Η συνεργασία των Σοσιαλιστών του PSOE και των Unidas Podemos, των Πέδρο Σάντσεθ και Πάμπλο Ιγκλέσιας αντίστοιχα, γράφει μεν μία νέα σελίδα στην ιστορία της Ισπανίας, ως η πρώτη μεταπολιτευτική κυβέρνηση με αριστερό πρόσημο, αλλά παράλληλα φαίνεται να διαιωνίζει προαιώνιους ανταγωνισμούς που τους κάνει να συμπεριφέρονται σάμπως να τους χωρίζουν περισσότερες διαφορές από όσες τους ταξικούς εχθρούς τους της Δεξιάς.
Και πραγματικά, τον τελευταίο καιρό, οι συνεκτικοί δεσμοί που κρατούν τα δύο κόμματα της (Κεντρο)Αριστεράς στην κυβέρνηση έχουν αρχίσει να χαλαρώνουν και πολλοί αρχίζουν να μιλούν “για δύο κυβερνήσεις σε μία”, που μάλιστα αλληλο-ανταγωνίζονται για το ποιά θα επιβάλλει τη γνώμη της. Μάλιστα, στην πρόσφατη ψήφιση του νόμου για το ευρωπαϊκό Υπεραταμείο, οι δύο κοινοβουλευτικές ομάδες δεν χειροκροτούσαν η μία την άλλη, ενώ έχουν φθάσει στο σημείο να αλληλοκατηγορούνται. Όπως συνέβη εμφατικά με την Υπουργό Άμυνας, Μαργαρίτα Ρόβλες ή τον Υπουργό Δικαιοσύνης Χουάν Κάρλος Κάμπο, που ανοικτά δέχθηκαν τους μύδρους των “morados” του Ιγκλέσιας, η πρώτη για την πώληση όπλων στη Σαουδική Αραβία (που χρησιμοποιούνται για τη γενοκτονία στην Υεμένη), ο δεύτερος για τη μεταρρύθμιση του Ποινικού Κώδικα, ιδίως για ό,τι αφορά τις αποκλίσεις του για την αποποινικοποίηση και την προστασία της ελευθερίας της έκφρασης.
Μάλιστα, η αντιπαράθεση για το τελευταίο τούτο σημείο επεκτάθηκε στην πρόσφατη σύλληψη του ράπερ Πάμπλο Χασέλ για βλασφημία κατά της βασιλείας και υπέρ της τρομοκρατίας. Η σοσιαλιστική πτέρυγα της κυβέρνησης στήριξε την προσβολή τη βασιλεία και καταδίκασε τις επιθέσεις, ενώ οι Podemos, με προεξάρχοντα τον κοινοβουλευτικό τους εκπρόσωπο Πάμπλο Ετσενίκε, επικρότησε τις διαδηλώσεις υπέρ του διωκόμενου καλλιτέχνη, προκαλώντας την αντίδραση των βαρόνων του PSOE και ιδίως της αντιπροέδρου Κάρμεν Κάλβο, που τον χαρακτήρισε πιο σκληροπυρηνικό και από τους διαδηλωτές. Τη σκυτάλη πήρε ο πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ που με το γάντι επέπληξε τους εταίρους του, τονίζοντας “πως σε μία πλήρη δημοκρατία όπως η Ισπανία, η βία δεν χωρά”, με την παράταξη του Ιγκλέσιας να διαμηνύει ότι το γεγονός πως στηρίζει τις διαμαρτυρίες δεν σημαίνει αναγκαστικά πως συναινεί με “μία βίαιη μειονότητα” και τις πράξεις της.
Η αντιπαράθεση σε ένα τέτοιο θέμα, που θίγει την ασφάλεια και τη νομιμότητα και που συνήθως αποτελεί ένα προνομιακό πεδίο πολιτικής εκμετάλλευσης για τη Δεξιά, ξυπνά σε πολλούς τον φόβο για μία διάρρηξη της κυβέρνησης μειοψηφίας PSOE-Podemos και μία διολίσθηση των Σοσιαλιστών προς τα δεξιότερα. Ιδίως όταν για κρίσιμες ψηφοφορίες η κυβέρνηση χρειάσθηκε τη συνδρομή κάποιου κόμματος της Δεξιάς (όπως η συμφωνία με το συντηρητικό Λαϊκό Κόμα για τον διορισμό του διευθυντή της κρατικής ραδιοτηλεόρασης και τις διαπραγματεύσεις για τον διορισμό των μελών του Δικαστικό Συμβούλιο του Κράτους, ή την ψήφιση του Υπερταμείου, που όπως είχαμε γράψει επιτεύχθηκε χάρις στην αποχή των ακροδεξιών του VOX.
