Σε εξέλιξη βρίσκεται από νωρίς το πρωί μεγάλη αστυνομική επιχείρηση στη Λέσβο για την αναγκαστική προώθηση προσφύγων και μεταναστών στη νέα δομή στο Καρά Τεπέ.
Η επιχείρηση ακολουθεί τη “γραμμή” των υπουργών Μετανάστευσης και Ασύλου και Προστασίας του Πολίτη, οι οποίοι έχουν απειλήσει και με βίαιες δράσεις σε περίπτωση που δεν πειθαρχήσουν όσοι βρέθηκαν άστεγοι από την καταστροφή της Μόριας.
Εν τω μεταξύ, χιλιάδες από τους ανθρώπους που έμειναν στον δρόμο μετά τη φωτιά στο ΚΥΤ της Μόριας αρνούνται να πάνε στον καταυλισμό, θεωρώντας ότι εκεί θα εγκλωβιστούν σε μια “φυλακή”, που θα κλείνει στις 17:00 και θα παραμένει κλειστή μέχρι το επόμενο πρωί.
Η επιχείρηση της αστυνομίας ξεκίνησε νωρίς το πρωί της Τετάρτης (17/09), με κλούβες των ΜΑΤ και μία αύρα της ΕΛ.ΑΣ. να αποκλείουν την περιοχή του Καρά Τεπέ και να απομακρύνουν δημοσιογράφους και τηλεοπτικά συνεργεία. Αποκλεισμένοι από την περιοχή είναι και οι γιατροί χωρίς σύνορα, που καταγγέλλουν ότι οι αστυνομικοί απαγόρευσαν την πρόσβαση στη νέα τους κλινική.
ΕΚΤΑΚΤΟ: Σήμερα το πρωί η ελληνική αστυνομία απέκλεισε την ομάδα μας από την πρόσβαση στη νέα κλινική μας #Lesbos. Η αστυνομική επιχείρηση για τη μετακίνηση των πρόσφυγων στη νέα εγκατάσταση, συνεχίζεται. Η παροχή ιατρικής φροντίδας δεν πρέπει να εμποδίζεται! pic.twitter.com/Pqm9HseeY4
— msfgreece (@MSFgreece) September 17, 2020
Σύμφωνα με τον σχεδιασμό της αστυνομίας, οι 70 γυναίκες αστυνομικοί που πήγαν χθες στο νησί από την Αθήνα μεταφέρουν στη νέα δομή πρώτα τις γυναίκες και τα παιδιά. Συνολικά στην επιχείρηση συμμετέχουν 140 αστυνομικοί.
Το αρχηγείο της ΕΛ.ΑΣ. χαρακτηρίζει την προώθηση των προσφύγων “επιχείρηση για την προστασία της δημόσιας υγείας και με σαφές ανθρωπιστικό περιεχόμενο” και με βάση την επίσημη ενημέρωση, μέχρι στιγμής όλα κυλούν ομαλά. Στο νησί επικρατεί σχετική ηρεμία, ενώ δεν έχουν σημειωθεί πουθενά επεισόδια.
Οι πρόσφυγες και οι μετανάστες μεταφέρονται στη νέα δομή όπου υποβάλλονται σε τεστ για κορονοϊό από το κλιμάκιο του ΕΟΔΥ και στη συνέχεια οδηγούνται στις σκηνές τους. Ήδη σήμερα έχουν πραγματοποιηθεί 500 περίπου προωθήσεις, ενώ έξω από το νέο ΚΥΤ έχουν σχηματιστεί ουρές ανθρώπων που περιμένουν τη σειρά τους για εξετάσεις και τοποθέτηση.
Συνολικά, από την πρώτη μέρα, έχουν μεταφερθεί στη δομή περίπου 2.300 άνθρωποι. Ανάμεσά τους έχους έχουν εντοπιστεί 56 κρούσματα, αλλά οι κάτοικοι τις Λέσβου ανησυχούν ότι ο πραγματικός αριθμός των μολύνσεων είναι κατά πολύ μεγαλύτερος.
Αντιδρούν οι νομικές οργανώσεις
Οι νομικές οργανώσεις που που δραστηριοποιούνται στη Λέσβο αντιδρούν στις εσπευσμένες κινήσεις της κυβέρνησης και καταγγέλουν σε ανακοίνωσή τους ότι “η εσπευσμένη επανέναρξη της διαδικασίας ασύλου στο νησί θέτει σε κίνδυνο θεμελιώδεις εγγυήσεις της”.
