Η Ντανιέλ Ομπονό, γεννηθείσα στην Γκαμπόν της Αφρικής, είναι η βουλευτής της “Ανυπότακτης Γαλλίας” που το ακροδεξιό περιοδικό “Βαλέρ Ακτουέλ” (Valeurs Actuelles) παρουσίασε σε σκίτσο του ως σκλάβα με αλυσίδες στο λαιμό. Συνέβη στα τέλη Αυγούστου όταν η Γαλλία βρισκόταν ακόμα στη φάση της καλοκαιρινής της ραστώνης. Τίποτα δεν προμήνυε ότι μέσα σε έναν μήνα η Γαλλία θα βρισκόταν αντιμέτωπη με δύο κρίσεις: μια υγειονομική και μια κοινωνική. Η πανδημία έβαλε τη χώρα εκ νέου σε lockdown και η αναβίωση της απειλής της τρομοκρατίας των τζιχαντιστών, σε τροχιά σύγκρουσης πολιτισμών.
Η Ομπονό χαρακτήρισε το σκίτσο του Valeurs Actuelles “ρατσιστικά σκατά”. Ο πολιτικός κόσμος καταδίκασε τη δημοσίευση. Το ακροδεξιό περιοδικό, το οποίο θεωρείται τόσο mainstream ώστε ο πρόεδρος της Γαλλίας να μην έχει πρόβλημα να φιλοξενηθεί στις σελίδες του, προσπάθησε να προσπεράσει την κατακραυγή δηλώνοντας ότι η δημοσίευση αποτελούσε μέρος της ετήσιας καλοκαιρινής σειράς μυθοπλασίας στην οποία χαρακτήρες από την πολιτική, την τέχνη ή τα μέσα ενημέρωσης ταξιδεύουν στο χρόνο.
Η Ντανιέλ Ομπονό υπέβαλε μήνυση και μας εξηγεί γιατί αυτή ήταν η μοναδική γραμμή άμυνάς της απέναντι στην “προσβολή των προγόνων της, της Δημοκρατίας και της αγριότητας των μέσων ενημέρωσης”.
“Οι δικαιολογίες του περιοδικού με άφησαν παγερά αδιάφορη. Το κακό είχε ήδη γίνει και μάλιστα συνειδητά. Ήξεραν τι έκαναν και γιατί το έκαναν. Ο μόνος τρόπος για να σταθώ στο πλευρό των ανθρώπων που βιώνουν αυτόν τον ρατσισμό στην καθημερινότητά τους ήταν να προσφύγω στη δικαιοσύνη. Ο μέσος πολίτης πρέπει να έχει την αίσθηση ότι ο νόμος τον προστατεύει. Τι ήθελε να δείξει το σκίτσο; Εν πολλοίς ότι όλοι είστε εκτεθειμένοι αν μπορεί με τόση ευκολία να γίνεται στόχος ένας μέλος του Κοινοβουλίου. Εκ μέρους όλου του κόσμου που θα μπορούσε να δει τον εαυτό του μέσα σε αυτές τις ταπεινωτικές απεικονίσεις έπρεπε κάπως να απαντήσω και να αντισταθώ. Ο πολιτικός κόσμος σε αγαστή συνεργασία με τα ΜΜΕ θέλει να εξευγενίσει την Ακροδεξιά και να την παρουσιάσει ως mainstream”.
