Ραγδαίες είναι η εξελίξης στο μέτωπο της τουρκικής οικονομίας. Το Χρηματιστήριο της Κωνσταντινούπολη διέκοψε σήμερα το πρωί δύο φορές τις συναλλαγές ύστερα από την ισχυρή πτώση του βασικού δείκτη του, στη σκιά της καταβαράθρωσης της τουρκικής λίρας που ακολούθησε αμέσως μετά την αποπομπή του διοικητή της κεντρικής τράπεζας της Τουρκίας.
Οι συναλλαγές ανεστάλησαν για πρώτη φορά για 35 λεπτά για να επαναληφθούν στις 09.30 ώρα Ελλάδας, αφού ο γενικός δείκτης είχε σημειώσει πτώση 6,65%, καθώς ενεργοποιήθηκε μηχανισμός που προβλέπει τέτοιου είδους διακοπή σε περιπτώσεις ισχυρών διακυμάνσεων των τιμών των μετοχών. Οι συναλλαγές αποκαταστάθηκαν μόνο για 8 λεπτά, πριν διακοπούν για δεύτερη φορά στις 09.38 ώρα Ελλάδας, ύστερα από νέα πτώση του γενικού δείκτη κατά 7%.
Η πτώση του γενικού δείκτη σημειώθηκε αφού καταβαραθρώθηκε η τουρκική λίρα (σημείωσε βουτιά 14,8%) ύστερα από την αποπομπή του κεντρικού τραπεζίτη της χώρας, Νατζί Αγκμπάλ, από τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και μόλις τέσσερις μήνες μετά την ανάληψη των καθηκόντων του.
Ο Αγκμπάλ καθαιρέθηκε δυνάμει προεδρικού διατάγματος, το οποίο δημοσιοποιήθηκε αργά το βράδυ της Παρασκευής χωρίς να δίνεται κάποια επίσημη εξήγηση. Ωστόσο, η αποπομπή του έγινε δύο ημέρες μετά τη μεγάλη αύξηση του βασικού επιτοκίου της κεντρικής τράπεζα της Τουρκίας, αύξηση στην οποία ο Ερντογάν εξέφραζε ανέκαθεν την αντίθεσή του.
“Συνιστούμε να αποχωρήσετε από οποιεσδήποτε μακροπρόθεσμες θέσεις στα τουρκικά περιουσιακά στοιχεία, λαμβάνοντας υπόψη τη βαθιά αλλαγή στη χάραξη πολιτικής και την πιθανή οικονομική αναταραχή που θα ακολουθήσει. Το short trade που είχαμε στην ισοτιμία ευρώ – τουρκικής λίρας χτύπησε stop loss και κλείσαμε εντελώς τις θέσεις μας”, ανέφερε η Société Générale προειδοποιώντας το πρωί τους επενδυτές.
Την ίδια ώρα, ο Τούρκος υπουργός Οικονομικών, Λουτφί Ελβάν, σε μία προσπάθεια να καθησυχάσει τους επενδυτές αλλά και την εγχώρια αγορά με επίσημη δήλωσή του επιχειρεί να διαβεβαιώσει πως δεν τίθεται ζήτημα capital controls μετά την πτώση της λίρας.
“Η Τουρκία θα συνεχίσει να παραμένει προσηλωμένη στην ελεύθερη αγορά και σε ένα φιλελεύθερο καθεστώς συναλλάγματος. […] Η κυβέρνηση θα συνεχίσει να δίνει προτεραιότητα στη σταθερότητα των τιμών και οι δημοσιονομικές πολιτικές θα στηρίξουν τη νομισματική αρχή στις προσπάθειές της να συγκρατήσει τον πληθωρισμό”, είπε.
Είναι η τρίτη φορά από τα μέσα του 2019 που ο Ερντογάν παύει αιφνιδιαστικά τον επικεφαλής της κεντρικής τράπεζας. Ο Ερντογάν αντικατέστησε τον Νατζί Αγκμπάλ τις πρώτες ώρες του Σαββάτου με τον Σαχάπ Καβτσίογλου, έναν πρώην τραπεζίτη και βουλευτή του κυβερνώντος κόμματος.
Ο Καβτσίογλου επιχείρησε σε τηλεδιάσκεψη που είχε χθες το απόγευμα με τους διευθύνοντες συμβούλους τουρκικών τραπεζών να μειώσει τις ανησυχίες για μαζικές πωλήσεις των τουρκικών στοιχείων ενεργητικού και μία πορεία μείωσης των επιτοκίων, λέγοντάς τους ότι δεν σχεδιάζει καμία άμεση αλλαγή πολιτικής, σύμφωνα με πηγή που μίλησε στο Reuters.
Ωστόσο, οι επενδυτές περίμεναν ότι με το άνοιγμα της αγοράς τη Δευτέρα η λίρα θα έκανε βουτιά, κάτι που πράγματι συνέβη. Το τουρκικό νόμισμα υποχώρησε έως το επίπεδο των 8,4850 λιρών ανά δολάριο από τις 7,2185 λίρες την Παρασκευή, κοντά στο ιστορικά χαμηλό επίπεδο των 8,58 λιρών που σημειώθηκε στις αρχές του Νοεμβρίου. Στις 11.50 (ώρα Ελλάδας), η ισοτιμία του τουρκικού νομίσματος διαμορφωνόταν στις 7,94 λίρες ανά δολάριο.
Η Goldman Sachs και άλλες τράπεζες ανέμεναν τη μεγάλη βουτιά της λίρας, δεδομένης της θέσης του νέου διοικητή υπέρ μίας χαλαρής νομισματικής πολιτικής.
Αναλυτές ανέφεραν ότι η αλλαγή φρουράς στην κεντρική τράπεζα μπορεί να αντιστρέψει σύντομα τις αυξήσεις επιτοκίων του απολυθέντος διοικητή, Νατσί Αγκμπάλ, ωθώντας σε μία κρίση του ισοζυγίου πληρωμών καθώς τα συναλλαγματικά διαθέσιμά της χώρας είναι αποδεκατισμένα.
Ο Ερντογάν απέλυσε τον Αγκμπάλ δύο ημέρες μετά την αύξηση του βασικού επιτοκίου κατά δύο ποσοστιαίες μονάδες με στόχο την αντιμετώπιση του πληθωρισμού που πλησίασε το 16% και της υποχώρησης της λίρας. Σε λιγότερο από πέντε μήνες, ο Αγκμπάλ αύξηση τα επιτόκια κατά 875 μονάδες βάσης (8,75 ποσοστιαίες μονάδες) στο 19%.
Το τουρκικό νόμισμα έχασε τα περισσότερα από τα παραπάνω κέρδη σε λιγότερο από δέκα λεπτά στην έναρξη της σημερινής συνεδρίασης τους χρηματιστηρίου.
