Νέα, εξόχως επιβαρυντικά για την κυβέρνηση στοιχεία προκύπτουν από την δημόσια τοποθέτηση του ελληνικού τμήματος του ICOMOS, αλλά και από τις πληροφορίες σχετικά με τις αντιδράσεις εντός της αρχαιολογικής υπηρεσίας, για την επιλογή της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Πολιτισμού να προχωρήσει χωρίς διαβούλευση και νόμιμες διαδικασίες έγκρισης σε εκτεταμένες εργασίες και παρεμβάσεις στον Βράχο της Ακρόπολης των Αθηνών. Τα στοιχεία επιβεβαιώνουν στο σύνολό τους τις επισημάνσεις που εξαρχής είχαμε κάνει σε προηγούμενο δημοσίευμά μας και εκθέτουν ανεπανόρθωτα, εντός και εκτός της χώρας, την κυβέρνηση και την υπουργό Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, που συνεχίζει απτόητη να υπερασπίζεται τις βλαπτικές για το κορυφαίο μνημείο του κλασικού κόσμου επιλογές της.
Ηχηρή παρέμβαση του ελληνικού ICOMOS
Η ανακοίνωση με τίτλο “Οι παρεμβάσεις πάνω στο βράχο της Ακρόπολης των Αθηνών, με τη διάστρωση νέων επιφανειών με «μπετόν αρμέ»” που εξέδωσε, στις 19 Νοεμβρίου, η Εθνική Επιτροπή του Ελληνικού Τμήματος του ICOMOS (International Council on Monuments and Sites), του διεθνούς ανεξάρτητου φορέα που είναι και ο επίσημος τεχνικός σύμβουλος της UNESCO σε θέματα προστασίας και διαχείρισης μνημείων, αρχαιολογικών χώρων και ιστορικών τόπων, δεν επιδέχεται πολλαπλών ερμηνειών.
Ευθύς εξαρχής το ελληνικό τμήμα του ICOMOS εκφράζει ανησυχία και προβληματισμό για τις κατασκευαστικές παρεμβάσεις που εκτελούνται στο χώρο της Ακρόπολης, ενώ δηλώνει “η δυσφορία του τόσο για το αποτέλεσμα των υπό υλοποίηση έργων, όσο και για τον τρόπο με τον οποίο υλοποιούνται τόσο σοβαρές παρεμβάσεις, δίχως την ανάλογη διαβούλευση και τον επιστημονικό διάλογο”. Τονίζει δε με σαφήνεια πως “οι εκτεταμένες διαστρώσεις και μάλιστα με «μπετόν αρμέ» αναπόδραστα αλλοιώνουν τη μορφή του αρχαιολογικού χώρου, ενώ επιφέρουν βλάβη και στον ίδιο το βράχο, που είναι μνημείο αυτός καθαυτός”.
Η ανακοίνωση επισημαίνει τον προσχηματικό χαρακτήρα των εργασιών, που “στην ουσία αποτελούν ένα συμπίλημα διαφορετικών – πραγματικών και θεωρητικών – αναζητήσεων, για τις οποίες θα έπρεπε να έχει προηγηθεί μια ουσιαστική συζήτηση και διαβούλευση”, ενώ σχολιάζει εκτενώς και την επιμονή της κυβερνητικής πλευράς που διατείνεται πως η επίστρωση δεν γίνεται με τσιμέντο ή πως παρόμοιο υλικό είχε χρησιμοποιηθεί και παλαιότερα.
Μπετόν αρμέ
Για το ζήτημα αυτό το ελληνικό ICOMOS είναι κατηγορηματικό: “πρόκειται για σκυρόδεμα οπλισμένο με μεταλλικό πλέγμα, δηλαδή «μπετόν αρμέ», με αποτέλεσμα η όποια αντιστρεψιμότητά του να είναι σχετική και για το λόγο αυτό μια μελλοντική αφαίρεσή του αναπόδραστα θα επιφέρει τραύματα στο βράχο, που είναι και αυτός μνημείο. Μισό αιώνα αργότερα είναι δύσκολο να δεχτεί κανείς πως δεν υπήρχε δυνατότητα χρήσης υλικών, πιο φιλικών με το περιβάλλον”.
