«Δεν θέλουμε ο κλάδος μας να λειτουργεί ως “πυροσβεστικός κρουνός” αλλά να ληφθούν τα κατάλληλα μέτρα ώστε να καλύπτονται οι ανάγκες των προσφύγων και να μην χαθούν άλλες ζωές» αναφέρει σε ανακοίνωσή της η Αυτοοργανωμένη Πρωτοβουλία Κοινωνικής Εργασίας και υπογραμμίζει ότι «το προσφυγικό ζήτημα στην Ελλάδα χαρακτηρίζεται από την πλήρη καταπάτηση των δικαιωμάτων των προσφύγων σε όλους τους τομείς».
«Διεκδικούμε περισσότερη ουσιαστική δράση, που συνεπάγεται μεταξύ άλλων αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας για τους επαγγελματίες πρώτης γραμμής και ουσιαστικό ενδιαφέρον για τα ανθρώπινα δικαιώματα των προσφύγων που έχουν καταπατηθεί πλήρως. Είμαστε μαζί με τους/τις πρόσφυγες/προσφύγισσες. Διεκδικούμε ΓΙΑ αυτούς/ές ΜΑΖΙ ΜΕ αυτούς/ές» καταλήγει η πρωτοβουλία.
Διαβάστε ολόκληρη την ανακοίνωση της Αυτοοργανωμένης Πρωτοβουλίας Κοινωνικής Εργασίας:
Ως Αυτοοργανωμένη Πρωτοβουλία φοιτητ(ρι)ών και αποφοίτων Κοινωνικής Εργασίας, νιώθουμε την ανάγκη να τοποθετηθούμε όσον αφορά στο προσφυγικό ζήτημα στην Ελλάδα που χαρακτηρίζεται από την πλήρη καταπάτηση των δικαιωμάτων των προσφύγων σε όλους τους τομείς. Η ελληνική κυβέρνηση και η ΕΕ φαίνεται να συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν τους πρόσφυγες ως πολίτες δεύτερης κατηγορίας στερώντας τους βασικά για την επιβίωση τους αγαθά και βάζοντας τη σωματική και ψυχική τους ακεραιότητα σε κίνδυνο.
Τους τελευταίους μήνες ο καταυλισμός του Καρά Τεπέ αποδείχθηκε ανεπαρκής το λιγότερο, με πρόσφυγες και προσφύγισσες να βρίσκονται εκτεθειμέν@ σε άθλιες συνθήκες διαβίωσης. Φωτογραφίες και βίντεο με χιονισμένες σκισμένες σκηνές, παιδιά να περπατάνε στις λάσπες μας υπενθυμίζουν συνεχώς πως δυστυχώς, οι εικόνες της Μόριας δεν ανήκουν στο παρελθόν. Τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης κάνουν λόγο για «φιλοξενία» ενώ στην δομή δεν υπάρχει καν δυνατότητα θέρμανσης αλλά ούτε επαρκή κλινοσκεπάσματα με αποτέλεσμα οι «φιλοξενούμενοι» να μην μπορούν να ανταπεξέλθουν στις αντιξοότητες της κακοκαιρίας.
Παράλληλα, γινόμαστε ενήμερ@, πως στο Μαυροβούνι, το οποίο αποτελούσε πεδίο βολής του στρατού έχουν συγκεντρωθεί υψηλά επίπεδα μολύβδου. Δοκιμές απέδειξαν πως η μόλυνση της περιοχής καθιστά μη ασφαλή τη διαμονή ανθρώπων εκεί, καθώς πρόσφυγες αλλά και εργαζόμενα στην περιοχή διατρέχουν υψηλό κίνδυνο δηλητηρίασης. Ενώ ΜΚΟ κάνουν εκκλήσεις για εκκένωση της περιοχής, το Υπουργείο μετανάστευσης και ασύλου σπεύδει να καθησυχάσει υποβαθμίζοντας τον κίνδυνο μόλυνσης δηλώνοντας πως έχουν ληφθεί τα κατάλληλα μέτρα προστασίας. Ωστόσο οι ανησυχίες παραμένουν, καθώς μέσω μαρτυριών διαμενόντων στον καταυλισμό αλλά και ερευνών που έχουν λάβει χώρα, διαψεύδονται οι δηλώσεις περί απομάκρυνσης των σκηνών και περίφραξης.
