Όσο η Ιταλία θεωρητικά βαδίζει προς την έξοδο από την πανδημία, τα “στίγματα” της κρίσης, που προϋπήρχε μεν, αλλά τον τελευταίο χρόνο οξύνθηκε σε κρίσιμο σημείο, δεν αφήνουν καμμία αμφιβολία για τις εργασιακές προοπτικές των εργαζομένων. Με απαρχή τη μεγάλη απεργία κατά της Amazon σε όλες τις εγκαταστάσεις της στην Ιταλία στις 22 Μαρτίου, το συνδικαλιστικό κίνημα στη χώρα έχει αρχίσει να διαισθάνεται πως είναι αναγκαία η άμεση δράση και μάλιστα από την ίδια τη βάση των εργαζομένων.
Η εβδομάδα από τις 12/4 έως και την 17/4 είναι ενδεικτική του νέου μαχητικού πνεύματος που διακρίνει την εργατική ενότητα και αυτο-οργάνωση απέναντι στην αυθαιρεσία της εργοδοσίας και τον δωσιλογισμό των “μανδαρίνων” μεγαλοσυνδικαλιστών: τα μεγάλα συνδικάτα πλέον είναι “οργανικά” συνδεδεμένα με την εργοδοσία με πρόσχημα την διατήρηση των θέσεων απασχόλησης, συναινώντας στην εφαρμογή των μοντέλων παραγωγής και των συμφωνιών που κρατούν ουσιαστικά χαμηλά το κόστος εργασίας και υψηλά την κερδοφορία.
Με την έλευση του Μάριο Ντράγκι και την πολυθρυλούμενη εκταμίευση του Ταμείο Ανάκαμψης (Recovery Fund), το επόμενο βήμα που αναμένεται – και ας διαψεύδεται orbi et urbi– είναι η απελευθέρωση των απολύσεων (που μολονότι παρατείνεται η απαγόρευσή τους τουλάχιστον μέχρι τον Οκτώβριο πολλές έχουν πραγματοποιηθεί εν μέσω πανδημίας με τη διάταξη που το επιτρέπει για “δικαιολογημένη αιτία”.
Μάλιστα στην Πλακεντία (Πιατσέντσα), έπειτα από την απόφαση της Fedex-Tnt να κλείσει το σημείο διανομής της στην πόλη, που σημειωτέον είναι εκείνο με τις καλλίτερες συνθήκες εργασίας και τον πιο ενεργό συνδικαλισμό, η εκδήλωση διαμαρτυρίας τη Δευτέρα 12/4 πραγματοποιήθηκε έξω από τα τοπικά γραφεία της συνδικαλιστικής ένωσης CGIL σε ένδειξη διαμαρτυρίας και ως πράξη δυσπιστίας για τους “πουλημένους” εργατοπατέρες, που πρακτικά συναίνεσαν για να κλείσει ο χώρος και να απολυθούν συνολικά 800 εργαζόμενοι της εταιρείας στην Ιταλία.
Στο Μιλάνο, ο αγώνας των εργαζομένωνέχει βρει συμπαραστάτες και αρωγούς, με επίκεντρο το διάσημο Piccolo Teatro του Τζόρτζιο Στρέλερ. Πάνω από 800 θεατράνθρωποι, διανοούμενοι, συγγραφείς, αλλά και απλοί ταξιθέτες, που πλήττονται από τα κλειστά θεάματα, υπογράφουν επιστολή συμπαράστασης και κατεβαίνουν σε διαμαρτυρίες στη συνεχιζόμενη απεργία των απολυμένων της Fedex. Η εταιρεία (που θυμόσαστε το ανθρώπινο πρόσωπο που πάσχιζε να περάσει στην ταινία “ο Ναυαγός” με τον “εργαζόμενό της” Τομ Χανκς ) διατυμπάνιζε μέχρι πρότινος στους κατά τόπους επάρχους ότι δεν πρόκειται να υπάρξει μεταβολή στη λειτουργία και τις θέσεις εργασίας. Και βέβαια, η παράβαση της υπόσχεσης της Fedex δεν οφείλεται σε οικονομικούς λόγους: ενώ κλείνει το κέντρο διαλογής της Πιατσέντσα, ανοίγει άλλο στη Νοβάρα. Ο υπόρρητος λόγος για το κλείσιμο είναι πως στην Πιατσέντσα το 90% των εργαζομένων είναι εγγεγραμμένοι στο ανεξάρτητο και ιδιαίτερα μαχητικό συνδικάτο Si Cobas και με τον τρόπο αυτό η εταιρία “πληρώνει”τους εργαζομένους για τους συνεχόμενους αγώνες τους και τις διεκδικήσεις τους.
