Η Ταϊρίτα Φράνκλιν-Κορμπέτ ήξερε ότι διακινδύνευε την υγεία της παραδίδοντας ψώνια κατά τη διάρκεια της πανδημίας του κορονοϊού, αλλά δεν περίμενε να κρεβατωθεί από μια επίθεση σκύλου.
Έχοντας τεθεί σε διαθεσιμότητα τον Μάιο από τη δουλειά της ως ελεγκτής σε δημόσια λογιστική εταιρεία, η ανύπαντρη μητέρα ενός 12χρονου γιου από το Βόρειο Μάλμπορο, του Μέριλαντ, άρχισε να παίρνει περισσότερες βάρδιες με την υπηρεσία online παραλαβής και παράδοσης για ψώνια Instacart.
Η Φράνκλιν-Κορμπέτ, 45 ετών, υπήρξε «βοηθός αγορών» του Instacart για αρκετά χρόνια για να συμπληρώσει το μισθό της, αλλά ποτέ δεν φαντάστηκε την εργασία βάσει εφαρμογής, με τις άγριες μεταβολές στα κέρδη και χωρίς ασφάλιση υγείας ή επίδομα ασθενείας, ως τη μοναδική πηγή της εισοδήματος.
“Είναι ένα gig, όχι μια καριέρα”, δήλωσε η Φράνκλιν-Κορμπέτ στο Ίδρυμα Thomson Reuters. «Όταν ήμουν στο γραφείο, ήξερα ποιος θα ήταν ο μισθός μου κάθε μέρα. Με αυτό, δεν ξέρεις. Υπάρχουν πολλά άγνωστα, πολλή αβεβαιότητα.”
“Δεν ξέρεις αν θα πρέπει να μεταφέρεις τέσσερις εξάδες νερού σε τρεις ορόφους. Δεν ξέρεις πόση κίνηση πρέπει να υποστείς αν θές να κερδίσεις 40 δολάρια.”
Εκτός από τη μεταφορά βαρέων ψώνιων και τον κίνδυνο έκθεσης στον κορονοϊό, η Φράνκλιν-Κορμπέτ δαγκώθηκε στο πόδι από τον σκύλο ενός πελάτη τον Μάρτιο.
“Ήταν τρομακτικό”, δήλωσε η Φράνκλιν-Κορμπέτ, η οποία έπρεπε να σταματήσει να εργάζεται για δύο εβδομάδες, παίρνοντας αποζημίωση 60 δολάρια από την Instacart με έδρα το Σαν Φρανσίσκο και 1.600 δολάρια από το ασφαλιστικό πρόγραμμα πελατών.
Αλλά με την πανδημία να στέλνει την ανεργία σε υψηλά επίπεδα που έχουν να παρατηρηθούν από τη Μεγάλη Ύφεση του 1930, περισσότεροι άνθρωποι προσχωρούν στον αυξανόμενο στρατό των “gig workers” στις ΗΠΑ, και ανταγωνίζονται για δουλειές που λένε ότι πληρώνουν όλο και λιγότερο, προσπαθώντας ταυτόχρονα να αποφύγουν τη μόλυνση με COVID-19.
Οι “gig workers” είναι ανεξάρτητοι εργολάβοι που παρέχουν υπηρεσίες κατ ‘απαίτηση, όπως ως οδηγοί, παραδίδουν ψώνια ή παρέχουν παιδική φροντίδα – και είναι κατά ένα τρίτο πιο πιθανό να είναι Μαύροι ή Λατίνοι, σύμφωνα με δημοσκόπηση του Edison Research του 2018.
Το Γραφείο Στατιστικής Εργασίας των ΗΠΑ ανέφερε το 2017 ότι 55 εκατομμύρια άνθρωποι στις Ηνωμένες Πολιτείες ήταν gig workers – ή το 34% του εργατικού δυναμικού – και αυτό το νούμερο προβλέπεται να αυξηθεί σε 43% το 2020.
Από αυτούς, περίπου 1,6 εκατομμύρια αποτελούν μέρος μιας αυξανόμενης ομάδας εργαζομένων που εμφανίστηκαν την τελευταία δεκαετία, οι οποίοι πληρώνονται από τεχνολογικές πλατφόρμες όπως οι γίγαντες των μεταφορών Uber και Lyft ή εφαρμογές παράδοσης φαγητού όπως το DoorDash και το Postmates.
Μόνο τους τελευταίους 12 μήνες, δύο εκατομμύρια Αμερικανοί άρχισαν να εργάζονται ως ελεύθεροι επαγγελματίες, σύμφωνα με μια μελέτη του Σεπτέμβρη από την Upwork, μια πλατφόρμα εργασίας για ελεύθερους επαγγελματίες.
