Να σεβαστεί τα ανθρώπινα δικαιώματα και το κράτος δικαίου καλεί ο ΟΗΕ την κυβέρνηση της Ινδονησίας, εν μέσω καταγγελιών για εκδιώξεις αυτοχθόνων και καταστροφές σπιτιών, χωραφιών, ποταμών και θρησκευτικών χώρων, στο όνομα του του τουρισμού και ενός προγράμματος ύψους 3 δισεκατομμυρίων δολαρίων.
«Οι κάτοικοι της περιοχής εκφοβίστηκαν και εκδιώχθηκαν βίαια από τη γη τους, χωρίς αποζημίωση» αναφέρει σχετικά ο Olivier De Schutter, ειδικός εισηγητής του ΟΗΕ για την ακραία φτώχεια και τα ανθρώπινα δικαιώματα. «Οι αγρότες και οι ψαράδες, σύμφωνα με αξιόπιστες πηγές, έχουν υποστεί την καταστροφή των σπιτιών, των χωραφιών, των πηγών νερού, των πολιτιστικών και θρησκευτικών χώρων, καθώς η κυβέρνηση της Ινδονησίας και ο οργανισμός Τουριστικής Ανάπτυξης της Ινδονησίας καλλωπίζουν τη Μανταλίκα για να γίνουν το “Νέο Μπαλί”. Παρά τα ευρήματα αυτά, η ITDC (οργανισμός Τουριστικής Ανάπτυξης της Ινδονησίας) δεν έχει επιδιώξει να πληρώσει αποζημίωση ή να επιλύσει τις εδαφικές διαφορές» σημειώνει.
Η Μανταλίκα, που βρίσκεται στην φτωχή επαρχία της Δυτικής Νούσα Τενγκάρα Μπαράτ του Λομπόκ, πρόκειται να μετατραπεί σε ένα ολοκληρωμένο τουριστικό συγκρότημα, το οποίο περιλαμβάνει πίστα αγώνων μοτοσυκλετών Grand Prix, πάρκα, πολυτελή ξενοδοχεία και θέρετρα, συμπεριλαμβανομένων των Pullman, Paramount Resort και Club Med, και αποτελεί μέρος της στρατηγικής «10 New Balis» που πρότεινε ο Πρόεδρος Τζόκο Ουιντόντο το 2016 για την αύξηση των εσόδων από τον τουρισμό.
Το έργο χρηματοδοτείται εν μέρει από την Ασιατική Τράπεζα Επενδύσεων Υποδομών (AIIB) και έχει προσελκύσει περισσότερα από 1 δισεκατομμύριο δολάρια από ιδιωτικές επιχειρήσεις. Ο γαλλικός όμιλος VINCI Construction Grands Projets είναι ο μεγαλύτερος επενδυτής του, υπεύθυνος για το Mandalika Circuit, τα ξενοδοχεία, ένα νοσοκομείο, ένα υδάτινο πάρκο και άλλες εγκαταστάσεις.
Οι επιχειρήσεις και η Ασιατική Τράπεζα Επενδύσεων και Υποδομών (Asian Infrastructure Investment Bank – AIIB), που χρηματοδότησαν το τρέχον έργο, απέτυχαν «να εντοπίσουν, να αποτρέψουν, να μετριάσουν και να αντιμετωπίσουν τις δυσμενείς επιπτώσεις στα ανθρώπινα δικαιώματα, όπως ορίζονται στις κατευθυντήριες αρχές του ΟΗΕ για τις επιχειρήσεις και τα ανθρώπινα δικαιώματα» σημειώνεται στη σχετική έκθεση του ΟΗΕ.
«Υπό το φως της σκοτεινής ιστορίας των παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των αρπαγών γης στην περιοχή, το AIIB και οι επιχειρήσεις δεν μπορούν να κοιτάξουν το αντίθετο και να συνεχίσουν τις δραστηριότητές τους ως συνήθως. Η αποτυχία τους να αποτρέψουν και να αντιμετωπίσουν τους κινδύνους παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ισοδυναμεί με συμμετοχή σε τέτοιες καταχρήσεις» αναφέρουν οι ειδικοί.
«Δεν βρίσκει αποδεικτικά στοιχεία» η AIIB
«Δεν εντοπίστηκαν στοιχεία που τεκμηριώνουν τους ισχυρισμούς για εξαναγκασμό, άμεση χρήσης βίας και εκφοβισμό για την απόκτηση γης και την επανεγκατάσταση» δήλωσε η AIIB. Προσέθεσε ότι οι δραστηριότητές της τηρούν τα περιβαλλοντικά και κοινωνιικά πρωτόκολλα και πως η ανταπόκρισή της σε καταγγελίες που σχετίζονται με το έργο ήταν άμεση, και ανέφερε ότι έχει ανατεθεί σε έναν ανεξάρτητο σύμβουλο να συνεργαστεί με την κυβέρνηση της Ινδονησίας, τις επιχειρήσεις και τους κατοίκους της περιοχής.
