Με άλλη μία προειδοποίηση προς την Τουρκία και μετάθεση του ενδεχομένου της επιβολής κυρώσεων στις…καλένδες του Μαρτίου “απάντησαν” οι 27 Ευρωπαίοι ηγέτες στο “Pacta sunt servanda” του Κυριάκου Μητσοτάκη.
Έτσι, μπορεί το τρίτο κείμενο συμπερασμάτων που τελικά συμφωνήθηκε να είναι κάπως πιο σκληρό για την Τουρκία, στο καυτό θέμα των κυρώσεων όμως που αφορά Ελλάδα και Κύπρο, δεν υπάρχουν σημαντικές αλλαγές καθώς οι “27” συντηρούν περισσότερο τη λογική του… καρότου, παρά του μαστιγίου προς την γείτονα.
Tο θέμα των κυρώσεων παραπέμπεται στις καλένδες του Μαρτίου του 2021 οπότε και θα φανεί ποιά θα είναι η στάση του νεοεκλεγέντα Τζο Μπάιντεν απέναντι στην Τουρκία, όπως αποκαλύπτει η τελευταία παράγραφος του κειμένου που κάνει σαφή αναφορά στις ΗΠΑ, τονίζοντας ότι “η ΕΕ θα ζητήσει συνεργασία για τα θέματα που σχετίζονται με την Τουρκία και την κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο με τις Ηνωμένες Πολιτείες”.
Σύμφωνα με το επίσημο κείμενο, οι ¨27″ καλούν για ακόμη μία φορά την Τουρκία να αποκλιμακώσει τις ενέργειές της στην Ανατολική Μεσόγειο και στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ) της Κύπρου, προτρέποντας την Άγκυρα να συνεχίσει ομαλά τις απευθείας διερευνητικές επαφές της με την Αθήνα και να σεβαστεί τις “αποφάσεις 550 και 789 του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών” σχετικά με τα Βαρώσια.
Αναφορικά με το ζήτημα των κυρώσεων επισημαίνεται ότι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο “καλεί τον Ύπατο Εκπρόσωπο και την [Ευρωπαϊκή] Επιτροπή να καταθέσουν έκθεση αναφορικά με την πολιτική, οικονομική και εμπορική σχέση της ΕΕ και της Τουρκίας και αναφορικά με μέσα και επιλογές για το πώς θα προχωρήσει, συμπεριλαμβανομένης της επέκτασης του πεδίου εφαρμογής της παραπάνω απόφασης για να μελετηθεί το αργότερο στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Μαρτίου του 2021”.
Επιπλέον, καλούν την Τουρκία να διαχειριστεί υπεύθυνα τις μεταναστευτικές ροές και να εντείνει τις προσπάθειές της για την καταπολέμηση των δικτύων λαθρομετανάστευσης, σημειώνοντας ότι η ΕΕ θα συνεχίσει να χορηγεί οικονομική βοήθεια στους Σύρους πρόσφυγες και τις κοινότητες που φιλοξενούνται στην Τουρκία και να συνεργάζεται με την Άγκυρα στη διαχείριση των μεταναστευτικών ροών και στη μάχη εναντίον των δικτύων διακινητών μεταναστών».
Μεταξύ άλλων, οι ηγέτες της Ε.Ε. συμφώνησαν στη λήψη περιοριστικών μέτρων σχετικά με τις γεωτρήσεις της Τουρκίας στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, στη βάση της απόφασης της 11ης Νοεμβρίου 2019.
Ωστόσο, δεν παρέλειψαν να επισημάνουν ότι παραμένει στο τραπέζι “η προσφορά για μία θετική ατζέντα ανάμεσα σε Ε.Ε. και Τουρκία” υπογραμμίζοντας τη σημασία που έχει να διατηρηθούν ανοιχτοί δίαυλοι επικοινωνίας μεταξύ της ΕΕ και της Τουρκίας.
Ένα βήμα τη φορά
Κυβερνητικές πηγές θεωρούν πως “η Ευρώπη έκανε ακόμα ένα βήμα” μεταφράζοντας τις αποφάσεις της Συνόδου ως “ισχυρή προειδοποίηση στην Τουρκία”.
