Συνέντευξη με τον Jani Marka
Κάθε φορά που πήγαινα μικρός στην Αλβανία με το λεωφορείο υπήρχε ένα σημείο της διαδρομής που ήταν το χειρότερο: Το Μπάλσι (Ballshi)! Ο δρόμος όχι μόνο ήταν κακοστρωμμένος, στενός και με συνεχής στροφές, αλλά και ανέδιδε την οσμή του αργού πετρελαίου. Ειδικά καλοκαίρι, με ζέστη και υγρασία, το κομμάτι αυτό του ταξιδιού απαιτούσε δραμαμίνες. Η περιοχή αυτή είναι πλούσια σε πετρέλαιο και η εξόρυξή του είχε ξεκινήσει από την εποχή του Χότζα. Στο Μπάλσι βρίσκεται και το διυλιστήριο της χώρας. Και μπορεί ο νέος δρόμος να είναι σαφώς καλύτερος και να παρακάμπτει το κομμάτι με την δυσωδία, αλλά η μεταφορική βρώμα από την σκανδαλώδη ιδιωτικοποίησή της μονάδας δεν είναι κάτι που παρακάμπτεται εύκολα. Για αυτό, το τελευταίο δίμηνο οι εργάτες του διυλιστηρίου έχουν ξεκινήσει δυναμικές κινητοποιήσεις. Πριν από μερικές βδομάδες κάποιοι εξ αυτών ξεκίνησαν και απεργία πείνας, ενώ πριν από λίγες μέρες εργάτες έσπασαν τον κλοιό της ασφάλειας της μονάδας και μπήκαν σε αυτή. Οι εργάτες υποστηρίζουν πως η εργοδοσία τους κρατά ομήρους και πως τους οφείλει μισθοδοσία παραπάνω από δυο ετών. Η Οrganizata Politike, οργάνωση της ριζοσπαστικής αριστεράς στην Αλβανία βρέθηκε από την πρώτη στιγμή στο πλευρό τους. Εμείς συνομιλήσαμε με τον Jani Marka (Γιάννη Μάρκα) ακαδημαϊκό του Πανεπιστημίου των Τιράνων και μέλος της Οrganizata Politike για την εξέλιξη της απεργίας αλλά και την κατάσταση στην γείτονα χώρα εν γένει.
Εχουμε μάθει πως το τελευταίο διάστημα οι εργάτες του διυλιστηρίου στο Μπάλσι έχουν ξεκινήσει απεργία πείνας. Ποια είναι τα αιτήματά τους;
Στην πραγματικότητα είναι η δεύτερη φορά εντός του 2020 που οι εργάτες τουδιυλιστηρίου αναγκάζονται να καταφύγουν σε αυτό το ακραίο μέσο διαμαρτυρίας, ξεκινώντας απεργία πείνας εκ νέου. Τα δύο βασικά τους αιτήματα είναι καταρχήν η καταβολή των οφειλόμενων απολλαβών τους που πλέον έχει φτάσει να είναι 28 μισθοί και κατά δεύτερον η επαναλειτουργία του διυλιστηρίου που παραμένει κλειστό εδώ και ένα χρόνο.