Αυτή η συνεχιζόμενη μετατόπιση του εργατικού δυναμικού και απαιτήσεις για μεγαλύτερη προστασία για τους gig workers έβαλε το ζήτημα στην πολιτική ατζέντα πριν από τις εκλογές της 3ης Νοεμβρίου, με τους ψηφοφόρους της Καλιφόρνιας να αποφασίσουν για ένα κρατικό νόμο ορόσημο, που θα ορίζει αυτούς τους εργαζόμενους ως υπαλλήλους.
Γιατί, αν και ορισμένες εταιρείες και εργαζόμενοι επαινούν την ευελιξία του gig work για οικογένειες που τα βγάζουν πέρα με πολλές δουλειές, ορισμένοι ακτιβιστές εργατικού δυναμικού φοβούνται ότι μια οικονομική ύφεση θα αφήσει τους gig workers χωρίς καμία προστασία όπως έναν ελάχιστο μισθό ή κάλυψη υγείας.
Οι gig workers συμπεριλήφθηκαν όταν η αμερικανική κυβέρνηση εισήγαγε έναν νομοσχέδιο 2,3 τρισεκατομμυρίων δολαρίων τον Μάρτιο για την ανακούφιση από τον κορονοϊό.
Το νομοσχέδιο περιλάμβανε πληρωμές έως 1.200 δολάρια έκαστος σε εκατομμύρια Αμερικανούς, αυξημένα και παρατεταμένα επιδόματα ανεργίας για εργαζόμενους, συμπεριλαμβανομένων εργολάβων, και δάνεια για μικρές επιχειρήσεις.
Αλλά αφού ο αρχικός γύρος βοήθειας που σχετίζεται με την πανδημία στέρεψε τον Αύγουστο, η αύξηση της απασχόλησης επιβραδύνθηκε περισσότερο από το αναμενόμενο, καθώς τα κρούσματα COVID-19 αυξάνονται και ο αριθμός των θανάτων πλησιάζει τους 220.000.
Οι νομοθέτες παραμένουν σε αδιέξοδο για περαιτέρω βοήθεια πριν από τις εκλογές του επόμενου μήνα, προσθέτοντας περαιτέρω αβεβαιότητα στην ήδη αδύναμη οικονομική ανάκαμψη των ΗΠΑ, στην οποία πολλές εταιρείες και εργαζόμενοι που αρχικά αντιμετώπιζαν διαθεσιμότητα στην εργασία τους τώρα απολύονται μόνιμα.
Τον Σεπτέμβριο ο αριθμός των ανέργων στις Ηνωμένες Πολιτείες ήταν 12,6 εκατομμύρια σε σύγκριση με 5,7 εκατομμύρια ένα χρόνο νωρίτερα, με συνολικό ποσοστό ανεργίας 7,9% αλλά υψηλότερο αριθμό μεταξύ εφήβων, Μαύρων και Ισπανών, σύμφωνα με κυβερνητικά στοιχεία.
Μία από αυτούς που απολύθηκαν ήταν η Σερένιτι Χάνλεϊ, της οποίας η καριέρα στις ψηφιακές επικοινωνίες περιελάμβανε ένα πέρασμα από τον Λευκό Οίκο υπό τον Πρόεδρο Τζορτζ Μπους.
Η 45χρονη ανύπαντρη μητέρα απολύθηκε από μια δουλειά λιανεμπορίου τον Μάρτιο και τώρα ζει από τα ψώνια για την Instacart, της οποίας οι παραγγελίες αυξήθηκαν πένταπλάσια κατά τη διάρκεια της πανδημίας, καθώς οι καταναλωτές φοβόντουσαν να πάνε σε καταστήματα.
Κερδίζοντας χρήματα που βγάζει κουβαλώντας ψώνια και αφαιρώντας χρήματα από έναν λογαριασμό ταμιευτηρίου που προορίζεται για το για το κολέγιο για τον 11χρονο γιο της, η Χάνλεϊ είπε ότι ακόμα κι έτσι τα βγάζει πέρας μετα βίας.
«Ένιωσα σαν σε ελεύθερη πτώση», είπε η Χάνλεϊ, που ζει στο Άρλινγκτον της Βιρτζίνια.
“(Όμως) παρόλο που δεν λαμβάνω τις ίδιες παροχές με μια δουλειά γραφείου, εκτιμώ ότι έχω την ευκαιρία να βγάλω λεφτά.”
Η λήψη κυβερνητικής βοήθειας αποδείχθηκε δύσκολη.