Η αυθαιρεσία των μεγάλων επιχειρήσεων με την πανδημία έχει εκτροχιασθεί πλήρως κι είναι ανεξέλεγκτη. Το πιο ανατριχιαστικό παράδειγμα είναι η πρόσφατη απόλυση εργαζομένου στην Arcelor-Mittal γιατί ανήρτησε στο Facebook την προτροπή να παρακολουθήσουν όλοι την τηλεοπτική σειρά “Ξύπνα αγάπη μου” (Svegliati Amore Mio), που έχει θέμα την περιβαλλοντική μόλυνση και τους θανάτους που προκαλεί μία ασύδοτη βιομηχανία.
Η “αμαρτωλή” Arcelor-Mittal, που εκβιάζει το ιταλικό κράτος να συμβάλλει με 400 εκατ. ευρώ στην αύξηση κεφαλαίου της, προκειμένου να διατηρήσει τις θέσεις εργασίας και να μην κλείσει το τεράστιο εργοστάσιό της, ως άλλη Amazon παρακολουθεί στενά την κάθε κίνηση των εργαζομένων της.
Η αντίδραση των εργαζομένων στην απόλυση ήταν άμεση την Τετάρτη 14/4 έδωσαν δυναμικό παρόν έξω από τις εγκαταστάσεις της στην απεργία που κήρυξαν για εκείνην την ημέρα, ενώ την Πέμπτη 15/5 αντιπροσωπεία των εργαζομένων θα μεταβεί στο υπουργείο Εργασίας για να ζητήσει εξηγήσεις, αλλά και να απαιτήσει δράση. Η απόλυση του Ρικάρντο Κριστέλο έχει προκαλέσει μεγάλη αγανάκτηση σε όλη τη χώρα και βροχή έρχονται τα μηνύματα συμπαράστασης.
Όμως η εκμετάλλευση των εργαζομένων λόγω πανδημίας διαρκώς αποδεικνύεται πως έχει απλωθεί σε όλους τους τομείς κι εκμεταλλεύεται τις ιδιάζουσες συνθήκες.
Τη Δευτέρα το κίνημα των Ανέργων στη Νάπολη (Disoccupati 7 novembre) οργάνωσε διαμαρτυρία έξω από τα γραφεία της εταιρείας ITL για να διαμαρτυρηθεί για το συνεχιζόμενο κλείσιμο του κέντρου διακομιδής και επεξεργασίας απορριμμάτων του Σεκοντιλιάνο, και τη μεταφορά των δραστηριοτήτων αλλού, γεγονός το οποίο έχει αφήσει σε αναστολή εργασίας πολλούς εργαζομένους, χωρίς λόγο. Σύμφωνα με την Οικονομική Αστυνομία το 40% των επιχειρήσεων- ιδίως εκείνες του τομέα της παροχής υπηρεσιών- έχουν βγάλει τους εργαζομένους τους σε αναστολή χωρίς να έχουν το δικαίωμα και χωρίς να συντρέχουν οι λόγοι. Την ίδια στιγμή, η δημαρχία της Νάπολης ξοδεύει πολλά εκατομμύρια σε εργολαβικές εταιρείες για κοινωφελείς εργασίες, μη ανανεώνοντας τις συμβάσεις των δημοτικών εργαζομένων, οι οποίοι αντιθέτως συλλαμβάνονται και παραπέμπονται σε δίκες, όπως συνέβη πρόσφατα στη Φουοριγκρότα, στα επεισόδια και την απεργία των ντόπιων επιχειρηματιών για την κήρυξη της περιοχής σε “κόκκινη ζώνη” ενώ της έχουν κλείσει τις δημοτικές υγειονομικές υπηρεσίες.
