Η σκιά της πανδημίας αναμένεται να επηρεάσει σημαντικές αποφάσεις στη σύνοδο κορυφής ΗΠΑ-ΕΕ που έχει προγραμματιστεί την ερχόμενη Τρίτη, 15 Ιουνίου, στις Βρυξέλλες.

Οι δύο πλευρές φαίνεται πως έχουν στα σκαριά σχέδιο απόφασης προκειμένου να μειώσουν τους περιορισμούς στις εξαγωγές εμβολίων και φαρμάκων κατά της COVID-19.

Το σχέδιο απόφασης της συνόδου που επικαλείται το πρακτορείο Reuters και στο οποίο μπορεί να γίνουν αλλαγές, δεν κάνει καμία αναφορά σε υποχρεωτική άρση των πατεντών για τα εμβόλια, που είχε προτείνει προ βδομάδων ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν σαν “προσωρινή λύση” στην παγκόσμια έλλειψη εμβολίων κατά της COVID-19.

Η ΕΕ έχει κατ’ επανάληψη αντιταχθεί στην ιδέα, η οποία έχει τη στήριξη δεκάδων φτωχότερων χωρών. Αντ’ αυτού, υπέβαλαν αντιπρόταση στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου που προτείνει οι υφιστάμενοι κανόνες του ΠΟΥ να επιτρέπουν σε χώρες να δίνουν άδειες σε εταιρίες μεταποίησης χωρίς την έγκριση του κατόχου της πατέντας.

Στην επικείμενη σύνοδο κορυφής ΕΕ-ΗΠΑ, οι δύο πλευρές αναμένεται να συμφωνήσουν στη συγκρότηση μίας κοινής ομάδας δράσης για να ενισχύσουν την παραγωγική δυναμικότητα για τα εμβόλια και τα φάρμακα ώστε “να διατηρηθούν ανοικτές και να διασφαλιστούν οι εφοδιαστικές αλυσίδες, αποφεύγοντας τους περιττούς περιορισμούς στις εξαγωγές”.

Το προσχέδιο αναφέρει επίσης ότι η ομάδα δράσης θα προσπαθήσει να επεκτείνει την παγκόσμια παραγωγή εμβολίων και φαρμάκων με το να «ενθαρρύνει τον εθελοντικό διαμοιρασμό τεχνογνωσίας και τεχνολογίας με βάσει αμοιβαία καθορισμένους όρους» — μια σημαντική μετακίνηση σε σχέση με τον εξαναγκασμό φαρμακευτικών επιχειρήσεων να παραχωρήσουν τις πατέντες τους σε ανταγωνιστές.

Η ΕΕ προτρέπει την Ουάσινγκτον να μην παρεμποδίσει την εξαγωγή εμβολίων και υλικών που απαιτούνται για την παραγωγή τους.

Οι ΗΠΑ από την άλλη χρησιμοποιούν τον νόμο για την αμυντική παραγωγή (Defense Production Act -DPA) ώστε οι βιομηχανίες της χώρας να έχουν προτεραιότητα την παραγωγή εμβολίων και θεραπειών αμερικανικής παρασκευής.

Μια ομάδα δράσης υπό τον Ευρωπαίο επίτροπο για τη Βιομηχανία Τιερί Μπρετόν ήδη συνεδριάζει τακτικά με την αμερικανική ομάδα δράσης για την COVID-19 της οποίες προεδρεύει ο Τζέφρι Ζίεντς για να αντιμετωπίσει τα προβλήματα στην παραγωγή και το εμπόριο που επηρεάζουν τις εταιρίες παρασκευής εμβολίων.

Η CureVac, η γερμανική εταιρία βιοτεχνολογίας που αναπτύσσει εμβόλιο, έχει ήδη λάβει βοήθεια για να έχει πρόσβαση σε υλικά από τις ΗΠΑ.

Το προσχέδιο των συμπερασμάτων της συνόδου ΕΕ-ΗΠΑ επιβεβαιώνει επίσης τη στήριξη προς το πρόγραμμα COVAX του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ), που στόχο έχει να διασφαλίσει τη δίκαιη διανομή εμβολίων σε όλο τον κόσμο.

Σύμφωνα με το προσχέδιο της απόφασης, ΗΠΑ και ΕΕ “φιλοδοξούν να εμβολιάσουν τουλάχιστον τα δύο τρίτα του παγκόσμιου πληθυσμού έως τα τέλη του 2022”.