H ψυχρότητα και η μουρμούρα ανάμεσα στα δύο κόμματα μπορεί να διαπιστωθεί τόσο σε πρακτικό, όσο και συμβολικό επίπεδο. Ο Ηγέτης των Podemos Πάμπλο Ιγκλέσιας επιδεικτικά δεν χειροκρότησε την ομιλία του βασιλιά Φελίπε Στ’ στην επέτειο για το πραξικόπημα-οπερέτα του Τεχέρο, στις 23 Φεβρουαρίου. Το κόμμα του Ιγκλέσιας πρωτοστατεί στις πιέσεις μεγάλου μέρους της κοινωνίας και των εθνοτικών μειονοτήτων για την κατάργηση του ετήσιου επιδόματος στον φυγά και εν καταισχύνη διατελώντα επίτιμο άνακτα Χουάν Κάρλος. Ο ίδιος ο θεσμός της Βασιλείας συνεχίζει να κλυδωνίζεται από σκάνδαλα, όπως αυτό του πρόσφατου εμβολιασμού για Covid-19 των δύο πριγκιπισσών στο Αμπού Ντάμπι, κατά τη διάρκεια της επίσκεψής τους στον παππού τους, ιδίως μετά την αφελή δικαιολογία που πρόβαλαν ότι “μιάς και τους προσφέρθηκε δωρεάν το δέχθηκαν”.
Ένα από τα πρώτα αυτογκόλ στην άτυπη αντιπαράθεση ανάμεσα στο PSOE και τους Podemos ήταν σε ένα νομοσχέδιο, στο οποίο εκ πρώτης όψεως ουδείς περίμενε να μην συμπέσουν οι απόψεις. Η κατάθεση από την σοσιαλίστρια αντιπρόεδρο της κυβέρνησης Κάρμεν Κάλβο του Νόμου για την Ισότητα των Φύλων, που κατά τους Podemos δεν εμπεριείχε τα συμφωνημένα, ιδίως σε ό,τι αφορά τα δικαιώματα των διεμφυλικών, που αποτελεί σημαία για την υπουργό τους για την Ισότητα (και σύντροφο του Ιγκλέσιας) Ιρένε Μοντέρο. Πλέον υπάρχει μία προσωπική βεντέτα μεταξύ των δύο γυναικών. Μέσα από τους εκπροσώπους του στο Κοινοβούλιο η παράταξη του Σάντσεθ, αλλά και με διαρροές στα μέσα ενημέρωσης, έψεξε για υπεροψία τον κύριο εταίρο της συγκυβέρνησης, ενώ στην ίδια αντιπαράθεση παρενέβη και η υπουργός Εργασίας Γιολάντα Ντίαθ των Podemos, που επέκρινε την κατάθεση μόνο της πτυχής που αφορά την Ισότητα στη Μεταχείριση, αφήνοντας έξω τον “Νόμο Τρανς”.
Η Ντίαθ βέβαια έχει ανοίξει και ένα νέο μέτωπο, με μία άλλη γυναίκα στην κυβέρνηση, την υπουργό Οικονομικών Νάδια Καλβίνιο, ασκώντας μαζί με όλο το κόμμα δριμεία κριτική για το πως διαχειρίζεται τις συνέπειες της πανδημίας, ιδίως για τη στήριξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, αξιώνοντας περισσότερα μέτρα, καθώς τα στοιχεία για την εικόνα καταστροφής του τομέα της εργασίας είναι αμείλικτα. Η Ντίαθ δεν χάνει ευκαιρία να ρίχνει τροχιοδεικτικές βολές προς την πλευρά της Καλβίνιο και εμμέσως να την ψέγει για την απροθυμία της να λάβει πιο γενναία μέτρα υπέρ των κλαδικών συμβάσεων και του εγγυημένου κατώτατου μισθού (δύο από τις προεκλογικές δεσμεύσεις των Podemos, που ακυρώθηκαν εν μέρει από την πανδημία), τονίζοντας πως η πολιτική των επιδομάτων αναστολής εργασίας (ERTE) δεν αρκεί για τη διάσωσή τους. Βέβαια η αντιπαράθεση των δύο υπουργών είναι προγραμματική (καθώς η Καλβίνιο θεωρείται ο “τοποτηρητής” και το “αντηχείο” των Βρυξελλών στην κυβέρνηση) και έχει παρελθόν, μιας και ανοικτό παραμένει ακόμη το θέμα των συντάξεων και της μεταρρύθμισης τους.