Πώς έφτασαν οι εργαζόμενοι σε αυτό το μέσο διεκδίκησης; Έχουν υπάρξει προσπάθειες για την εξεύρεση λύσης πριν καταφύγουν στην απεργία πείνας;
Αυτή είναι μια επαναλαμβανόμενη κατάσταση την τελευταία δεκαετία, οι εργαζόμενοι είχαν πραγματοποιήσει διαμαρτυρίες και διαδηλώσεις και το 2016 και 2017. Σχετικά με το πιο πρόσφατο παρελθόν, μετά το κλείσιμο του διυλιστηρίου πέρσι, οι εργάτες ξεκίνησαν τις κινητοποιήσεις το Δεκέμβριο, κλιμακώνοντας με διαδηλώσεις και απεργία πείνας τον Φεβρουάριο. Μετά από αυτή τους την προσπάθεια έλαβαν κάποιες υποσχέσεις και μόλις τρεις βασικούς μισθούς. Καθώς η χώρα μπήκε σε lockdown λόγω της πανδημίας, η κατάσταση έγινε ακόμα πιο δύσκολη. Παρόλα αυτά, αν και με μικρότερη συμμετοχή στις τάξεις τους, οι εργάτες κατάφεραν να διεκδικήσουν και να πάρουν το “επίδομα πολέμου” (σ.σ. πρόκειται για έκτακτο κοινωνικό επίδομα που έδωσε η κυβέρνηση για όσους δε μπορούσαν να εργαστούν κατά την προσπάθεια αντιμετώπισης της πανδημίας), το οποίο η κυβέρνηση αρχικά τους είχε αρνηθεί. Μετά το πέρας των δραστικών περιοριστικών μέτρων το Μάιο οι εργάτες ξαναξεκίνησαν την προσπάθεια οργάνωσης τους. Στο τέλος του Μαΐου η κυβέρνηση δεσμεύτηκε δημόσια, μέσω του υπουργείου Ενέργειας, ότι θα έδινε λύση και θα επανεκκινούσε η λειτουργία του διυλιστηρίου. Τελικά αυτή η δέσμευση αποδείχθηκε ένα ψέμα της κυβέρνησης, γεγονός που ανάγκασε τους εργαζόμενους να κλιμακώσουν τον αγώνα στα τέλη του Αυγούστου και Σεπτέμβρη και με μαζικές καθημερινές διαδηλώσεις έξω από διυλιστήριο και διαδήλωση μπροστά από το δημαρχείο της πόλης του Μπάλσι. Στα μέσα του Σεπτέμβρη πραγματοποιήθηκε και διαδήλωση έξω από το υπουργείο Ενέργειας στα Τίρανα, η οποία χτυπήθηκε από την αστυνομία. Θύματα της αστυνομικής βίας ήταν τόσο εργάτες όσο και αλληλέγγυοι ακτιβιστές, αλλά, παρά τη βία, η αστυνομία δεν κατάφερε να διαλύσει την διαδήλωση. Και πάλι όμως δεν υπήρξε κάποια απάντηση από πλευράς της κυβέρνησης στα αιτήματα των διαδηλωτών. Μετά από αυτές τις εξελίξεις οι εργάτες των διυλιστηρίων αποφάσισαν να καταφύγουν στην απεργία πείνας, η οποία ξεκίνησε στης 28 Σεπτεμβρίου η οποία συνεχίζεται ακόμα μέχρι σήμερα (15 Οκτώβρη).
Τι στάση κρατάνε οι θεσμοί; Τι απαντά η κυβέρνηση, η δικαιοσύνη;
Οι κυβερνητικοί θεσμοί, οι οποίοι είναι και οι κύριοι υπαίτιοι της εγκληματικής υποβάθμισης του διυλιστηρίου, τηρούν μιαν αναίσχυντη σιγή ιχθύος. Με έναν εντελώς κυνικό και ανεύθυνο τρόπο, ο πρωθυπουργός Ράμα δήλωσε πως θα μπορούσε να γράψει βιβλίο για το ζήτημα των εργαζομένων του διυλιστηρίου ή ότι εναποθέτει τις ελπίδες του στον Μεγαλοδύναμο, αλλά δεν προσέφερε ούτε λύση ούτε καν διαφάνεια, προσθέτοντας πως το όλο ζήτημα αποτελεί μια διαφωνία ανάμεσα στους εργάτες και τις διάφορες ιδιωτικές εταιρείες που διαχειρίστηκαν τη μονάδα, “ξεχνώντας” έτσι να δηλώσει πως ήταν η κυβέρνηση αυτή που εγγυήθηκε για τις εν λόγω εταιρείες. Επίσης, δεν έχει υπάρξει καμία πρωτοβουλία από το σώμα επιθεώρησης εργασίας για να διερευνήσει τις καταπατήσεις των δικαιωμάτων των εργαζομένων σύμφωνα με το εργατικό δίκαιο. Ενώ οι εργαζόμενοι έχουν δικαιωθεί δικαστικά για τις οφειλόμενες αποδοχές, η απόφαση αυτή δεν υλοποιείται, καταπατώντας κάθε έννοια δικαίου και μην αφήνοντας επιλογές στους εργάτες.
