Οι δομές φιλοξενίας δεν αντιμετωπίζουν «θέμα νοσηρότητας ή εξάπλωσης του κορονοϊού», γι’ αυτό υπάλληλοι και διαμένοντες θα εμβολιαστούν «με τη σειρά τους, βάσει ηλικίας, όπως και ο γενικός πληθυσμός», επισημαίνει ο υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, Νότης Μηταράκης, σε συνέντευξή του στο Αθηναϊκό- Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων, ενώ αποκαλύπτει ότι από αρχές Μαΐου κλιμάκια του ΕΟΔΥ θα εμβολιάζουν τους διαμένοντες μέσα στις δομές.
Μέχρι τώρα, εξηγεί ο κ. Μηταράκης, οι εμβολιασμοί γίνονται στα εμβολιαστικά κέντρα «καθώς ο αριθμός των ατόμων που με βάση το πρόγραμμα είχαν το δικαίωμα να εμβολιαστούν, είναι ακόμα μικρός», ενώ «η πλειονότητα των διαμενόντων στις δομές είναι άτομα νεαρής ή μέσης ηλικίας».
Επιχειρώντας αποτίμηση των αποτελεσμάτων της πρόσφατης Συνόδου Κορυφής, ο υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου χαρακτηρίζει σημαντικό το γεγονός ότι «αντιμετωπίζουμε το μεταναστευτικό όχι ως ένα διμερές ζήτημα ανάμεσα σε εμάς και την Τουρκία, αλλά ως ένα κοινό ευρωπαϊκό ζήτημα» και επαναλαμβάνει την ανάγκη για «απαρέγκλιτη εφαρμογή της Κοινής Δήλωσης Ε.Ε. – Τουρκίας».
Σχολιάζοντας πρόσφατα δημοσιευμένη πρόταση του European Stability Initiative, άτυπου συμβούλου της γερμανικής κυβέρνησης, για αναθεώρηση της Κοινής Δήλωσης, ο κ. Μηταράκης επισημαίνει στη συνέντευξή του ότι «η Συμφωνία θα πρέπει να συμπεριλάβει, και αυτό αφορά και την Βουλγαρία, το να μπορούν να γίνονται επιστροφές και από τα χερσαία σύνορα, με την προϋπόθεση ότι δεν θα τεθεί – και σε αυτό είμαστε κάθετοι – θέμα παραμονής στον Έβρο αιτούντων άσυλο».
Τέλος, λίγο πριν από την επίσκεψη της Επιτρόπου Εσωτερικών Υποθέσεων, Ίλβα Γιόχανσον σε Σάμο, Λέσβο και Αθήνα ο υπουργός Μετανάστευσης επαναλαμβάνει ότι για τις νέες κλειστές δομές σε Λέσβο και Χίο αναμένεται η ολοκλήρωση της διαδικασίας έγκρισης της χρηματοδότησης από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, προκειμένου να έχουν ολοκληρωθεί ως το τέλος του έτους, ενώ σχετικά με το υπό διαπραγμάτευση ευρωπαϊκό Σύμφωνο Μετανάστευσης και Ασύλου ζητάει, από κοινού με τις άλλες χώρες της ομάδας MED 5, την έγκριση «μιας τολμηρής μεταρρύθμισης», που θα προβλέπει «ταχύτερες διαδικασίες και ασφαλείς δομές φιλοξενίας προς όφελος όλων».
