Τα πορίσματα της έρευνας που διενήργησε η Διεθνής Αμνηστία σχετικά με την αύξηση της αστυνομικής βίας κατά τη διάρκεια της πανδημίας είναι ιδιαίτερα ανησυχητικά, καθώς η έρευνα απέδειξε τόσο την αύξηση των περιπτώσεων κρατικής και αστυνομικής βίας όσο και την αναποτελεσματικότητά τους στη διαχείριση της διεθνούς υγειονομικής κρίσης.
Στην έκθεση που δημοσιεύθηκε μετά την ολοκλήρωση της έρευνας εντοπίζονται ποικίλες και τεκμηριωμένες περιπτώσεις παραβίασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων κατά τη διάρκεια της πανδημίας από δυνάμεις επιβολής του νόμου σε 60 χώρες.
Συγκεκριμένα, η έκθεση διαρθρώνεται στα εξής κεφάλαια:
- Νόμοι και Πολιτικές, που παραβιάζουν το διεθνές δίκαιο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων
- Παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από την αστυνομία:
- Αυθαίρετες συλλήψεις και κρατήσεις
- Καταστολή της δημόσιας κριτικής, που ασκήθηκε για την αντιμετώπιση της πανδημίας
- Παράνομη χρήση βίας
- Επιβολή απαγόρευσης κυκλοφορίας
- Αστυνόμευση των δημοσίων συναθροίσεων
- Βασανιστήρια και κακομεταχείριση
- Βίαιη εκδίωξη των προσφύγων και μεταναστών
- Καταναγκαστικές εξώσεις
- Παραβιάσεις από άλλους κρατικούς παράγοντες με ρόλο αστυνόμευσης
- Πρακτικές διάκρισης που ασκήθηκαν με δικαιολογία την επιβολή του νόμου
Στον ιστότοπό της η Διεθνής Αμνηστία αναφέρει χαρακτηριστικά σχετικά με το ζήτημα:
“Σε πολλές χώρες η αστυνομία έχει καταχραστεί την εξουσία της – πραγματοποιώντας μαζικές συλλήψεις, ξυλοδαρμούς ή πυροβολισμούς εναντίον ανθρώπων για λόγους παραβίασης των περιορισμών που τέθηκαν για την προστασία της δημόσιας υγείας ή χρησιμοποιώντας βία εναντίον ειρηνικών διαδηλωτών/τριών. Πολλές κυβερνήσεις έχουν χρησιμοποιήσει την πανδημία ως πρόσχημα για καταστολή, με αποτέλεσμα συλλήψεις και κρατήσεις δημοσιογράφων, ακτιβιστών/τριων και εργαζομένων στον τομέα της υγείας για κοινοποίηση πληροφοριών ή για την κριτική τους στα μέτρα αντιμετώπισης του COVID-19.
Μια πανδημία δεν απαλλάσσει τις αστυνομικές δυνάμεις από την υποχρέωσή τους να σέβονται τα ανθρώπινα δικαιώματα, ούτε από το πρωταρχικό τους καθήκον να υπηρετούν και να προστατεύουν τον πληθυσμό. Αν και ορισμένοι περιορισμοί σε ορισμένα ανθρώπινα δικαιώματα μπορεί να δικαιολογούνται κατά τη διάρκεια μιας πανδημίας, αυτοί πρέπει να έχουν την κατάλληλη νομική βάση, να είναι αναγκαίοι και αναλογικοί, και να έχουν έναν νόμιμο στόχο, όπως η προστασία της δημόσιας υγείας.
Η έρευνα της Διεθνούς Αμνηστίας δείχνει ότι πάρα πολλές υπηρεσίες επιβολής του νόμου έχουν ξεπεράσει το όριο – χρησιμοποιώντας για παράδειγμα θανατηφόρα βία ακόμα και όταν δεν υπήρχε επικείμενη απειλή θανάτου ή σοβαρού τραυματισμού ή επιβάλλοντας γενικές απαγορεύσεις σε δημόσιες συναθροίσεις.”
Η Διεθνής Αμνηστία έχει εκδώσει σύντομους και μακροσκελείς οδηγούς σχετικά με την χρήση βίας από τις αρχές επιβολής του νόμου.
