Η πρόταση για τη δημιουργία μίας Εταιρείας Διαχείρισης Στοιχείων Ενεργητικού (Asset Management Company) δηλαδή “Κακής Τράπεζας” μέσα στο 2021, η οποία θα μπορούσε να απορροφήσει τα κόκκινα δάνεια των ελληνικών πιστωτικών ιδρυμάτων ύψους 35-40 δισ. ευρώ, έχει ήδη κατατεθεί στα επιτελεία των τραπεζών σύμφωνα με τον διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος, Γιάννη Στουρνάρα.

Προφανώς, η ένεση των πενήντα δισεκατομμυρίων ευρώ του 2ου μνημονίου, δεν ήταν αρκετή για την ανάκαμψη των ελληνικών πιστωτικών ιδρυμάτων κι έτσι ο κ. Στουρνάρας σπεύδει να τις διευκολύνει ακόμη μία φορά, μεταφέροντας τον “λογαριασμό” των “κόκκινων” δανείων στις πλάτες των πολιτών.

Ήδη η κυβέρνηση, στο πλαίσιο του πακέτου μέτρων κατά των επιπτώσεων της πανδημίας του κορονοϊού, επιχορηγεί τους τόκους των πληγέντων επιχειρήσεων προσπαθώντας να συγκρατήσει την αύξηση των κόκκινων δανείων.

Επιπλέον, την 1η Μαΐου 2021 ξεκινά το σχέδιο “Ηρακλής ΙΙ”, με στόχο την περαιτέρω μείωση των κόκκινων δανείων κατά 30 δισ. ευρώ έως τις 31 Δεκεμβρίου 2022. Με τον “Ηρακλή I” είχε αποφασιστεί να δοθούν 12 δις ή και όσο απαιτηθεί σαν εγγύηση, για το τμήμα των δάνειων που θα έπαιρναν τα funds (Ν.4649 16/12/2019 Πρόγραμμα παροχής εγγύησης σε τιτλοποιήσεις πιστωτικών ιδρυμάτων).

Από τα 30 αυτά δις, περίπου 13 αφορούν την Τράπεζα Πειραιώς, ενώ, τα υπόλοιπα 17 κατανέμονται στις άλλες τρεις συστημικές τράπεζες (Alpha Bank, Εθνική και Eurobank). Όπως και να έχει τα τελικά ποσά των τιτλοποιήσεων θα ανακοινωθούν από τις τράπεζες ανάλογα με τη σύνθεση και το ύψος του χαρτοφυλακίου “κόκκινων” δανείων που θα έχουν διαμορφωθεί εν όψει “Ηρακλή ΙΙ.

Με λίγα λόγια το σχέδιο «Ηρακλής» και η «κακή τράπεζα» του κ. Στουρνάρα δουλεύουν υπέρ των τραπεζών απαλλάσσοντάς τες από το φορτίο των κόκκινων δανείων.

Ο λογαριασμός των εγχειρημάτων, το κόστος δηλ, του “Ηρακλή” και της “Κακής Τράπεζας” -το ύψος του οποίου δεν γνωρίζουμε ακόμη- θα επιβαρύνει για ακόμη μία φορά το σύνολο των πολιτών, χωρίς φυσικά, να έχει ζητηθεί η γνώμη τους και χωρίς να γνωρίζουν τι ακριβώς πρόκειται να γίνει.

Ο κ. Στουρνάρας σχεδιάζει με λίγα λόγια να μεταφέρει στην “κακή τράπεζα” όσα “κόκκινα” δάνεια δεν καλύπτονται από το σχέδιο “Ηρακλής”, καθαρίζοντας το χαρτοφυλάκιο των τραπεζών.

Για το κόστος δημιουργίας της “bad bank” δεν έχει μιλήσει έως τώρα κανείς, ούτε από την τράπεζα της Ελλάδος ούτε από την πολιτική ηγεσία, η οποία αφού παρέλαβε την πρόταση από τον κ. Στουρνάρα δεσμεύτηκε ότι θα την μελετήσει και θα τη συζητήσει στη συνέχεια.

Το σχέδιο του κ. Στουρνάρα, σύμφωνα με το μέλος της ΚΔ του Οικονομικού Επιμελητήριου Ελλάδος και εκπρόσωπο της Ανεξάρτητης Κίνησης Οικονομολόγων Ελλάδας (ΑΚΟΕ), Παναγιώτη Αλεβιζάκη, προβλέπει μεταξύ άλλων “εγγυήσεις που θα δώσει το Ελληνικό δημόσιο, οι οποίες θα καλύπτουν την διαφορά μεταξύ της λογιστικής αξίας που είναι γραμμένη στα βιβλία των τραπεζών και της τιμής στην οποία θα αγοράζει τα δάνεια ο επενδυτής”.

