Αιχμηρός, αλλά και διατεθειμένος να αναζητήσει κάποιον συμβιβασμό στο Ουκρανικό παρά τη διακοπή της κοινωνίας της Ρωσικής Εκκλησίας με το Οικουμενικό Πατριαρχείο εμφανίστηκε σε συνέντευξή του ανήμερα των Χριστουγέννων, που γιορτάστηκαν σήμερα στη Ρωσία με το παλαιό ημερολόγιο, ο Πατριάρχης Μόσχας και πασών των Ρωσιών Κύριλλος. Ο προκαθήμενος της Ρωσικής Εκκλησίας φρόντισε, πάντως, να περιγράψει ως «θεία τιμωρία» την μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί και να επαναλάβει την κατηγορία ότι το λεγόμενο «αυτοκέφαλο του Κιέβου» είναι σχέδιο υπερδύναμης, που δεν κατονομάζει, για να χωριστεί η Ρωσία από την Ελλάδα, τον αραβικό κόσμο και τη Μ.Ανατολή.
«Το Φανάρι δεν έκανε κάποιο λάθος, αλλά έγκλημα και το λέω αυτό με οδύνη. Βασισμένο σε ξένες σκέψεις και ξένα λόγια το Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως έπραξε, ό,τι έπραξε. Δεν υπογραμμίζω τυχαία ότι είναι ξένη η παρακίνηση, διότι έχω πληροφόρηση ότι ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος βρέθηκε υπό πίεση ισχυρότατης πολιτικής δύναμης, συνδεόμενης με μία από τις υπερδυνάμεις», δήλωσε στη συνέντευξή του στο ρωσικό κρατικό δίκτυο «Ρωσία-1» ο Πατριάρχης Κύριλλος, υπονοώντας τις ΗΠΑ, χωρίς να τις κατονομάσει και προσθέτοντας ότι κατανοεί πως η θέση του Οικουμενικού Πατριάρχη «στην Τουρκία, γνωρίζουμε είναι πολύ δύσκολη, καθόλου απλή», γι’ αυτό «πάντοτε προσευχόμαστε για τον Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως, κατανοώντας ότι δεν είναι απλό να ασκεί την πατριαρχική του διακονία».
Την ίδια στιγμή, ο ηγέτης της ρωσόφωνης Ορθοδοξίας εκτιμά ότι «κάποια στιγμή, ενδεχομένως χρειάζεται να βρεις τη δύναμη, ώστε να πεις «όχι» ακόμη και στις πλέον ισχυρές δυνάμεις» και εντυπωσιάζει, καθώς ονομάζει «αδελφό» του τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο, παρά τη διακοπή της μεταξύ τους ευχαριστιακής κοινωνίας. «Ποια ήταν η λογική εκείνων, που στέκονταν πίσω από τον Πατριάρχη Βαρθολομαίο, οι οποίοι και για να πούμε την αλήθεια, ενέπνευσαν αυτή τη σύγκρουση;», αναρωτήθηκε ο Πατριάρχης Κύριλλος, σημειώνοντας ότι «η λογική ήταν να απομονωθεί η Ρωσία, η ορθόδοξη Ρωσία από τους ορθοδόξους αδελφούς και αδελφές μας στη Μεσόγειο, τη Μέση Ανατολή», διότι «κατά τη γνώμη αυτών των στρατηγικών σχεδιαστών, υπερβολικά μεγάλο ρόλο έπαιζε και παίζει η Ορθοδοξία στη διαμόρφωση της πνευματικής, πολιτισμικής κοινότητας και αν δεν σπάσουν οι ορθόδοξοι δεσμοί, είναι αδύνατο με κάποιους εξωτερικούς παράγοντες να καταστραφεί αυτή η πνευματική κοινότητα. Εξ ου και η σκέψη ήταν απλή: να διαχωριστεί η Ρωσική Εκκλησία από την ορθόδοξη Ελλάδα, τον αραβικό κόσμο, τη Μέση Ανατολή, ώστε να γίνει πιο αδύναμη η Ορθοδοξία».
