Την Κυριακή 25 Απριλίου είναι προγραμματισμένη η διεξαγωγή των βουλευτικών εκλογών στη γειτονική Αλβανία. Το αποτέλεσμά τους παραμένει αμφίρροπο, αλλά η δυναμική φαίνεται να είναι υπέρ της αντιπολίτευσης. Το κερασάκι στην τούρτα της κυβερνητικής φθοράς ήταν το σκάνδαλο με τις χαρτογραφήσεις.

Το κυβερνών Σοσιαλιστικό Kόμμα (PS) του πρωθυπουργού Έντι Ράμα βρίσκεται στην εξουσία από το 2013. Μέχρι το 2017 συγκυβερνούσε με το Σοσιαλιστικό Κίνημα για την Ολοκλήρωση (LSI) του πρώην σοσιαλιστή Ιλίρ Μέτα, με το Δημοκρατικό Κόμμα (PD) να παραμένει στην αντιπολίτευση. Στις εκλογές του 2017 και ενώ είχε συμφωνηθεί συνέχιση της συνεργασίας με το LSI, o Ράμα κατακτά την αυτοδυναμία και σχηματίζει μόνος του κυβέρνηση υποσχόμενος να κάνει στη δεύτερη τετραετία όσα δεν του επέτρεψε να κάνει στην πρώτη η υποχρεωτική συγκυβέρνηση με τον Μέτα. Η αντιπολίτευση, μαζί με τον “προδομένο” Μέτα καταγγέλλουν τον Ράμα για εκλογές βίας και νοθείας, καθώς, όπως έλεγαν, σε μια σειρά από πόλεις-κλειδιά για την έκβαση του αποτελέσματος το κυβερνών κόμμα έβγαλε στο δρόμο τη μαφία για να ελέγξει το ποιοι θα πάνε να ψηφίσουν. Το αποτέλεσμα πάντως δεν αμφισβητήθηκε ανοιχτά από τις διεθνείς αρχές και οργανισμούς και ως εκ τούτου το PS σχημάτισε κυβέρνηση και κατάφερε, παρά τις όποιες εντάσεις δημιουργήθηκαν τα τελευταία χρόνια, να εξαντλήσει την τετραετία. Ο συμβιβασμός με τον πρώην σύμμαχο Μέτα έληξε, με τον πρώην αρχηγό του LSI να αναλαμβάνει καθήκοντα Προέδρου της Δημοκρατίας, ενώ την αρχηγία του κόμματός του από το 2017 κατέχει η σύζυγός του Μόνικα Κρυεμάδι.

Ράμα εναντίον όλων

Η επιλογή του Ράμα να διαρρήξει τις σχέσεις του με το τρίτο σε δύναμη και εκτελών χρέη μπαλαντέρ στο αλβανικό πολιτικό σύστημα LSI είχε ως αποτέλεσμα αυτή τη στιγμή το PS να βρίσκεται αντιμέτωπο με όλα τα άλλα κόμματα. Ο μόνος τρόπος για τον Ράμα να παραμείνει στην εξουσία θα είναι να επαναλάβει τον, κατά την αντιπολίτευση “βρώμικο”, θρίαμβο του 2017 και να κατακτήσει την αυτοδυναμία. Το σενάριο αυτό φαντάζει όλο και πιο δύσκολο, ειδικά τις τελευταίες δύο εβδομάδες πριν τις κάλπες, καθώς το Δημοκρατικό Κόμμα (PD) του Λουλζίμ Μπάσα και το LSI της Κρυεμάδι έχουν ξεκαθαρίσει πως θα σχηματίσουν κυβέρνηση συνεργασίας την επομένη των εκλογών. Συνεπώς στον Ράμα δεν φτάνει η πρωτιά. Με βάση τις τελευταίες δημοσκοπήσεις, η εγκυρότητα των οποίων ελέγχεται, καθώς το PS έχει με το μέρος του την πλειοψηφία του μιντιακού κατεστημένου, το κόμμα του Ράμα θα κατακτήσει την πρωτιά, αλλά η αυτοδυναμία παραμένει ερωτηματικό.

