Το 551 π.Χ γεννιέται ο Κομφούκιος σε ένα χωριό της Νοτιοανατολικής Κίνας. Η σκέψη του επηρέασε σε μεγάλο βαθμό τους αυτοκράτορες των Επτά Βασιλείων, πριν την ενοποίηση της χώρας, ενώ έπειτα εξαπλώθηκε και σε άλλες χώρες της Ανατολικής Ασίας, όπως στην Ιαπωνία και την Κορέα. Ο Κομφούκιος, για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα φαίνεται να είχε νικηθεί από έναν άλλο διανοούμενο, πολύ αργότερα από την εποχή του αρχαίου στοχαστή. Ο Καρλ Μαρξ επηρέασε την Κίνα με έναν ιδιαίτερο τρόπο, καθώς, πολιτισμικά, η Κίνα διατηρεί τα ιδιαίτερα γνωρίσματά της, τις παραδόσεις και τις αξίες της, ενώ οικονομικά, δεν θα μπορούσε να ήταν η μόνη χώρα με κομμουνιστική οικονομία. Συνεπώς, η κομμουνιστική κληρονομιά ή για την ακρίβεια, η κληρονομιά του υπαρκτού σοσιαλισμού, περιορίζεται στο όνομα του «ΚΚΚ» αλλά και στον τρόπο λειτουργίας του – δηλαδή την ανάμειξη σε όλες τις υποθέσεις της χώρας.
Η σημερινή Κίνα, έχει σαφώς επηρεαστεί από τη καπιταλιστική οικονομική άνθηση (αφού το κέντρο της παγκόσμιας οικονομίας για ορισμένους είναι η Ανατολή πια) και γι’ αυτό, εκτός από τους εργάτες που το «σπίτι» τους βρίσκεται στην κυριολεξία δύο βήματα από τον χώρο εργασίας τους, καθώς και τους ευκατάστατους Κινέζους που το καλοκαίρι απαθανατίζουν τη δύση του ηλίου στα Φηρά, βλέπουμε τη δημιουργία μιας έντονα δυτικότροπης μεσαίας τάξης. Είναι η ίδια μεσαία τάξη που επιθυμεί να ανέβει τα σκαλιά μέχρι τα Φηρά – πεζή. Ο τρόπος για να το κάνει αυτό είναι το κυνηγητό – κυνήγι υλικών αγαθών και αξιώσεων (όπως η ανώτατη εκπαίδευση) ώστε να ανέβει κοινωνικά. Στο μεταξύ, η επιθυμία αυτή γίνεται όλο και πιο επιτακτική καθώς υπάρχουν κινεζικές εφαρμογές οι οποίες ενθαρρύνουν τους (ευκατάστατους) χρήστες τους να επιδεικνύουν τα πλούτη τους. Ένα παράδειγμα είναι ο διαγωνισμός «Falling Stars», ο οποίος δείχνει ευκατάστατους νέους να έχουν «σκοντάψει» καθώς βγαίνουν από το αμάξι, με αποτέλεσμα, τα ακριβά τους πράγματα να έχουν σκορπιστεί έξω από αυτό, στο πάτωμα.
Κάπως έτσι έχει μπερδευτεί η καλοπροαίρετη επίδειξη αρετής με την επίδειξη πλούτου – και όχι εσωτερικού.
Η επαναφορά της Κομφουκιανής σκέψης έχει παρατηρηθεί για λόγους όχι και τόσο αξιακούς, εφόσον οι κινεζικές αξίες κατρακυλούν προς τον Δυτικό καπιταλιστικό υπερκαταναλωτισμό, γεγονός ίσως αναπόφευκτο. Ο Κομφούκιος δεν ήταν δεν ήταν συντηρητικός με την σύγχρονη πολιτική και ηθική έννοια, όμως εκτιμούσε βαθιά την αυτοκρατορική αυλή και θεωρούσε πως οι πολίτες πρέπει να υπακούν στους αυτοκράτορες. Με τον Σι Ζιν Πινγκ να έχει «κλειδώσει» τη θέση του ως Πρόεδρος της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας, δεν υπάρχει αμφιβολία για το ότι απαιτεί υπακοή και σεβασμό στο πρόσωπό του.
Ο Κομφούκιος πίστευε πως με την υπακοή στον ηγέτη, θα έρθει η επιθυμητή κοινωνική ευταξία. Σήμερα, οι Κινέζοι πολίτες υποστηρίζουν την κοινωνική αρμονία από τη σκοπιά της ειρηνικής επίλυσης προβλημάτων – διαμαρτυρίες, πορείες και πολλά από αυτά που εμείς θεωρούμε ως πολιτικά δικαιώματα καταστέλονται «ειρηνικά». Η ειρηνική συνύπαρξη, εξάλλου, έχει ως στόχο την εκπλήρωση των καθηκόντων των πολιτών και την επακόλουθη ευημερία της χώρας χωρίς «περισπασμούς». Συνεπώς, τα στοιχεία που η σύγχρονη Κίνα έχει δανειστεί από την κομφουκιανή ιδεολογία είναι η προσήλωση στην ιεραρχία, την πίστη και την υπακοή στον ηγέτη της χώρας, με τη λογική πως όταν το κοινωνικό σώμα πράττει σωστά, αυτό βοηθάει ολόκληρη την κοινωνία κι έτσι διασφαλίζεται το «δούναι και λαβείν» μεταξύ των δύο αυτών στοιχείων. Όμως το σωστό έχει προσαρμοστεί στις ανάγκες της κινεζικής ηγεσίας.
Η ανάγκη αυτή τη στιγμή είναι να διαφοροποιηθεί η πορεία της Κίνας από αυτή της Δύσης και μάλιστα να συσχετιστεί μια τέτοια εναλλακτική με τις παραδοσιακές αξίες της χώρας και το διαφορετικό πολιτισμικό πλαίσιο. Γι’ αυτό και ο Κομφούκιος πρέπει να ιδωθεί ως μία συνέχεια της πολιτικής της Κίνας, δεδομένου ότι η ξέφρενη οικονομική ανάπτυξη, ο καταναλωτισμός και οι κοινωνικές ανισότητες αναντίρρητα δεν ταιριάζουν με το μαρξιστικό πνεύμα. Η πνευματική και ηθική κρίση που έχει έρθει μαζί με το άνοιγμα των αγορών και τη μετατροπή του Κινέζου-πολίτη σε Κινέζο-καταναλωτή, ενδεχομένως να καλύπτεται- η ακριβέστερα είναι ανάγκη να καλυφθεί- από την κομφουκιανή ιδεολογία, αυτή την αρχαία πηγή γνώσης που οδηγεί τη χώρα στο «σωστό μονοπάτι». Ωστόσο, πρέπει να επισημανθεί πως κι άλλες χώρες της Ανατολικής Ασίας είναι επηρεασμένες από τον Κομφουκιανισμό (Ιαπωνία, Κορέα…) αλλά διατηρούν δημοκρατικά καθεστώτα. Συνεπώς, το πρόβλημα δεν είναι ο ίδιος ο Κομφούκιος, στην παλαιότερη ή σύγχρονη εκδοχή του, αλλά η συγκεκριμένη νέα, προσαρμοσμένη στις ανάγκες της Κίνας (ή του ΚΚΚ) εκδοχή της κομφουκιανής ιδεολογίας.