Πώς φτάσαμε στο σημείο μια επιχείρηση τέτοιας κλίμακας και βαρύτητας να έχει τόσα συσσωρευμένα χρέη έναντι των εργαζομένων της;
Η απάντηση σε αυτή την ερώτηση απαιτεί μια σοβαρή και εις βάθος έρευνα από τις εισαγγελικές αρχές. Αυτό που μπορούμε να πούμε είναι ότι τα πρώτα προβλήματα εμφανίστηκαν μετά την διεφθαρμένη ιδιωτικοποίηση του 2008. Σύμφωνα με τις τελευταίες έρευνες και αναφορές η επιχείρηση εμφανίζει χρέη της τάξεως των 700 εκατομμυρίων ευρώ, από τα οποία τα 200 είναι υποχρεώσεις προς το κράτος και μόλις 8 εκατομμύρια οι μισθολογικές οφειλές προς τους εργαζομένους. Εντωμεταξύ, μετά από την πρώτη ιδιωτικοποίηση του διυλιστηρίου, υπό την ονομασία ARMO, η εταιρεία έχει αλλάξει πολλές φορές χέρια. Κάποια στιγμή ελεγχόταν από όμιλο αζέρικων συμφερόντων, ύστερα από εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον τραπεζικό τομέα, έχει μισθωθεί σε άλλες εταιρίες που λειτουργούσαν την μονάδα για ορισμένο χρονικό διάστημα και ύστερα την άφηναν στην επόμενη, συσσωρεύοντας χρέη και χειροτερεύοντας την τεχνική κατάσταση της μονάδας, καθώς δεν υπήρξαν ποτέ νέες επενδύσεις σε απαραίτητο εξοπλισμό. Σύμφωνα δε με άλλες έρευνες, αυτές οι διάφορες εταιρείες εμφανίζονται να έχουν offshore έδρες αν και στην πραγματικότητα εικάζουμε πως συνδέονται με δίκτυα μαφίας και πολιτικών.
Σε ποια κατάσταση βρίσκεται η υγεία των απεργών πείνας και πώς τα βγάζουν πέρα οι οικογένειές τους;
Είναι εμφανές πως η υγεία των απεργών πείνας χειροτερεύει μέρα με τη μέρα. Η πόλη του Μπάλσι είχε σχεδιαστεί ως μια βιομηχανική περιοχή, βασισμένη στην εξόρυξη και την κατεργασία του πετρελαίου. Στο παρελθόν το διυλιστήριο απαριθμούσε 2200 εργαζόμενους, ενώ πλέον έχουν απομείνει μόλις 800, και μολαταύτα από αυτή τη μονάδα τροφοδοτούνταν όλη η οικονομική ζωή της πόλης. Συνεπώς το κλείσιμο του διυλιστηρίου θα αποτελέσει ανεπανόρθωτο χτύπημα στην τοπική οικονομία. Εδώ και καιρό οι οικογένειες των εργαζομένων του διυλιστηρίου (ειδικά αυτές που είχαν ως αποκλειστική πηγή εσόδων την εργασία στη μονάδα) αγοράζουν τρόφιμα με κουπόνια και βαρεσέ σε τέτοιο βαθμό, ώστε πλέον οι μπακάληδες και λοιποί καταστηματάρχες να μπαίνουν σε δεινή θέση, καθώς δε μπορούν να τους εξυπηρετούν άλλο. Ακόμα και τα αναγκαία φάρμακα έχουν φτάσει να τα αγοράζουν βερεσέ. Η εκπαίδευση των παιδιών καθίσταται έως και αδύνατη, ενώ σε μερικούς έχουν κόψει το ρεύμα και το νερό. Εν ολίγοις η κατάσταση των εργαζομένων και των οικογενειών τους είναι τραγική.