Μετά την ψήφιση του νομοσχεδίου ανακούφισης, πολλές κρατικές αρχές κατακλύστηκαν από αιτήσεις για επιδόματα ανεργίας, με ένα αριθμό-ρεκόρ 10 εκατομμυρίων Αμερικανών να υποβάλλουν αίτηση για βοήθεια στα τέλη Μαρτίου και Απριλίου, και πολλοί gig workers καταβαραθρώθηκαν.
Η Φράνκλιν-Κορμπέτ είπε ότι έλαβε την ομοσπονδιακή επιταγή οικονομικής ενίσχυσης, αλλά, παρά το γεγονός ότι καλούσε τακτικά τα κρατικά γραφεία του Μέριλαντ, δεν έχει λάβει τα πρόσθετα επιδόματα ανεργίας που τις οφείλουν.
Ανησυχούσε επίσης ότι η δουλεία παράδοσης κατά τη διάρκεια της πανδημίας είχε προσελκύσει πλήθος νέων εργαζομένων που έχασαν άλλες θέσεις εργασίας, οπότε η αμοιβή δεν ήταν πλέον τόσο καλή.
Το Instacart είπε αυτό το μήνα ότι είχε φέρει 300.000 νέους «βοηθούς αγορών», υπερδιπλασιάζοντας το εργατικό δυναμικό της σε 500.000 άτομα.
Πριν από την πανδημία, η Φράνκλιν-Κορμπέτ είπε ότι μπορούσε να κερδίσει έως και 300 δολάρια σε λίγες ώρες. Σε μια πρόσφατη γύρα που διήρκεσε περισσότερο από μιάμιση ώρα, κέρδισε 9 δολάρια.
«Πρέπει να δουλέψω διπλάσια για να βγάλω τα μισά από αυτά που έβγαζα για να επιβιώσω», είπε.
Άλλοι τομείς της οικονομίας “gig”, ιδίως οι υπηρεσίες κούρσας με αυτοκίνητα, έχουν χτυπηθεί απότομα, καθώς λιγότερα άτομα ταξιδεύουν.
Ο αριθμός των ενεργών κουρσών της Lyft μειώθηκε κατά 60% στα 8,69 εκατομμύρια κατά το δεύτερο τρίμηνο, σύμφωνα με την τελευταία έκθεση κερδών της εταιρείας. Οι ακαθάριστες κρατήσεις της Uber μειώθηκαν συνολικά 75% το δεύτερο τρίμηνο, δήλωσε η εταιρεία τον Αύγουστο.
Η Αγιάνα Χέντσπεθ, 33 ετών, μητέρα τεσσάρων παιδιών από την κομητεία Μοντγκόμερι του Μέριλαντ, έγινε μία από τους πρώτους 100 οδηγούς Uber της Ουάσιγκτον το 2014 και κερδίζει τα προς το ζην με τις μεγαλύτερες πλατφόρμες gig όπως οι Uber, Lyft, Instacart και DoorDash.
Αλλά για να προστατέψει τον εαυτό της και τα παιδιά της από τον κορονοϊό, σταμάτησε να οδηγεί στα τέλη Μαρτίου και έκτοτε δεν ξαναοδήγησε.
Όχι μόνο υπήρχαν κίνδυνοι για την υγεία, η οδήγηση για την Uber έγινε οικονομικά «άσκοπη», δήλωσε η Χέντσπεθ.
“Την τελευταία φορά που οδήγησα, οδήγησα για τρεισήμισι ώρες και έβγαλα 11 δολάρια, κάτι που δεν έχει ξανασυμβεί ποτέ όσο καιρό κάνω Uber”, είπε.
“Την πρώτη μου νύχτα που έκανα Uber, έκανα Uber για μιάμιση ώρα και κέρδισα 40 δολάρια – και αυτό ήταν όταν κανείς ακόμη δεν ήξερε τι ήταν το Uber.”
Εν μέσω της πανδημίας, η Κρίστι Τέιλορ, ανύπαντρη μητέρα τριών από το Λίσμπουργκ της Βιρτζίνια, εγκατέλειψε επίσης την οδήγηση για την Uber μετά από πέντε χρόνια που χρησιμοποιούσε τη δουλειά αυτή για να συμπληρώσει τον μισθό της ως καθηγήτρια πλήρους απασχόλησης σε δημοτικό σχολείο.
«Οι άνθρωποι βγαίνουν επειδή θέλουν μια αλλαγή ρυθμού …. αλλά βγαίνουν έξω, κάνουν πάρτυ και μεθάνε και καλούν τους Ubers; Όχι», είπε.