Υπάρχει κίνδυνος να πέσει η Γαλλία ξανά στην παγίδα της ισλαμοφοβίας; Τι προμηνύει το σχέδιο Μακρόν κατά του “ισλαμιστικού αυτονομισμού” στις κοινότητες των μουσουλμάνων μετά τη δολοφονία του καθηγητή Σαμουέλ Πατί έξω από το Παρίσι και τον θάνατο τριών ανθρώπων έξω από ναό στη Νίκαια;
“Είναι μια τραυματική περίοδος για τον γαλλικό λαό. Το κλίμα ήταν ήδη βαρύ λόγω της πανδημίας. Ωστόσο, η τρομοκρατία στη Γαλλία είναι μια μόνιμη κατάσταση εδώ και μια δεκαετία και κυρίως μετά τις επιθέσεις του ’15. Ο αποκεφαλισμός του Σαμιουέλ Πατί και η επίθεση έξω από την εκκλησία στη Νίκαια μάς τρόμαξαν όλους. Είναι επιθέσεις στο όνομα του Ισλάμ που προκαλούν πόνο στις οικογένειες των θυμάτων, στους συναδέλφους τους, στους πιστούς σε όλη τη χώρα. Αλλά, η αντίδραση του Μακρόν και των ΜΜΕ δυναμίτισαν το κλίμα. Από την μια καλούσαν τον κόσμο σε εθνική ενότητα – σωστό και λογικό – αλλά από την άλλη ο υπουργός Εσωτερικών Ζεράλντ Νταρμαμέν άρχισε να στοχοποιεί ακόμα και αντιρατσιστικές οργανώσεις. Τα ΜΜΕ χρησιμοποιούν αυτές τις επιθέσεις για την προώθηση μιας πολιτικής ατζέντας για τον στιγματισμό των μουσουλμάνων, των ακτιβιστών ακόμα και ατόμων μέσα στην ακαδημαϊκή κοινότητα. Όσο παράλογο ή ακραίο κι αν ακούγεται ο υπουργός Παιδείας Ζαν Μισέλ Μπλανκέ έφτασε στο σημείο να πει ότι ακαδημαϊκοί που ασχολούνται με τις διαφυλετικές σχέσεις ή τις μετααποικιακές σπουδές είναι υπό μία έννοια συνεργοί των τρομοκρατών.
”Εμάς στην Ανυπότακτη Γαλλία μας κατηγορούν ξανά γιατί πέρυσι συμμετείχαμε σε μια μεγάλη διαμαρτυρία που διοργανώθηκε από πολλές και διαφορετικές ομάδες, από συνδικάτα και μουσουλμανικές ενώσεις κατά της ισλαμοφοβίας με αφορμή την επίθεση που εξαπέλυσε μέλος του ακροδεξιού Εθνικού Μετώπου σε τέμενος. Η ατμόσφαιρα είναι τοξική. Το ανησυχητικό είναι ότι το κράτος πλέον νομιμοποιεί τη ρατσιστική και ξενοφοβική ρητορική και το αφήγημα των άκρων στα ΜΜΕ. Ξαφνικά ξαναβλέπουμε ακροδεξιές ομάδες να διαδηλώνουν ελεύθερα και να τρομοκρατούν τον κόσμο. Στην Αβινιόν ένας μικροπωλητής έγινε στόχος επίθεσης με μαχαίρι από μέλος ακροδεξιάς οργάνωσης εκστομίζοντας ρατσιστικά συνθήματα, αλλά επειδή το θύμα ήταν μουσουλμάνος, η ενέργεια δεν χαρακτηρίστηκε τρομοκρατική”.
Πόσο όλα αυτά στη Γαλλία συνδέονται με τις εκλογές του 2022, τον δικομματισμό και τις προσδοκίες Μακρόν για επανεκλογή;
“Έχουμε να κάνουμε με έναν συνδυασμό καιροσκοπισμού και ιδεολογίας. Ο Μακρόν, αν και Σοσιαλιστής ή επειδή είναι Σοσιαλιστής, έχει υιοθετήσει μια δεξιά στροφή. Η κυβέρνησή του είναι δεξιά στα εργασιακά, στα περιβαλλοντικά μέτρα, στη φορολόγηση. Δεν αποκρύπτει τον απολυταρχισμό του σε όποιον είναι αντίθετος με την πολιτική του. Λίγο πριν από την πανδημία είχε δημιουργηθεί ένα μεγάλο κίνημα κατά της μεταρρύθμισης του συνταξιοδοτικού συστήματος και όπως συνέβη και με τα ‘Κίτρινα Γιλέκα’ το κίνημα καταπνίγηκε με εργαλείο την αστυνομική βία. Ένας εκ των υπουργών του προέρχεται από το κόμμα του Σαρκοζί και μέτρα εκείνης της περιόδου επιστρέφουν.
