Οφείλουμε να το ομολογήσουμε: ο πρόεδρος Τραμπ είναι ένας από τους λιγότερο βαρετούς προέδρους στην ιστορία των Ηνωμένων Πολιτειών. Ίσως ήταν και αυτός ένας λόγος που οι συμπολίτες του επέλεξαν έναν εκπρόσωπο του βαθέος συστήματος της Ουάσιγκτον ως διάδοχό του.
Οι τελευταίες ωστόσο προσπάθειες του Ντόναλντ Τραμπ να ακυρώσει το αποτέλεσμα των προεδρικών εκλογών είναι αλήθεια πως δίνουν μια άλλη διάσταση στην πολιτική κρίση εντός της υπερδύναμης, μετατρέποντάς την σταδιακά και σε πολιτειακή, αλλά κυρίως αναδεικνύοντας την βαθιά κρίση αυτού που αποκαλείται δημοκρατία στις ΗΠΑ και που στην πραγματικότητα είναι μια δικομματική ολιγαρχία του πλούτου.
Πέρα από το πόσο εφικτό είναι να εμποδίσει την οριστικοποίηση της εκλογής Μπάιντεν ο Τραμπ (που μάλλον δεν είναι), αυτό που παρακολουθούμε είναι η αμφισβήτηση της νομιμότητας της εκλογής ενός προέδρου από τον προκάτοχό του και νυν πρόεδρο, όπως και από την πλειοψηφία του ενός εκ των δύο μεγάλων κομμάτων. Και μόνο το γεγονός ότι ο νυν πρόεδρος αναζητά μεθόδους κήρυξης στρατιωτικού νόμου και ακύρωσης των εκλογών θα μπορούσε να εκπληρώνει τις συνθήκες δυνάμει πολιτειακής κρίσης.
Κατά το CNN η εξήγηση για όλα αυτά είναι πολύ απλή: ο λαϊκισμός (ο πανταχού παρών αυτός εχθρός) βρήκε έναν επικεφαλής ο οποίος ξεγέλασε τον λαό των ΗΠΑ. Τώρα, ο πρόεδρος Τραμπ, με τη βοήθεια των Ρώσων και όντας μάλλον ημίτρελος (όπως υπονοείται) προσπαθεί να γαντζωθεί στην εξουσία με κάθε τρόπο, εν τέλει στρεφόμενος κατά της δημοκρατίας και των θεσμών. Αν επρόκειτο για Χολυγουντιανό σενάριο θα μπορούσε να είναι τόσο απλό.
Ωστόσο, αν κοιτάξουμε λίγο πριν, θα δούμε τον Τζορτζ Μπους τον νεότερο να εκλέγεται με νοθεία, να θεωρείται (όχι άδικα) κάτω του αναμενομένου μετρίου, για πρόεδρο, ως προς τη νοημοσύνη του και ωστόσο να καταστρέφει και να λεηλατεί μια ολόκληρη χώρα, όπως το Ιράκ, με διακομματική υποστήριξη και να κάμπτει θεμελιώδεις εγγυήσεις του συντάγματος των ΗΠΑ, χωρίς ποτέ οι πολιτικές που εισήγαγε να αίρονται ουσιαστικά.
Έπειτα θα δούμε τον φέρελπι Ομπάμα να μην καταστρέφει ούτε ένα, ούτε δύο κράτη αλλά τρία, χωρίς καλά-καλά να αντιλαμβάνεται τι έπραξε και αν αυτό ήταν το σωστό ή όχι, ενώ όλος ο μηχανισμός του βαθέος κράτους των ΗΠΑ έμενε άθικτος.
Όταν οι τρεις τελευταίοι σου πρόεδροι κατηγορούνται ως ηλίθιοι, άσχετοι, ημίτρελοι, (και μάλλον όλες αυτές οι κατηγορίες έχουν βάση) το πρόβλημα είναι προφανώς συστημικό. Στην πραγματικότητα, το ΗΠΑ έχουν συστημικό πρόβλημα διαφθοράς στον πυρήνα του πολιτικού τους συστήματος, εδώ και πολλές δεκαετίες. Όπως ο πρώην πρόεδρος Τζίμι Κάρτερ το έθεσε, οι ΗΠΑ είναι: “μια ολιγαρχία, ανεξέλεγκτης πολιτικής εξαγοράς, που επιλέγει τους υποψηφίους προέδρους και το ποιος θα εκλεγεί”.