“Και αξίζει να βγάλεις 12 έως 15 δολάρια την ώρα κινδυνεύοντας να εκτεθείς;”
Πριν τον κορονοϊό, τα ταξίδια από και προς το Διεθνές Αεροδρόμιο του Ρέιγκαν ήταν ένας σίγουρος τρόπος για τους οδηγούς Uber και Lyft στην περιοχή της Ουάσιγκτον να πάρουν μεγαλύτερες, πιο κερδοφόρες κούρσες.
Όμως, κατά τη διάρκεια μιας πρόσφατης πρωινής ώρας αιχμής, ο καθορισμένος χώρος για τους οδηγούς που περιμένουν τους επιβάτες ήταν μόλις μισογεμάτος.
“Τι μπορούμε να κάνουμε; Πρέπει να μείνουμε ψύχραιμοι και να προσευχηθούμε και να ευχηθούμε να τελειώσει αυτή η πανδημία”, δήλωσε ο οδηγός Uber και Lyft, Αλί Μοχαμαντζάι, 32 ετών, Αφγανός μετανάστης, που περίμενε μια ώρα για κούρσα.
Είπε επίσης οτι λιγότερα άτομα ήταν πλέον πρόθυμα να δώσουν φιλοδωρήματα.
Η Χέντσπεθ, η οποία έχει εργαστεί κυρίως για το Instacart από την έναρξη της πανδημίας, δήλωσε ότι ένα πλήθος νέων πελατών προκάλεσε αύξηση σε αυτούς που αναφέρουν λανθασμένες ή ελλιπείς παραγγελίες προκειμένου να εξαπατήσουν το Instacart και να μην πληρώσουν για τα ψώνια.
Είπε ότι αυτά τα παράπονα ρίχνουν τη βαθμολογία της – και το μισθό της.
Το Instacart χρησιμοποιεί ένα σύστημα αστεριών στο οποίο οι βοηθοί αγορών του βαθμολογούνται για την απόδοση της εργασίας τους – όσοι έχουν υψηλότερη βαθμολογία έχουν πρόσβαση σε μεγαλύτερες και πιο δαπανηρές παραγγελίες, ώστε να μπορούν να κερδίσουν περισσότερα χρήματα.
“Όταν έχω βαθμολογία πέντε αστέρων, υπάρχουν ημέρες που μου έρχονται παραγγελίες πάνω από 100 δολάρια”, δήλωσε η Χέντσπεθ.
“Όσο καιρό έχω μείνει σε αυτήν την βαθμολογία – έχω κολλήσει μεταξύ 4,5 έως 4,7 – οι μεγαλύτερες παραγγελίες που βλέπω είναι περίπου 30 δολάρια.”
“Όταν μου αφαιρείτε τις βαθμολογίες μου, μου αφαιρείτε την ικανότητά μου να πληρώνω λογαριασμούς, την ικανότητά μου να αγοράζω ψώνια, την ικανότητά μου να ντύνω τα παιδιά μου, γιατί αυτό δεν είναι μόνο ένα gig για μένα, έτσι τα βγάζω πέρα”.
Η Instacart είπε σε γραπτά σχόλια ότι στόχος της ήταν να προσφέρει μια ασφαλή και ευέλικτη ευκαιρία κέρδους στους βοηθούς αγορών και να “προσφέρει την καλύτερη δυνατή εμπειρία αγοραστή” για τους πελάτες.
“Επικεντρωνόμαστε στο να είμαστε βασική υπηρεσία για εκατομμύρια οικογένειες, παρέχοντας παράλληλα ευκαιρίες άμεσων κερδών για εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους σε όλη τη Βόρεια Αμερική”, δήλωσε η εταιρεία στο Ίδρυμα Thomson Reuters.
Ορισμένες εταιρείες της οικονομίας gig ήρθαν αντιμέτωπες με αγωγές που τους κατηγορούν για εσφαλμένη ταξινόμηση των εργαζομένων ως ανεξάρτητων εργολάβων, οι οποίοι είναι φθηνότεροι από τους εργαζομένους, χωρίς δικαίωμα σε ελάχιστο μισθό, υπερωρίες και αποζημιώσεις για έξοδα που σχετίζονται με την εργασία.
Σύμφωνα με τον εθνικό νόμο περί εργασιακών σχέσεων, οι ανεξάρτητοι εργολάβοι δεν μπορούν να προσχωρήσουν σε συνδικάτα και έτσι δεν έχουν νομική προστασία όταν διαμαρτύρονται για τις συνθήκες εργασίας.