Παρόμοιες διχαστικές προσπάθειες στην Ορθοδοξία θα συνεχιστούν, κατά τη γνώμη του Πατριάρχη Μόσχας Κύριλλου, ο οποίος επαναλαμβάνει ότι «δεν επιθυμεί να ασκήσει κριτική στον αδελφό του», ωστόσο εκτιμά ότι «αναμφίβολα, όλα όσα συνέβησαν εν συνεχεία στην Κωνσταντινούπολη, την Ιστανμπούλ, μαρτυρούσαν τη θεία τιμωρία». Κατά τον Πατριάρχη Κύριλλο «ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος εισήγαγε τους σχισματικούς στο ιερό προσκύνημα του Κιέβου, στην Αγία Σοφία του Κιέβου κι έχασε την Αγία Σοφία της Κωνσταντινούπολης, έγινε τζαμί». Και συνεχίζει: «Θα ήθελα οι άνθρωποι να σκεφθούν τι τελικά συνέβη. Απέσπασες την Αγία Σοφία στο Κίεβο από τους ορθοδόξους, την Ορθόδοξη Εκκλησία, μπήκες εκεί και έφερες μαζί σου τους σχισματικούς, κι εσύ έχασες τη δική σου Αγία Σοφία… Νομίζω ότι πιο φανερή συνέπεια, ορμώμενη από τη θεία βούληση, θα ήταν δύσκολο και να φανταστούμε, και οι συνέπειες ακολούθησαν χωρίς καθυστέρηση, διότι το αμάρτημα ήταν αρκετά μεγάλο».
Εξίσου εντυπωσιακή είναι και η κατάληξη της τοποθέτησης του Πατριάρχη Μόσχας, ο οποίος σημειώνει ότι «πρέπει όλοι μαζί» να βγούμε από την υπάρχουσα «αμαρτωλή» κατάσταση και εκτιμά ότι «χρειάζεται να προσευχηθούμε ο ένας για τον άλλο, τουλάχιστον στις ιδιωτικές μας προσευχές, εάν αυτό είναι τώρα δύσκολο κατά τη θεία λειτουργία, καθώς δεν μνημονεύουμε τον Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως στα Δίπτυχα». Και καταλήγει ότι «χρειάζεται να προσευχηθούμε ο ένας για τον άλλο και να κάνουμε το παν ώστε αυτή η κρίση στην Ορθοδοξία, η οποία επιβλήθηκε έξωθεν, να περάσει όσο το δυνατόν ταχύτερα. Η Ρωσική Εκκλησία είναι έτοιμη να διανύσει το δικό της μέρος της διαδρομής ώστε να πετύχουμε αυτό το σκοπό».
Υπενθυμίζεται ότι το Πατριαρχείο Μόσχας διέκοψε την κοινωνία με το Οικουμενικό Πατριαρχείο λόγω της αναγνώρισης των υπό τον μητροπολίτη Κιέβου Επιφάνιο Ουκρανών σχισματικών, τόσο κατά τη Μόσχα, όσο και κατά την πλειονότητα των Ορθοδόξων Εκκλησιών ανά τον κόσμο, οι οποίες δεν έχουν μέχρι στιγμής αποδεχθεί τη νέα Εκκλησία, που ίδρυσε το Φανάρι στο Κίεβο το 2018 και συνεχίζουν να αναγνωρίζουν την κανονική Εκκλησία, που υπάγεται στο Πατριαρχείο Μόσχας.
Σημειωτέον ότι ο Πατριάρχης Κύριλλος απέστειλε εφέτος το καθιερωμένο ευχετήριο χριστουγεννιάτιμο μήνυμά του σε εννέα προκαθημένους από τους 14 των κοινώς αναγνωρισμένων κατά τόπους Ορθοδόξων Εκκλησιών, αποφεύγοντας τους Πατριάρχες Κωνσταντινουπόλεως και Αλεξανδρείας, καθώς και τους Αρχιεπισκόπους της Ελλαδικής και Κυπριακής Εκκλησίας, των οποίων τη μνημόνευση έχει διακόψει η Μόσχα λόγω του Ουκρανικού.