Πριν από μερικές βδομάδες κάποιοι εξ αυτών ξεκίνησαν και απεργία πείνας, ενώ πριν από λίγες μέρες εργάτες έσπασαν τον κλοιό της ασφάλειας της μονάδας και μπήκαν σε αυτή. Οι εργάτες υποστηρίζουν πως η εργοδοσία τους κρατά ομήρους και πως τους οφείλει μισθοδοσία παραπάνω από δυο ετών.
Ποια είναι η ιστορία του διυλιστηρίου, πότε λειτούργησε για πρώτη φορά και πότε πραγματοποιήθηκε η ιδιωτικοποίησή του;
Το διυλιστήριο του Μπάλσι ξεκίνησε να λειτουργεί στα τέλη της δεκαετίας του ’70 και είναι κινέζικης τεχνολογίας. Από τις αρχές της λειτουργίας του και όταν βρισκόταν σε καλύτερη κατάσταση, η διύλιση του αργού πετρελαίου παρήγαγε και άλλα πολλά προϊόντα, πέραν των καυσίμων που έχουν απομείνει σήμερα. Η μονάδα ήταν κρατική και μάλιστα οι εργάτες την προστατεύσαν και την δεκαετία του ’90, για να ιδιωτικοποιηθεί με έναν διεφθαρμένο τρόπο το 2008 από την τότε κυβέρνηση.
Ποιο είναι το μέλλον για αυτή τη μονάδα και τι κατά την άποψή σας και αυτή των εργατών πρέπει να συμβεί με τέτοιες στρατηγικές επιχειρήσεις;
Το παράδοξο είναι πως αν και η Αλβανία είναι χώρα πλούσια σε υδρογονάνθρακες, το αργό πετρέλαιο αντί να διυλίζεται στη μονάδα του Μπάλσι, εξάγεται και ύστερα πραγματοποιούνται εισαγωγές επεξεργασμένου πετρελαίου και λοιπών καυσίμων για την κάλυψη των αναγκών. Εμείς πιστεύουμε πως η μονάδα πρέπει να επαναλειτουργήσει. Το κράτος πρέπει να αναλάβει την ευθύνη και από κοινού με την δικαιοσύνη και της ελεγκτικές αρχές να διαλευκάνει τις ενέργειες διαφθοράς και ασυδοσίας που οδήγησαν ως εδώ την κατάσταση. Όσοι καταχράστηκαν τη δημόσια περιουσία πρέπει να τεθούν προ των ευθυνών τους.
Πριν από ένα χρόνο είδαμε την απεργία των μεταλλωρύχων της Μπουλκίζα, τώρα έχουμε την απεργία των εργατών στα διυλιστήρια του Μπάλσι: εκ πρώτης όψης οι κινητοποιήσεις αυτές δεν φαίνεται να επιτυγχάνουν την εκπλήρωση των αναγκών των εργατών και της κοινωνίας.
Η Αλβανία από το 2000 και μετά τίθεται όλο και περισσότερο υπό τον έλεγχο της ολιγαρχίας η οποία πλέον έχει εδραιώσει την ισχύ της σε οικονομία, μέσα ενημέρωσης και πολιτικό σύστημα. Το κράτος πλέον δεν προασπίζεται τα δικαιώματα των εργαζομένων αλλά υπηρετεί τα συμφέροντα της ολιγαρχίας. Αυτό έγινε εμφανές στην περίπτωση της απεργίας των μεταλλωρύχων της Μπουλκίζα, όπου η εταιρία που εκμεταλλεύεται την εξόρυξη του χρωμίου (AlbChrome) βρίσκεται υπό την ιδιοκτησία του πλουσιότερου ανθρώπου της χώρας, Σαμίρ Μάνε, με περιουσία που εκτιμάται στα 1,2 δισ. ευρώ. Αν και ο αρχιολιγάρχης Μάνε είναι ιδιοκτήτης ενός μεγάλου ομίλου διαφόρων επιχειρήσεων, η κυριότερη πηγή κερδοφορίας, περίπου το 25% της συνολικής, προέρχεται από την εξόρυξη χρωμίου. Αυτός ήταν και ο λόγος της βίαιης αντίδρασης στην απεργία των μεταλλωρύχων, που είχε ως αποτέλεσμα την απόλυση του προέδρου του συνδικάτου, Ελτόν Ντεμπρέσι και άλλων σημαντικών συνδικαλιστών.