Η AIIB και η ο οργανισμός Τουριστικής Ανάπτυξης της Ινδονησίας (Indonesia Tourism Development Corporation – ITDC) συμφώνησαν σε ένα σχέδιο δράσης «για τη βελτίωση της εμπλοκής των ενδιαφερομένων με άτομα που επηρεάζονται από έργα, αρχηγούς χωριών και τοπικούς κυβερνητικούς αξιωματούχους, και ευρύτερα με την κοινωνία των πολιτών και τον ευρύτερο πληθυσμό του Λομπόκ» συμπλήρωσε η AIIB.
Αυξανόμενη είναι η συνειδητοποίηση και η αντίδραση εναντίον των δυσμενών συνεπειών του τουρισμού, σε παγκόσμιο επίπεδο. Μετά την πανδημία, που κατέστρεψε οικονομίες νησιών που εξαρτώνται από τον τουρισμό, όπως το Μπαλί της Ινδονησίας και το Πουκέτ της Ταϊλάνδης, οι αρχές δίνουν προτεραιότητα στους εργαζομένους της βιομηχανίας τουρισμού για εμβόλια προκειμένου να προσελκύσουν ξένους τουρίστες, μια κίνηση που επικρίνεται ευρέως από ομάδες υπεράσπισης ανθρωπίνων δικαιωμάτων, σύμφωνα με το Thomson Reuters Foundation News.
Το Μανταλίκα θεωρήθηκε εξαρχής κρίσιμο για τη δημιουργία θέσεων εργασίας και τη βελτίωση της διαβίωσης στην φτωχή επαρχία, ωστόσο, οι ακτιβιστές αναφέρουν πως το έργο αυτό, όπως και πολλές άλλες τουριστικές πρωτοβουλίες, πλήττει ιδιαιτέρως τους ντόπιους.
Υπό αμφισβήτηση οι δεσμεύσεις της Ινδονησίας για την αειφόρο ανάπτυξης και τα ανθρώπινα δικαιώματα
«Οι αυτόχθονες άνθρωποι δεν έχουν νομική προστασία έναντι της γης τους και δεν ζητείται η γνώμη τους ούτε συμμετέχουν στη λήψη αποφάσεων σχετικά με έργα που, μάλιστα, δεν τους ωφελούν», δήλωσε η Rukka Sombolinggi, γενική γραμματέας της συμμαχίας αυτόχθονων λαών του Αρχιπελάγους (Peoples Alliance of the Archipelago – AMAN). «Η κυβέρνηση επιθυμεί να προσελκύσει επενδυτές στη βιομηχανία, τα ορυχεία και τον τουρισμό για να αναζωογονήσει την οικονομία, αλλά πρόκειται για λύσεις που πλήττουν τους αυτόχθονες πληθυσμούς και έχουν, επίσης, σοβαρές περιβαλλοντικές επιπτώσεις», δήλωσε στο Thomson Reuters Foundation.
«Το έργο στη Μανταλίκα θέτει υπό αμφισβήτηση τις αξιέπαινες δεσμεύσεις της Ινδονησίας για τους στόχους αειφόρου ανάπτυξης και τις υποκείμενες υποχρεώσεις της για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Η τουριστική ανάπτυξη μεγάλης κλίμακας που καταπατά τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι ουσιαστικά ασυμβίβαστη με την έννοια της αειφόρου ανάπτυξης», αναφέρει ο De Schutter.
«Δεν είναι καιρός για μαζικά διακρατικά τουριστικά έργα υποδομής που ωφελούν λίγους οικονομικούς παράγοντες και όχι ολόκληρο τον πληθυσμό» συμπλήρωσε. Αντ ‘αυτού, υπογράμμισε ότι οι κυβερνήσεις που επιθυμούν να ανακάμψει η οικονομία τους μετά την πανδημία «πρέπει να επικεντρωθούν στην ενδυνάμωση των τοπικών κοινοτήτων, στην ενίσχυση του βιοτικού επιπέδου τους και στη συμμετοχή στη λήψη αποφάσεων. Προτρέπουμε την ινδονησιακή κυβέρνηση να διασφαλίσει ότι το ITDC σέβεται τα ανθρώπινα δικαιώματα και το κράτος δικαίου. Παροτρύνουμε, επίσης, το AIIB και τις ιδιωτικές επιχειρήσεις να μην χρηματοδοτούν και να μην εμπλέκονται σε έργα και δραστηριότητες που συμβάλλουν σε παραβάσεις και παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων».
