Εντείνονται, σύμφωνα με πληροφορίες μας, οι άνωθεν πιέσεις για “απεμπλοκή” στο ζήτημα της τοποθέτησης συστάδας ανεμογεννητριών στην Κοιλάδα των Μουσών, του ιερού άλσους των Ελκιωνίων Μουσών στις ανατολικές υπώρειες του Ελικώνα. Πρόκειται για μια περιοχή μοναδικού φυσικού κάλλους και αρχαιολογικού ενδιαφέροντος, που χρήζει προστασίας από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, καθώς έχει διατηρήσει έως σήμερα αναλλοίωτο τον χαρακτήρα της και, ειδικά για την Βοιωτία, αποτελεί το τελευταίο κομμάτι γης ανέγγιχτο από ανθρώπινες επεμβάσεις επί χιλιετίες.

Όπως έγινε γνωστό και από σχετική καταγγελία του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων, στην περιοχή καταβάλλεται από χρόνια εντατική προσπάθεια για την πυκνή χωροθέτηση αιολικών πάρκων, επιλογή που θέτει σε αμφισβήτηση την έννοια της έμμεσης βλάβης επί μνημείων και συνεπώς τον ίδιο τον αρχαιολογικό νόμο.

Οι πλήρως τεκμηριωμένες αρνητικές επί των αιτημάτων εισηγήσεις της αρμόδιας Εφορείας Αρχαιοτήτων Βοιωτίας, η οποία ορθώς τα αντιμετωπίζει εν συνόλω και όχι μεμονωμένα (όπως ενδεχομένως παραπλανητικά υποβάλλονται προς έγκριση) φαίνεται πως δεν πτοούν τους ενδιαφερόμενους επενδυτές.

Μάλιστα, οι ενδιαφερόμενες εταιρείες, επικαλούμενες νομικούς λόγους, προσέφυγαν κατά απορριπτικών σχετικών αποφάσεων της Εφορείας Αρχαιοτήτων Βοιωτίας και κατάφεραν να εισαχθεί ταχύτατα το ζήτημα στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο (ΚΑΣ), σε συνεδρίασή του στις 26 Αυγούστου.

Κατηγορηματικά αντίθετη η Εφορεία Αρχαιοτήτων

Η τοποθέτηση της αρμόδιας Εφορείας ήταν εκ νέου καταπέλτης: “[…] η ΕΦΑ Βοιωτίας, αφού μελέτησε τα νέα κατατεθέντα στοιχεία, εμμένει για τη μη έγκριση των αιτημάτων εγκατάστασης Α/Γ των εταιρειών: α) GREENFIELD WIND MIKE στη θέση «Βαθειά Λάκκα – Ξάγναντο», β) GREENFIELD WIND MIKE στη θέση «Βαθειά Λάκκα», γ) WIND ENERGY FACILITY MIKE στη θέση «Πλάτωμα-Ξάγναντο» και, δ) ΣΚΟΥΝΤΕΡΙ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΙΚΕ στη θέση «Ξάγναντο», καθώς αφορούν σε έργα που θίγουν άμεσα και έμμεσα τον αρχαιολογικό χώρο της Κοιλάδας των Μουσών και θεωρεί ότι οι παρεμβάσεις σε μία ιδιαιτέρως ευαίσθητη και αλώβητη ακόμα περιοχή θα είναι καταστροφικές τόσο για τα μνημεία όσο και για το τοπίο ιδιαίτερου φυσικού κάλλους που τα περιβάλλει.

Κατά την άποψη της Υπηρεσίας μας η Κοιλάδα των Μουσών οφείλει να αντιμετωπίζεται ως σύνολο με επίκεντρο τα μνημεία της λατρείας των Μουσών, όπως ακριβώς παραδίδεται από τις αρχαίες πηγές. Εφόσον και από τα νέα κατατεθέντα στοιχεία (π.χ. φωτορεαλιστικές αποτυπώσεις) επιβεβαιώνεται η αλλοίωση του αρχαιολογικού χώρου, η Υπηρεσία μας οφείλει να το επισημάνει, σύμφωνα με τη δικαιοδοσία που της παρέχει η σχετική νομολογία, όπως ο Ν3028/02 και η υπ’ αρ. 3723/2005 απόφαση ΣτΕ.

Επιπλέον, η εγκατάσταση μιας σειράς Α/Γ, οι οποίες θα «επικρέμονται» πάνω από τον αρχαιολογικό χώρο, δεν θα σώσουν αφενός το ενεργειακό πρόβλημα της περιοχής, αφετέρου δε, θα αποτελέσουν το έναυσμα της περαιτέρω εκμετάλλευσης του αρχαιολογικού χώρου από ιδιώτες, τα αιτήματα των οποίων θα πρέπει επίσης -με την ίδια λογική- να ικανοποιηθούν. Ασφαλώς και δεν επιθυμούμε τη ραγδαία υποβάθμιση του Ελικώνα και της Κοιλάδας των Μουσών με τη μετατροπή του σε έναν ακόμη άναρχα δομημένο χώρο, με αποθήκες, φωτοβολταϊκά συστήματα, ποιμνιοστάσια κτλ, και όπου -κάπου διάσπαρτα- ο επισκέπτης θα συναντά αποσπασματικά σωζόμενα ή και μη, τα υπολείμματα του παρελθόντος.

