Δεν είναι ο οίκος μόδας Dior που θα διαφημιστεί με την φωτογράφιση των μοντέλων του στην Ακρόπολη των Αθηνών (και επίσης στο Ηρώδειο, στην αρχαία Αγορά, με επίκεντρο τον ναό του Ηφαίστου, στον ναό του Ποσειδώνα στο Σούνιο και στον ναό του Δία στη Νεμέα), αλλά, αντίθετα, η καμπάνια του οίκου είναι που “προβάλλει την Ελλάδα σε όλο τον κόσμο, αναδεικνύοντας ταυτόχρονα τους Έλληνες δημιουργούς και τεχνίτες και τα ελληνικά εργαστήρια”.
Αυτή είναι, κοντολογίς, η επίσημη τοποθέτηση του υπουργείου Πολιτισμού, που με καθυστέρηση ημερών εξέδωσε, στις 28 Μαΐου, σχετική ανακοίνωση για ένα θέμα μεγάλου ενδιαφέροντος, όπως είναι η παραχώρηση του διασημότερου στον κόσμο μνημείου της κλασικής αρχαιότητας σε διαφημιστική χρήση.
Ενδεικτικό του τρόπου με τον οποίο η πολιτική ηγεσία του υπουργείου αντιλαμβάνεται πλέον την ενημέρωση και την πραγματικότητα είναι πως η ανακοίνωση αυτή δεν εκδόθηκε καν για να ενημερώσει σχετικά με τα δεδομένα της υπόθεσης, αλλά για να απαντήσει στις σχετικές διαμαρτυρίες της αντιπολίτευσης. Είχε προηγηθεί η καταγγελία της τομεάρχη Πολιτισμού της αξιωματικής αντιπολίτευσης, Σίας Αναγνωστοπούλου, που σχολιάζοντας τη θετική για το θέμα γνωμοδότηση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου (ΚΑΣ), έκανε λόγο για “προειλημμένη πολιτική απόφαση από την υπουργό και τον πρωθυπουργό”, ζητώντας επιπλέον από την Λίνα Μενδώνη να ενημερώσει θεσμικά “για το σκεπτικό και τους όρους μετατροπής της Ακρόπολης, καθώς και άλλων σημαντικών μνημείων, σε πασαρέλα του οίκου υψηλής ραπτικής”.
Η ανακοίνωση του υπουργείου Πολιτισμού, αποφεύγει τεχνηέντως να δώσει οποιαδήποτε απάντηση για τα πραγματικά δεδομένα και, κατά τα ειωθότα, κρύβεται πίσω από το ΚΑΣ, αλλά και το υπουργείο Τουρισμού. Το τελευταίο φαίνεται πως πράγματι έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην προώθηση του αιτήματος του γαλλικού οίκου μόδας, αιτιολογώντας και δημόσια την επιλογή του αυτήν. Πρώτο δε, σε επίσημη ανακοίνωσή του υποστήριξε πως “μετά από λεπτομερή εξέταση των όσων προτείνει ο διεθνής oίκος υψηλής ραπτικής, κρίθηκε ότι οι εκδηλώσεις αυτού του επιπέδου, με την εμβέλεια και την προβολή που θα έχουν σε πολύ σημαντικές τουριστικές αγορές για την Ελλάδα, όπως αυτές της Ευρώπης, των ΗΠΑ και της Ασίας, θα έχουν ιδιαίτερα θετικό πρόσημο”.
Το συμπέρασμα είναι προφανές: η κυβέρνηση, σε συντονισμό των αρμόδιων υπουργών μεταξύ τους, αλλά και με άλλους, τυπικά εξωθεσμικούς, παράγοντες όπως η Μαρέβα Μητσοτάκη, είχαν πράγματι προαποφασίσει την εξέλιξη αυτή, το άνοιγμα δηλαδή της Ακρόπολης σε νέες, εμπορικού χαρακτήρα δραστηριότητες, με πρόσχημα τη διαφήμιση της χώρας και την ενίσχυση του τουριστικού προϊόντος της.
Την προετοιμασία αυτή, είχαμε, άλλωστε προ μηνός αναδείξει σε εκτενές σχετικό μας άρθρο με τίτλο “Ακρόπολη: με τον οίκο Dior ανοίγει η νέα τσιμεντένια πασαρέλα;””, όπου και επισημαίναμε τα βήματα υλοποίησης της απόφασης και την εμπλοκή στην υπόθεση της συζύγου του πρωθυπουργού, ενώ σημειώναμε πως “η υπουργός Πολιτισμού δεν κινείται μόνη της ούτε οι επεμβάσεις στην Ακρόπολη είναι τυχαίες. Ούτε, βέβαια, ο οίκος Dior κάνει βεβιασμένες κινήσεις”.
