Ένα εκτενές απόσπασμα από τα απομνημονεύματα που τέως προέδρου των ΗΠΑ, Μπάρακ Ομπάμα, που θα κυκλοφορήσουν στις ΗΠΑ στις 17 Νοεμβρίου, με τίτλο «Μια Γη της Επαγγελίας» (A Promised Land), προδημοσιεύει το περιοδικό Νιού Γιόρκερ. Το κεφάλαιο, που δημοσιεύεται με τίτλο «Ένας πρόεδρος θυμάται την πιο σκληρή του μάχη», αφορά στο θέμα της δημόσιας παροχής υγείας, ένα θέμα που εν μέσω πανδημίας, είναι ιδιαίτερα επίκαιρο στις ΗΠΑ, οι οποίες μετρούν εκατοντάδες χιλιάδες νεκρούς από τον κορονοϊό.
Προφανώς, η δημοσίευση του κεφαλαίου για το νόμο για την υγεία (Affordable Care Act, ACA) της κυβέρνησης Ομπάμα, είναι στο επίκεντρο της προδημοσίευσης, μια μόλις εβδομάδα πριν τις Αμερικάνικες Εκλογές, και για τον υποστηρικτικό χαρακτήρα που έχει, υπέρ του υποψήφιου των Δημοκρατικών, και αντιπροέδρου των κυβερνήσεων Ομπάμα, Τζο Μπάιντεν. Αποσπάσματα της δημοσίευσης του Νιού Γιόρκερ, μεταφέρουμε εδώ στα ελληνικά:
«Ένα ήταν βέβαιο: ένα μεγάλο κομμάτι του Αμερικανικού λαού, μεταξύ των οποίων και από αυτούς τους ίδιους που προσπαθούσα να βοηθήσω, δεν εμπιστεύονταν λέξη από όσα έλεγα. Ένα βράδυ, παρακολουθούσα στην τηλεόραση ρεπορτάζ για μία φιλανθρωπική οργάνωση που λέγονταν Απομακρυσμένη Ιατρική (Remote Area Medical), που παρείχε ιατρικές υπηρεσίες με προσωρινές κλινικές σε όλη τη χώρα, με βάση επιχειρήσεων τροχόσπιτα που τα πάρκαραν σε πάρκα και γήπεδα. Σχεδόν όλοι οι ασθενείς στο ρεπορτάζ ήταν λευκοί νότιοι σε μέρη σαν το Τενεσί και τη Γεωργία – γυναίκες και άντρες που είχαν δουλειά αλλά δεν είχαν ασφάλεια από την εργοδοσία ή είχαν ασφάλεια με εκπτώσεις αλλά δεν μπορούσαν να την πληρώσουν. Πολλοί είχαν κάνει εκατοντάδες μίλια για να σταθούν στην ουρά με τα πλήθη που μαζεύονταν πριν καν να φέξει, να σταθούν στην ουρά για να δουν κάποιον από τους εθελοντές γιατρούς, να βγάλουν ένα μολυσμένο δόντι, να πάρουν μια διάγνωση για τον επίμονο κοιλιακό πόνο, να εξετάσουν ένα μόρφωμα στο στήθος. Οι ανάγκες ήταν τόσο μεγάλες που πολλές φορές, οι γιατροί έδιωχναν όσους ασθενείς έφταναν μετά την ανατολή του ηλίου.
Το ρεπορτάζ μου φάνηκε συγκινητικό και εξωφρενικό μαζί, απόδειξη της αποτυχίας ενός πλούσιου κράτους να φροντίσει τόσους πολλούς πολίτες τους. Κι όμως, γνώριζα ότι σχεδόν όλοι όσοι στήνονταν στην ουρά για να δουν έναν εθελοντή γιατρό δωρεάν, έρχονταν από μια βαθιά Ρεπουμπλικανική περιοχή, ακριβώς το είδος της περιοχής που απέρριπτε με τον ισχυρότερο τρόπο το νομοσχέδιό μας για την υγεία, με τη βοήθεια και του tea party. Είχα πλησιάσει αυτό το είδος ψηφοφόρου όταν νεαρός γερουσιαστής οδηγούσα στο νότιο Ιλινόι ή, αργότερα, στα πρώτα στάδια της προεδρικής προεκλογικής μου εκστρατείας, ταξίδευα στην επαρχία της Άιοβας. Δεν ήμουν ακόμη αρκετά γνωστός ώστε να έχουν στερότυπα, που σήμαινε ότι, όποιες απόψεις κι αν είχαν οι άνθρωποι για ένα μαύρο από το Σικάγο με ξενικό όνομα μπαίναν στην άκρη με μια απλή συζήτηση, μια μικρή ευγενική κίνηση,
Αναρωτήθηκα αν κάτι τέτοιο ήταν ακόμη πιθανό, τώρα που ζούσα κλειδωμένος πίσω από πόρτες και φρουρούς, που τη δημόσια εικόνα μου την αποφάσιζε το φοξ νιούζ και τα άλλα μήντια που είχαν ως μόνο επιχειρηματικό μοντέλο να σπείρουν την εξαγρίωση και το φόβο στο κοινό τους. […]
Στο Λευκό Οίκο κυριάρχησε γρήγορα η απαισιοδοξία. Πολλοί από την ομάδα μου αναρωτιόνταν αν θα έπρεπε να τραβηχτούμε πίσω. Ειδικά ο Ραμ ήταν μες στην απελπισία. Το έργο το είχε ξαναδεί, καταλάβαινε πολύ καλά τι σήμαινε για την επανεκλογή μου η υποχώρηση των ποσοστών μου σε περιοχές με μεταβλητή ψήφο (swing states)… Πρότεινε να προσπαθήσουμε να επέλθει συμφωνία με τους Ρεπουμπλικάνους, αφού υποχωρήσουμε σε πάρα πολλά που προέβλεπε το νομοσχέδιο… «Δεν θα είναι όλα όσα θέλετε, κύριε Πρόεδρε» είπε «αλλά και πάλι θα βοηθήσει πολλούς ανθρώπους και θα αυξήσει τις πιθανότητες να περάσουν άλλα πράγματα από το υπόλοιπο πρόγραμμά σας».