Στο ζήτημα αυτό είχε αναφερθεί, άλλωστε, στην δημόσια βαρύνουσας σημασίας παρέμβασή του και ο βοηθός του Γιάννη Τραυλού από το 1977 και μετέπειτα επικεφαλής του έργου αναστήλωσης των Προπυλαίων (1984-2016), αρχιτέκτων δρ. Τάσος Τανούλας. “Οι διαστρώσεις που πραγματοποιούνται σήμερα στην Ακρόπολη”, σημείωνε ο κ. Τανούλας, “δεν έχουν τίποτε κοινό με την επέμβαση που συνέλαβε και παρέδωσε ο Τραυλός. Κατ’ αρχήν, η νέα εγκατάσταση είναι από σκυρόδεμα οπλισμένο με μεταλλικό πλέγμα, η αφαίρεση του οποίου στο μέλλον θα επιβάλει την χρήση μηχανικών μέσων και, στην πράξη, θα προκληθεί τραυματισμός του βράχου”.
Το ελληνικό ICOMOS συνεχίζει, μάλιστα, περαιτέρω την κριτική του, αποδομώντας πλήρως (και δηκτικά) όσα επιχειρήματα έχουν επιστρατευτεί από τους απολογητές του τσιμέντου: “το γεγονός ότι ο Πικιώνης επέλεξε να χρησιμοποιήσει, σε ορισμένες περιπτώσεις, το «μπετόν αρμέ», σε άλλες περιοχές αλλά όχι στην Ακρόπολη των Αθηνών, δεν είναι κάτι που εξαγνίζει ή καταδικάζει το υλικό και συνεπώς αυτό δεν μπορεί να χρησιμοποιείται ως επιχείρημα από τον Πρόεδρο της ΕΣΜΑ [Επιτροπή Συντηρήσεως Μνημείων Ακροπόλεως] για τη χρήση του «μπετόν αρμέ». Το έργο του Πικιώνη μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο κριτικής, όπως και κάθε έργο, όμως δεν μπορεί να χρησιμοποιείται «α λα καρτ». Και ο Μπαλάνος χρησιμοποίησε «μπετόν αρμέ», μάλιστα στα ίδια τα μνημεία της Ακρόπολης των Αθηνών, με ιδιαιτέρως βλαπτικά αποτελέσματα”.
Τις επισημάνσεις του Τάσου Τανούλα συμμερίζεται το ελληνικό ICOMOS και σε σχέση με το αισθητικό και εννοιολογικό αποτέλεσμα των εκτεταμένων παρεμβάσεων. “Δυσφορία και όχι μόνο σε σχέση με το αισθητικό αποτέλεσμα προκαλούν επιπλέον η έκταση και ο όγκος της κατασκευής, πράγμα που είναι άμεσα αντιληπτό ακόμα και από έναν απλό πολίτη”τονίζει και προσθέτει: “η γεωμετρική διαμόρφωση της κατασκευής […] είναι ξένη προς το περιβάλλον του αρχαιολογικού χώρου. Εκτός από το αισθητικό πρόβλημα, […] ταυτόχρονα, δημιουργείται και μια εννοιολογική ασυνταξία […]. Η πρόσληψη του αρχαιολογικού χώρου, ως ενότητος, εξασθενεί, καθώς τα μνημεία αποστερούνται του ζωτικού τους χώρου”.
Θυμίζει, εξάλλου, με νόημα πως “τα υλικά που χρησιμοποιούνται, όπως και η έκταση των σύγχρονων παρεμβάσεων, πρέπει να χαρακτηρίζονται από την ίδια φειδώ και εγκράτεια, που έχει επικρατήσει και για τα έργα των αναστηλώσεων, γεγονότα στα οποία βασανιστικά και διαχρονικά επέμενε ο δάσκαλός μας Χαράλαμπος Μπούρας και όχι μόνο κατά το διάστημα που διετέλεσε Πρόεδρος της ΕΣΜΑ”.