”Το δόγμα νόμος και τάξη είναι κυρίαρχο. Η θεωρία των δύο άκρων, ανάμεσα σε μας και την άκρα δεξιά, ήταν διάχυτη πριν από το νέο κύμα των τρομοκρατικών επιθέσεων. Στην επιδίωξή του αυτή έχει την αμέριστη συμπαράσταση του «μιντιακού – δημοσκοπικού» συστήματος, το οποίο έχει καταλήξει, ήδη, ότι το δίδυμο Μακρόν – Λεπέν θα βρεθεί αντιμέτωπο στο δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών. Δηλαδή, θα ξαναπαιχτεί το ίδιο σενάριο όπως το 2017. Η ατζέντα Μακρόν υιοθετεί σταθερά την ατζέντα της Λεπέν, μιλώντας σκληρά για την επιβολή του νόμου και της τάξης και φυσικά κατά της μετανάστευσης.
Είναι το πρόβλημα της Γαλλίας η διαφύλαξη της κοσμικότητάς της απέναντι στην αποκαλούμενη “έξαρση του κοινοτισμού”;
“Το πρόβλημά μας είναι η αποικιοκρατική κληρονομιά μας. Το πρόβλημα είναι ότι όλα άλλαξαν το 2001 μετά την επίθεση της 11ης Σεπτεμβρίου στη Νέα Υόρκη και τους πολέμους στο Αφγανιστάν και στο Ιράκ. Ωστόσο, σήμερα υπάρχει μια ειδοποιός διαφορά. Το 2015 μετά την επίθεση στο Σαρλί Εμπντό (Charlie Hebdo) και τις τρομοκρατικές ενέργειες της 13ης Νοεμβρίου στο Παρίσι το αφήγημα της ισλαμοφοβίας δεν ερχόταν από ψηλά. Τώρα η κυβέρνηση δείχνει τα πραγματικά της χρώματα, τις πραγματικές της διαθέσεις. Το πρώτο θύμα της ήταν τα ‘Κίτρινα Γιλέκα’. Το κίνημα καταπνίγηκε και ποιος αμφισβητεί σήμερα ότι παραβιάστηκαν ανθρώπινα δικαιώματα σε εκείνη την περίοδο; Οι επιθέσεις ισλαμιστών χρησιμοποιούνται και αυτό θα συνεχιστεί προκειμένου να ενισχυθεί το δόγμα ‘νόμος και τάξη’ και η πόλωση ως μέσο απαξίωσης των κινημάτων”.
Στο μέτωπο της πανδημίας η Γαλλία αιμορραγεί και ξαναμπήκε σε lockdown. Γιατί χάθηκε ο έλεγχος;
“Η κυβέρνηση παίρνει μέτρα στη λογική της διάσωσης της οικονομίας και μόνο. Η μόνη ελευθερία που έχουμε είναι η ελευθερία της εκμετάλλευσης. Το μόνο που μας έχει απομείνει είναι η δουλειά. Όλη η άλλη κοινωνική ζωή είναι ανύπαρκτη. Και ναι, είναι παράδοξο. Διότι γνωρίζουμε όλοι μας ότι οι εστίες μετάδοσης και διασποράς του ιού είναι κατά βάση οι χώροι εργασίας, τα σχολεία και τα πανεπιστήμια. Η κυβέρνηση, όμως, δεν λαμβάνει μέτρα για αυτούς τους χώρους. Το υπουργείο Εργασίας είναι απών σε ό,τι αφορά στους ελέγχους για τους χώρους εργασίας. Πού είναι οι επιθεωρητές που θα μπορούσαν να κάνουν ελέγχους ή τεστ ανταποκρινόμενοι στο αίτημα των εργαζομένων που συνεχώς καταγγέλλουν ελλιπή τήρηση των μέτρων στους χώρους εργασίας;
“Κρατούν τα σχολεία ανοικτά για να μπορούν οι γονείς να δουλεύουν. Μπορεί οι νέοι να μην προσβάλλονται ή να μη μεταδίδουν τον κορονοϊό στον ίδιο βαθμό με τους ενήλικες, αλλά υπάρχουν ενήλικες στις αίθουσες και λέγονται δάσκαλοι. Το νέο lockdown επιβλήθηκε σαν μην υπήρχε η εμπειρία του πρώτου. Κανείς δεν λαμβάνει υπ’ όψιν τα συμπεράσματα της πρώτης πανεθνικής καραντίνας. Έχουμε στη Γαλλία μια κυβέρνηση που δηλώνει έκπληκτη από το δεύτερο κύμα παρά το γεγονός ότι το δικό της συμβούλιο εμπειρογνωμόνων την προειδοποιούσε για την έλευσή του από τον περασμένο Ιούλιο. Έχουμε έναν Μακρόν που τότε έλεγε ότι θα είμαστε έτοιμοι αν κάτι συμβεί και τώρα παραδέχεται ότι πιάστηκαν ανέτοιμοι.
