«Το πιο επισκέψιμο μνημείο της Ελλάδας υπόκειται επί του παρόντος σε εργασίες συντήρησης, που, με πρόσχημα την αποκατάσταση και τη βελτίωση της προσβασιμότητας του χώρου, απειλούν να μεταμορφώσουν για πάντα τον λόφο στην καρδιά της Αθήνας» αναφέρει το άρθρο – παρέμβαση της γαλλικής Libération με τίτλο «Ακρόπολη, τσιμενταρισμένη και βανδαλισμένη ομορφιά».
«Ένα έγκλημα κατά της Ακρόπολης!» χαρακτηρίζει το «έργο» στην κορυφή του ιερού λόφου, μνημείου παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO, η πρόεδρος του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων, Δέσποινα Κουτσούμπα, σύμφωνα με την γαλλική εφημερίδα και προσθέτει ότι «κανονικά, αντιμετωπίζουμε τα μνημεία μας καλύτερα από αυτό».
Μια λέξη θα μπορούσε να συνοψίσει τις εργασίες: «τσιμεντοποίηση». Πράγματι, έχει δημιουργηθεί ένα ευρύ μονοπάτι για βόλτα στα διάφορα μνημεία του χώρου: τον Παρθενώνα, το Ερεχθείο, τα Προπύλαια ή τον ναό της Αθηνάς Νίκης. Για την κατασκευή του τοποθετήθηκε οπλισμένο σκυρόδεμα στους αρχαίους βράχους, το οποίο στη συνέχεια καλύφθηκε με τσιμέντο. Τώρα, η κορυφή του λόφου, 157 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας, μοιάζει περισσότερο με ποδηλατόδρομο ή πίστα για σκέιτμπορντ από έναν ιστορικό χώρο όπου μπορεί κανείς να θαυμάσει τα αρχαία ευρήματα.
«Όλα ξεκίνησαν στα τέλη Οκτωβρίου 2020, σε μια Ελλάδα που επρόκειτο να επαναπροσδιοριστεί» αναφέρει η γαλλική εφημερίδα. «Οι πρώην συνάδελφοί μου μου είπαν να έρθω να δω τι συνέβαινε στην Ακρόπολη. Βίωσα ένα πραγματικό σοκ» περιγράφει ο αρχιτέκτονας Τάσος Τανούλας, επικεφαλής αποκατάστασης του χώρου επί σαράντα έτη, μιλώντας στον δημοσιογράφο της Libération, Fabien Perrier.
«Όταν ήμουν υπεύθυνος για το έργο, το κάναμε με το χέρι», περιγράφει ο Τ.Τανούλας. Από το σεβασμό για το μέρος, από το σεβασμό για τις πέτρες φαίνεται να προσθέτει το λυπημένο βλέμμα του. Τώρα όλα φαίνεται να έχουν γίνει με σχεδόν βιομηχανικό τρόπο. «Χρησιμοποίησαν βαριά μηχανήματα που έβλαψαν τις εγκαταστάσεις», θρηνεί. Τα αρχαία μάρμαρα καλύπτονται, τα υλικά που χρησιμοποιούνται δεν πληρούν τα βασικά κριτήρια συντήρησης του τόπου. Αμέσως, ο ιστορικός ανησυχεί. «Η Ακρόπολη αποτελεί με διάφορους τρόπους απτή απόδειξη του παρελθόντος μας. Δεν είναι μόνο τα κτίρια που αποτελούν αυτό το παρελθόν. Οι πέτρες είναι καλυμμένες. Συνεπώς, καλύπτεται και μέρος της κατανόησης του παρελθόντος μας. Κανονικά, όταν επαναφέρεις ένα μνημείο, δεν διαγράφεις τα στοιχεία. Είναι μια σφαγή να καλύπτεται αυτό το μνημείο, αυτές οι πέτρες».
Κατά κάποιο τρόπο, τα έργα στερούν από τον επισκέπτη την ευκαιρία να αντιληφθεί τις διάφορες περιόδους της ιστορίας που συγκεντρώνονται σε αυτόν τον λόφο: τον 13ο αιώνα π.Χ, που ανεγέρθηκε το πρώτο τείχος γύρω από την τοπική μυκηναϊκή αρχή, τον 8ο αιώνα, που απέκτησε τον θρησκευτικό του χαρακτήρα, ή τον 5ο αιώνα που αποφασίστηκε να χτιστούν πολλά μνημεία, συμπεριλαμβανομένου του Παρθενώνα.
«Χωρίς πρόσκληση υποβολής προσφορών»
«Προφανώς, από την πλευρά του ελληνικού Υπουργείου Πολιτισμού και του αρχιτέκτονα Μανώλη Κορρές, που ηγήθηκε του έργου, η άποψη διαφέρει κατά πολύ» επισημαίνει το γαλλικό δημοσίευμα.