Ορισμένοι από τους παρόντες συμφώνησαν. Άλλοι είπαν ότι ήταν πολύ νωρίς για να κάνουμε πίσω. Ο Φιλ Σίλιρο είπε πως ακόμη ήταν πιθανώς δυνατό να περάσουμε έναν περικομμένο νόμο μόνο με τις δημοκρατικές ψήφους, αλλά παραδέχθηκε ότι ούτε αυτό ήταν βέβαιο.
– Το ερώτημα για σας, κύριε Πρόεδρε, είναι, πόσο τυχερός νοιώθετε;
Τον κοίταξα.
– Που βρισκόμαστε, Φιλ;
Τα έχασε, αναρωτήθηκε αν ήταν ερώτηση – παγίδα.
– Στο Οβάλ Γραφείο;
– Και πως με λένε εμένα;
– Μπάρακ Ομπάμα.
Χαμογέλασα.
– Μπάρακ Χουσεϊν Ομπάμα. Και είμαι εδώ, μαζί σου, στο Οβάλ γραφείο. Φίλε μου, πάντα νοιώθω τυχερός.
Τους είπα ότι θα μέναμε σταθεροί. Αλλά η απόφαση μου δεν ελήφθη γιατί ένοιωθα όσο τυχερός ένοιωθα. Δεν είχε άδικο ο Ραμ, ήταν μεγάλοι οι κίνδυνοι, και ίσως σε ένα διαφορετικό πολιτικό περιβάλλον, για ένα άλλο θέμα, θα δεχόμουν τη συμβουλή του. Στο συγκεκριμένο θέμα, όμως, δεν έβλεπα καμμία πιθανότητα της παραμικρής συνεργασίας από πλευράς της ηγεσίας των Ρεπουμπικάνων. Είμασταν πληγωμένοι, η εκλογική τους βάση ζητούσε αίμα, και όσο σεμνές και αν ήταν οι αλλαγές που θα προτείναμε θα βρίσκαν πάντα ένα σωρό λόγους να μην συνεργαστούν μαζί μας.
Ακόμη περισσότερο, ένα κουτσουρεμένο νομοσχέδιο δεν επρόκειτο να βοηθήσει τα εκατομμύρια των απελπισμένων. Δεν μπορούσα να καταπιώ την ιδέα ότι θα τους πρόδιδα ή ότι θα τους άφηνα να παλεύουν μόνοι, γιατί ο Πρόεδρος τους δεν υπήρξε επαρκώς γενναίος, ικανός ή πειστικός ώστε, παρά τον πολιτικό θόρυβο, να κάνει αυτό που ήξερε πολύ καλά ότι ήταν το σωστό.
Ο Αξ πρότεινε να απευθύνω διάγγελμα, πριν μιαν κοινή ειδική συνεδρίαση του Κογκρέσου, γιατί ήξερε ότι εδώ χρειαζόταν κάτι σημαντικό για να ξαναξεκινήσςειο η συζήτηση για την παροχή υπηρεσιών υγείας. Ήταν μεγάλο στοίχημα, είπε, είχε γίνει μονάχα δύο φορές τα τελευταία δεκαέξι χρόνια, αλλά ήταν η ευκαιρία μου να μιλήσω απευθείας σε εκατομμύρια θεατών. Ρώτησα ποιες ήταν οι άλλες δύο φορές.
– Η πιο πρόσφατη ήταν όταν ο Μπους ανακοίνωσε τον Πόλεμο κατά της Τρομοκρατίας, μετά την 11η Σεπτεμβρίου.
– Και η άλλη;
– Ο Μπιλ Κλίντον, όταν μίλησε για το δικό του νομοσχέδιο για την υγεία.