”Η Γαλλία σε σχέση με άλλα ευρωπαϊκά κράτη – τη Γερμανία, την Ισπανία – δείχνει αφημένη στη μοίρα της. Περισσότερες μολύνσεις, περισσότεροι θάνατοι και ένα δημόσιο σύστημα υγείας σε οριακή κατάσταση. Δεν κάναμε τίποτα για να θωρακίσουμε το σύστημα υγείας, τους εργαζόμενους σε αυτό. Εγώ είδα μια Ιταλία που όλο το καλοκαίρι έκανε τη δουλειά της, πήρε μέτρα, προσέλαβε εκπαιδευτικό προσωπικό στα σχολεία και οργανώθηκαν στα νοσοκομεία. Εδώ δεν έχει γίνει το παραμικρό και αυτό είναι η απορία μας”.
Ο υπουργός Υγείας Ολιβιέ Βεράν σάς κατηγορεί ότι είστε απλά αρνητικοί σε όλα και ότι δεν έχετε ούτε μία αντιπρόταση απέναντι στην υγειονομική κρίση.
“Είναι ψέμα και κακοπιστία από την πλευρά του υπουργού Υγείας. Είμαστε συνέχεια εκεί που η κρίση συμβαίνει. Πιστεύω ότι οι πολίτες από μόνοι τους έχουν κάνει περισσότερα από ό,τι η κυβέρνηση. Στο πρώτο κύμα ο κόσμος έριξε την καμπύλη με το να εφαρμόσει πιστά όλα τα μέτρα. Οι Γάλλοι πειθάρχησαν κι ας λένε κάποια μέσα ενημέρωσης το αντίθετο. Ως κόμμα από την αρχή λέγαμε δύο πράγματα: Θα ακολουθήσουμε το πρωτόκολλο και τα μέτρα γιατί είναι σημαντικό όταν έχεις να κάνεις με μια υγειονομική κρίση. Ως βουλευτές θα ελέγχουμε κάθε στιγμή τι έχει και τι δεν έχει γίνει από την πλευρά της κυβέρνησης. Από την πρώτη στιγμή ζητήσαμε περισσότερα τεστ, κάναμε έντεκα νομοθετικές προτάσεις για την παραγωγή περισσότερων μασκών και εξοπλισμού για το νοσοκομειακό προσωπικό. Παρουσιάσουμε ένα πλάνο για το lockdown και την καλύτερη εφαρμογή του. Εστιάσαμε στον σχεδιασμό. Ασκούμε κριτική στην κυβέρνηση, επιδεικνύουμε τα λάθη της. Ο επικεφαλής του κόμματος Ζαν-Λικ Μελανσόν δεν σταμάτησε στιγμή να τους προειδοποιεί για την έλευση του δεύτερου κύματος της πανδημίας. Και τον κορόιδευαν. Μπορεί ο Βεράν να διαφωνεί μαζί μας αλλά δεν μπορεί να μας κατηγορεί ότι είμαστε σε άρνηση”.
