Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε ότι η AstraZeneca συμφώνησε να δώσει στη δημοσιότητα το συμβόλαιο που υπέγραψε με την Κομισιόν στις 27 Αυγούστου, με την παράλειψη ορισμένων τμημάτων του. (Δείτε εδώ το συμβόλαιο όπως το δημοσίευσε η Κομισιόν).

Νωρίτερα, η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ, ήταν αυτή που μπήκε δυναμικά στον ρόλο της άσκησης πιέσεων προς τη βρετανοσουηδική εταιρεία μετά την απόφασή της να μειώσει τις προμήθειες εμβολίων προς την ΕΕ, η οποία έχει οδηγήσει σε πάγωμα του εμβολιαστικού προγράμματος λόγω ελλείψεων σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Γερμανία, η Γαλλία, η Ισπανία και η Τσεχία. Επί της ουσίας η Ευρώπη δεν είναι σήμερα σε θέση να χορηγήσει τη δεύτερη επαναληπτική δόση του εμβολίου κατά του κορονοϊού σε εκατομμύρια πολίτες της.  

Η πρόεδρος της Κομισιόν τόνισε ότι το συμβόλαιο που έχει υπογράψει η ΕΕ με την AstraZeneca περιέχει ξεκάθαρα τις ποσότητες των εμβολίων που θα έπρεπε να παραδοθούν στην Ένωση τον Δεκέμβριο και τα τρία πρώτα τρίμηνα του 2021, ενώ αναφέρεται και σε τέσσερα εργοστάσια παραγωγής, εκ των οποίων δύο στη Βρετανία. Τόνισε ότι οι όροι του συμβολαίου ήταν δεσμευτικοί. Στο μεταξύ εντός της ημέρας ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων (EMA) αναμένεται να δώσει την έγκρισή του για την επείγουσα χρήση του εμβολίου της AstraZeneca και του πανεπιστημίου της Οξφόρδης, η οποία εκκρεμούσε.

Σύμφωνα πάντως με άρθρο που δημοσιεύθηκε στη βρετανική εφημερίδα “The Guardian” η  AstraZeneca κινδυνεύει να κατηγορηθεί για αθέτηση του συμβολαίου της με την Ευρωπαϊκή Ένωση και ίσως να υποχρεωθεί να επαναδιαπραγματευθεί τη συμφωνία προμήθειας εμβολίων στην EE Ενωση, το Ηνωμένο Βασίλειο ή και στους δύο.

Η AstraZeneca ισχυρίζεται ότι ο συμβόλαιο με την ΕΕ την υποχρεώνει μόνο να καταβάλει  “κατά το δυνατόν κάθε προσπάθεια” στην τροφοδοσία της ΕΕ. Ωστόσο, η μελέτη του αντίστοιχου συμβολαίου που έχει υπογράψει η Ευρωπαϊκή Ένωση με την CureVac, το οποίο δημοσιεύθηκε την περασμένη εβδομάδα, δείχνει ότι ενδεχομένως η AstraZeneca έχει την νομική υποχρέωση να προμηθεύσει την EE με μεγαλύτερες ποσότητες εμβολίων, εάν μπορεί να αποδειχθεί ότι η εταιρεία εκτρέπει παρτίδες εμβολίων από την Ευρώπη στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Ο Βρετανός νομικός Ντέιβιντ Γκριν , πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου και ειδικός στην διαχείριση συμβολαίων θεωρεί ότι, αν η AstraZeneca έδωσε τη διαβεβαίωση ότι κατέβαλε κάθε κατά το δυνατόν προσπάθεια για να τροφοδοτήσει την ΕΕ, αλλά στην πραγματικότητα εξέτρεπε το προϊόν από το ένα μέρος στο άλλο, αυτό θα αποτελούσε εν δυνάμει αθέτηση των υποχρεώσεων να καταβάλει “κάθε κατά το δυνατόν προσπάθεια”.
Το δημοσιευμένο συμβόλαιο με την CureVac, το οποίο χρησιμοποιήθηκε συγκριτικά, αναφέρει ότι η ρήτρα  “κάθε κατά το δυνατόν προσπάθεια» περιλαμβάνει την δέσμευση «αποκατάστασης επαρκών δυνατοτήτων παραγωγής και τροφοδοσίας των συμπεφωνημένων μέσω του συμβολαίου ποσοτήτων του προϊόντος…σύμφωνα με το εκτιμώμενο χρονοδιάγραμμα παράδοσης”.

Σύμφωνα με τον Βρετανό νομικό, η ύπαρξη της ρήτρας για την καταβολή “κάθε κατά το δυνατόν προσπάθειας” πιθανόν να μην είναι βοηθητική για την AstraZeneca, αν η διατύπωση του συμβολαίου δεν καλύπτει και εκτραπείσα παραγωγική δυνατότητα έναντι την έλλειψης παραγωγικής ικανότητας.

Ο επικεφαλής της AstraZeneca Πασκάλ Σοριό έχει δηλώσει ότι είναι εκ του συμβολαίου υποχρεωμένος να εκπληρώσει την παραγγελία του Ηνωμένου Βασιλείου για την παράδοση 100 εκατομμυρίων δόσεων πριν από την τροφοδοσία της ΕΕ.

Η ευρωπαία επίτροπος Υγείας Στέλλα Κυριακίδου απέρριψε το επιχείρημα της εταιρείας, επιμένοντας ότι εκατομμύρια δόσεις που έχουν παραχθεί στο Ηνωμένο Βασίλειο τώρα πρέπει να μεταφερθούν στην ΕΕ.

Σύμφωνα με τον βρετανό νομικό που επικαλείται o Guardian, ο χρόνος υπογραφής των συμβολαίων της AstraZeneca με το Ηνωμένο Βασίλειο και την Ευρωπαϊκή Ένωση δεν έχει σημασία. “Αν δεν υπάρχει όρος στην συμφωνία ότι η AstraZeneca πρέπει να τροφοδοτήσει πρώτα το Ηνωμένο Βασίλειο, οποιαδήποτε επιμέρους διευθέτηση η εταιρεία έχει με το Ηνωμένο Βασίλειο δεν έχει σχέση με την συμφωνία με την Κομισιόν. Δεν ισχύει το όποιος έρχεται πρώτος, σερβίρεται πρώτος”.

Ο Ντέιβιντ Γκρι προβλέπει ότι η διαμάχη θα διευθετηθεί μέσω διαιτησίας για να αποφευχθεί η δικαστική διαδικασία και θεωρεί ότι ενδεχομένως η εταιρεία θα παραδεχθεί ότι δεν μπορεί να υπηρετήσει και τις δύο υποχρεώσεις όπως αυτές απορρέουν από τα συμβόλαια ταυτοχρόνως και κατά συνέπεια θα οδηγηθεί σε ορισμένες επιλογές ή θα υπάρξει επαναδιαπραγμάτευση.

Εάν η  AstraZeneca επιλέξει να ικανοποιήσει τις απαιτήσεις της Κομισιόν, ενδεχομένως να κατηγορηθεί για αθέτηση του συμβολαίου με το Ηνωμένο Βασίλειο και αντίστροφα. Ενώ αν κάνει περικοπές και προς τις δύο πλευρές, τότε μπορεί να κατηγορηθεί για αθέτηση και των δύο συμβολαίων, σύμφωνα με τον βρετανό νομικό, ο οποίος πιστεύει ότι το θέμα θα διευθετηθεί μέσω συνομιλιών.

Με πληροφορίες από BBC, Guardian και ΑΠΕ-ΜΠΕ