Την ίδια στιγμή σε περίοδο πανδημίας, απουσιάζουν ουσιαστικά μέτρα για την υγεία και την ασφάλεια όλων αυτών των ατόμων που ζουν είτε σε κέντρα κράτησης στην ενδοχώρα (Ελαιώνας, Σκαραμαγκάς κ.λπ.) είτε στην υπόλοιπη Ελλάδα (ΒΙΑΛ Χίου κ.λπ.). Η φροντίδα προσωπικής υγιεινής καθίσταται δύσκολη έως αδύνατη πολλές φορές καθώς η πρόσβαση σε καθαρό νερό και σαπούνι είναι περιορισμένη ενώ παράλληλα τα άτομα δεν μπορούν να αποφύγουν το συνωστισμό. Σημαντικό είναι να τονιστεί, πως αιτία για τις αντίξοες συνθήκες τις οποίες αναγκάζονται τελικά να αντιμετωπίσουν οι πρόσφυγες με αυτοσχέδιες λύσεις, δεν αποτελεί η εκάστοτε κακοκαιρία ή η εκάστοτε τοποθεσία αυτή καθ’ αυτή, αλλά η απουσία μέριμνας για την προστασία των διαμενόντων στις δομές και η αδιαφορία για τα δικαιώματά τους.
Σαν να μην έφταναν όλα αυτά, πρόσφατα ενημερωθήκαμε για το κλείσιμο του καμπ του Σκαραμαγκά που προγραμματίζει η κυβέρνηση για τα τέλη Μαΐου καθώς αναμένεται να πωληθεί ο χώρος. Πρόκειται για μια απόφαση που αφήνει εκτεθειμένους τόσο τον προσφυγικό πληθυσμό όσο και τα ίδια τα εργαζόμενα άτομα εφόσον ακόμα δεν υπάρχει συγκεκριμένη πρόβλεψη και επίσημη ανακοίνωση ούτε για το πού θα μεταφερθεί ο κόσμος αλλά ούτε για το τι θα απογίνουν τ@ εργαζόμεν@ των ΜΚΟ που δραστηριοποιούνται στο καμπ. Ως απάντηση στη ξαφνική ανακοίνωση του Υπουργείου για το κλείσιμο του καμπ, πρόσφυγες πραγματοποίησαν μια πρώτη κινητοποίηση τη Δευτέρα, 12/4/21.
Τον τελευταίο καιρό έχουν γνωστοποιηθεί κοινωνικές δολοφονίες (social murder) προσφύγων που απορρέουν από την πλήρη αδιαφορία για τα δικαιώματα και τα αιτήματά τους. Αναφερόμαστε στην αυτοκτονία ενός 24χρονου Κούρδου πρόσφυγα, Ιμπραήμ Εργκούν στο κέντρο κράτησης Κορίνθου, ο οποίος ήταν κρατούμενος για 16 μήνες, αλλά και στον μαρτυρικό θάνατο του 44χρονου Macky Diabate στο ΠΡΟΚΕΚΑ της Κω, καθώς στις κραυγές του και στο αίτημα του να μεταφερθεί σε νοσοκομείο, δεν υπήρξε ανταπόκριση. Σημαντικό είναι να αναφερθεί και η αυτοπυρπόληση μιας εγκύου προσφύγισσας, στο προσωρινό καταυλισμό του Καρά Τεπέ της Μυτιλήνης, στην προσπάθεια της να αυτοκτονήσει μετά από τελευταίας στιγμής απόρριψη του αιτήματος της να πάει στη Γερμανία. Να σημειωθεί ότι για την πράξη της αυτή κατηγορήθηκε για εμπρησμό σε βαθμό κακουργήματος, ενώ τελικά αθωώθηκε με περιοριστικά μέτρα. Τα παραπάνω αποδεικνύουν για άλλη μια φορά τις ευθύνες του κυβερνητικού μηχανισμού για τις ζωές των αυτών ανθρώπων.
Επιπλέον, έχουν παρατηρηθεί παράνομες επαναπροωθήσεις προσφύγων και μεταναστών από τα χερσαία και θαλάσσια σύνορα προς την Τουρκία χρησιμοποιώντας σωματική και ψυχολογική βία. Η βίαιη αυτή απομάκρυνση των ατόμων που φτάνουν στα ελληνικά σύνορα φαίνεται να υποστηρίζεται από τον Frontex αλλά και τις ελληνικές αρχές αποδεικνύοντας πως δεν πρόκειται για μεμονωμένες πράξεις διακινητών αλλά για οργανωμένες από επίσημους φορείς δράσεις που θέτουν σε κίνδυνο τις ζωές των προσφύγων.
