Η αστυνομία ανέκτησε την Πέμπτη (30/9) το βράδυ τον έλεγχο της φυλακής της Γουαγιακίλ όπου τουλάχιστον 118 φυλακισμένοι σκοτώθηκαν στις συγκρούσεις συμμοριών που ξέσπασαν την Τρίτη (28/9).

Πρόκειται για τη χειρότερη σφαγή στην ιστορία των σωφρονιστικών συστημάτων σε ολόκληρη τη Λατινική Αμερική.

Τουλάχιστον 118 κρατούμενοι σκοτώθηκαν – έξι αποκεφαλίστηκαν – πολλοί ακρωτηριάστηκαν και άλλοι 86 τραυματίστηκαν (έξι από αυτούς σοβαρά και 80 ελαφριά), σύμφωνα με τις δικαστικές αρχές.

“Όλα είναι ήρεμα, οι κρατούμενοι βρίσκονται στα κελιά τους. Η κατάληψη των αιθουσών τερματίστηκε”, δήλωσε σε δημοσιογράφους η Τάνια Βαρέλα, ανώτερη αξιωματικός της αστυνομίας, έπειτα από την επιχείρηση των αρχών στην οποία συμμετείχαν 900 αστυνομικοί – δύο εκ των οποίων τραυματίστηκαν σοβαρά- την Πέμπτη το βράδυ.

Τεθωρακισμένα οχήματα μεταφοράς προσωπικού και στρατιώτες έχουν αναπτυχθεί γύρω από τη φυλακή, μπροστά στην οποία είναι συγκεντρωμένα εκατοντάδες μέλη οικογενειών φυλακισμένων, που περιμένουν με αγωνία νέα για τους συγγενείς τους.

“Είναι πολύ οδυνηρό, υπάρχουν πολλοί νεκροί, πολλοί τραυματίες, δεν ξέρω αν ο γιος μου ζει ή όχι”, είπε η Χουάνα Πίντο, που περίμενε ανυπόμονα έξω από τη φυλακή να μάθει την τύχη του παιδιού της.

“Για εμάς, τους γονείς, είναι φρικτό (…) να μην ξέρουμε τι έχει γίνει, νιώθουμε ανίσχυροι”, είπε η Σεσίλια Κιρός, μητέρα άλλου φυλακισμένου, ζητώντας βοήθεια από την κυβέρνηση.

Σύμφωνα με τον τοπικό ιστότοπο Primicias, οι ταραχές ξέσπασαν όταν μέλη συμμορίας που γιόρταζαν τα γενέθλια ενός από τους αρχηγούς τους καυχήθηκαν πως η φυλακή βρίσκεται υπό τον έλεγχό τους, προκαλώντας την οργή μελών αντίπαλων συμμοριών σε άλλες πτέρυγες.

Σύμφωνα με την εισαγγελία, η σύγκρουση για την ανάληψη της εξουσίας μέσα στη φυλακή και η πρόθεση των αρχών να μεταχθούν επικεφαλής εγκληματικών οργανώσεων σε άλλα σωφρονιστικά καταστήματα της χώρας πυροδότησαν τα αιματηρά επεισόδια.

Ο πρόεδρος της χώρας Γκιγιέρμο Λάσο μετέβη την Τετάρτη στη Γουαγιακίλ, αφού κήρυξε κατάσταση εξαίρεσης σε όλο το σωφρονιστικό σύστημα του Εκουαδόρ. Η εξαίρεση προβλέπει επίσης την προσωρινή αναστολή αρκετών δικαιωμάτων των φυλακισμένων, ιδίως αυτού της συνάθροισης.

Οι φυλακές του Ισημερινού, που αντιμετωπίζουν οξύ πρόβλημα υπερπληθυσμού κρατουμένων, έχουν μετατραπεί εδώ και μήνες σε τερέν επαναλαμβανόμενων συγκρούσεων αντίπαλων συμμοριών που εμπλέκονται στη διακίνηση ναρκωτικών.

