Με αφορμή το “Μνημόνιο Συνεργασίας μεταξύ του ΥΠΠΟΑ, του Δήμου Αθηναίων και της ΑΝΑΠΛΑΣΗ Α.Ε.” για την ανάδειξη του αρχαιολογικού χώρου της Ακαδημίας Πλάτωνος o “Ενιαίος Σύλλογος Υπαλλήλων ΥΠΠΟΑ Αττικής, Στερεάς και Νήσων” αναδημοσιεύει την επιστολή των αρχαιολόγων και εργαζομένων στην Εφορεία Αρχαιοτήτων Πόλης Αθηνών. Μια επιστολή διαμαρτυρίας για το πώς αυτό το λεγόμενο “Μνημόνιο Συνεργασίας” επί της ουσίας καταργεί την όποια υπόσταση έχει απομείνει στην Αρχαιολογική Υπηρεσία. Παράλληλα οι συντάκτες του κειμένου του “Μνημονίου” αιτιολογούν την ανάγκη ανάδειξης ενός αρχαιολογικού χώρου σαν την Ακαδημία Πλάτωνος αναφερόμενοι στις επιταγές διεθνών χρηματοπιστωτικών οργανισμών.
Αναλυτικά η επιστολή της Εφορείας Αρχαιοτήτων Πόλης Αθηνών:
“Για δεύτερη φορά μέσα σε διάστημα επτά μηνών, εμείς οι εργαζόμενοι στην Εφορεία Αρχαιοτήτων της Αθήνας, δεν μπορούμε και δεν πρέπει να σωπάσουμε, μπροστά στην παράδοση ενός αρχαιολογικού χώρου, της χωρικής αρμοδιότητας της Εφορείας Αρχαιοτήτων στην οποία εργαζόμαστε για τη προστασία των μνημείων.
Τον περασμένο Μάρτιο, είχαμε εκφράσει με ανοιχτή επιστολή μας την έκπληξη και τον προβληματισμό μας, όταν εν μία νυκτί, με τροπολογία σ’ ένα νομοσχέδιο, εκχωρήθηκε στην «Εθνικός Κήπος – Μητροπολιτικό Πράσινο Α.Ε.», ουσιαστικά η διαχείριση δύο χώρων της δικαιοδοσίας του ΥΠΠΟΑ: του Λόφου του Φιλοπάππου και του Εθνικού Κήπου. Στην ανοιχτή αυτή επιστολή μας, υπήρχε η εξής διατύπωση: ‘…Θεωρούμε ότι πολύ σύντομα το καθεστώς που διαμορφώνεται με την νυχτερινή τροπολογία, θα επεκταθεί και σε άλλους αρχαιολογικούς χώρους της Αθήνας. Θεωρούμε π.χ. τον αρχαιολογικό χώρο στην Ακαδημία Πλάτωνος, έναν πολύ πιθανό επόμενο στόχο’. Η διατύπωση ήταν προφητική, καθώς σήμερα το ΥΠΠΟΑ βρίσκεται στο κατώφλι της συνυπογραφής ενός «Μνημονίου Συνεργασίας» με αντικείμενο «την Ανάδειξη του Αρχαιολογικού Χώρου της Ακαδημίας Πλάτωνος», με συμβαλλομένους τον Δήμο Αθηναίων και την ΑΝΑΠΛΑΣΗ Α.Ε. Το κείμενο αυτό, από το προοίμιό του αποκαλύπτει το κυνικό πλαίσιο στο οποίο κινείται: ‘Με το παρόν μνημόνιο ο Δήμος Αθηναίων… σε συνεργασία με το Υπουργείο Πολιτισμού… προτίθεται να προβεί στην ανάπλαση και ανάδειξη του Αρχαιολογικού Χώρου της Ακαδημίας Πλάτωνος’. Πέραν της ‘ανάδειξης και ανάπλασης’ ο Δήμος Αθηναίων ‘σε συνεργασία’ με τους άλλους δύο συμβαλλομένους, αναλαμβάνει ‘να προβεί σε όλες τις απαραίτητες διαδικασίες για την προκήρυξη διεθνούς αρχιτεκτονικού διαγωνισμού για την εκπόνηση της μελέτης η οποία θα οδηγήσει στην κατασκευή του Αρχαιολογικού Μουσείου Αθηνών στον χώρο της Ακαδημίας Πλάτωνος’.