Το “όραμα” του Μανόλη Κορρέ
Ωστόσο, το ελληνικό ICOMOS δεν περιορίζει σε αυτά τα σημεία την κριτική του. Με την ανακοίνωσή του παίρνει σαφείς αποστάσεις και από στις θεωρίες που έχει εκφράσει ο ομότιμος καθηγητής ΕΜΠ, μέλος του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου και πρόεδρος της ΕΣΜΑ Μανόλης Κορρές, περί αποκατάστασης των εδαφικών σταθμών της αρχαιότητας. “Για τις στάθμες αυτές (ποιας χρονικής στιγμής κατά την αρχαιότητα άραγε;) δεν έχει υπάρξει κάποια έγκριτη μελέτη, που να έχει υποστεί την απαραίτητη επιστημονική βάσανο”σχολιάζει το ICOMOS,
Η αναφορά παραπέμπει ευθέως στη παραδοχή του ίδιου του κ. Κορρέ πως, τελικά, αυτό που γίνεται με τις επεμβάσεις στην Ακρόπολη δεν έχει και τόση σχέση με τη “διαμόρφωση διαδρομών για άτομα με δυσκολία στην κίνηση”, όπως επιγράφεται η εγκεκριμένη από το ΚΑΣ μελέτη αλλά, “είναι αντιληπτή ως μέρος ενός ολικού σχεδίου για την αποκατάσταση των αρχαίων επιφανειών”.
Υπό την πίεση των σφοδρών επικρίσεων που δέχτηκαν οι τσιμεντοστρώσεις στην Ακρόπολη, ο Μανόλης Κορρές ανέλαβε να δώσει περαιτέρω εξηγήσεις για το “όραμά” του, προαναγγέλλοντας στην πραγματικότητα ακόμη εκτενέστερες τσιμεντοστρώσεις στον Βράχο.
Η δε υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη έσπευσε να δώσει εκ των υστέρων πολιτική νομιμοποίηση στο υπό υλοποίηση “όραμα”. Σε συνέντευξη της στο ΣΚΑΪ δήλωσε: “Όλο το όραμα του Μανόλη Κορρέ, που αφορά την αποκατάσταση της αρχαίας στάθμης σε όλο τον Ιερό Βράχο, έχει συζητηθεί κατ΄ επανάληψη. […] Δεν πάμε να κάνουμε κάτι το οποίο δεν το ξέρει η επιστημονική κοινότητα, δεν πάμε να κάνουμε κάτι εν κρυπτώ. Είναι δυνατόν;”.
Και όμως! Αυτό ακριβώς πήγαν να κάνουν. Για αυτό και έκρυψαν τις προθέσεις τους πίσω από το πρόσχημα των διαδρομών για άτομα με ειδικές ανάγκες, για αυτό και η πρώτη αντίδραση του υπουργείου Πολιτισμού στις διαμαρτυρίες ήταν να ειρωνευτεί και να ψέξει τους διαμαρτυρόμενους για μειωμένη ευαισθησία απέναντι στους ηλικιωμένους και τα άτομα με κινητικά προβλήματα.
Αυτό ακριβώς είναι που καταγγέλλει και το ελληνικό τμήμα του ICOMOS όταν τονίζει πως “η αποκατάσταση αρχαίων οδών (όπως της των Παναθηναίων) ή του αρχαίου εδάφους, που κάλυπτε το βράχο της Ακρόπολης, είναι ζητήματα σοβαρά και σύνθετα, για να παρεισφρέουν τμηματικά και αβασάνιστα σε μια μελέτη επισκευής των υφιστάμενων διαδρομών. Απαιτείται επιστημονική τεκμηρίωση και αναλυτική διερεύνηση μιας πληθώρας στοιχείων. Εξ όσων γνωρίζουμε, μελέτη που να αναφέρεται στα ζητήματα αυτά δεν έχει εγκριθεί, ενώ η διατύπωση πιθανών λύσεων έχει εκφραστεί σε θεωρητικό και μόνο επίπεδο”.