Ο “πόλεμος κατά των φτωχών” έχει ενταθεί και δεν είναι τυχαίο πως στο Μιλάνο έξω από τις μεγάλες εταιρείες κι εργοστάσια ετοιμάζονται ν’ αναπτυχθούν οι μισθοφόροι της εταιρείας SKP (που ίδρυσε ο φρουρός του Μπερλουσκόνι που τον έσωσε από την επίθεση του Τρατάλια με το αγαλματάκι έξω από το Ντουόμο).
Παρά την ευφορία των οικονομικών παραγόντων της χώρας για την εμφύτευση του τεχνοκράτη Μάριο Ντράνγκι στην προεδρία του ΔΣ (συγγνώμη του υπουργικού συμβουλίου ήθελα να πω, απλώς μπερδεύθηκα με τον αφορισμό του Μαρξ για τις κυβερνήσεις), η ίδια η προεξοφλητική διατύπωση του Recovery Fund, αλλά και το παρελθόν του ίδιου του εντολοδόχου πρωθυπουργού, δεν εγγυάται στο παραμικρό ότι δεν απεργάζεται απελευθέρωση των απολύσεων, στο πλαίσιο “της υλοποίησης των μεγάλων στόχων, που απαιτούν την συναίνεση (σσ δική μας υπογράμμιση) του κόσμου της εργασίας!”
Η συναίνεση που χτίζεται με τα μεγάλα συνδικάτα από τον Ντράγκι είναι ορατή: ο ίδιος ο υπουργός Εργασίας Ρενάτο Μπρουνέτα, που επί αντίστοιχης υπουργείας του στην κυβέρνηση Μπερλουσκόνι καταδίωκε τους “τεμπέληδες” δημόσιους υπαλλήλους, τώρα έχει ανακρούσει πρύμναν και μιλάει για προσλήψεις άλλων 500.000 δημοσίων υπαλλήλων προκειμένου να ανακόψει το κύμα συνταξιοδοτήσεων που έχει αδειάσει τον τομέα. Στα μεγάλα συνδικάτα η πλειονότητα των οργανωμένων μελών τους προέρχεται από τον δημόσιο τομέα και είναι η μεγάλη μηχανή του Δημοσίου που θα διανείμει τα χρήματα για το Recovery Fund, αλλά όχι προς όφελος της δημόσιας υγείας, των μεταφορών και των άλλων υπηρεσιών προς τον πολίτη. Αλλά ούτε και προς όφελος όλων των πληττόμενων επιχειρήσεων από την πανδημία, καθώς τοις ρήμασι των αφεντικών της Confidustria πυθόμενη, η κυβέρνηση δεν σκοπεύει να στηρίξει τις μικροεπιχειρήσεις, αλλά με τον πακτωλό που, ως τον Γκοντό, περιμένουν όλοι από το ESM οι βιομήχανοι επιδιώκουν την μερίδα του λέοντος στο “Επιχορηγιστάν” του κρατικού καπιταλισμού, που επιδιώκεται να εγκαθιδρυθεί μέσω του Ντράγκι.