Όπως σημειώνουν: “Από την προσεχή Δευτέρα, 21/9/2020, τίθεται σε εφαρμογή για πρώτη φορά πανελλαδικά το σύστημα των απομακρυσμένων συνεντεύξεων για μερίδα αιτούντων διεθνή προστασία, οι οποίοι έχουν εγκατασταθεί στη νέα δομή στο πρώην πεδίο βολής στην περιοχή Καρά Τεπέ, χωρίς να έχει διασφαλιστεί όμως η πρόσβαση των νομικών συμπαραστατών και δικηγόρων στη δομή”.
Ανάμεσα σε άλλα, οι νομικές οργανώσεις που παραστέκονται στους πρόσφυγες και τους μετάναστες της Λέσβου καταγγέλλουν ότι “Από σήμερα οι αιτούντες θα λαμβάνουν κλήσεις για να εμφανισθούν μόνον αυτοί στο χώρο διεξαγωγής των τηλε-συνεντεύξεων, την ίδια στιγμή που δεν υπάρχει καμία ενημέρωση για τη δυνατότητα πρόσβασης στον χώρο αυτό και παράστασης των νομικών τους συμβούλων. Ταυτόχρονα, τίθενται ερωτήματα κατά πόσο το προκρινόμενο σύστημα διεξαγωγής συνεντεύξεων διασφαλίζει την εχεμύθεια μίας τόσο σοβαρής διαδικασίας και την προστασία των προσωπικών δεδομένων των συνεντευξιαζόμενων”.
Αναλυτικά η ανακοίνωση:
Δελτίο Τύπου Νομικών Οργανώσεων που δραστηριοποιούνται στη Λέσβο σχετικά με τις διαδικασίες που αφορούν τους αιτούντες άσυλο κατά τη διάρκεια της έκτακτης κατάστασης που έχει δημιουργηθεί.
Μυτιλήνη, 17 Σεπτεμβρίου 2020:
Μερικές μόλις μέρες από τις πυρκαγιές που κατέστρεψαν ολοσχερώς το ΚΥΤ της Μόριας, στη Λέσβο και ενώ η πλειοψηφία των αιτούντων άσυλο παραμένουν άστεγοι, χωρίς εξασφαλισμένη πρόσβαση σε στοιχειώδεις υπηρεσίες, η εσπευσμένη επανέναρξη της διαδικασίας ασύλου στο νησί θέτει σε κίνδυνο θεμελιώδεις εγγυήσεις της.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την από 15/9/2020 ανακοίνωση του Περιφερειακού Γραφείου Ασύλου Λέσβου, από την προσεχή Δευτέρα, 21/9/2020, τίθεται σε εφαρμογή για πρώτη φορά πανελλαδικά το σύστημα των απομακρυσμένων συνεντεύξεων για μερίδα αιτούντων διεθνή προστασία, οι οποίοι έχουν εγκατασταθεί στη νέα δομή στο πρώην πεδίο βολής στην περιοχή Καρά Τεπέ, χωρίς να έχει διασφαλιστεί όμως η πρόσβαση των νομικών συμπαραστατών και δικηγόρων στη δομή.
Να σημειωθεί ότι ούτε οι αιτούντες άσυλο, ούτε οι νομικές οργανώσεις έχουν λάβει μέχρι σήμερα την παραμικρή ενημέρωση από τις ελληνικές αρχές σχετικά με τη συγκεκριμένη δομή και τον χαρακτήρα αυτής, καθώς και ουδεμία ενημέρωση σχετικά με το καινούργιο σύστημα που οι αρχές σχεδιάζουν να εφαρμόσουν για την εξέταση των αιτημάτων διεθνούς προστασίας (διαδικασίες, χώρους, προσωπικό, χειριστές κλπ).
Παρόλα αυτά, από σήμερα οι αιτούντες θα λαμβάνουν κλήσεις για να εμφανισθούν μόνον αυτοί στο χώρο διεξαγωγής των τηλε-συνεντεύξεων, την ίδια στιγμή που δεν υπάρχει καμία ενημέρωση για τη δυνατότητα πρόσβασης στον χώρο αυτό και παράστασης των νομικών τους συμβούλων. Ταυτόχρονα, τίθενται ερωτήματα κατά πόσο το προκρινόμενο σύστημα διεξαγωγής συνεντεύξεων διασφαλίζει την εχεμύθεια μίας τόσο σοβαρής διαδικασίας και την προστασία των προσωπικών δεδομένων των συνεντευξιαζόμενων.
Οι υπογράφουσες, νομικές οργανώσεις εκφράζουμε σοβαρές ενστάσεις ως προς την εσπευσμένη, χωρίς εγγυήσεις εξέταση των αιτημάτων διεθνούς προστασίας σε ανθρώπους που βιώνουν, εκ νέου, μία ακραία ανθρωπιστική κρίση, στερούμενοι ταυτόχρονα την πρόσβαση σε οποιαδήποτε μορφή ιατρικής, ψυχοκοινωνικής και νομικής υποστήριξης.