Από την άλλη, βέβαια, για πρώτη φορά μετά από τριάντα χρόνια έχουμε τη δημιουργία νέων συνδικάτων βάσης, όπως στην περίπτωση των μεταλλωρύχων, του διυλιστηρίου, των call-center και των εργατριών στις μονάδες ιματισμού, τα οποία δεν είναι διεφθαρμένα, όπως τα παλιά συνδικάτα. Υπό αυτή την έννοια, διατηρώ βαθιά πίστη πως αυτές οι αποτυχίες είναι παροδικές, και πως αυτά και άλλα νέα συνδικάτα όλο και θα ισχυροποιούνται και θα επιτύχουν αυξήσεις μισθών και περισσότερα δικαιώματα και ευημερία για τους εργαζομένους. Φυσικά αυτή η διαδικασία θα είναι μακρά και δύσκολη.
Ποιοι είναι οι τομείς ή οι επιχειρήσεις στρατηγικού χαρακτήρα για την Αλβανία; Φαίνεται πως η χώρα διαθέτει σημαντικό ορυκτό πλούτο. Αυτοί οι τομείς όπως και η παραγωγή ενέργειας ελέγχονται από το κράτος, από ντόπιους επιχειρηματίες ή από ξένες εταιρείες;
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, στον αγροτικό τομέα απασχολείται το 41% του εργατικού δυναμικού, αλλά η συνεισφορά του στο ΑΕΠ είναι μόλις 19%, ενώ η βιομηχανία συνεισφέρει το 20,4% και οι υπηρεσίες το 60,6%. Αυτό που βλέπει κανείς εύκολα είναι πως τα μέσα αγροτικής παραγωγής είναι απαρχαιωμένα, ενώ και η βιομηχανία έχει φτάσει σε τέλμα. Ο τομέας εξόρυξης και κατεργασίας ορυκτών και πετρελαίου είναι στα πρόθυρα του αφανισμού, μειώνοντας έτσι και την αξία εξαγωγής τους. Συνολικά ο τομέας επεξεργασίας και μεταποίησης συνεισφέρει μόλις 6,14% στο ΑΕΠ. Σε γενικές γραμμές ο κλάδος των εξορύξεων έχει παραχωρηθεί σε ξένες εταιρείες. Στον τομέα της ενέργειας υπάρχει μια προσπάθεια μέγιστης αξιοποίησης του υδροδυναμικού φορτίου, έχουν δοθεί άδειες για υδροηλεκτρικές μονάδες ακόμα και σε μικρούς ποταμούς. Ο συνολικός αριθμός αδειοδοτήσεων φτάνει τις 700!
Τα τελευταία χρόνια έχουμε γίνει μάρτυρες της ιδιωτικοποίησης του τουριστικού δυναμικού της χώρας από την ντόπια ολιγαρχία για να κατασκευαστούν πολυτελή ιδιωτικά θέρετρα. Αυτό όχι μόνο αποκλείει τη μεγάλη πλειοψηφία των Αλβανών πολιτών από τον τόπο τους, αλλά ταυτόχρονα οδηγεί σε αφανισμό μικρότερες επιχειρήσεις και συσσωρεύει τα κέρδη στα χέρια των ολιγαρχών, με αποτέλεσμα να γίνονται όλο και χειρότερες οι συνθήκες εργασίας για τους εργαζόμενους του κλάδου. Ο τομέας των υπηρεσιών (τράπεζες, ασφαλιστικές, τηλεπικοινωνίες κ.ο.κ.) ελέγχεται κυρίως από το ξένο κεφάλαιο.