Ακολουθεί η πλήρης συνέντευξη του υπουργού Μετανάστευσης και Ασύλου, Νότη Μηταράκη, στο Αθηναϊκό- Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων, στη Μαρία Κουζινοπούλου:
Ερ.: Πώς κρίνετε τα αποτελέσματα της Συνόδου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, όπου συζητήθηκαν οι σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας; Τι περιμένετε στο μέλλον για τις ευρωτουρκικές σχέσεις όσον αφορά στο προσφυγικό- μεταναστευτικό ζήτημα;
Απ.: Καταρχάς, θεωρώ σημαντικό το γεγονός ότι αντιμετωπίζουμε το μεταναστευτικό όχι ως ένα διμερές ζήτημα ανάμεσα σε εμάς και την Τουρκία, αλλά ως ένα κοινό ευρωπαϊκό ζήτημα. Αναγνωρίζουμε, ως εξαιρετικής σημασίας την αποτελεσματική και αποδοτική συνεργασία Ε.Ε. – Τουρκίας στον τομέα της διαχείρισης των μεταναστευτικών ροών στη διαδρομή της Ανατολικής Μεσογείου. Η Τουρκία, όπως έχω πει πολλές φορές και επανέλαβα και το περασμένο Σαββατοκύριακο στις συνομιλίες με τους συναδέλφους υπουργούς της ομάδας των MED 5, είναι μία ασφαλής χώρα, όχι μόνο για αυτούς που έρχονται από τη Συρία, αλλά και για πολλούς άλλους πρόσφυγες. Γι’ αυτό, η απαρέγκλιτη εφαρμογή της Κοινής Δήλωσης Ε.Ε. – Τουρκίας είναι σήμερα το μόνο λειτουργικό εργαλείο, πρέπει να συνεχιστεί και να αντιμετωπίσουμε έτσι αποφασιστικά, συνθήκες που βιώσαμε πριν από έναν χρόνο στον Έβρο και τα θαλάσσια σύνορά μας. Ενόψει των νέων συζητήσεων που ήδη διεξάγονται ανάμεσα στην ΕΕ και την Τουρκία, προσβλέπουμε σε μία συνεργασία που θα πρέπει να συνδέεται με τη σωστή εφαρμογή των υποχρεώσεων και της Τουρκίας αλλά και της ΕΕ, όπως αυτές απορρέουν από την Κοινή Δήλωση.
Ερ.: Πρόσφατα δημοσιευμένη πρόταση του European Stability Initiative, που θεωρείται άτυπος σύμβουλος της γερμανικής κυβέρνησης, για την αναθεώρηση της Κοινής Δήλωσης ΕΕ-Τουρκίας κάνει λόγο για επιστροφή όλων των μεταναστών που δεν χρήζουν προστασίας από την Ελλάδα προς την Τουρκία. Βλέπετε επέκταση της Κοινής Δήλωσης ΕΕ-Τουρκίας και στις διελεύσεις από τον Έβρο;
Απ.: Είναι κρίσιμο η Τουρκία να υλοποιήσει και πάλι τις επιστροφές όσων δεν δικαιούνται προστασίας. Να τονίσω ότι ο γεωγραφικός περιορισμός που επέβαλε η εφαρμογή της Κοινής Δήλωσης ΕΕ – Τουρκίας από το 2016 δημιούργησε τεράστια πίεση στα νησιά του Αιγαίου, καθώς συνδύασε τη δυνατότητα επιστροφής προς την Τουρκία όσων δεν δικαιούνται διεθνή προστασία με την παραμονή τους στα νησιά, μέχρι να ολοκληρωθεί η διαδικασία ασύλου. Για εμάς είναι ένα σημείο που πρέπει να αλλάξει. Η συμφωνία θα πρέπει να συμπεριλάβει, και αυτό αφορά και τη Βουλγαρία, το να μπορούν να γίνονται επιστροφές και από τα χερσαία σύνορα, με την προϋπόθεση ότι δεν θα τεθεί – και σε αυτό είμαστε κάθετοι – θέμα παραμονής στον Έβρο αιτούντων άσυλο.
Ερ.: Στην κοινή ανακοίνωση των MED 5 αναφέρεται ότι «έξι μήνες μετά την επίσημη έναρξη της διαπραγμάτευσης για το νέο Σύμφωνο, οι κύριες ανησυχίες μας παραμένουν». Πόσο αισιόδοξος είστε ότι οι θέσεις που οι πέντε χώρες διατυπώσατε, θα ληφθούν σοβαρά υπόψη κατά τη διαπραγμάτευση;
Απ.: Το προτεινόμενο νέο ευρωπαϊκό Σύμφωνο Μετανάστευσης και Ασύλου, όπως παρουσιάστηκε στην πρωταρχική του μορφή, ήταν μία πρώτη βάση συζήτησης. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προσπαθεί να συμβιβάσει διαφορετικές απόψεις που κατατίθενται στο πλαίσιο της διαπραγμάτευσης.