Σε παγκόσμιο επίπεδο, θύματα της προσφυγικής κρίσης είναι και τα ανήλικα παιδιά που αποτελούν περίπου το 50% των προσφύγων και μεταναστών με πιο ευάλωτα τα ασυνόδευτα. Εκτός από την κακοποίηση που – όχι σπάνια – βιώνουν ή είναι μάρτυρες κατά το ταξίδι τους, από διακινητές, στα κέντρα υποδοχής και ταυτοποίησης (ΚΥΤ), κοιμούνται σε σκηνές μαζί με άγνωστους/ες, και δεν υπάρχει φύλαξη μετά τις 23:00. Τα ερωτηματολόγια που χρησιμοποιεί ο FRONTEX, που είναι υπεύθυνος για την συλλογή και καταγραφή των ανηλίκων, δεν είναι γνωστά ως προς το περιεχόμενό τους. Κάποια παιδιά καταγγέλλουν πως χρησιμοποιείται βία, εξαναγκάζοντας τα να πουν στους επαγγελματίες, ότι είναι ενήλικες και ότι κατάγονται από άλλη χώρα από αυτήν που στην πραγματικότητα είναι. Από τα αιτήματα των ανηλίκων για στέγαση, ικανοποιούνται περίπου τα μισά, μέχρι πρόσφατα ανήλικοι παρέμεναν στα κρατητήρια χωρίς να έχουν διαπράξει κάποιο αδίκημα. Τέλος, ειδικά στην Ελλάδα, αποτελεί φαινόμενο η σεξουαλική εκμετάλλευση ανήλικων προσφύγων και μεταναστ(ρι)ών ενώ πολλές φορές, χρησιμοποιείται το ψέμα ότι οφείλουν χρήματα στους διακινητές αλλά γίνεται χρήση απειλών και βίας και πελάτες τους είναι ευυπόληπτοι πολίτες.
Όσον αφορά στην εκπαίδευση, στην οποία, κατά το Άρθρο 9 του Προεδρικού Διατάγματος 220/2007 κάθε παιδί έχει δικαίωμα, η πρόσβαση είναι μηδαμινή ακόμα και για τα παιδιά που έχουν χώρο στέγασης. Σύμφωνα με έκθεση της Ύπατης Αρμοστείας, δεν γίνονται οι απαραίτητες χρηματοδοτήσεις ώστε να καλύπτονται τα έξοδα των παιδιών προκειμένου να πάνε στο σχολείο με αποτέλεσμα την υποβάθμιση των εκπαιδευτικών τους αναγκών. Συγκεκριμένα τα τελευταία δύο χρόνια καταγράφεται έντονα μειωμένη συμμετοχή και εγγραφή των προσφυγόπουλων σε δημόσια σχολεία, ενώ εντοπίζονται χαμηλότερα τα ποσοστά εκείνων που διαβιούν στα νησιά. Σημειώνονται καθυστερήσεις στη δημιουργία και στελέχωση τάξεων υποδοχής αλλά και στην οργάνωση μεταφοράς των προσφυγόπουλων από τα κέντρα κράτησης στα σχολεία. Το πιο ηχηρό, όπως αναφέρεται, είναι η απουσία τακτικής λεπτομερούς δημοσίευσης επίσημων στατιστικών στοιχείων σχετικά με τον αριθμό των παιδιών προσφύγων σχολικής ηλικίας που διαμένουν στη χώρα, που έχουν εγγραφεί στα σχολεία και που τελικά παρακολουθούν την τυπική εκπαίδευση, γεγονός απαραίτητο για την ανάλυση και οργάνωση παρεμβάσεων με στόχο την προώθησή τους στο εκπαιδευτικό σύστημα. Μέσα σε όλα, γινόμαστε μάρτυρες σε περιστατικά ρατσιστικών διαμαρτυριών για την ένταξη προσφυγόπουλων στα σχολεία όπως έγινε στον Δήμο Χαλκιδέων με τον δήμαρχο να σιγοντάρει τη στάση αυτή στερώντας έτσι στα παιδιά το θεμελιωμένο δικαίωμα τους στην εκπαίδευση.