“Η Ευρώπη κάνει ένα βήμα τη φορά. Αυτό έκανε και σε αυτό το Συμβούλιο. Ακόμα ένα βήμα που αποτελεί μια ισχυρή προειδοποίηση προς την Τουρκία να αλλάξει συμπεριφορά”, είπαν.
“Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αποφάσισε κυρώσεις κατά της Τουρκίας διευρύνοντας τη λίστα των προσώπων και των οντοτήτων που εμπλέκονται στις παράνομες γεωτρήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο. Ταυτόχρονα, δίνει εντολή στον Ύπατο Εκπρόσωπο για την Εξωτερική Πολιτική και στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή να υποβάλουν το αργότερο μέχρι το Μάρτιο του 2021 έκθεση για ολόκληρο το φάσμα των ευρωτουρκικών σχέσεων, πολιτικών, οικονομικών και εμπορικών (αξιολόγηση Τελωνειακής Ένωσης). Στην έκθεση θα περιλαμβάνονται όλα τα εργαλεία και οι επιλογές της Ε.Ε. συμπεριλαμβανομένης της επέκτασης του πεδίου των κυρώσεων σε βάρος της Τουρκίας” συνέχισαν οι πηγές.
“Η καταδίκη της τουρκικής προκλητικότητας και επιθετικότητας απέναντι στην Ε.Ε. και στα κράτη μέλη της ιδιαίτερα στην Ανατολική Μεσόγειο υπήρξε απόλυτη και σαφής. Η Τουρκία καλείται να επιδείξει συνέπεια και συνέχεια στην κατεύθυνση της αποκλιμάκωσης μετά την αποχώρηση του Oruc Reis προκειμένου να καταστεί εφικτή η επανέναρξη των διερευνητικών επαφών. Ταυτόχρονα, στο κείμενο των συμπερασμάτων εντάσσεται ως προϋπόθεση για τη συνέχισή τους η αποχή από παράνομες δραστηριότητες – όρο που έχει θέσει η Ελλάδα σε κάθε σχετική συζήτηση” κατέληξαν.
Τι αναφέρεται στο κείμενο συμπερασμάτων
Πιο αναλυτικά, στο κείμενο των συμπερασμάτων αναφέρονται τα εξής:
1. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επανήλθε στα συμπεράσματά του της 1-2ης Οκτωβρίου σχετικά με τις σχέσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης με την Τουρκία υπό το φως της κατάστασης στην Ανατολική Μεσόγειο. Δυστυχώς, η Τουρκία έχει εμπλακεί σε μονομερείς ενέργειες και προκλήσεις και κλιμάκωσε τη ρητορική της εναντίον της ΕΕ, των κρατών μελών της ΕΕ και των Ευρωπαίων ηγετών. Οι τουρκικές μονομερείς και προκλητικές δραστηριότητες στην Ανατολική Μεσόγειο συνεχίζονται, συμπεριλαμβανομένης της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης της Κύπρου. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο σημείωσε την απόσυρση του πλοίου Oruc Reis από την Τουρκία και επιμένει σε διαρκούσα αποκλιμάκωση έτσι ώστε να επιτρέψει την γρήγορη επανάληψη και ομαλή συνέχιση των άμεσων διερευνητικών συνομιλιών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας.
2. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επιβεβαίωσε ότι η ΕΕ έχει στρατηγικό ενδιαφέρον για την ανάπτυξη μιας συνεργασίας και μιας αμοιβαία επωφελούς σχέσης με την Τουρκία. Η προσφορά για μια θετική ατζέντα ΕΕ-Τουρκίας παραμένει στο τραπέζι, εάν η Τουρκία επιθυμεί να προωθήσει μια πραγματική εταιρική σχέση με την ΕΕ και τα κράτη μέλη της και να επιλύσει τις διαφορές μέσω του διαλόγου και σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο. Η προτεινόμενη ατζέντα θα μπορούσε να καλύψει τους τομείς της οικονομίας και του εμπορίου, των επαφών μεταξύ ανθρώπων, των διαλόγων υψηλού επιπέδου και της συνεχούς συνεργασίας σε θέματα μετανάστευσης. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τονίζει τη σημασία της διατήρησης των διαύλων επικοινωνίας ανοιχτών μεταξύ ΕΕ και Τουρκίας. Η ΕΕ είναι επίσης πρόθυμη να συνεχίσει να παρέχει οικονομική βοήθεια για την υποστήριξη φιλοξενίας Σύρων προσφύγων και των κοινοτήτων υποδοχής τους στην Τουρκία και να συνεργαστεί για την υπεύθυνη διαχείριση των μεταναστευτικών ροών προς όλα τα κράτη μέλη και να εντείνει την προσπάθεια για την καταπολέμηση των δικτύων διακινητών.