Η Ελλάδα, στην πρώτη γραμμή της διαπραγμάτευσης, με ισχυρές συμμαχίες, στοχεύει στην εξασφάλιση της καλύτερης δυνατής συμφωνίας για εμάς. Θεωρώ ότι οι κοινές θέσεις και προτάσεις των MED 5 είναι εφικτές, έχουν ισχύ και πρέπει να ληφθούν σοβαρά υπόψιν. Οι χώρες πρώτης υποδοχής προστατεύουν τα ευρωπαϊκά σύνορα, σηκώνουν δυσανάλογο βάρος ειδικά στις ακριτικές περιοχές, εξετάζουν τις αιτήσεις ασύλου, φιλοξενούν τους αιτούντες άσυλο, παράσχουν προστασία στους ευάλωτους, επιστρέφουν όσους δεν δικαιούνται διεθνούς προστασίας και ενσωματώνουν τους αναγνωρισμένους πρόσφυγες. Έχουμε εξαντλήσει τις δικές μας ευθύνες και βάσει των αρχών της Ευρωπαϊκής Ένωσης ζητάμε την έμπρακτη και ουσιαστική αλληλεγγύη των εταίρων στη δίκαιη κατανομή των βαρών της μεταναστευτικής κρίσης. Ειδικότερα, ζητούμε έμπρακτη αλληλεγγύη στην κατανομή των μεταναστευτικών βαρών και κοινό ευρωπαϊκό μηχανισμό απελάσεων όσων δεν δικαιούνται διεθνούς προστασίας. Ζητούμε ενίσχυση της συνεργασίας της Ε.Ε. με τις χώρες προέλευσης και διέλευσης για τη μείωση των ροών και ειδικά, την ορθή και απαρέγκλιτη εφαρμογή της Κοινής Δήλωσης Ε.Ε.-Τουρκίας.
Ερ.: Εκτιμάτε ότι θα καταφέρουν οι χώρες – μέλη της ΕΕ να καταλήξουν σε συμφωνία σχετικά με το προτεινόμενο ευρωπαϊκό Σύμφωνο για το ‘Ασυλο και τη Μετανάστευση;
Απ.: Για τις χώρες της ομάδας MED 5, η έγκριση μίας τολμηρής μεταρρύθμισης του ευρωπαϊκού Συμφώνου Μετανάστευσης και Ασύλου είναι κοινός στόχος. Μετά τη Διάσκεψη της Αθήνας, με τη συμμετοχή του κ. Μητσοτάκη αλλά και του κ. Σχοινά, η φωνή μας είναι ενιαία και πιο δυνατή. Η ανάγκη να συμφωνήσει, μέσα από συμβιβασμούς όπως γίνεται πάντα, η ΕΕ σε ένα νέο Σύμφωνο, είναι μονόδρομος και εκτιμώ ότι μέσα στο επόμενο διάστημα θα γίνει πράξη. Το «Δουβλίνο 2» δεν ανταποκρίνεται πλέον στις νέες συνθήκες και ανάγκες. Αυτό είναι κάτι που παραδέχονται όλα τα κράτη – μέλη της ΕΕ, γι΄ αυτό και τέθηκε ως προτεραιότητα να πάμε σε ένα νέο ευρωπαϊκό Σύμφωνο Μετανάστευσης και Ασύλου, όπου θα υπάρχει ισορροπία ανάμεσα στις ευθύνες των χωρών πρώτης υποδοχής και την ουσιαστική και έμπρακτη αλληλεγγύη των Ευρωπαίων εταίρων μας.
Επιτρέψτε μου, ωστόσο, να κάνω μία ειδική αναφορά στα πέντε νησιά του Αιγαίου. Βίωσαν δύσκολες καταστάσεις τα προηγούμενα χρόνια. Πρέπει να εξασφαλίσουμε ότι το νέο Σύμφωνο δεν θα επιτρέψει ποτέ φαινόμενα δομών όπως η Μόρια, με έντονο υπερπληθυσμό, αλλά αντίθετα θα προβλέπει ταχύτερες διαδικασίες και ασφαλείς δομές φιλοξενίας, προς όφελος όλων. Η Ευρωπαϊκή Ένωση οφείλει ευγνωμοσύνη στους ακρίτες, στους νησιώτες, τα δικαιώματα των οποίων καταφανώς επηρεάστηκαν από την κρίση, αλλά, ακόμη τουλάχιστον, δεν αναγνωρίζονται επαρκώς από όλους.