Από οικολογικής πλευράς, με τι όρους πραγματοποιείται η εκμετάλλευση των φυσικών πόρων, είναι εναρμονισμένη με τις οδηγίες της Ε.Ε.;
Ενώ από πλευράς περιβαλλοντικής νομοθεσίας η Αλβανία έχει συγκλίνει με τοκανονιστικό πλαίσιο της Ε.Ε., στην πράξη βρισκόμαστε πολύ μακριά. Ξεκινώντας από τις περιβαλλοντικές μελέτες, οι οποίες δεν διεξάγονται για να αποτιμηθεί πραγματικά το περιβαλλοντικό και κοινωνικό αποτύπωμα της δραστηριότητας, αλλά για να εκδοθεί απλά το πιστοποιητικό. Για παράδειγμα, έχουν δοθεί άδειες κατασκευής υδροηλεκτρικών μονάδων στους ποταμούς Βαλμπόνα και Βγιόσα ενάντια στη βούληση των τοπικών κοινωνιών, αλλά και των επιστημονικών επιτροπών που κάνουν λόγο για δύο ποταμούς με μεγάλη φυσική αξία και βιοποικιλότητα. Επ’ αφορμή αυτών των δύο υπήρξε μια αναγέννηση του κινήματος για την προστασία του περιβάλλοντος, και στην περίπτωση της Βγιόσας σε συνεργασία με τις τοπικές επιτροπές κατοίκων, την επιστημονική κοινότητα, από το εσωτερικό αλλά και από το εξωτερικο, και διάφορες περιβαλλοντικές επιτροπές έχουν ορθώσει αντίσταση που κρατάει αρκετά χρόνια για την προστασία της περιοχής αυτής με τον ξεχωριστό φυσικό πλούτο.
Επανέρχομαι στο θέμα των ιδιωτικοποιήσεων. Η Αλβανία όπως όλες οι χώρες του πρώην ανατολικού μπλοκ, βίωσε ένα μεγάλο κύμα ιδιωτικοποιήσεων στους περισσότερους τομείς της οικονομίας. Μετά από 30 χρόνια, ποιά πιστεύετε ότι είναι τα αποτελέσματα αυτής της πολιτικής και ποια η άποψη του αλβανικού λαού και της κοινής γνώμης;
Ναι πράγματι, οι ιδιωτικοποιήσεις έχουν απλωθεί σε όλο το φάσμα της οικονομικής δραστηριότητας, ακόμα και στην υγεία και την εκπαίδευση. Αν και στην ανώτατη εκπαίδευση η διαδικασία της ιδιωτικοποίησης δεν ολοκληρώθηκε, ακόμα και μετά την ψήφιση σχετικού νεοφιλελεύθερου νόμου το 2015. Αυτό το οφείλουμε στην αντίσταση των φοιτητών που ξεκίνησε το 2014 και κορυφώθηκε με τις ιστορικές κινητοποιήσεις του Δεκέμβρη του 2018, και της συνέχισής της μέχρι σήμερα. Αυτές οι πολιτικές έχουν ως αποτέλεσμα η συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών να μην ελπίζει σε ένα καλύτερο μέλλον εντός της Αλβανίας. Οι τάσεις αυτές αποτυπώνονται και στις αιτήσεις ασύλου προς την Ε.Ε., όπου οι Αλβανοί είχαν φτάσει να κατέχουν την δεύτερη θέση πίσω από τους Σύρους, ενώ, σύμφωνα με δημοσκοπήσεις, το 80% των νέων θέλει να εγκαταλείψει την χώρα. Εάν δεν αλλάξει το πολιτικοοικονομικό μοντέλο, η προοπτική της Αλβανίας είναι ζοφερή, με εργαζόμενους κακοπληρωμένους και χωρίς δικαιώματα, με υψηλή ανεργία, με αδυναμία πρόσβασης στην εκπαίδευση, την υγεία, την κοινωνική ασφάλιση κτλ.
Μας είπατε πως τα τελευταία χρόνια έχουν δημιουργηθεί νέα εργατικά συνδικάτα. Έχει υπάρξει στήριξη από τα υπάρχοντα κεντρικά συνδικάτα ή από άλλα;
Όπως ανέφερα και προηγουμένως, τα παλιά συνδικάτα είναι παρασιτικά, διεφθαρμένα, ανίκανα και κυρίως, χωρίς πραγματική συμμετοχή των εργατών. Έτσι η δημιουργία νέων δημοκρατικών συνδικάτων από τους ίδιους τους εργαζόμενους και η ενδυνάμωσή τους είναι ο αναγκαίος δρόμος για την ενίσχυση του πραγματικού εργατικού κινήματος της Αλβανίας. Υπό αυτές τις συνθήκες τα νέα συνδικάτα έχουν βρει στήριξη από τα κεντρικά ευρωπαϊκά συνδικάτα, η συνεργασία με τα οποία πρέπει να εμβαθύνει περισσότερο στο μέλλον.
