κάνει καταγγελίες για κακομεταχειρίσεις και βασανιστήρια.