Η επίσκεψη του Ρώσου υπουργού Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ, μιας από τις σημαντικότερες προσωπικότητες της διεθνούς διπλωματίας στις μέρες μας, έχει προφανώς τη δική της σημασία και κομίζει εύγλωττα μηνύματα, όπως πρόλαβαν προηγουμένως να καταδείξουν τα “τιτιβίσματα” της ρωσικής πρεσβείας για τη Ναυμαχία του Ναυαρίνου και η υπενθύμιση της επίσημης θέσης της Ρωσίας για το Δίκαιο της Θάλασσας.
Ωστόσο, δεν πρέπει να προτρέχουμε και να αυταπατώμεθα. Οι σχέσεις Ελλάδας και Ρωσίας βρίσκονται σε ιστορικό χαμηλό. Η χώρα μας παραμένει ολοκληρωτικά δεσμευμένη στα συμφέροντα των ΗΠΑ ως κράτος, χωρίς να έχει αναιρέσει τις αντιρωσικές κινήσεις της: απέλαση διπλωματών, επιθετική διπλωματία, εκκλησιαστικές διαμάχες κτλ.
Η Ελλάδα συμμετέχει στην προσπάθεια “αλλαγής καθεστώτος” σε Λευκορωσία και Βενεζουέλα, δεν έχει αποκαταστήσει διπλωματικές επαφές με τη νόμιμη κυβέρνηση της Συρίας, συντάσσεται με τη (σύμμαχο της Τουρκίας) Ουκρανία και συντηρεί τις κυρώσεις ενάντια στη Ρωσία.
Ακόμα χειρότερα, σε αντιρωσική κατεύθυνση κινείται όχι μόνο η κυβέρνηση, αλλά και η αντιπολίτευση. Αυτή τη στιγμή δεν διαφαίνεται κομματική δύναμη που να υπερασπίζεται έστω ένα καθεστώς της πλέον φιλικής προς τη Ρωσία ΝΑΤΟϊκής χώρας σε ό,τι αφορά την πατρίδα μας. Αντιθέτως, το υποτίθεται δικαιωματικό αριστερό τμήμα του εξωκοινοβουλίου και του ΣΥΡΙΖΑ πρωταγωνιστεί στην αμερικανοκρατία, θυμίζοντας τις πλέον απαξιωμένες παραδόσεις και ρεύματα, νεοαποικιακής, δήθεν κομμουνιστικής αριστεράς και σοσιαλδημοκρατίας της Δύσης του Ψυχρού Πολέμου.
Η όποια αλλαγή της ρωσικής στάσης σε σχέση με την Ελλάδα των τελευταίων ετών δεν θα είναι εύκολη, ούτε γρήγορη. Ωστόσο πέρα από την κοινότητα συμφερόντων στην περιοχή (την οποία πάντως θα πρέπει κάποια στιγμή να κατανοήσουμε) υπάρχει ένα στοιχείο που μπορεί να αποδειχθεί καταλυτικό και το οποίο η Τουρκία δεν έχει: το βαθύ αίσθημα φιλίας των δύο λαών. Πάνω σε αυτό μπορούμε και πρέπει να χτίσουμε – αν φυσικά τολμήσει κανείς ποτέ να πάει κόντρα στις ΗΠΑ και στο σύστημα εξουσίας που συντηρούν στη χώρα.
Πρέπει να κατανοήσουμε ότι δεν έχουμε κατορθώσει να πείσουμε κανέναν ότι αποτελούμε απρόβλεπτο δρώντα στην Ανατολική Μεσόγειο, ότι είμαστε διατεθειμένοι να συγκρουστούμε με την Τουρκία προκειμένου να υπερασπιστούμε τα δικαιώματά μας, ότι είμαστε κρίσιμοι για τη λύση διεθνών προβλημάτων και ότι έχουμε τη δυνατότητα να αξιοποιήσουμε τις αντιθέσεις των παγκοσμίων δυνάμεων προς όφελός μας. Δεν πείθουμε με άλλα λόγια για όλα όσα η Τουρκία έχει πείσει ήδη από καιρό.
Επιπλέον δείχνουμε να μην αντιλαμβανόμαστε ότι η Τουρκία αποτελεί κρίσιμο μεν διεθνές ζήτημα, αλλά περιφερειακό. Το παγκόσμιο ζήτημα είναι η αντιπαράθεση ΗΠΑ από τη μια και Ρωσίας-Κίνας-Ιράν από την άλλη. Η Τουρκία φιλοδοξεί να καταστεί παγκόσμιος δρων αλλά δεν είναι ακόμα. Με άλλα λόγια, η προτεραιότητα της Ρωσίας είναι η επιθετικότητα των ΗΠΑ και των ΗΠΑ ο κίνδυνος της οικονομικής υποσκέλισής τους από την Κίνα. Φυσικά, τα γεράκια του Πενταγώνου και του State Department (Δημοκρατικοί και νεοσυντηρητικοί) θέλουν με κάθε τρόπο να επιτεθούν και στην Ρωσία, όπως και στο Ιράν και σε άλλα κράτη.
Αυτά σημαίνουν ότι η Τουρκία δεν είναι προτεραιότητα ως κίνδυνος ή τουλάχιστον ως πρωτογενής κίνδυνος (ακόμα) για καμιά από τις δύο πλευρές. Ο δικός μας στόχος ως προς την Τουρκία θα έπρεπε είναι να το αλλάξουμε αυτό, όσο η Τουρκία παραμένει επιθετική δύναμη, και να μετατρέψουμε το πλεονέκτημα Ερντογάν (παιχνίδι με τις αμερικανορωσικές οξυμένες αντιπαραθέσεις και υπερεπέκταση) σε μειονέκτημα, μέσα και από δικές μας ενέργειες, διπλωματικές αλλά και στρατιωτικές. Αν κοιτάξουμε για παράδειγμα τον διεθνοπολοτικό χάρτη των μετώπων της Τουρκίας (κεντρική κυβέρνηση Ιράκ, Συρία, Ιράν, Αίγυπτος, Λιβύη, Καύκασος), θα δούμε ότι ο ένας κοινός συνομιλητής όλων των αντιπάλων της Τουρκίας είναι η Ρωσία και όχι οι ΗΠΑ ή η Γαλλία, παρότι η τελευταία θα μπορούσε να είναι, αν δεν επεδείκνυε μικρόνοια.
Υπάρχουν ορισμένοι που επιμένουν να ασκούν πολιτική με όρους 19ου αιώνα: με κόμματα της ξένης πατρωνίας και της κηδεμονίας. Το ζήτημα δεν είναι να τρέξουμε πίσω από τη Ρωσία αντί των ΗΠΑ αλλά να φροντίσουμε να είμαστε εμείς κυρίαρχοι στην χώρα μας, χωρίς να προσμένουμε “από μηχανής” θεούς.
