Τις οικονομικές επιπτώσεις του άτυπου εμπορικού εμπάργκο που έχει ξεκινήσει εδώ και τουλάχιστον έναν μήνα η κυβέρνηση της Σαουδικής Αραβίας σε βάρος τουρκικών προϊόντων και υπηρεσιών αρχίζουν πλέον να νιώθουν έντονα όχι μόνον μεγάλες τουρκικές επιχειρήσεις αλλά και διεθνείς αλυσίδες λιανικής που ειδικεύονται στο εμπόριο έτοιμων ενδυμάτων.
Στέλεχος του ισπανικού ομίλου ειδών ένδυσης Mango, ενημερώνοντας τους Τούρκους προμηθευτές του ισπανικού ομίλου, ανέφερε προ ημερών πως η Σαουδική Αραβία «έχει απαγορεύσει όλες τις εισαγωγές προϊόντων που παράγονται στην Τουρκία». Δεν έκρυψε πως οι εταιρείες «αναζητούν εναλλακτικές λύσεις στην επιβράδυνση της διαδικασίας εκτελωνισμού των τουρκικών προϊόντων στη Σαουδική Αραβία».
Κάτι παρόμοιο έκανε προ ημερών και η δανέζικη εταιρία ναυτιλιακών μεταφορών Maersk που ενημέρωσε τους πελάτες της για την μεγάλη επιβράδυνση στον εκτελωνισμό τουρκικών προϊόντων στη Σαουδική Αραβία…
Βδομάδες πριν, ο πρόεδρος του Εμπορικού Επιμελητηρίου στο Ριάντ της Σαουδικής Αραβίας, Αζλάν αλ Αζλάν είχε απευθύνει πλατύ κάλεσμα για μποϊκότάζ σε κάθε τουρκικό προϊόν με αφορμή, όπως τόνισε, την «συνεχή εχθρότητα της τουρκικής κυβέρνησης κατά της ηγεσίας μάς, της χώρας και των πολιτών μας»!
Εντούτοις, ανεπισήμως «εμπάργκο» δεν υφίσταται. Εκπρόσωπος της κυβέρνησης της Σαουδικής Αραβίας, τον οποίο επικαλούνται οι Financial Times σε εκτενές ρεπορτάζ, διέψευσε πως το Ριάντ έχει θέσει οποιουσδήποτε περιορισμούς σε τουρκικά προϊόντα. Πρόσθεσε δε πως το διμερές εμπόριο δεν έχει καταγράψει σημαντική διαφορά «εκτός από τις γενικές επιπτώσεις που προκαλεί η πανδημία Covid-19», επιμένοντας στην τήρηση (από μεριάς Ριάντ) «όλων των διεθνών εμπορικών συμφωνιών».
Η αποτίμηση βεβαίως θα γίνει στο τέλος του 2020 όταν θα μπορεί κανείς να συγκρίνει και σε απόλυτους αριθμούς εάν διατηρήθηκε ή μειώθηκε η αξία των τουρκικών εξαγωγών προς τη Σαουδική Αραβία που το 2019 έφθασε τα 3,2 δις. δολάρια.
Ψυχρός άνεμος μετά τη δολοφονία Κασόγκι
Ανεπισήμως ο εμπορικός πόλεμος ανάμεσα στις δύο χώρες έχει ξεκινήσει για τα καλά.
Η αρχή του νήματος εντοπίζεται λίγο μετά τη δολοφονία του Σαουδάραβα αρθρογράφου τον Οκτώβριο του 2018 στο σαουδαραβικό προξενείο στην Κωνσταντινούπολη.
Αυτό όμως ήταν μάλλον η αφορμή ή έστω η «κορυφή του παγόβουνου» στον εντεινόμενο γεωπολιτικό ανταγωνισμό των δύο χωρών στο χώρο του σουνιτικού Ισλάμ και τις διαφορές ευρύτερων συμφερόντων και επιρροής που διαπιστώνουν σε σειρά περιοχών, όπως στα κατεχόμενα Παλαιστινιακά Εδάφη, τη Λιβύη, τη Συρία, την ευρύτερη περιοχή του Κόλπου.
Δυσφορία και πιέσεις…
Παρόλα αυτά και μολονότι επισήμως σαουδαραβικό εμπάργκο «δεν» υφίσταται, οι γκρίνιες και η δυσφορία από τη μεριά των Τούρκων μεγαλεμπόρων αυξάνει.