Αντιθέτως, στηριζόμενοι στην αρχική απόφαση του ΥΠΠΟΑ για τη μη εγκατάσταση αιολικού πάρκου σε εμφανέστατο σημείο της Κοιλάδας των Μουσών, κατόπιν συγκεκριμένου σκεπτικού, κυρίως διότι ο Ελικώνας αποτελεί «οροσειρά ιδιαίτερου φυσικού κάλλους και τόπο μεγίστου ιστορικού και αρχαιολογικού ενδιαφέροντος και χρήζει προστασίας από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς», εξακολουθούμε να υποστηρίζουμε τη διατήρηση του αρχαιολογικού χώρου δίχως επεμβάσεις και να ενθαρρύνουμε την ανάπτυξη παρόμοιων δραστηριοτήτων σε γειτονικές θέσεις”.

Γενικευμένες αντιδράσεις

Πέρα από την σαφή και κατηγορηματική αντίθεση στην εγκατάσταση των ανεμογεννητριών στην περιοχή εκ μέρους της Εφορείας Αρχαιοτήτων και του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων, αξίζει να σημειωθεί πως την πλήρη του αντίθεση έχει εκφράσει και ο Δήμος Αλιάρτου-Θεσπιέων. Μάλιστα, σε εξαιρετικά επείγουσα επιστολή του, από 24 Αυγούστου, προς την υπουργό Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, ο δήμαρχος Γ. Ντασιώτης σημείωνε: “θεωρούμε ως βάρβαρη την εισβολή στο χώρο της Κοιλάδας των Μουσών, βαρέων μηχανημάτων και τεράστιων εγκαταστάσεων που θα αλλοιώσουν δραματικά αυτό το ιδιαίτερο φυσικό περιβάλλον” και προειδοποιούσε πως “ο βιασμός της Κοιλάδας των Μουσών και του πέριξ αυτής ζωτικού χώρου, αποτελεί λόγο δυναμικών αντιδράσεων της τοπικής κοινωνίας, η οποία ήδη βρίσκεται σε έντονη ανησυχία”.

Παρέμβαση κατά της υλοποίησης του συγκεκριμένου σχεδίου έκανε επίσης ο βουλευτής Βοιωτίας του ΚΙΝΑΛ Γιώργος Μουλκιώτης, όπως και η Γαλλική Αρχαιολογική Σχολή, που διενεργεί έρευνες στην περιοχή από κοινού με την τοπική Εφορεία Αρχαιοτήτων. Σε σχετική της επιστολή, η διευθύντρια της σχολής Véronique Chankowski τονίζει πως “η εγκατάσταση των αιολικών [στην Κοιλάδα των Μουσών] θα βλάψει το περιβάλλον, που διατηρείται αναλλοίωτο εδώ και χιλιετίες, και θα καταργήσει επί της ουσίας κάθε προσπάθεια ανάδειξης του αρχαιολογικού χώρου στην οποία έχουμε πρόθεση να συμβάλλουμε”.

Οι εταιρείες πιέζουν

Η απόφαση του ΚΑΣ στις 26 Αυγούστου ήταν το θέμα να αναβληθεί, προκειμένου να γίνει αυτοψία των μελών του στο χώρο. Η αυτοψία έγινε πράγματι την Παρασκευή 4 Σεπτεμβρίου, αλλά προξενεί μεγάλη εντύπωση πως την ίδια ακριβώς ημέρα το θέμα μπήκε στην ημερήσια διάταξη της αυριανής συνεδρίασης (Τρίτης 8 Σεπτεμβρίου). Όπως διαβάζουμε στην αναρτηθείσα Ημερήσια Διάταξη, το 5ο θέμα της συνεδρίασης είναι: “Έγκριση ή μη αιτημάτων εγκατάστασης αιολικών σταθμών: α) της εταιρείας GREENFIELD WIND M.I.K.E., ισχύος 21 MW, στη θέση «Βαθειά Λάκκα» και 2,35 MW, στη θέση «Βαθειά Λάκκα – Ξάγναντο», Δ.Ε. Θεσπιέων, Δήμου Αλιάρτου – Θεσπιέων, Π.Ε. Βοιωτίας, β) της εταιρείας ΣΚΟΥΝΤΕΡΙ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ Ι.Κ.Ε., ισχύος 2,35 MW, στη θέση «Ξάγναντο_Κ», Δ.Ε. Θεσπιέων, Δήμου Αλιάρτου – Θεσπιέων Π.Ε. Βοιωτίας, γ) της εταιρείας WIND ENERGY FACILITY, ισχύος 2,35 MW, στη θέση «Πλάτωμα – Ξάγναντο 2», Δ.Ε. Θίσβης, Δήμου Θηβαίων, Π.Ε. Βοιωτίας. (κατόπιν αυτοψίας)”.

Κάποιοι φαίνεται πως βιάζονται πολύ να “εξυπηρετήσουν” τις εταιρείες. Και ας μην έχουν προσκομίσει κανένα νέο στοιχείο που να τις δικαιώνει. Και ας μην έχει καν καθαρογραφεί το πρακτικό της αυτοψίας του ΚΑΣ.

Ποιοι και γιατί;