Στο ίδιο άρθρο, άλλωστε, κάναμε μνεία και των σχετικών προβλέψεων τόσο του Επιμελητηρίου Εικαστικών Τεχνών Ελλάδος πως οι νέες εκτεταμένες τσιμεντοστρώσεις στην Ακρόπολη καθιστούν το μνημείο περισσότερο “χρηστικό από τον ενδιαφερόμενο iδιώτη επενδυτή, που ενδεχομένως, με το αζημίωτο βέβαια, θα το ενοικίαζε για εκδηλώσεις–παρουσιάσεις των προϊόντων του”, όσο και του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων Διπλωματούχων Ανώτατων Σχολών (ΣΑΔΑΣ) πως η διαμόρφωση των διαδρόμων και των πλατωμάτων στην Ακρόπολη στοχεύουν “στην επισκεψιμότητα περισσότερων ταυτόχρονα τουριστών, αλλά και στην αξιοποίηση ενδεχομένως και “άλλων εκδηλώσεων, εμπορικού χαρακτήρα”, όπου θα αξιοποιηθούν τα μεγάλα πλατώματα και οι μεγάλοι διάδρομοι, λόγω των χαρακτηριστικών τους (επιπεδότητα, ενιαία και “λεία” επιφάνεια)”.
Οι “λεπτομέρειες”…
Μια δευτερεύουσα όψη της υπόθεσης αυτής συνδέεται με τη στάση συγκεκριμένων προσώπων στο ΚΑΣ, μελών που τώρα φέρονται να υπερψήφισαν την ομόφωνα θετική εισήγηση, ενώ είχαν αντίστοιχα καταψηφίσει την αντίστοιχη πρόταση του οίκου Gucci πριν από τέσσερα χρόνια. Ο πρόεδρος της Επιτροπής Συντηρήσεως Μνημείων Ακροπόλεως Μανόλης Κορρές, για παράδειγμα, μιλούσε τότε για κίνδυνο ευτελισμού της Ακρόπολης, ο καθηγητής αρχαιολογίας Νίκος Σταμπολίδης σημείωνε πως πρέπει να υπάρχει μέτρο, γιατί αν το υπερβούμε, δίνοντας την Ακρόπολη που είναι παγκόσμιο μνημείο, διαπράττουμε ύβρι, ενώ η Ελένη Μπάνου, προϊσταμένη της Εφορείας Ακρόπολης και Πόλης Αθηνών, υποστήριζε πως αν αρχίσουμε να δίνουμε την Ακρόπολη σε εταιρείες, το υπέρτατο μνημείο θα καταντήσει ένα σκηνικό, κάτι που δεν θα ήθελε κανείς να συμβεί…
Αλλά, βέβαια, ποιος έχει μείνει πια να πιστεύει στην ανεξαρτησία και το κύρος του ΚΑΣ και των μελών του, όταν την τελευταία περίοδο μια σειρά από γνωμοδοτήσεις τους, από την απόσπαση των μοναδικής σημασίας αρχαιοτήτων του σταθμού Βενιζέλου στο μετρό Θεσσαλονίκης μέχρι τις εκτεταμένες τσιμεντοστρώσεις στην ίδια την Ακρόπολη, το έχουν πλήρως καταρρακώσει;
Και αν η συγκεκριμένη πολιτική στροφή στην επίσημη πλέον αντιμετώπιση των μνημείων, της Ακρόπολης συμπεριλαμβανομένης, ως φόντων για εμπορικές χρήσεις, εξέλιξη επικίνδυνη καθαυτή για το είδος των μηνυμάτων που εκπέμπουν τα μνημεία, έχει πια δρομολογηθεί, παραμένουν αδιευκρίνιστα και άλλα επιμέρους επίδικα ζητήματα.
Το πρώτο σχετίζεται με τα οικονομικά δεδομένα της συγκεκριμένης συναλλαγής. Πόσα χρήματα θα καταβάλει στο ελληνικό δημόσιο ο οίκος Dior για την ενοικίαση των συγκεκριμένων αρχαιολογικών χώρων;
Για το ζήτημα αυτό, όπως και για άλλες “λεπτομέρειες” της υπόθεσης, το υπουργείο Πολιτισμού τηρεί σιγήν ιχθύος. Σε εκτενή συγκριτική παρουσίαση της τωρινής πρότασης Dior με εκείνη του οίκου Gucci, που απορρίφθηκε το 2017 από το ΚΑΣ, η Ναταλί Χατζηαντωνίου εκτιμά πως το συνολικό ποσόν που θα δώσει ο οίκος για τη χρήση της Ακρόπολης θα ανέλθει στα 270.000 ευρώ, ποσό κατά πολύ μικρότερο από τα δύο εκατομμύρια ευρώ που είχε προσφέρει προ τετραετίας η Gucci, ενώ παραμένει άγνωστο τι έχει συμφωνηθεί για τα δικαιώματα των φωτογραφιών και πλάνων, δικαιώματα τα οποία ανήκουν στο υπουργείο Πολιτισμού.