Με άλλα λόγια, ένα καρτέλ ελέγχει την αμερικανική “δημοκρατία” και αξιοποιεί τις ΗΠΑ-κράτος, ως εργαλείο πλουτισμού του διεθνώς. Αν κάποιος θέλει συμπυκνωμένα να δει το πώς, μπορεί να διαβάσει την “Ιστορία του λαού των Ηνωμένων Πολιτειών” του Χάουαρντ Ζινν, μεταξύ πολλών άλλων έργων.
Αυτό που συμβαίνει λοιπόν με την παρούσα εν δυνάμει πολιτειακή κρίση, πέρα από τις προσωπικές ιδιαιτερότητες του Τραμπ, τις εμπλοκές του σε ύποπτες συναλλαγές από τις οποίες θέλει να προστατευθεί, την αδυναμία αντίληψης του τρόπου που δουλεύει το θεσμικό εποικοδόμημα στις ΗΠΑ ή και την αδιαφορία του για αυτό, είναι η είσοδος νέων παικτών στο καρτέλ και δι’ αυτού του γεγονότος η κατάδειξη της βαθιάς κρίσης της δημοκρατίας στις ΗΠΑ.
Ένα μέρος της αμερικανικής κοινωνίας θέλει να ανατρέψει το καρτέλ, είτε εκ δεξιών, είτε εξ αριστερών: οι τελευταίοι προς το παρόν είναι ηττημένοι εντός των Δημοκρατικών. Ο Τραμπ, ως ο εκλεκτός των πρώτων (και με νοοτροπία εργολάβου) διεκδικεί ισχυρή θέση στο καρτέλ. Κάποια χρόνια πριν, η προσπάθειά του θα ήταν καταδικασμένη. Σήμερα και εξαιτίας της συσσωρευμένης απαξίωσης προς τους θεσμούς των ΗΠΑ εγγράφει υποθήκες για το μέλλον, είτε για τον εαυτό του, είτε για τους συνεχιστές του. Εξ ου και μπορεί να ελέγχει το μεγαλύτερο μέρος των Ρεπουμπλικάνων.
Στην πραγματικότητα αυτό που γίνεται στις ΗΠΑ καταδεικνύει μια διαδικασία που βρίσκεται σε εξέλιξη σε όλο σχεδόν τον δυτικό κόσμο: είναι τέτοιες οι ανισότητες, τέτοια η συγκέντρωση ισχύος σε έναν ελάχιστο κύκλο ανθρώπων, που ο πυρήνας του πολιτικού φιλελευθερισμού, η γενική βούληση, είναι αδύνατο να επιβιώσει.
Επομένως, μια άθροιση από επιμέρους συμφέροντα συνωθείται με μεγαλύτερη ή μικρότερη συναίνεση, στο πλαίσιο των διαδικασιών λήψης αποφάσεων, ερήμην του κοινωνικού και με σταδιακά ολοένα μικρότερο σεβασμό προς τις θεσμικές διαδικασίες – αφού έτσι κι αλλιώς έχουν μάθει τα εν λόγω συμφέροντα όχι μόνο να δρουν υπεράνω ελέγχων ή προσαρμόζοντας τις όποιες θεσμικές εγγυήσεις στα μέτρα τους αλλά και να το διαφημίζουν.
Το γεγονός ότι φαίνεται πόσο διεφθαρμένη και προβληματική, λοιπόν, είναι η πολιτική λειτουργία στις ΗΠΑ πρέπει να ομολογήσουμε ότι το οφείλουμε εν πολλοίς στον πρόεδρο Τραμπ. Και λέμε ότι πρόκειται περί οφειλής γιατί είναι σημαντικό και για εμάς να ξέρουμε ποιο σύστημα αντιγράφουμε εδώ και χρόνια.