3. Υπενθυμίζοντας τα συμπεράσματα της 1ης και 2ας Οκτωβρίου, η ΕΕ παραμένει προσηλωμένη στην υπεράσπιση των συμφερόντων της και των συμφερόντων των κρατών μελών της καθώς και στην προάσπιση της περιφερειακής σταθερότητας. Από την άποψη αυτή, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο:
- καλεί το Συμβούλιο να προετοιμάσει πρόσθετες καταχωρίσεις βάσει της απόφασής της 11ης Νοεμβρίου 2019 που αφορά περιοριστικά μέτρα σε σχέση με τις άνευ άδειας τουρκικές γεωτρήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο.
- καλεί τον Ύπατο Εκπρόσωπο και την Κομισιόν, να υποβάλουν εκθέσεις σχετικά με την πορεία των πολιτικών και οικονομικών σχέσεων ΕΕ-Τουρκίας, καθώς και για τις επιλογές και εργαλεία για το πως θα προχωρήσουμε, συμπεριλαμβανομένης της επέκτασης του εύρους της παραπάνω απόφασης για εξέταση το αργότερο στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Μαρτίου 2021.
4. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καταδίκασε τα τουρκικά μονομερή βήματα στο Βαρώσι, ζήτησε τον πλήρη σεβασμό των ψηφισμάτων 550 και 789 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υποστηρίζει την γρήγορη επανέναρξη των συνομιλιών υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών και παραμένει πλήρως δεσμευμένο σε μια συνολική λύση του κυπριακού προβλήματος, στο πλαίσιο του ΟΗΕ, ευθυγραμμισμένη με τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας και τις αρχές στις οποίες εδράζεται η ΕΕ. Αναμένει το ίδιο και από την Τουρκία. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο συμφωνεί ότι με την επανέναρξη των συνομιλιών υπό την αιγίδα του ΓΓ του ΟΗΕ, η ΕΕ θα απεσταλμένο στην αποστολή καλών υπηρεσιών του ΟΗΕ.
5. Το Ευρωπαϊκό συμβούλιο ζητά από τον Ύπατο Εκπρόσωπο να προχωρήσει την πρόταση για την πολυμερή διάσκεψη για την Ανατολική Μεσόγειο.
6. Η ΕΕ θα ζητήσει συνεργασία για τα θέματα που σχετίζονται με την Τουρκία και την κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο με τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Οι αντιδράσεις του τουρκικού Τύπου
Ο τουρκικός Τύπος από την πλευρά του, πανηγυρίζει για την συμφωνία των “27”, τονίζοντας πως ο η Ελλάδα γύρισε με άδεια χέρια από τη Σύνοδο Κορυφής.
Η Γενί Σαφάκ αναφέρει πως δεν βγήκε απόφαση για κυρώσεις στην Τουρκία από τη σύνοδο, υπογραμμίζοντας ότι η Ελλάδα γύρισε με άδεια χέρια από τις Βρυξέλλες καθώς στο τελικό κείμενο συμπερασμάτων αναφέρεται ότι “η ΕΕ θέλει να δώσει μία ευκαιρία στο διάλογο με την Τουρκία”.
Στο ίδιο μοτίβο κινούνται και οι Χουριέτ, Σοτζού και Α Χαμπέρ δημοσιεύοντας πως “δεν βγήκε απόφαση για κυρώσεις στην Τουρκία από τη σύνοδο των ηγετών της ΕΕ”.
Με τίτλο “Η Ελλάδα τρελάθηκε-Δεν πήραν αυτό που ήθελαν” η Μιλιέτ, πανηγυρίζει για το τρίτο κείμενο συμπερασμάτων.
Τέλος, η Τ24 αναφέρει ότι η ΕΕ αποφάσισε διεύρυνση της λίστας προς τουρκικές εταιρείες και πολίτες, τονίζοντας ότι τα πιο σκληρά βήματα αφέθηκαν για το Μάρτη.