Ερ.: Πρόσφατα δηλώσατε ότι «ο Σεπτέμβριος δεν φαίνεται αυτή τη στιγμή να είναι ο χρόνος υλοποίησης» για τα ΚΥΤ σε Λέσβο και Χίο. Η Επίτροπος Ίλβα Γιόχανσον που έρχεται σήμερα στην Ελλάδα σημειώνει ότι «η άνοιξη είναι η εποχή για να προετοιμαστούμε για το χειμώνα». Τι χρονοδιαγράμματα έχετε θέσει σε συνεργασία με την Κομισιόν για την ολοκλήρωση των δύο αυτών ΚΥΤ και κατά πόσο είναι εφικτό να προλάβετε τον επόμενο χειμώνα;
Απ.: Με βάση τον προγραμματισμό μας, οι νέες Κλειστές Ελεγχόμενες Δομές Νήσων (ΚΕΔΝ) σε Σάμο, Λέρο, Κω πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί το καλοκαίρι 2021 και οι νέες ΚΕΔΝ σε Λέσβο και Χίο, ως το τέλος του έτους. Οφείλω να σημειώσω ότι οι νέες ΚΕΔΝ κατασκευάζονται 100% με ευρωπαϊκά κονδύλια. Στις μεν πρώτες τρεις νέες ΚΕΔΝ τα πράγματα προχωρούν με κανονικούς ρυθμούς, καθώς ολοκληρώθηκε εγκαίρως η χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και προκηρύχθηκαν εγκαίρως και οι διαγωνισμοί, ενώ για τις νέες ΚΕΔΝ σε Λέσβο και Χίο αναμένουμε την ολοκλήρωση της διαδικασίας έγκρισης της χρηματοδότησης από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και υπογραφή της σχετικής σύμβασης, ώστε να μπορούμε να προκηρύξουμε τον διαγωνισμό.
Ερ.: Σχετικά με τους εμβολιασμούς έναντι του κορονοϊού, ποιο είναι το σχέδιο του υπουργείου Μετανάστευσης για τον εμβολιασμό των εργαζόμενων και φιλοξενούμενων στις δομές;
Απ.: Είμαστε σε στενή συνεργασία με το υπουργείο Υγείας, τον ΕΟΔΥ και την Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμού. Τα στοιχεία δείχνουν ότι στις δομές φιλοξενίας δεν αντιμετωπίζουμε θέμα νοσηρότητας ή εξάπλωσης της Covid 19 και έτσι δεν εμπίπτουμε σε κάποια ειδική κατηγορία. Αυτό αφορά τόσο τους υπαλλήλους, όσο και τους διαμένοντες στις δομές, οι οποίοι θα εμβολιαστούν, με τη σειρά τους, βάσει ηλικίας, όπως και ο γενικός πληθυσμός.
Η πλειονότητα των διαμενόντων στις δομές είναι άτομα νεαρής ή μέσης ηλικίας. Όταν, για παράδειγμα, ξεκίνησε ο εμβολιασμός της ηλικιακής ομάδας 80-85 καταγράψαμε έντεκα διαμένοντες στις δομές όλης της χώρας, από τους οποίους μάλιστα οι περισσότεροι δεν ήθελαν να εμβολιαστούν. Μέχρι τώρα, γίνονται εμβολιασμοί στα εμβολιαστικά κέντρα, καθώς ο αριθμός των ατόμων που με βάση το πρόγραμμα είχαν το δικαίωμα να εμβολιαστούν, είναι ακόμα μικρός.
Με βάση την καταγραφή που έχουμε κάνει και το σχέδιο που έχουμε καταρτίσει με το υπουργείο Υγείας, τον ΕΟΔΥ και την Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμού εκτιμούμε ότι από αρχές Μαΐου, όταν και θα αρχίσει να αυξάνεται ο αριθμός των ατόμων που θα πρέπει να εμβολιαστούν, κλιμάκια του ΕΟΔΥ θα εμβολιάζουν τους διαμένοντες στις δομές.
Θέλω, ωστόσο, να πω ένα ευχαριστώ σε όλους όσοι σχεδίασαν και εφάρμοσαν το σχέδιο «Αγνοδίκη». Το σχέδιο που προέβλεπε μεταφορά θετικών κρουσμάτων, που διαπιστώναμε με την άφιξή τους στην Ελλάδα σε χώρους καραντίνας, συνεχή ενημέρωση και μέτρα προστασίας, μέχρι υγειονομικές μονάδες σε όλες τις δομές αλλά και ειδικούς χώρους υγειονομικού αποκλεισμού, ιχνηλάτηση επαφών και προστασία ευάλωτων. Ελέγξαμε την πανδημία και στην πρώτη και στη δεύτερη φάση, με 1.100 κρούσματα στις δομές φιλοξενίας σε όλη τη χώρα και μόλις δύο θανάτους.