Ζούμε όλοι στην εποχή του κορονοϊού: πώς έχει επηρεάσει αυτό την θέση των εργατών και ποια είναι η κατάσταση της αλβανικής κοινωνίας σε σχέση με την πανδημία;
Σίγουρα η πανδημία έχει επηρεάσει αρνητικά την κατάσταση των εργαζομένων. Καταρχήν είναι η δική τους υγεία που τίθεται σε κίνδυνο από τον Covid-19. Δεύτερον, χιλιάδες θέσεις εργασίας έχουν χαθεί, γεγονός που έχει εντείνει την αβεβαιότητα για το μέλλον. Τρίτον, υπάρχει διστακτικότητα σχετικά με την οργάνωση σε συνδικάτα και τη κινηματική δράση καθώς γίνονται απολύσεις με πρόσχημα την πανδημία, αλλά πραγματικό αίτιο την πολιτική δράση και διεκδίκηση, όπως συνέβη την άνοιξη.
Σχετικά με την πορεία της πανδημίας, μετά από μια περίοδο σχετικά σταθερή από πλευράς κρουσμάτων το τελευταίο διάστημα αντιμετωπίζουμε μια χειροτέρευση της κατάστασης με 5500 ενεργά κρούσματα και περίπου 250 εισαχθέντες στα νοσοκομεία αναφοράς που μέχρι στιγμής είναι μόλις δύο για όλη την χώρα. Το τελευταίο εικοσιτετράωρο είχαμε 182 νέα κρούσματα και 5 θανάτους. Πλέον, με απόφαση της κυβέρνησης η χρήση μάσκας είναι υποχρεωτική και σε εξωτερικούς χώρους. Λαμβάνοντας υπόψη την πτώση της θερμοκρασίας, καθώς μπαίνουμε στο χειμώνα και τις περιορισμένες υγειονομικές δυνατότητες της χώρας, πιστεύω πως το άγχος και η ανασφάλεια των πολιτών όλο και αυξάνεται. Επιπλέον, ο πρωθυπουργός έχει ξεκαθαρίσει πως ένα νέο ολικό lockdown είναι εκτός των δυνατοτήτων της Αλβανίας.
Σας ευχαριστώ πάρα πολύ για αυτή τη συνέντευξη, έχετε κάτι άλλο να προσθέσετε;
Σας ευχαριστώ και εγώ για το βήμα. Πλέον ζούμε σε μια περίοδο πολύ βαθιάς παγκόσμιας κρίσης, όπου η πανδημία απλά επανέφερε στην επιφάνεια την βαθιά συστημική κρίση. Αλλά από την άλλη πλευρά, ακούμε συχνά την φράση πως μέσα στην κρίση υπάρχουν και οι ευκαιρίες και οι δυνατότητες για μια ριζοσπαστική επίλυση. Υπό αυτή τη σκοπιά, εύχομαι όχι μόνο για την Αλβανία αλλά για ολόκληρη την υφήλιο αυτή η κρίση να ξεπεραστεί φέρνοντας ένα νέο καλύτερο κόσμο, καλύτερο για την πλειονότητα και όχι για το 1% και την ολιγαρχία που θησαυρίζει επικίνδυνα ακόμα και μέσα στην πανδημία. Αυτό επιτυγχάνεται ενδυναμώνοντας το εργατικό, το φοιτητικό, το περιβαλλοντικό κίνημα, συνδέοντάς τα μεταξύ τους για να γεννηθεί ένα πλατύ κοινωνικό κίνημα συμμετοχικό, δημοκρατικό για τον κοινωνικό μετασχηματισμό.