Τα έργα πραγματοποιήθηκαν σε συνεργασία μεταξύ του Ιδρύματος Ωνάση και του υπουργείου, και υποτίθεται ότι βελτιώνουν την προσβασιμότητα του χώρου, ιδίως για άτομα με αναπηρία. Ένας νέος ανελκυστήρας έχει ανεγερθεί στη βόρεια πλευρά του βράχου και οδηγεί στον παραλιακό δρόμο.
Αλλά αυτή η διαδρομή είναι προβληματική. Πράγματι, η πλάκα από σκυρόδεμα είναι υπερυψωμένη και επικίνδυνη, προεξέχει μάλιστα από τον αρχικό βράχο πάνω από ενάμισι μέτρο. Επιπλέον, η κλίση άνω του 14% σε ορισμένα σημεία καθιστά το μέρος απρόσιτο για άτομα που χρησιμοποιούν αναπηρικά αμαξίδια. Πράγματι, ήδη συνέβη ένα ατύχημα στις 18 Απριλίου, καθώς ένας άντρας ανατράπηκε από το αναπηρικό του αμαξίδιο και ο τραυματισμός του απαιτούσε οκτώ ράμματα.
Για την αντιπολίτευση, αυτό συνιστά απόδειξη μιας ακανόνιστης ρύθμισης. Η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη (από δεξιό κόμμα της Νέας Δημοκρατίας) αναζητά τρόπο να ανακάμψει πολιτικά μετά από αυτό το ατύχημα.
«Στην πραγματικότητα, το έργο έχει εγείρει πολλές αντιδράσεις μεταξύ των υπαλλήλων του Μνημείου για πιθανές συγκρούσεις συμφερόντων» σημειώνει η γαλλική εφημερίδα και επικαλείται πηγή της διοίηκησης της Ακρόπολης που ανέφερε ότι «από όσο γνωρίζουμε, η εταιρεία που πραγματοποίησε τις παρεμβάσεις δεν ήταν εξειδικευμένη στην προσαρμογή τοποθεσιών για άτομα με αναπηρίες. Αναρωτιόμαστε πώς επιλέχθηκε αυτή η εταιρεία. Δεν υπήρξε καν πρόσκληση υποβολής προσφορών».
«Ένα άλλο ευαίσθητο θέμα είναι η αντιπλημμυρική προστασία. Τον περασμένο Δεκέμβριο, καταγράφηκαν σοβαρές πλημμύρες στην τοποθεσία επειδή τα νερά δεν μπορούσαν να απορροφηθούν από αυτή την αδιαπέραστη επίστρωση», αναφέρει η Libération, με τον Τ. Τανούλα να επισημαίνει ότι «οι κίνδυνοι είναι πολυάριθμοι: για τους επισκέπτες, που κινδυνεύουν να γλιστρήσουν, αλλά και για το μνημείο, το οποίο κινδυνεύει να διαβρωθεί πολύ γρηγορότερα».
Παρ’ όλα αυτά, ο Μανώλης Κορρές, πρόεδρος της επιτροπής αποκατάστασης και συντήρησης του μνημείου της Ακρόπολης, επίσης αρχιτέκτονας, που σχεδίασε και συντονίζει το έργο, επιμένει στην άποψή του. «Είμαι απόλυτα ικανοποιημένος με το αποτέλεσμα» δήλωσε σε συνέντευξη τύπου στις αρχές Απριλίου. Ζητά από όλους να διαμορφώσουν γνώμη όταν τελειώσει το έργο.
«Μέχρι στιγμής, ο Κορρές έχει επιτύχει μόνο τα μισά από τα σχέδιά του: θέλει να καλύψει σχεδόν ολόκληρο το ροκ», προειδοποιεί η Δέσποινα Κουτσούμπα. Εκατοντάδες ιστορικοί έχουν υπογράψει μια αναφορά ζητώντας τη διακοπή του έργου.
«Βασικά, όλοι υποπτεύονται ότι αυτό το κάπως μεγαλομανιακό έργο έχει μόνο έναν σκοπό: την αύξηση του ποσοστού επισκέψεων και, συνεπώς, του αριθμού των καταχωρήσεων στο σημείο» καταλήγει το γαλλικό δημοσίευμα, σημειώνοντας ότι αυτό έρχεται σε πλήρη αντίθεση με την Ιστορία, ακόμη και τους κανόνες της Unesco.
Μάλιστα, ο οργανισμός του ΟΗΕ, που είναι υπεύθυνος για την κληρονομιά, έπρεπε να είχε ειδοποιηθεί πριν από την εκτέλεση του έργου. Ερωτηθείσα από τη Liberation, η διευθύντρια της Unesco, Mechtild Rössler, επιβεβαιώνει ότι «ενημερώθηκε από τρίτα μέρη σχετικά με το έργο που πραγματοποιήθηκε σε αυτήν την ιδιοκτησία Παγκόσμιας Κληρονομιάς». Συνεπώς, ακόμη και η UNESCO φαίνεται πως βρέθηκε προ τετελεσμένου, αναφορικά με τα έργα που πραγματοποιήθηκαν, με τον κίνδυνο να η Ακρόπολη να καταστραφεί για πάντα.