Το κείμενο του Μνημονίου στα σημεία όπου πραγματεύεται το ζήτημα της ιστορικότητας και της αρχαιολογικής σημασίας του χώρου και της περιοχής, δεν αντέχει σε σχολιασμό και είναι να απορεί κανείς, πώς δεν βρέθηκε ένας άνθρωπος, να επιμεληθεί τον τρόπο μέσα από τον οποίο προσεγγίζεται η περιοχή. Ενδεικτικό του κυνισμού με τον οποίο παραδίδεται η διαχείριση του Χώρου και των αρχαίων στο Δήμο Αθηναίων, είναι ότι οι δύο εκ των συμβαλλομένων αναλαμβάνουν ‘να εκπονήσουν’, ‘να υλοποιήσουν, ‘να διαχειριστούν’, ενώ σε μια πρωτοφανή διατύπωση το Υπουργείο Πολιτισμού, παρ’ ότι έχει τον αποκλειστικό θεσμικό ρόλο επί του αμιγώς Αρχαιολογικού Χώρου, αναλαμβάνει ‘να συναινέσει’. Το Μνημόνιο αυτό συνιστά μια επί της ουσίας κατάργηση όποιας υπόστασης έχει απομείνει στην Αρχαιολογική Υπηρεσία, η οποία, αναλαμβάνει απλώς να συναινεί. Υποχρεώνεται δηλαδή να βάλει την πάγια υπογραφή της προκαταβολικά σε μία λευκή σελίδα, η οποία αργότερα θα συμπληρωθεί με πλήθος αγνώστων σήμερα μελετών, διαμορφώσεων, και αποφάσεων ‘χειρισμού’ των αρχαίων. Αλγεινή εντύπωση προξενεί η φράση: ‘το Υπουργείο Πολιτισμού αναλαμβάνει να συντονίζει, υποστηρίζει και διαχειρίζεται με την προσήκουσα επιμέλεια τις δράσεις που αποτελούν αντικείμενο του παρόντος Μνημονίου. Να απασχολεί και διαθέτει επιστημονικό και διοικητικό και έμπειρο προσωπικό με τα κατάλληλα προσόντα και επαγγελματική εμπειρία, ώστε να διασφαλίζεται η αρτιότητα υλοποίησης των δράσεων του παρόντος’. Ανερυθρίαστα δηλαδή ορίζεται ότι η νεκρή πλέον Αρχαιολογική Υπηρεσία θα είναι ένας απλός φορέας γραμματειακής-διοικητικής υποστήριξης των αποφάσεων κάποιων τρίτων.
Επίσης ενδεικτικό του ήθους με το οποίο προσεγγίζεται η εθνική και πολιτιστική κληρονομιά, είναι ότι οι συντάκτες του κειμένου αιτιολογούν την ανάγκη ανάδειξης ενός αρχαιολογικού χώρου αναφερόμενοι στις επιταγές διεθνών χρηματοπιστωτικών οργανισμών, όταν γράφουν ότι …ο ΟΑΣΑ (sic), η Παγκόσμια Τράπεζα αναγνωρίζουν τον Πολιτισμό ως τον τέταρτο πυλώνα της βιώσιμης ανάπτυξης, μαζί με την οικονομία, το περιβάλλον, την κοινωνική συνοχή’.
Η Ακαδημία Πλάτωνος, όπως και κάθε αρχαιολογικός χώρος, είναι μια πολύ σημαντική υπόθεση, για να παραδίδεται και μάλιστα με τέτοιες κυνικές διαδικασίες και υπό την προκάλυψη του Δήμου Αθηναίων, σε μία Ανώνυμη Εταιρεία, με σαφή και εκπεφρασμένο σκοπό την εκμετάλλευση των αρχαιολογικών χώρων σύμφωνα με τους κανόνες της ελεύθερης αγοράς.
Εμείς, οι εργαζόμενοι στην Εφορεία Αρχαιοτήτων της Αθήνας, η οποία έχει ήδη εκφράσει τις επιφυλάξεις της, δηλώνουμε την πλήρη αντίθεσή μας με την ταπείνωση που υφίσταται η περιφερειακή υπηρεσία, το κύτταρο δηλαδή της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας, καθώς και με την συνεχή παράδοση ιστορικής γης της απόλυτης δικαιοδοσίας της, σε ΟΤΑ και Ανώνυμες Εταιρείες, η οποία πλέον φαίνεται ότι αποτελεί την πρακτική του ΥΠΠΟΑ στην Αθήνα αλλά και σε όλη την Ελλάδα.
Καλούμε την πολιτική ηγεσία του ΥΠΠΟΑ να μην συνυπογράψει το κείμενο, εκχωρώντας έτσι τις αρμοδιότητες της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας.
Τέλος, καλούμε τους φορείς των εργαζομένων στο ΥΠΠΟΑ στους οποίους κοινοποιείται το παρόν να κινητοποιηθούν και να απαιτήσουν με τη σειρά τους την απόσυρση του Μνημονίου.
Υπογραφές
Αντώνης Ανεστόπουλος
Χρυσή Βομβογιάννη
Αμαλία Γιαννακοπούλου
Αδαμαντία Γιάννου
Βασίλης Δεσίκος
Θεόδωρος Ηλιόπουλος
Νίκος Ηλιόπουλος
Ευθυμία Θεοχάρη
Αντώνης Καραπιδάκης
Πηνελόπη Καλλιγέρου
Ειρήνη Καραμουσκέτα
Έλισάβετ Κόκκαλη
Ανδρέας Κοντονής
Βασιλική Μανουσιάδου
Γιάννης Μαστρονικόλας
Αναστάσιος Μιχαλακόπουλος
Βασιλική Μυλωνά
Μανώλης Παναγιωτόπουλος
Χριστίνα Παπασταμάτη-φον Μόοκ
Σοφία Παπιδά
Μαρία Παύλου
Παναγιώτα Πιτσιρή
Τατιάνα Πούλου
Νίκη Σακκά
Ελένη Σερβετοπούλου
Ευαγγελία Σίκλα
Αθανασία Σοφού
Γιώτα Σκιαδοπούλου
Τάνια Χατζηευθυμίου
Νίκος Ψιλόπουλος
Ζαχαρίας Ψωμάς”