Το ελληνικό τμήμα του ICOMOS έχει δίκιο. Εξηγούμε το γιατί. Ο καθηγητής Κορρές παρουσίασε πράγματι τις απόψεις του για το συγκεκριμένο θέμα στην 5η Διεθνή Συνάντηση για την Αποκατάσταση των Μνημείων της Ακροπόλεως, που πραγματοποιήθηκε τον Οκτώβριο του 2002, με ανακοίνωσή του υπό τον τίτλο “Tο έδαφος της Aκροπόλεως, παρούσα μορφή και προτάσεις για την αποκατάστασή του”. Επομένως, ναι, η επιστημονική κοινότητα, όπως λέει και η υπουργός Πολιτισμού, γνωρίζει τις θέσεις του. Αυτό όμως δεν σημαίνει και πως τις συμμερίζεται. Διότι, πάρα το κύρος και την αδιαμφισβήτητη συνεισφορά του στα αναστηλωτικά έργα της Ακρόπολης, οι απόψεις του, όπως και κανενός άλλου επιστήμονα, δεν είναι “θέσφατο” και δεν είναι δυνατόν να επιβάλλονται ετσιθελικά. Πολλοί μελετητές, τόσο στην Ελλάδα, εντός και εκτός αρχαιολογική υπηρεσίας, όσο και στο εξωτερικό, δεν συμφωνούν διόλου με τις προτάσεις του για το συγκεκριμένο ζήτημα. Και, εν πάσει περιπτώσει, ανεξάρτητα από τις όποιες επιστημονικές διαφωνίες, το βέβαιο είναι πως οι συγκεκριμένες προτάσεις του Μανόλη Κορρέ ουδέποτε έλαβαν τη μορφή συγκεκριμένης μελέτης αποκατάστασης των εδαφών στην Ακρόπολη, μελέτης που να εκπονηθεί, να κατατεθεί και να εγκριθεί ως τέτοια.
Αυτό λοιπόν που συνέβη στην Ακρόπολη, με τις εκτεταμένες επιστρώσεις με “μπετόν αρμέ”, είναι πως ο Μανόλης Κορρές, εκμεταλλευόμενος και την ιδιότητά του ως πρόεδρος της ΕΣΜΑ, αφενός πρόσφερε επιστημονική κάλυψη στον διακαή πόθο της Λίνας Μενδώνη να παρουσιάσει “κοινωφελές έργο” με χρηματοδότηση από το Ίδρυμα Ωνάση και αφετέρου έλαβε, σε αντάλλαγμα, πολιτική κάλυψη από την υπουργό για να υλοποιήσει το δικό του μη εγκεκριμένο “όραμα”…
Διαφωνεί και η Εφορεία Αρχαιοτήτων
Θα πρέπει να σημειωθεί πως, σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες μας, ούτε η αρμόδια για την Ακρόπολη Εφορεία Αρχαιοτήτων Πόλης Αθηνών συμφωνεί με τις παρεμβάσεις που γίνονται στον Βράχο.
Είναι δε ενδεικτικό πως τα στελέχη της Εφορείας είχαν εκπονήσει, όπως είχε ζητηθεί από την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Πολιτισμού τον Οκτώβριο του 2019, πρόταση για την βελτίωση των υφιστάμενων διαδρομών κίνησης των επισκεπτών και δημιουργίας νέων για την κίνηση επισκεπτών με προβλήματα στην κίνηση. Η πρόταση αυτή, ήπιων χαρακτηριστικών και περιορισμένης έκτασης, περιοριζόταν σε εξυγίανση των υφιστάμενων διαδρομών, ενώ προέβλεπε πως οι νέες επιστρώσεις θα ήταν ίδιες ως προς τη σύσταση των υλικών με τις παλαιότερες. Προέβλεπε, επίσης, νέα επίστρωση των πλατωμάτων του αρχαιολογικού χώρου και δημιουργία νέων διαδρομών, είτε με επίστρωση είτε με κατασκευή μεταλλικών διαδρόμων που θα πληρούσαν τις προδιαγραφές για την ασφαλή κίνηση αναπηρικών αμαξιδίων.
Η πρόταση της Εφορείας, που πράγματι εξυπηρετούσε τόσο την βελτίωση και εξυγίανση των υφιστάμενων διαδρομών όσο και, κυρίως, την διευκόλυνση της κίνησης των ατόμων με ειδικές ανάγκες στον Βράχο, που ήταν άλλωστε και ο πρωταρχικός διακηρυγμένος στόχος, απορρίφθηκε από τον καθηγητή Κορρέ, με την συνεπικουρία της πολιτικής ηγεσίας, σε σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε στην Ακρόπολη, στα τέλη Απριλίου 2020.
Έκτοτε, τις σχετικές μελέτες των εκτεταμένων επεμβάσεων σε εντελώς διαφορετική κατεύθυνση ανέλαβε, για πρώτη φορά στην ιστορία των παρεμβάσεων στην Ακρόπολη, ιδιωτική εταιρεία υπό την καθοδήγηση του Μανόλη Κορρέ, ενώ η Εφορεία Αρχαιοτήτων Πόλης Αθηνών πρακτικά παραγκωνίστηκε.