Έβαλα τα γέλια.
-Αυτό κι αν πήγε πρίμα, ε;
Παρ’ όλα αυτά, αποφασίσαμε ότι άξιζε τον κόπο.
[…]
Για μιαν ολόκληρη ώρα, εκείνη τη μέρα, εξηγούσα όσο πιο ευθέως μπορούσα, το σχέδιο μας για την αναμόρφωση της υγείας και τι θα σήμαινε για τις οικογένειες που παρακολουθούσαν, πως θα παρείχα προσιτή ασφάλεια σε όσους την χρειάζονταν και παράλληλα θα προστάτευα όσους ήδη είχαν ασφάλεια, πως το νομοσχέδιο θα εμπόδιζε τις ασφαλιστικές να κάνουν διακρίσεις εις βάρος όσων είχαν υποκείμενα νοσήματα… εξήγησα με λεπτομέρειες πως θα βοηθούσε τους ηλικιωμένους να μπορούν να πληρώσουν για σωτήρια φάρμακα, πως οι ασφαλιστικές θα υποχρεώνονταν να καλύπτουν, χωρίς παραπάνω χρέωση, τα ετήσια τσεκ απ και την προληπτική ιατρική φροντίδα. […]
Σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, η ομιλία μου στο Κογκρέσο, έστω προσωρινά, ενίσχυσε τη λαϊκή υποστήριξη στο νομοσχέδιο για την υγεία. Δεν άλλαξε όμως τη γνώμη ούτε ενός από τους Ρεπουμπικάνους γερουσιαστές, εντός της αιθούσης. Αυτό το είχα καταλάβει πριν καν κλείσω τριάντα λεπτά ομιλίας, ενώ αναφερόμουν στα ψεύδη που διακινούσαν, ότι δήθεν το νομοσχέδιο προέβλεπε την ασφάλιση των παράτυπων μεταναστών. Ένας σχετικά άγνωστος γερουσιαστής, ρεπουμπλικάνος απ΄τη Νότιο Καρολίνα, πέντε φορές επανεκλεγείς, ονόματι Τζο Ουίλσον, σηκώθηκε από τη θέση του, με έδειξε με το δάχτυλο, και φώναξε, με το πρόσωπο κατακόκκινο από οργή «Ψεύδεσαι!».
Για μια στιγμή έπεσε στην αίθουσα απόλυτη σιγή. Γύρισα να δω ποιος ήταν ο ενοχλητικός (όπως και η πρόεδρος Πελόζι και ο Τζο Μπάιντεν, η Νάνσυ εμβρόντητη και ο Τζο κουνώντας το κέφαλι του). Μπήκα στον πειρασμό να κατέβω από το βήμα, να πάω κοντά του και να του τη μπουμπουνήσω. Αντ’ αυτού, απάντησα «Δεν είναι αλήθεια» και συνέχισα την ομιλία μου, ενώ οι Δημοκρατικοί γιουχάριζαν τον Ουίλσον.
Όσο πίσω κι αν πήγαινες, ποτέ κάτι τέτοιο δεν είχε συμβεί σε κοινή συνεδρίαση – τουλάχιστον ποτέ στην εποχή μας. Η εις βάρος του κριτική από το Κογκρέσο ήταν άμεση και προήλθε και από τις δύο πλευρές. Το επόμενο πρωί κιόλας, ο Ουίλσον ζήτησε δημοσίως συγγνώμη για την απρέπεια του, τηλεφώνησε στο Ραμ και του ζήτησε να μου μεταφέρει και προσωπικά τη συγγνώμη του. Το θέμα το υποβάθμισα, είπα σε ένα ρεπόρτερ ότι αποδέχομαι την συγγνώμη και ότι όλοι κάνουμε λάθη.
Κι όμως, μου ήταν προφανές αυτό που μετέδιδαν στις ειδήσεις, ότι η χρηματοδότηση της καμπάνιας του Ουίλσον για την επανεκλογή του εκτοξεύθηκε την εβδομάδα μετά την απρέπεια του. Προφανώς, για πολλούς ψηφοφόρους των Ρεπουμπλικάνων ήταν ήρωας, που έλεγε κατάμουτρα την αλήθεια στην εξουσία. Ήταν ένδειξη ότι το tea party και οι σύμμαχοί του στα μήντια είχαν καταφέρει πολύ περισσότερα από τη δαιμονοποίηση του νομοσχεδίου για την υγεία. Είχαν δαιμονοποιήσει εμένα τον ίδιο, και, κατ΄ αυτό τον τρόπο, είχαν στείλει το μήνυμα σε όλους τους Ρεπουμπικάνους με θέσεις εξουσίας: κανένας παλιός κανόνας δεν ίσχυε, αν είναι να αντιπολιτευτούν την Κυβέρνησή μου.[…]»
Την μετάφραση και απόδοση των αποσπασμάτων έκανε η Λαμπρινή Θωμά.