Ωστόσο τις τελευταίες δύο εβδομάδες η κατάσταση φαίνεται να γυρίζει. Δημοσκοπήσεις από κοσοβάρικα μέσα, που θα έλεγε κανείς ότι είναι πιο αμερόληπτες, δείχνουν ήττα του Ράμα. Οι αναφορές του τελευταίου σε “κυβέρνηση μεγάλου συνασπισμού” ελήφθησαν από την αντιπολίτευση ως αποδοχή της ήττας, με τον πρόεδρο του PD Λουλζίμ Μπάσα να σπεύδει να κλείσει την πόρτα σε τέτοιο σενάριο δηλώνοντας πως δεν μπορεί να υπάρξει αλλαγή στην χώρα χωρίς την αποχώρηση του Ράμα και του συστήματος εξουσίας του. Κρούσεις από το PS φαίνεται πως έγιναν και προς την πλευρά του LSI, αλλά το προηγούμενο του 2017 φαίνεται πως έχει κόψει τις γέφυρες. Αν τελικά ο Ράμα καταφέρει να κερδίσει την αυτοδυναμία θα είναι πρώτη φορά στον σύντομο κοινοβουλευτικό βίο της Αλβανίας που ένα κόμμα θα παραμένει στην εξουσία για παραπάνω από δύο θητείες.

Θετική ψήφος στον Μπάσα ή ψήφος διαμαρτυρίας;

Για τον αρχηγό του κεντροδεξιού “Συνασπισμού για την Αλλαγή” και πρόεδρο του Δημοκρατικού Κόμματος Λουλζίμ Μπάσα είναι σημαντική η πρωτιά σε αυτές τις εκλογές. Από το 2013, όποτε και διαδέχθηκε τον Σαλί Μπερίσα στην ηγεσία του PD, ο Μπάσα μετρά μια σειρά ηττών από τον Ράμα τόσο σε βουλευτικές όσο και σε αυτοδιοικητικές εκλογές. Θα έλεγε κανείς πως ο Ράμα του έχει πάρει τον αέρα. Συνεπώς το “σπάσιμο” αυτού του σερί έχει από μόνο του σημασία για την αντιπολίτευση. Μολαταύτα, θα ήταν παράτολμο να υποστηρίξει κανείς πως η στροφή προς τον Μπάσα είναι αποτέλεσμα του πολιτικού άστρου του ανδρός και της πειστικότητας του προγράμματος της αντιπολίτευσης. Μάλλον ως τάση του εκλογικού σώματος για αλλαγή, έστω προσώπων, και καταδίκη του Ράμα θα μπορούσε να εκλάβει κανείς την δυναμική νίκης που φαίνεται να διαμορφώνει ο Μπάσα. Άλλωστε είναι αρκετά δύσκολο να εντοπίσει κανείς πραγματικές πολιτικές διαφοροποιήσεις στα προγράμματα των δύο κομμάτων. Αν και παραμένουν οι γενικές διαιρέσεις, με τον Βορρά της χώρας να είναι πιο συντηρητικός και τον Νότο πιο προοδευτικός, στην πράξη είναι μάλλον ο Μπάσα που έχει μείνει να εκπροσωπεί τους μικρομεσαίους, ενώ ο Ράμα σε μια ειρωνική αντιστροφή της κατάστασης, εκπροσωπεί και έχει, ή τουλάχιστον είχε με το μέρος του, την πλειοψηφία του μεγάλου κεφαλαίου της χώρας.

Ο μπαλαντέρ LSI

Το κόμμα που ιδρύθηκε από το Ιλίρ Μέτα ως διάσπαση του Σοσιαλιστικού Κόμματος το 2004 έχει δείξει αξιοσημείωτη πολιτική αντοχή και έχει αναδείξει εαυτόν ως ρυθμιστή του συστήματος έχοντας συνεργαστεί στο παρελθόν και με τα δύο μεγάλα κόμματα. Όπως είναι αντιληπτό, το LSI αποκτά μέγιστη αξία και παραμένει ικανοποιημένο όσο κανένα από τα δύο άλλα κόμματα δεν αποκτά την αυτοδυναμία, ώστε να μπορεί να διαπραγματεύεται από θέση ισχύος τον ρόλο του στην εκάστοτε κυβέρνηση. Το ότι ο φυσικός ηγέτης του κόμματος Ιλίρ Μέτα είναι και Πρόεδρος της Δημοκρατίας αυξάνει την ισχύ του καθώς σενάρια μη αναγνώρισης του αποτελέσματος, αν το Ράμα πάρει ξανά την αυτοδυναμία, δεν έχουν φύγει από το τραπέζι.

Σκάνδαλο “ταφόπλακα” για Ράμα;

Και ενώ η προεκλογική καμπάνια όδευε προς το τέλος της χωρίς ιδιαίτερες συγκινήσεις, με την Αμερικανίδα πρέσβη να κρατά δημόσια ουδέτερη στάση και να μιλά κατά της εξαγοράς ψήφου και υπέρ της ανάγκης να συμμετέχουν οι νέοι για να καθορίσουν το μέλλον τους και τα λοιπά τυπικά, η ιστοσελίδα www.Lapsi.al αποκάλυψε κάτι το οποίο δημιούργησε τεράστιο πονοκέφαλο στο Σοσιαλιστικό Κόμμα δέκα μέρες πριν τις κάλπες. Σύμφωνα με δημοσιεύματα της ιστοσελίδας, το PS διαθέτει “χαρτογραφήσεις” ψηφοφόρων με τη μορφή αρχείων Microsoft Access. Και ενώ αρχικά ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του PS, Ταουλάντ Μπάλλα δήλωσε πως κάτι τέτοιο είναι απολύτως φυσιολογικό και σύνηθες, εν συνεχεία αντιλαμβανόμενος το μέγεθος του σκανδάλου ανέκρουσε πρύμναν αρνούμενος την ύπαρξη τέτοιου αρχείου.