Ο Μουσταφά Γκουλτεπέ, επικεφαλής της Ένωσης Εξαγωγέων Ενδυμάτων της Κωνσταντινούπολης (IHKIB), διαπιστώνει πως πλέον έχουν επηρεαστεί όλες οι εταιρείες που παράγουν στην Τουρκία και εξάγουν στη Σαουδική Αραβία. «Μιλάμε για όλες τις διεθνείς φίρμες που έχουν καταστήματα στη Σαουδική Αραβία, παράγουν στην Τουρκία και πωλούν εκεί πέρα» είπε o στους F.T.
Και δεν έχει άδικο. Το άτυπο εμπάργκο μαρτυρά η συσσώρευση εμπορευματοκιβωτίων με προϊόντα που φτιάχτηκαν στην Τουρκία και προορίζονται για τις αγορές της Σαουδικής Αραβίας, για λογαριασμό ξένων εταιριών, όπως π.χ. αλυσίδες λιανικού εμπορίου στο χώρο του έτοιμου ενδύματος όπως οι ισπανικές εταιρίες Mango και, Inditex , η βρετανική Marks and Spencer, η σουηδική H&M.
Με λίγα λόγια το άτυπο εμπάργκο έχει προκαλέσει «έμφραγμα» στα τελωνεία της Σαουδικής Αραβίας καθώς ουσιαστικά ο,τιδήποτε τουρκικό έχει «κολλήσει» στα γρανάζια της γραφειοκρατίας μεταξύ άλλων και με πρόσχημα την…πανδημία.
Δυσφορία για το σαουδαραβικό εμπάργκο εξέφρασαν το περασμένο Σάββατο, με ανοικτή επιστολή τους στον Τύπο, οκτώ τουρκικοί επιχειρηματικοί σύνδεσμοι. Στην επιστολή εκφράζουν απογοήτευση και δυσφορία για «την αρνητική στάση» της Σαουδικής Αραβίας προς τους Τούρκους επιχειρηματίες και ζητούν «επίλυση του θέματος μέσω διαλόγου» διαβλέποντας πως σε αντίθετη περίπτωση θα πληγούν «οι οικονομίες και οι λαοί των δύο χωρών».
Η υπόθεση προκαλεί αληθινό «πονοκέφαλο» καθώς η Τουρκία είναι από τους μεγαλύτερους εξαγωγής υφασμάτων και ενδυμάτων στις αγορές της Ευρώπης και της Μέσης Ανατολής. Το 2019 η αξία των εξαγωγών ετοίμων ενδυμάτων από την Τουρκία υπολογίστηκε στα 17,7 δισεκατομμύρια δολάρια.
Και εάν ακολουθήσουν και άλλοι;
Σε κάθε περίπτωση, η ανησυχία των Τούρκων εξαγωγέων ανησυχία τους δεν αφορά μόνον τη στάση της Σαουδικής Αραβίας αλλά και το εάν αυτή θα βρει και άλλους μιμητές στην ευρύτερη περιοχή του Περσικού Κόλπου.
Εάν, δηλαδή, αυτό το ακολουθήσουν και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα που στα ίσα ανταγωνίζονται περιφερειακά την Τουρκία (Ανατολική Μεσόγειος, Λιβύη, Συρία, σχέσεις με Ισραήλ κ.α.), τότε μαντεύει κανείς την αύξηση της οικονομικής πίεσης σε βάρος της Άγκυρας σε μία ήδη δύσκολη κατάσταση για την τουρκική οικονομία…
Από την άλλη, το πρόβλημα δεν περιορίζεται στους Τούρκους εξαγωγείς. Προβλήματα διαπιστώνουν τους τελευταίους μήνες οι αεροπορικές εταιρίες Τουρκίας και Κατάρ (που είναι αμφότερες πολύ στενές σύμμαχοί) που εκτελούσαν δρομολόγια προς τη Σαουδική Αραβία αλλά μετά την έναρξη της πανδημίας τον περασμένο Μάρτιο διακόπηκαν.
Η εξέλιξη προκαλεί σημαντική ζημιά για τις εταιρίες Turkish Airlines και Emirates. Και αυτή η ζημιά αυξάνεται όσο καθυστερεί η εξεύρεση λύσης…
Ωστόσο, το πλέγμα των ισχυρών γεωπολιτικών ανταγωνισμών μεταξύ Ριάντ και Άγκυρας είναι σύνθετο.
Η αναζήτηση λύσης μπορεί να επιχειρηθεί. Η επίτευξή της, όμως, είναι δυσκολότερη.
Ιδιαίτερα όταν πληθαίνουν, αντί να αποκλιμακώνονται, οι περιφερειακές συγκρούσεις στην πυριτιδαποθήκη της ευρύτερης Μέσης Ανατολής.
