Του Κώστα Ράπτη*
“Εκτός τόπου” (irrelevant) χαρακτηρίζει το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών, δια του εκπροσώπου του, Χαμί Ακσόι τη γλώσσα του ανακοινωθέντος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, με την οποία γνωστοποιήθηκε η επικείμενη συνάντηση τη Δευτέρα του επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας, Μάικλ Πομπέο με τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο στο Φανάρι.
Τι εξοργίζει την Άγκυρα στο αμερικανικό ανακοινωθέν; Μα και μόνο η αναφορά σε ζητήματα “θρησκευτικής ελευθερίας”.
“Η αντίδρασή μας έχει αρμοδίως μεταφερθεί στην αμερικανική πλευρά, μαζί με την συμβουλή μας να εστιάσει αυτή πρωτίστως στην ενίσχυση της συνεργασίας ως προς τα περιφερειακά και διεθνή ζητήματα. Θα ήταν πιο ταιριαστό για τις ΗΠΑ να κοιταχτούν στον καθρέφτη και να επιδείξουν την απαιτούμενη ευαισθησία απέναντι στις παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων εντός της χώρας, όπως ο ρατσισμός, η ισλαμοφοβία και τα εγκλήματα μίσους” δήλωσε χαρακτηριστικά ο Ακσόι.
Πρόσθεσε, πάντως, ότι “η Τουρκία δεν έχει αντίρρηση στο να συναντώνται ξένοι επίσημοι προσκεκλημένοι με τους εκπροσώπους των θρησκευτικών κοινοτήτων των χωρών που επισκέπτονται”.
Συμβαίνει, ωστόσο, ο Οικουμενικός Πατριάρχης να είναι κάτι περισσότερο από εκπρόσωπος μιας θρησκευτικής κοινότητας της Τουρκίας, ενώ και ο (προερχόμενος από τους χώρους της αμερικανικής “Χριστιανικής Δεξιάς”) Πομπέο δεν πραγματοποιεί επίσημη επίσκεψη, στον βαθμό που δεν προβλέπεται να συναντηθεί με κανέναν από τους πολιτικούς ιθύνοντες της χώρας. Τα συμφραζόμενα της συνάντησης της Δευτέρας παραπέμπουν σε έναν διεθνή ρόλο του Φαναρίου με τον οποίο η Άγκυρα αδυνατεί να συμφιλιωθεί – πόσο μάλλον όταν η επίκληση του ζητήματος της θρησκευτικής ελευθερίας υπενθυμίζει την πίεση υπό την οποία τελούν οι μη μουσουλμανικές μειονότητες στην Τουρκία.
Ο Ακσόι βέβαια δράττεται της ευκαιρίας για να αντιπαραβάλλει την κατ’ αυτόν μακραίωνη ιστορία συνύπαρξης διαφορετικών θρησκειών στη χώρα του με τις “δυσμενείς συνθήκες και τις μόνιμες απειλές υπό τις οποίες τελούν την λατρεία τους θρησκευτικές μειονότητες σε όλο τον κόσμο, ιδίως μουσουλμανικές”. Αντιθέτως, ισχυρίζεται, η θρησκευτική ελευθερία των μη Μουσουλμάνων πολιτών της Τουρκίας είναι εξασφαλισμένη.
Σημειώνεται ότι ο Πομπέο θα βρεθεί στην Κωνσταντινούπολη στο πλαίσιο περιοδείας με επτά σταθμούς, η οποία θα ξεκινήσει την Παρασκευή από το Παρίσι και θα περιλάβει επίσης την Γεωργία, το Ισραήλ, το Κατάρ, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και τη Σαουδική Αραβία.
Πληροφορίες θέλουν τον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου να αποφεύγει την μετάβαση στην Κωνσταντινούπολη, σνομπάροντας έτσι τον Αμερικανό ομόλογό του, σε ένδειξη δυσφορίας για το γεγονός ότι η τελευταία έλευση του επικεφαλής του Στέιτ Ντιπάρτμεντ στην περιοχή περιλάμβανε ως σταθμούς μόνο την Αθήνα και τη Λευκωσία, χωρίς μάλιστα συνάντηση με εκπροσώπους του ψευδοκράτους. Πόσω μάλλον που η τωρινή περιοδεία Πομπέο ξεκινά με συνάντηση με τον Γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν, ο οποίος έχει αναδειχθεί στη συγκυρία σε μεγάλο αντίπαλο της Τουρκίας.
Άπαξ και ο Ταγίπ Ερντογάν απέστειλε, με χαρακτηριστική καθυστέρηση, το συγχαρητήριο μήνυμά του στον Δημοκρατικό Τζό Μπάιντεν για την εκλογική του νίκη, έγινε σαφές ότι η Άγκυρα δεν έχει πλέον χρόνο να ασχολείται με “απερχόμενους” και προσανατολίζει τις προσπάθειές της στην καλλιέργεια των σχέσεών της με την επερχόμενη αμερικανική κυβέρνηση, επιχειρώντας να αναδείξει, στο νέο, δυσκολότερο τοπίο, τον “αναντικατάστατο ρόλο” της Τουρκίας για το δυτικό στρατόπεδο.
Όμως ο Πομπέο (ο οποίος μάλιστα επιμένει ακόμη να προβλέπει “ομαλή μετάβαση στην δεύτερη κυβέρνηση Τραμπ”!) δεν είναι απλώς ένας “απερχόμενος”. Όπως αποδεικνύει και η νέα περιοδεία του, το επόμενο δίμηνο θα είναι πλήρες πρωτοβουλιών για τη δημιουργία τετελεσμένων, ιδίως στην περιοχή της Μέσης Ανατολής. Κατά τον τρόπο ακριβώς που η κυβέρνηση Ομπάμα εκμεταλλεύτηκε τις τελευταίες εβδομάδες της στην εξουσία για να θεσπίσει βαριές κυρώσεις κατά της Ρωσίας, προκαταλαμβάνοντας και βραχυκυκλώνοντας την προεδρία Τραμπ, οι τωρινοί ιθύνοντες της Ουάσιγκτον και οι περιφερειακοί τους φίλιο ετοιμάζονται, σύμφωνα με πληροφορίες, να σαμποτάρουν με νέες βαριές κυρώσεις τα όποια ανοίγματα προς το Ιράν έχει ενδεχομένως κατά νου ο Τζο Μπάιντεν. Αλλά βέβαια ούτε και η ανάσχεση της Ρωσίας φεύγει από το κάδρο, αν κρίνουμε από την επιλογή της μετάβασης Πομπέο στην Γεωργία και την συνάντηση με τον Οικουμενικό Πατριάρχη, δεδομένου του καταλυτικού του ρόλου στο ουκρανικό αυτοκέφαλο και της γενικότερη σύγκρουσή του με τη Μόσχα.
*Aναδημοσίευση από το capital.gr