Αλλά τώρα για λεφτά θα μιλάμε; Μήπως, μάλιστα, αφού αυτός που θα βγει κερδισμένος από την συναλλαγή, σύμφωνα με τις κυβερνητικές ανακοινώσεις, θα είναι ο ελληνικός τουρισμός, πρέπει και να πληρώσουμε από πάνω για να διαφημιστούμε στα πέρατα της γης, μέσα από τα φουστάνια της Dior;
Το δεύτερο ζήτημα σχετίζεται με πρακτικά θέματα της υλοποίησης του συνολικού πρότζεκτ, τα οποία, αν και μοιάζουν δευτερεύοντα, έχουν τη σημασία τους, καθώς η επίλυσή τους θα σηματοδοτήσει και αυτή ευρύτερες αναθεωρήσεις στη χρήση των μνημείων. Πώς, για παράδειγμα θα ανέλθουν στον Βράχο της Ακρόπολης, τα μηχανήματα και το σύνολο του εξοπλισμού που θα χρειαστεί για την φωτογράφιση και την κινηματογράφηση, εξοπλισμού που, σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημερίδας “Αυγή”, είναι τόσο ογκώδης που υπολογίζεται ότι θα χρησιμοποιηθούν οκτώ εννιάμετρα φορτηγά για τη μεταφορά του;
Ισχύουν οι πληροφορίες πως θα χρησιμοποιηθεί για τον σκοπό αυτό το αναβατόριο της Υπηρεσίας Συντήρησης Μνημείων Ακροπόλεως και είναι κάτι τέτοιο σύννομο; Πόσες μέρες και σε ποιο ωράριο θα παραμείνουν κλειστά για το κοινό η Ακρόπολη και τα άλλα μνημεία της χώρας όπου θα πραγματοποιηθούν φωτογραφίσεις και κινηματογραφήσεις και είναι αυτό σύμφωνο με το νόμο; Ισχύει πως γίνονται ήδη εργασίες από το προσωπικό της Εφορείας Πόλης Αθήνας για τις απαραίτητες προσαρμογές στο Παλαιό Μουσείο Ακρόπολης, προκειμένου να μετατραπεί σε χώρο μακιγιάζ, κομμωτηρίου, βεστιαρίου και φαγητού για τα συνεργεία του οίκου Dior;
Αναβιώνοντας το 1951
Τέλος, ας μην μείνει ασχολίαστο το γεγονός πως, πέρα από την υποτιθέμενη παγκόσμια προβολή που θα επιτευχθεί για την Ακρόπολη δια του οίκου Dior, η κυβέρνηση και οι επικοινωνιακοί της βραχίονες επιμένουν να αναπαράγουν και το αφηγηματικό εφεύρημα της ίδια της διαφημιζόμενης εταιρείας: η φωτογράφιση θα είναι, λένε, μια αναβίωση της “ιστορικής” φωτογράφισης που έγινε με μοντέλα του ίδιου οίκου μόδας το 1951 και ταυτόχρονα ένας φόρος τιμής στα 200 χρόνια από έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης.
Και δώστου, πάνω σε αυτό το μοτίβο, τα νοσταλγικά όσο και ανιστορικά αφιερώματα σε μια “αγνή” και “αθώα” ιστορική περίοδο, από τα οποία απουσιάζει, βέβαια, ο αιματοβαμμένος “νέος Παρθενώνας” της Μακρονήσου των εκτοπίσεων και της εξορίας των κομμουνιστών, το μετεμφυλιακό κράτος της εθνικοφροσύνης, της εξάρτησης και της εθελοδουλείας της δεξιάς, οι φυλακές και τα στρατοδικεία, οι δολοφονίες, η δίκη και εκτέλεση του Μπελογιάννη.
Όχι, δεν είναι αυτό που νομίζετε.
Για την κυβέρνηση της ΝΔ και την υπουργό Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, η νέα εθνικοφροσύνη περνά μέσα από εξωραϊσμένες ρομαντικές αναβιώσεις, αναπαλαιωμένες λογικές εργαλειοποίησης και εμπορικής εκμετάλλευσης των μνημείων, εκσυγχρονισμένες εκδοχές μια εξόφθαλμης πατριδοκαπηλίας.
Ντυμένη στα φουστάνια του Dior, με άψυχο φόντο την Ακρόπολη.