Ένας από τους πιο έντονους διαξιφισμούς ανάμεσα στα δύο κόμματα αφορά τη νομοθεσία για την κατοικία και τα ενοίκια, μία άλλη δέσμευση της κυβέρνησης, σε έναν τομέα που πλήττεται από τις υψηλές τιμές της αγοράς ακινήτων και τη σαφή μείωση του μισθού λόγω της πανδημίας για πολλούς ενοικιαστές. Οι Unidas Podemos θεωρούν πως η διατίμηση στο ύψος των ενοικίων είναι εκ των ών ουκ άνευ στην πολιτική της “κοινωνικής ασπίδας”, που κατ’ αυτούς θα πρέπει να ορθωθεί ενόψει της κρίσης. Όμως το δεξί χέρι του πρωθυπουργού, ο Υπουργός Μεταφορών Χοσέ Λουΐς Άβαλος κατέστησε σαφές ποιά άβυσσος χωρίζει τα δύο μέρη, συσχετίζοντας τα μέτρα με “μια θετική προσέγγιση για την παροχή κινήτρων παρά για την επιβολή κυρώσεων”, που θα σήμαινε η επιβολή μίας μέγιστης τιμής ενοικίου στους ιδιοκτήτες. Παρ’ όλο που η παράταξη του Ιγκλέσιας επιμένει ότι έχει προσυμφωνηθεί από τον καιρό των διαπραγματεύσεων για τον σχηματισμό κυβέρνησης η προστασία της λαϊκής κατοικίας.
Πλέον, με τόσα μέτωπα ανοικτά και την Μεγάλη Εβδομάδα των Καθολικών να πλησιάζει, πολλοί διαβλέπουν ακόμη μία Μεγάλη Εβδομάδα για τα δύο συγκυβερνώντα κόμματα. Και τούτο γιατί ακόμη δεν έχει επιτευχθεί μία ομοφωνία μέσα στην κυβέρνηση και στις κρατικές υπηρεσίες για το πώς θα αντιμετωπισθεί εν μέσω πανδημίας το σημαντικό τούτο γεγονός για την Ισπανία, καθώς θα είναι ο δεύτερος συνεχόμενος χρόνος χωρίς εορτασμούς. Ενώ να μη λησμονούμε πως “καραδοκεί” και η Ημέρα της Γυναίκας στις 8 Μαρτίου, όπου ήδη έχουν αρχίσει οι τριβές εάν θα πρέπει να οργανωθούν ή αν θα γίνουν ανεκτές πορείες, καθώς πέρυσι η Δεξιά είχε αποδώσει την έξαρση του κύματος διάδοσης του κορωνοϊού στις μαζικές αυτές συγκεντρώσεις.
Όσον αφορά τις σχέσεις με το PSOE εντός της κυβέρνησης, ο Ιγκλέσιας διατείνεται πως υπάρχει μία “διαπραγμάτευση με πολλή πίεση από τα μέσα ενημέρωσης. Μπορείτε να φανταστείτε ότι εάν διαπραγματευόμαστε έναν νόμο περί στέγασης που περιορίζει τις τιμές ενοικίασης, όλες οι πιέσεις των ιδιοκτητών εκφράζονται μέσω των μέσων ενημέρωσης. Διαπραγματευόμαστε έναν νόμο κατά της σεξουαλικής βίας, έναν νόμο για την προστασία των παιδιών, έναν νόμο για την προστασία των δικαιωμάτων των τρανς ανθρώπων που μπορούν να μετατρέψουν τη χώρα μας για άλλη μια φορά σε σημείο αναφοράς στα αστικά δικαιώματα. Η Ιρένε Μοντέρο κάνει μια πολύ σημαντική δουλειά ώστε οι διεμφυλικοί στην Ισπανία να έχουν την αναγνώριση και τα δικαιώματα που τους αξίζουν. Η Υπουργός Εργασίας Γιολάνδα Ντίαθ εργάζεται για να υλοποιήσει τη συμφωνία της κυβέρνησης και να κάνει μια εργατική μεταρρύθμιση που να καταργεί τις προηγούμενες απορρυθμίσεις και αυτό θέτει τέρμα στην ανασφάλεια της εργασίας. Και εργαζόμαστε επίσης για ένα μια μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού συστήματος που θα διασφαλίζει το μέλλον του και θα καθιστά τις συντάξεις αξιοπρεπείς και επαρκείς”. Από την πλευρά του ο Άβαλος τονίζει “πως είμαστε κόμματα διαφορετικά, και κάθε φορά έρχονται στην επιφάνεια τα διακριτά μας στοιχεία. Όμως θα πρέπει να εστιάζουμε στα συγκεκριμένα θέματα”.
Μόνο που όσο τα δύο κόμματα εστιάζονται στα συγκεκριμένα θέματα, το μόνο που μένει και συγκεκριμενοποιείται είναι οι διαφορετικές τους απόψεις και στο μόνο που συγκλίνουν είναι πως διαφωνούν. Η μόνη συγκολλητική ουσία που τα κρατά είναι η εκλογική κατάρρευση της συντηρητικής και φιλελεύθερης Δεξιάς στην Καταλωνία, όπου το ΡΡ και οι Ciudadanos σχεδόν εξαϋλώθηκαν, με αποτέλεσμα η αντιπολίτευση να έχει συμπτυχθεί, αφήνοντας μόνον το Vox να αλυκτά την εθνικοφροσύνη του. Και ελλείψει επαρκούς αντιπολίτευσης, είναι λογικό να έχει αρχίσει να φαίνεται η εσωτερική αντιπολίτευση των δύο μερών της κυβέρνησης.