Ως προς την μελέτη της ιδιωτικής εταιρείας-εργολάβου η Εφορεία κατέθεσε και γραπτώς τις αντιρρήσεις της για τα υλικά και την έκταση της επίστρωσης, για την μη διασφάλιση της ασφαλούς και αυτόνομης κίνησης των ΑμεΑ κ.ο.κ. Παρόλα αυτά, η μελέτη εγκρίθηκε με συνοπτικές διαδικασίες από το ΚΑΣ τον περασμένο Μάιο, ενώ οι αδυναμίες της και η πληθώρα των παρατηρήσεων οδήγησαν, όπως έχουμε επισημάνει, στην πολύμηνη καθυστέρηση της υπογραφής, μόλις τον Σεπτέμβριο του 2020, της τελικής απόφασης.
Στην πραγματικότητα, το βάρος της προώθησης των ενδιάμεσων και προκαταρκτικών ενεργειών υλοποίησης της απόφασης ανέλαβε κυρίως η ΕΣΜΑ, σε συνεργασία με την Υπηρεσία Συντήρησης Μνημείων Ακρόπολης (ΥΣΜΑ), υπό την πίεση των ασφυκτικών χρονοδιαγραμμάτων που επέβαλε αυθαίρετα η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Πολιτισμού,
Αξίζει, επίσης, να σημειωθεί πως επικεφαλής της ομάδας επίβλεψης του έργου, η οποία συστάθηκε στις 10 Σεπτεμβρίου με υπουργική απόφαση, τοποθετήθηκε ο αρχιτέκτονας Μιχάλης Λεφαντζής, που είχε γίνει ευρύτερα γνωστός από την στενή του συνεργασία το 2014 με την ανασκαφέα του τύμβου Καστά της Αμφίπολης, καθώς και τις τότε Γενική Γραμματέα του υπουργείου Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη και “εκπρόσωπο Τάφου” Άννα Παναγιωταρέα, οι οποίες και επανέκαμψαν στο υπουργείο Πολιτισμού, από νέες, αναβαθμισμένες θέσεις το καλοκαίρι του 2019.
Η Βουλή και η UNESCO
Η υπόθεση των εκτεταμένων και βλαπτικών για το μνημείο επεμβάσεων στην Ακρόπολη τέθηκε στην υπουργό Πολιτισμού και κατά τη διάρκεια της συζήτησης που προκάλεσε στην Ολομέλεια της Βουλής στις 20 Νοεμβρίου επίκαιρη επερώτηση βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ για το σύνολο της ασκούμενης από την κυβέρνηση πολιτικής για τον πολιτισμό.
Μάλιστα, η Σία Αναγνωστοπούλου ζήτησε ευθέως την απάντηση της υπουργού στην δριμεία κριτική που ασκεί για τις παρεμβάσεις στην Ακρόπολη το ελληνικό τμήμα του ICOMOS, καταθέτοντας στα πρακτικά της Βουλής και αντίγραφο της σχετικής ανακοίνωσης. Ωστόσο, ένα λάθος, εν τη ρύμη του λόγου, της βουλευτού, έδωσε την ευκαιρία στην Λίνα Μενδώνη να υπεκφύγει. Αντί του ορθού “το ελληνικό τμήμα του ICOMOS, του επίσημου τεχνικού συμβούλου της UNESCO”, η βουλευτής είπε “το ελληνικό τμήμα της UNESCO”, με την υπουργό να απαντά πως “το ελληνικό Τμήμα της UNESCO ουδέποτε σχολίασε το θέμα αυτό”. Σωστά. Και πώς θα μπορούσε, όταν σε αυτό προΐσταται η κ. Τζιτζικώστα, μητέρα του Νεοδημοκράτη Περιφερειάρχη Κεντρικής Μακεδονίας…
Πρόκειται, ασφαλώς, για ένα ακόμη από τα προσφιλή παιχνίδια εντυπώσεων της υπουργού Πολιτισμού που αρνείται πεισματικά να παραδεχτεί την πραγματικότητα και να αναλάβει τις ευθύνες της σε οτιδήποτε. Για το ίδιο θέμα, άλλωστε, επέμεινε στη συνεδρίαση της Βουλής πως οι νέες διαστρώσεις στην Ακρόπολη “δεν είναι τσιμέντο”. Σωστό είναι κι αυτό. Δεν είναι απλώς τσιμέντο, είναι οπλισμένο σκυρόδεμα, δηλαδή μπετόν αρμέ!
