Απαισιοδοξία φαίνεται πως προκαλούν στον ανώτατο Ιρανό Σιίτη ιερωμένο αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ τα έως πρότινος σύνθετα και δύσκολα παζάρια με τις ΗΠΑ στη Βιέννη για τη διάσωση της διεθνούς συμφωνίας του 2015 για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα.
Ο Χαμενεΐ εκτίμησε σήμερα πως η εμπειρία της απερχόμενης ιρανικής κυβέρνησης στο θέμα του διαλόγου με τις μεγάλες δυνάμεις και τις Ηνωμένες Πολιτείες δείχνει πως “το να έχεις εμπιστοσύνη στη Δύση δεν λειτουργεί”. Όπως είπε επί λέξει:
“Οι μελλοντικές γενιές πρέπει να αξιοποιήσουν αυτήν την εμπειρία. Φάνηκε σαφώς στη διάρκεια της θητείας αυτής της κυβέρνησης ότι το να έχεις εμπιστοσύνη στη Δύση δεν λειτουργεί”…
Κάθε φορά που αναφέρατε προβλήματα για θέματα συμφωνιών με τη Δύση, την Αμερική και άλλους (…) σας μπλόκαραν και δεν μπορούσατε να προχωρήσατε γιατί δεν σας βοηθούν. Είναι ο εχθρός εντέλει…
Η αναφορά του Χαμενεϊ αφορούσε την μεγαλύτερη διπλωματική επιτυχία του Ιρανού απερχόμενου προέδρου Χασάν Ροχανί: τη διεθνή συμφωνία για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα ανάμεσα στην Τεχεράνη, τα πέντε μόνιμα μέλη του ΟΗΕ και τη Γερμανία.
H συμφωνία του 2015 και τα παζάρια στη Βιέννη
Η συμφωνία του 2015 δημιούργησε αρχικά ευφορία στο Ιράν καθώς η Ισλαμική Δημοκρατία δέχθηκε άμεσα μια αισθητή ελάφρυνση των διεθνών κυρώσεων με αντάλλαγμα όρια στο πυρηνικό πρόγραμμά της. Όμως η συμφωνία τορπιλίστηκε το 2018 από τον τότε πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, που απέσυρε την υπογραφή της χώρας μονομερώς επαναφέροντας σκληρές κυρώσεις σε βάρος του Ιράν με την προσδοκία ανατροπής της ιρανικής ισλαμικής κυβέρνησης από την επακόλουθη λαϊκή δυσαρέσκεια.
Το Ιράν διεξάγει συνομιλίες από τον Απρίλιο στη Βιέννη με τις μεγάλες δυνάμεις, και έμμεσα με τις Ηνωμένες Πολιτείες, με στόχο την επαναφορά της διεθνούς συμφωνίας. Ωστόσο, εδώ και μερικές βδομάδες οι διαπραγματεύσεις “πάγωσαν” με αφορμή τη λήξη της θητείας του Ροχανί στις αρχές Αυγούστου και την ανάληψη των προεδρικών καθηκόντων του διαδόχου του, Εμπραχίμ Ραϊσί. Έτσι, ο τελευταίος διαπραγματεύσεων έληξε στις 20 Ιουνίου χωρίς να προσδιοριστεί ημερομηνία για τον επόμενο γύρο.
Ο Ροχανί αναμένεται να παραδώσει την εξουσία την ερχόμενη εβδομάδα στον υπερσυντηρητικό Εμπραχίμ Ραΐσι, νικητή την προεδρικών εκλογών του Ιουνίου.
Ο Χαμενεΐ είπε πως οι Ηνωμένες Πολιτείες συνέδεσαν την επιστροφή τους στις συνομιλίες με “μελλοντικές” συζητήσεις για τους πυραύλους της Τεχεράνης και περιφερειακά θέματα. Πρόσθεσε πως η Ουάσινγκτον πρέπει να συμπεριλάβει “μία φράση σε αυτή τη συμφωνία που θα λέει πως ορισμένα θέματα θα προσεγγιστούν στο μέλλον, αλλιώς δεν θα έχουμε συμφωνία”. Με αυτή τη φράση, θέλουν να έχουν μια δικαιολογία για τις μελλοντικές επεμβάσεις τους όσον αφορά αυτή καθαυτή τη συμφωνία, τους πυραύλους και τα περιφερειακά θέματα” σημείωσε ο Χαμενεΐ.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν αναφερθεί επανειλημμένα σε μια “διευρυμένη συμφωνία” ώστε να συμπεριληφθεί το ιρανικό βαλλιστικό πρόγραμμα και ο γεωπολιτικός ρόλος και επιρροή που έχει στην ευρύτερη περιοχή.