Οι Uber, Lyft και DoorDash ξεκίνησαν μια εκστρατεία για την ανατροπή ενός νόμου στην Καλιφόρνια, το νομοσχέδιο της ολομέλειας της Καλιφόρνια 5 ή AB5, τον πρώτο στη χώρα, που τέθηκε σε ισχύ φέτος, και καθιστά πιο δύσκολη την κατάταξη των εργαζομένων ως εργολάβων στο κράτος.
Οι εταιρείες έχουν ξοδέψει περισσότερα από 100 εκατομμύρια δολάρια σε μια εκστρατεία “Ναι στις 22” για την υποστήριξη μιας πρωτοβουλίας ψηφοφόρων της Καλιφόρνια για την ψηφοφορία του Νοεμβρίου που, εάν εγκριθεί, θα ανατρέψει τον νόμο AB5.
“Ένα μοντέλο καταναγκαστικής απασχόλησης θα έχει καταστροφικές συνέπειες για τους οδηγούς και τους καταναλωτές που χρησιμοποιούν αυτές τις υπηρεσίες”, δήλωσε ο Τζοφ Βέτερ, εκπρόσωπος της εκστρατείας “Ναι στις 22”.
«Οι οδηγοί Rideshare και οι ντελιβεράδες θέλουν να παραμείνουν ανεξάρτητοι εργολάβοι, δεν θέλουν να είναι υπάλληλοι. Προτιμούν την ανεξαρτησία, διότι παρέχει την ευελιξία να επιλέγουν πότε, πού και πόσο θέλουν να εργαστούν».
Ωστόσο, η αύξηση των νεοεισερχόμενων στον κλάδο και οι προκλήσεις που θέτει η πανδημία υπογραμμίζουν την ανάγκη ταξινόμησης των gig workers ως υπαλλήλων, σύμφωνα με τους υπερασπιστές των εργασιακών δικαιωμάτων.
“Είναι πραγματικά απλά αναδιάταξη των πιονιών στη σκακιέρα”, δήλωσε η Κέιτι Ουέλς, μεταδιδακτορική ερευνήτρια στην Πρωτοβουλία Καλμάνοβιτζ για την Εργασία και τους Φτωχούς Εργαζόμενους, του πανεπιστημίου Τζόρτζταουν, της οποίας η έρευνα επικεντρώνεται στην οικονομία gig της Ουάσινγκτον.
“Μπορεί να έχει ρίξει λίγο περισσότερο φως σε κάποιες γωνίες που προηγουμένως ήταν σκοτεινές, αλλά στο τέλος της ημέρας, αυτός εξακολουθεί να είναι ένας ολέθριος και εκμεταλλευτικός χώρος εργασίας που συνεπάγεται πολλή σκληρή δουλειά και πολλούς κινδύνους.”
Η Uber και η Lyft θα αντιμετώπιζαν περισσότερα από 392 εκατομμύρια δολάρια η καθεμία σε ετήσιους φόρους μισθοδοσίας και κόστος αποζημίωσης, εάν πλήρωναν εργαζόμενους ως υπαλλήλους και όχι εργολάβους, σύμφωνα με υπολογισμούς του Reuters.
Ο υποψήφιος των δημοκρατικών για την προεδρία των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, και η συνυποψήφια για την αντιπροεδρεία, Γερουσιαστής Καμάλα Χάρις, εξέφρασαν την έντονη υποστήριξή τους στο AB5 και κάλεσαν άμεσα τους ψηφοφόρους να απορρίψουν την πρόταση ψηφοφορίας των εταιρειών για να την αποδυναμώσουν.
Ο Ρεπουμπλικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ δεν σχολίασε το θέμα, αλλά το Σεπτέμβριο, το Υπουργείο Εργασίας των ΗΠΑ δημοσίευσε προτεινόμενους κανόνες που θα επέτρεπαν στις εταιρείες κουρσών να διατηρούν ανεξάρτητους εργολάβους σε ολόκληρη τη χώρα.
Καθώς έσπευσε από το σούπερ μάρκετ στο αυτοκίνητό της με σακούλες φορτωμένες με ψώνια, η Φράνκλιν-Κορμπέτ είπε ότι η gig work είχε γεμίσει ένα κενό για πολλούς ανθρώπους, αλλά ανησυχούσε ότι πάρα πολλοί άνθρωποι τώρα βασίζονταν πλήρως στην ύπαρξη «δουλειάς προς δουλειά».
“Δεν νομίζω ότι είναι εφικτός τρόπος για να βγάλεις τα προς το ζην, ειδικά αν έχεις παιδιά”, είπε.