Ήδη ο πρώην διοικητής της ΕΚΤ φρόντισε να αφαιρέσει τον έλεγχο του προγραμματισμού του Recovery Fund από τις δημόσιες υπηρεσίες και να τον αναθέσει στην ιδιωτική εταιρεία Mc Kinsey. Την αμαρτωλή εταιρεία συμβούλων, που συνδέεται με το μεγάλο σκάνδαλο των οπιοειδών φαρμάκων στις ΗΠΑ, που έχει προκαλέσει τον θάνατο 232.000 ανθρώπων και για το οποίο έχει καταδικασθεί να πληρώσει 600 εκατ. δολάρια σε 47 Πολιτείες.
Η εταιρεία είχε συμβουλεύσει την φαρμακοβιομηχανία Purdue να διπλασιάσει τις συνταγογραφουμενες δόσεις του OxyContin για να αυξήσει τα κέρδη, “βάζοντας τα κέρδη των εταιρειών πάνω από την ανθρώπινη ζωή” όπως αναφέρει η καταδικαστική απόφαση. Μία εταιρεία που έχει στενές σχέσεις με το καθεστώς της Σαουδικής Αραβίας, εμπλέκεται στις μίζες του καθεστώτος Ζούμα στη Νότιο Αφρική, στο σκάνδαλο Enron. Η ίδια εταιρεία είχε αναλάβει συμβουλευτικό ρόλο για το μεταναστευτικό στις ΗΠΑ, προτείνοντας “περικοπές στο συσσίτιο των μεταναστών” και τη μεταφορά τους σε απομακρυσμένες αγροτικές περιοχές για να μειωθούν τα κόστη. Επίσης είχε αναλάβει να δώσει λύσεις και στον Δήμο της Νέας Υόρκης απέναντι στην εγκληματικότητα, όμως σύμφωνα με το ερευνητικό μέσο Pro Pubblica αντί να μειωθεί το έγκλημα αυξήθηκε κατακόρυφα στην αμερικανική μητρόπολη. Όπως και πολύ συζητήσιμες ήσαν οι υπηρεσίες που πρόσφερε κατά τη διάρκεια της πανδημίας σε διάφορες αμερικανικές Πολιτείες αναφορικά με τα μέτρα διαχείρισής της.
Η κρίση της Covid-19 αποτελεί μια μεγάλη ευκαιρία για το Κεφάλαιο να κάνει μία τολμηρή επανεκκίνηση του μηχανισμού συσσώρευσης κεφαλαίου του, που λόγω της οικονομικής κρίσης είχε στομώσει. Ταυτόχρονα, αποτελεί τεράστιο κίνητρο, αφενός, για την ενίσχυση των υφιστάμενων ολιγοπωλίων και μονοπωλίων και, αφετέρου, για τη δημιουργία νέων ολιγοπωλίων και μονοπώλια σε νέους τομείς–με την πανδημία να έχει αναδείξει τη μεγάλη σημασία των logistics. Για αυτόν τον λόγο, θα είναι ζωτικής σημασίας το πού και σε ποιον θα διατεθούν τα δημόσια κονδύλια. Ο διορισμός του Ντράγκι ως πρωθυπουργού αποτελεί εγγύηση ότι τα δημόσια κεφάλαια θα πάνε προς το μεγάλο μονοπώλιο και αποδεικνύει πως, εάν χρειαστεί,το κεφάλαιο προκειμένου να επιβιώσει και να επεκταθεί θα χρειασθεί τη βοήθεια του κράτους, παρά την μαυλιστική προπαγάνδα για τα καλά της ελεύθερης αγοράς. Και είναι το κράτος εκείνο που τελικά θα βοηθήσει το κεφάλαιο να περιορίσει τις εργατικές διεκδικήσεις με τη βοήθεια των υποτελών συνδικάτων.
Όμως η ανάγκη, που μετά το πέρας της πανδημίας θα δείξει τελειωτικά το αποκρουστικό της πρόσωπο, ήδη έχει αρχίσει να κινεί τους εργαζομένους στους δρόμους της πάλης. Απομένει να γίνει συνείδηση.