Φυσικά, η Λίνα Μενδώνη απαξίωσε να απαντήσει και στο θέμα που την έθεσε σχετικά άλλη βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, η Καλλιόπη Βέττα. “Θα μπορούσατε να μας ενημερώσετε”, ρώτησε η βουλευτής, “αν, όπως έγραψε φιλοκυβερνητική εφημερίδα, λάβατε επιστολή από την UNESCO γιατί δεν ενημερώσατε το Κέντρο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO για αυτό το τσιμέντο;”.
Η βουλευτής αναφέρεται στο δημοσίευμα του φιλοκυβερνητικού Liberal.gr που γράφει πως “η κ. Μ. Ρόσσλερ η οποία υποστηρίζει την Τουρκία στον σημαντικό αυτό διεθνή οργανισμό […] έφθασε στο σημείο να στείλει πριν μερικές ημέρες και επιστολή στην Ελλάδα επικρίνοντας την χώρα μας γιατί δεν ενημέρωσε προκαταβολικά την UNESCO για τα τεχνικά έργα που έγιναν στην Ακρόπολη”.
Όπως έχουμε γράψει, με αφορμή τις τυχοδιωκτικές και επικίνδυνες κινήσεις της υπουργού Πολιτισμού στο θέμα της Αγίας Σοφίας στην Κωνσταντινούπολη, η κ. Rössler, την οποία η Λίνα Μενδώνη συγχέει (!) με την Γενική Διευθύντρια της UNESCO, Audrey Azoulay, είναι η διευθύντρια του Κέντρου Παγκόσμιας Κληρονομιάς (World Heritage Center). Ασφαλώς, αν έχει πράγματι στείλει επιστολή στην υπουργό Πολιτισμού για το θέμα της τσιμεντόστρωσης της Ακρόπολης, το θέμα είναι πολύ σοβαρό και η υπουργός Πολιτισμοί δεν μπορεί ενώπιον της Βουλής να παριστάνει πως δεν ακούει.
Άλλωστε, και για το θέμα αυτό η ανακοίνωση του ελληνικού τμήματος του ICOMOS είναι απολύτως σαφής. “Η Ακρόπολη των Αθηνών”, υπογραμμίζει, “δεν είναι ένας τυχαίος τόπος, είναι ένα εμβληματικό μνημείο της ανθρωπότητας, κορυφαίο στον κατάλογο των μνημείων παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς. Οι παρεμβάσεις, κατά συνέπεια, στα μνημεία ή στον αρχαιολογικό της χώρο θα πρέπει να είναι ιδιαιτέρως προσεγμένες και μελετημένες, ενώ θα έπρεπε να είχαν τεθεί υπόψη της UNESCO, ώστε να μην αποτελούν αφορμή επικριτικών σχολίων, μάλιστα και εκτός Ελλάδος”.
Εν κατακλείδι: η υπόθεση με την εκτεταμένη και βλαπτική για το μνημείο τσιμεντόστρωση της Ακρόπολης είναι πολύ σοβαρή και έχει πάρει ήδη μεγάλες διαστάσεις, εντός και εκτός της χώρας. Η πολιτική που ασκεί η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη είναι, όπως και από αυτήν την υπόθεση αποκαλύπτεται, όχι απλώς αδιέξοδη αλλά και άκρως επικίνδυνη. Την συνεχίζει, μάλιστα, αγνοώντας όλες τις τεκμηριωμένες αντικρούσεις, όλες τις εκκλήσεις και τις φωνές αγωνίας για τους κινδύνους που επιφέρει επί μνημείων και ανθρώπων. Την συνεχίζει ακάθεκτη και στην Ακρόπολη και παντού με την ίδια καταστρεπτική εμμονή.
Το ερώτημα που πλέον κρέμεται στα χείλη όλων είναι ένα: για ποιον λόγο την διατηρεί ακόμη στη θέση της ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης;