Τις αντιπροσφυγικές πολιτικές καλούνται ακόμα να αντιμετωπίσουν τ@ εργαζόμεν@ στο προσφυγικό και συγκεκριμένα στο πρόγραμμα ΕΣΤΙΑ αλλά και τ@ εξυπηρετούμεν@ του προγράμματος, το οποίο (υπο)λειτουργεί μέσω των ΜΚΟ, αποσκοπώντας στην κάλυψη στέγης των αιτούντων άσυλο και την ένταξη τους στην κοινότητα. Οι συνθήκες στα διαμερίσματα, στα οποία καλούνται να μείνουν οικογένειες προσφύγων, πολλές φορές κρίνονται ακατάλληλες ενώ στα άτομα ζητείται μέσα σε λίγους μήνες να αναπτύξουν δεξιότητες ώστε να είναι «έτοιμ@» να ενταχθούν στην κοινωνία όταν έρθει η ώρα να φύγουν από το διαμέρισμα. Αυτό το οποίο φαίνεται να «ξεχνούν» κάποιες ΜΚΟ και το υπουργείο, είναι τα δομικά αίτια που καθιστούν μη εφικτή την ένταξη των προσφύγων στην ελληνική κοινωνία ενώ μεταθέτουν έμμεσα την ευθύνη στα εξυπηρετούμεν@ εκλαμβάνοντας την κατάσταση τους ως «ατομικά προβλήματα». Με αυτόν τον τρόπο οικογένειες εξαναγκάζονται να αφήσουν τα διαμερίσματα μέσα σε ένα μήνα από τη στιγμή που τους αποδίδεται το προσφυγικό καθεστώς με κίνδυνο να βρεθούν σε αστεγία. Παράλληλα, οι συνθήκες εργασίας των εργαζομένων στο πρόγραμμα ΕΣΤΙΑ χαρακτηρίζονται από επισφάλεια καθώς οι συμβάσεις εργασίας είναι ορισμένου χρόνου και τα εργαζόμενα καλούνται να δουλέψουν σε ένα πιεστικό και ψυχοφθόρο πλαίσιο. Οι πολύμηνες καθυστερήσεις στη καταβολή των δεδουλευμένων αποδοχών των εργαζομένων είναι πλέον χαρακτηριστικό του προγράμματος ενώ ταυτόχρονα τα εργαζόμενα γίνονται δέκτες ψυχολογικού εκβιασμού προκειμένου να συνεχίσουν να ασκούν τα καθήκοντα τους «εθελοντικά». Τα παραπάνω αναπόφευκτα δυσχεραίνουν το έργο των κοινωνικών λειτουργών και των υπολοίπων επαγγελματιών εκθέτοντάς τους στον κίνδυνο εμφάνισης επαγγελματικής εξουθένωσης και υποβαθμίζοντας τις υπηρεσίες που λαμβάνουν τα εξυπηρετούμενα άτομα του προγράμματος.
❌Ενώ μέλη της ελληνικής κυβέρνησης εξακολουθούν να ονομάζουν το προσφυγικό ζήτημα μεταναστευτικό και τους/τις πρόσφυγες/προσφύγισσες λαθρομετανάστες μειώνοντας έτσι την κρισιμότητα του ζητήματος, δεν μπορούμε παρά να λάβουμε υπ’ όψιν τις πολιτικές της κυβέρνησης και της ΕΕ ως αντιμεταναστευτικές που αποσκοπούν στο να κάνουν τη χώρα λιγότερο ασφαλή προορισμό και μη βιώσιμη για πρόσφυγες-προσφύγισσες και μετανάστ(ρι)ες (hostile environment).
✅Δεν θέλουμε ο κλάδος μας να λειτουργεί ως «πυροσβεστικός κρουνός» αλλά να ληφθούν τα κατάλληλα μέτρα ώστε να καλύπτονται οι ανάγκες των προσφύγων και να μην χαθούν άλλες ζωές.
✅Η κοινωνική εργασία οφείλει να αντιστέκεται σε αυτή την προμελετημένη βαρβαρότητα, να μάχεται οργανωμένα και συλλογικά υπέρ της κοινωνικής αλλαγής και δικαιοσύνης προασπίζοντας τα δικαιώματα των ευάλωτων πληθυσμιακών ομάδων που έχουν ήδη βιώσει πολλαπλά τραύματα από την χώρα προέλευσης τους και κατά τη διάρκεια αναζήτησης ενός ασφαλούς προορισμού.
✊Διεκδικούμε περισσότερη ουσιαστική δράση, που συνεπάγεται μεταξύ άλλων αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας για τους επαγγελματίες πρώτης γραμμής και ουσιαστικό ενδιαφέρον για τα ανθρώπινα δικαιώματα των προσφύγων που έχουν καταπατηθεί πλήρως.
?Είμαστε μαζί με τους/τις πρόσφυγες/προσφύγισσες. Διεκδικούμε ΓΙΑ αυτούς/ές ΜΑΖΙ ΜΕ αυτούς/ές.?