Όπως επισημάναμε και στην από 14/09/2020 κοινή επιστολή μας προς τις αρμόδιες αρχές, τίθενται σειρά νομικών ζητημάτων και ερωτημάτων, τα οποία οι αρχές οφείλουν να απαντήσουν, προτού επανεκκινήσει η διαδικασία ασύλου στο νησί, κατά τρόπο που να διασφαλίζεται ότι οι αιτούντες άσυλο μπορούν να ασκήσουν τα νόμιμα δικαιώματά τους και να ανταποκριθούν στις προβλεπόμενες στο νόμο υποχρεώσεις τους.
Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι αυτή τη στιγμή στο πεδίο καταγράφεται η αδυναμία των αιτούντων άσυλο να έχουν πρόσβαση σε τροφή, νερό, τουαλέτα, όπως και σε οποιαδήποτε νομική, ψυχοκοινωνική ή άλλη απαραίτητη συνδρομή. Η δε απαγόρευση εξόδου τους από τη δομή, έχει ως αποτέλεσμα την πρόδηλη αδυναμία τους να ανταποκριθούν στις, εκ του νόμου, προβλεπόμενες υποχρεώσεις τους, όπως μεταξύ άλλων, η προσκόμιση βεβαίωσης διαμονής ενώπιον της Αρχής Προσφυγών, η οποία αποτελεί προϋπόθεση για να μην απορριφθεί το αίτημά τους στο δεύτερο βαθμό της διαδικασίας. Η εσπευσμένη διεξαγωγή απομακρυσμένων συνεντεύξεων υπό τις ανωτέρω συνθήκες καθιστά εξαιρετικά δυσχερή την τήρηση της διοίκησης να παρέχει κατάλληλη υποστήριξη στους αιτούντες που χρήζουν ειδικών διαδικαστικών εγγυήσεων, όπως ορίζει το αρ. 67 Ν 4636/2019, και ως εκ τούτου να διασφαλίσει την ποιότητα της διαδικασίας εξέτασης σε πρώτο βαθμό.
Εν όψει των έκτακτων συνθηκών και της πληθώρας των ερωτημάτων, τα οποία παραμένουν αναπάντητα, ελλείψει και επίσημης ανακοίνωσης από το Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου και το ΠΓΑ Λέσβου, επαναλαμβάνουμε το αίτημά μας για την άμεση αναστολή ήδη αναδρομικά από τις 02/09/2020, όλων των υποχρεώσεων των αιτούντων διεθνούς προστασίας, των σχετικών με αυτές προθεσμιών και ιδίως των συνεντεύξεων, έως ότου διασφαλιστεί ότι οι αιτούντες θα έχουν τη δυνατότητα να ασκήσουν τα προβλεπόμενα δικαιώματά τους στο πλαίσιο μίας δίκαιης και αποτελεσματικής διαδικασίας ασύλου.
Επιπλέον, ζητάμε να προβλεφθεί ρητά η αναστολή εξέτασης υποθέσεων ενώπιον της Αρχής Προσφυγών λαμβανομένων υπόψιν των επικρατουσών συνθηκών στο νησί της Λέσβου.
Καλούμε την ελληνική Πολιτεία να παρέχει άμεσα συνδρομή για την κάλυψη των βιοτικών αναγκών των αιτούντων άσυλο που έχουν επηρεαστεί από την φωτιά στη Λέσβο, να διασφαλίσει την πρόσβαση των οργανώσεων που παρέχουν ιατρική, νομική, κοινωνική, ψυχολογική και κάθε απαραίτητη συνδρομή στους αιτούντες άσυλο και να διευκολύνει την επικοινωνία μαζί τους.
Καλούμε τις αρμόδιες αρχές να σεβαστούν τη νομιμότητα και να απόσχουν από ενέργειες που καταστρατηγούν τα δικαιώματα των αιτούντων άσυλο, καθώς δεν συνάδουν με το νομικό μας κεκτημένο και παραβιάζουν το εθνικό και ενωσιακό δίκαιο προκαλώντας ανεπανόρθωτη σ΄ αυτούς βλάβη. Τέλος, φρονούμε ότι αυτές οι πρακτικές εκθέτουν τη χώρα μας σε μελλοντικές καταδίκες από ευρωπαϊκά και διεθνή δικαστήρια και όργανα.
Οι υπογράφουσες οργανώσεις:
Διοτίμα – Κέντρο Γυναικείων Μελετών και Ερευνών, European Lawyers in Lesvos, Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες, FENIX Humanitarian Legal AidHIAS Ελλάδος, Legal Centre LesvosPRAKSIS, Υποστήριξη Προσφύγων στο Αιγαίο (RSA).