Αρχικά το σχέδιο παρουσιάστηκε ως σημείο σύγκρουσης του κ. Στουρνάρα με τον αρμόδιο αναπληρωτή υπουργό κ. Θόδωρο Σκυλακάκη, προφανώς για να γίνει ποιο “εύπεπτο” το εγχείρημα με το οποίο ο ελληνικός λαός θα κληθεί να πληρώσει και αυτό το κόστος.

Ωσόσο, μέχρι πότε και για πόσο θα πληρώνουν οι Έλληνες πολίτες για τις “ελληνικές” τράπεζες που πλέον δεν ανήκουν στους Έλληνες;

“Μέχρι πότε ο Έλληνας πολίτης θα πληρώνει το κόστος της κακής διαχείρισης; Από πότε τις ζημίες πρέπει να τις πληρώνει ο λαός και τα κέρδη να πηγαίνουν στους τραπεζίτες;” διερωτάται ο κ. Αλεβιζάκης.

Επιπλέον, από την στιγμή που οι τράπεζες ελέγχονται από ξένα κεφάλαια, ποιος είναι ο εθνικός λόγος που αποφασίζεται να επιβαρυνθούν και πάλι οι πολίτες για να διασωθούν οι ξένες τράπεζες;

Τι καπιταλισμός είναι αυτός που αντί να κλείσουν αυτοί που δημιουργούν ζημία την μεταβιβάζουν στους πολίτες;

Πάντως, σύμφωνα με τον κ. Αλεβιζάκη στα βιβλία δεν διδάσκεται αυτή η τακτική. Κατά τις νεοφιλελεύθερες απόψεις όποιος αποτυγχάνει κλείνει. Το κενό που δημιουργείται φροντίζουν να το καλύψουν οι δυνάμεις τις αγοράς.

Άλλα αν πραγματικά η κυβέρνηση εργάζεται για το καλό των επιχειρήσεων και της οικονομίας, γιατί αυτή την “bad bank” δεν την έφτιαξε από την αρχή;

Έτσι θα μπορούσαν, μεταφέροντας τα δάνεια που είναι σε δυσκολία να τα διακανονίσουν και να σώσουν αρκετές επιχειρήσεις.

Μήπως η πολιτική ηγεσία θα έπρεπε να δημιουργήσει πράγματι την “bad bank”, όχι ως «όχημα» για να εξυγιάνει τις ανύπαρκτες τράπεζες, αλλά για να σώσει τις επιχειρήσεις;

Στην “bad bank” να συσσωρεύει το σύνολο των δανείων τα οποία βρίσκονται σε καθυστέρηση και μέσω αυτής να ελέγξει ποιες από τις επιχειρήσεις μπορούν να σωθούν και με ποια μέτρα. Αυτό πραγματικά θα ήταν μεγάλο όφελος για την οικονομία του τόπου.

Ο διοικητής της ΤτΕ ισχυρίζεται ότι αντίστοιχες εταιρείες έχουν λειτουργήσει αποτελεσματικά και σε άλλες Ευρωπαϊκές χώρες (Ιρλανδία, Ισπανία, Ιταλία), γιατί όμως δεν κοιτά το παράδειγμα της Ισλανδίας;

Ο πρόεδρος της Ισλανδίας αρνήθηκε σχέδιο μεταφοράς της ζημίας των τραπεζών στους πολίτες, διενεργώντας δυο δημοψηφίσματα και πάρα τις πιέσεις και την κινδυνολογία, η Ισλανδία όχι μόνο δεν καταστράφηκε, αλλά μπήκε στον δρόμο της ανάπτυξης.

Οι πτωχευμένες τράπεζες είναι προτιμότερο να κλείσουν παρά να φορτώσουμε δις ευρώ στους πολίτες της χώρας αυτής.

“Θα τους προέτρεπα να ακούσουν τις ανακοινώσεις του προέδρου της Ισλανδίας αν πραγματικά υπήρχε η διάθεση για μια διαφορετική μεταχείριση των αδιεξόδων των τραπεζών” τονίζει ο Π. Αλεβιζάκης.

Ωστόσο, πριν προχωρήσει η κυβέρνηση, επιβάλλεται να ενημερωθεί η κοινωνία και ο επιχειρηματικός κόσμος για τα κάτωθι:

• Ποιες είναι οι εταιρείες που αγοράζουν τα «κόκκινα» δάνεια και σε ποια τιμή αγοράζουν τα πακέτα δανείων;
• Ποια είναι η λογιστική αξία των πωλούμενων δανείων και ποια δάνεια είναι σε κάθε πακέτο;
• Ποια είναι η αξία των εμπραγμάτων εγγυήσεων που έχουν τα δάνεια που πωλούν;
• Που είναι η έδρα κάθε εταιρείας που αγοράζει δάνεια;
• Ποιος τις διοικεί και ποιος είναι ο τελικός δικαιούχος των μετοχών των εταιρειών αυτών;
• Ποιο είναι το κεφάλαιο των εταιρειών αυτών και που βρίσκουν χρήματα και εγγυήσεις και αγοράζουν δάνεια και ακίνητα πολιτών;