Φυσικά τα απανωτά screenshots από τη βάση δεδομένων δείχνουν πως η “χαρτογράφηση” είναι αληθινή και με το παραπάνω. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την ιστοσελίδα περίπου 910 χιλιάδες ψηφοφόροι βρίσκονται στη χαρτογράφηση, υπάρχει διάκριση ανάμεσα σε όσους εργάζονται στον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα, υπάρχουν “πατροναριστές” που έχουν υπ’ ευθύνη τους συγκεκριμένα άτομα καθώς και σχόλια για πολιτικές προτιμήσεις αυτών και των συγγενών τους, αναφέρονται “χάρες” που έχει ζητήσει ή λάβει ο καθένας με αντάλλαγμα την ψήφο (και αν τελικά την έδωσε), αλλά και παρατηρήσεις για το από πού μπορεί να φέρει και άλλες ψήφους.

Εν ολίγοις, γίνεται λόγος για μια χαρτογράφηση που θυμίζει αυτές που διέρρεαν από τη ΔΑΠ-ΝΔΦΚ, μόνο που αφορά σχεδόν στο 50% του εκλογικού σώματος. Τα ερωτήματα που προκύπτουν είναι συντριπτικά. Δίπλα σε κάθε πρόσωπο αναγράφονται διευθύνσεις, τηλέφωνα, αριθμοί δελτίων ταυτότητας, πατρώνυμα, που εργάζεται και σε ποιο εκλογικό κέντρο ψηφίζει ο καθένας, αν έχει μεταναστεύσει ή ζει στην Αλβανία και μια σειρά από προσωπικά δεδομένα. Προφανώς για τη δημιουργία τέτοιας λίστας υπήρξαν παραβιάσεις δεδομένων από μια σειρά υπηρεσιών και υπουργείων. Στη λίστα αυτή βρίσκονται ονόματα και αναγράφονται πολιτικές προτιμήσεις και ανθρώπων με σημαίνουσα ισχύ, όπως επιχειρηματίες, δικαστές, εισαγγελείς, δημοσιογράφοι κ.ο.κ. Μια τέτοια χαρτογράφηση θέτει συνολικά εν αμφιβόλω το αδιάβλητο των εκλογών, καθώς γίνονται εμφανείς μηχανισμοί επηρεασμού της ψήφου και εκβιασμού.

Η περίπτωση του Ελτόν Ντεμπρέσι

Στις εκλογές της Κυριακή θα συμμετάσχουν συνολικά 12 κόμματα αλλά και 8 ανεξάρτητοι υποψήφιοι. Ανάμεσα στους ανεξάρτητους ειδική μνεία αξίζει στον μεταλλωρύχο πρόεδρο του ανεξάρτητου σωματείου που επιδιώκει να μπει στη βουλή για να εκπροσωπήσει τους συναδέλφους του. Ο Ελτόν Ντεμπρέσι  είναι το μεγάλο στοίχημα αυτών των εκλογών, διότι πιθανή εκλογή του θα είναι ένα μήνυμα πως οι από τα κάτω μπορούν να αλλάξουν τους όρους του παιχνιδιού και να εκκινήσουν διαδικασίες εκπροσωπήσεις εργατών και φοιτητών από τους ίδιους.

Εκλογές μειωμένων προσδοκιών

Οι προσδοκίες του αλβανικού λαού για την επόμενη μέρα των εκλογών παραμένουν χαμηλές. Η πανδημία απέτρεψε τις μεγάλες προεκλογικές συγκεντρώσεις και επέτρεψε μια σχετικά ήρεμη προεκλογική περίοδο, αλλά πιθανώς και η αδιαφορία όλο και μεγαλύτερου κομματιού της κοινωνίας για τις εξελίξεις και την προοπτική στην χώρα συνολικά να έχει επηρεάσει το κλίμα. Η διαφθορά, η εγκληματικότητα, η αίσθηση απουσίας προοπτικής, η φτώχεια και οι ανισότητες δεν φαίνεται πως μπορούν να διορθωθούν, όποιο και να είναι το αποτέλεσμα το βράδυ της Κυριακής.