Οι συγκρούσεις συμμοριών που ενέχονται στη διακίνηση ναρκωτικών και συνδέονται με τα επίφοβα μεξικανικά καρτέλ Σιναλόα και Νέα Γενιά του Χαλίσκο αύξησαν στους 236 τον αριθμό των κρατούμενων που έχουν σκοτωθεί στον Ισημερινό από την αρχή της χρονιάς.

Τον Φεβρουάριο, 79 φυλακισμένοι σκοτώθηκαν σε ταυτόχρονες ταραχές σε τέσσερις φυλακές σε τρεις πόλεις, συμπεριλαμβανομένης της Γουαγιακίλ. Το 2020, ο απολογισμός των θυμάτων των επεισοδίων στις φυλακές είχε ανέλθει σε 103 νεκρούς.

Επιτελεία των καρτέλ οι φυλακές

“Δυστυχώς έχουμε μετατραπεί στη χώρα της Λατινικής Αμερικής που γνωρίζει τη μεγαλύτερη σφαγή φυλακισμένων τα τελευταία χρόνια, περισσότερων απ’ ό,τι στη Βραζιλία και στη Βενεζουέλα”, σχολίασε ο Φρέντι Ριβέρα, ειδικός σε θέματα ασφαλείας και στη διακίνηση ναρκωτικών.

Ο Ριβέρα, καθηγητής της Σχολή Κοινωνικών Επιστημών (Flacso) στο Κίτο, σημείωσε ότι οι κρατούμενοι έχουν επίσης δεσμούς με εγκληματικές οργανώσεις στην Κολομβία, τον μεγαλύτερο παραγωγό κοκαΐνης στον κόσμο.

Διαβεβαίωσε ότι οι φυλακές του Ισημερινού έχουν μετατραπεί σε κεντρικά επιτελεία των συμμοριών από όπου σχεδιάζονται, διατυπώνονται, και διατάσσονται εγκληματικές δραστηριότητες.

Επισήμανε ότι ο πόλεμος για την ανάληψη της εξουσίας στις φυλακές οφείλεται στο γεγονός ότι ο Ισημερινός, όπου το ένα τρίτο του πληθυσμού των φυλακών σχετίζεται με το εμπόριο ναρκωτικών, είναι στρατηγικός για τους διακινητές ναρκωτικών, επειδή η χώρα χρησιμοποιεί το δολάριο και διαθέτει πέντε λιμάνια.

Υπάρχει επίσης “μια τεράστια θεσμική αδυναμία στον Ισημερινό, που διαπερνάται από τη διαφθορά και τη διείσδυση του οργανωμένου εγκλήματος στα ιδρύματα ασφάλειας, δικαιοσύνης και φυλακών”, δήλωσε ο Ριβέρα.

Οι συμμορίες “έχουν πάρει τον έλεγχο των φυλακών της χώρας και προσπαθούν να στείλουν μήνυμα στο κράτος ότι είναι ισχυρότερες από το κράτος δικαίου. Το σωφρονιστικό σύστημα έχει καταρρεύσει“, υπερθεμάτισε η Ιτάνια Βιγιαρεάλ, πρώην διευθύντρια του δημόσιου θεσμού που διαχειρίζεται τις φυλακές.

Για τον διευθυντή του Κέντρου Στρατηγικών Πληροφοριών της κυβέρνησης, τον Φάουστο Κόβο, οι σφαγές κρατουμένων απειλούν το κράτος, καθώς οι συμμορίες έχουν εξουσία ίση ή ανώτερη από αυτήν του ίδιου του κράτους.

Ωστόσο, η Σιλβάνα Τάπια, ερευνήτρια και ακτιβίστρια στην οργάνωση Alliance Against Prisons, δήλωσε στο BBC Mundo ότι επεισόδια όπως αυτό στη Γκουαγιακίλ “έχουν μακρά ιστορία πίσω τους και, κυρίως, δεν συμβαίνουν χωρίς τη συμμετοχή της Πολιτείας”.

Η Τάπια διαβεβαιώνει ότι “υπάρχει μεγάλη διαφθορά στους σωφρονιστικούς υπαλλήλους” στον Ισημερινό και ζητά “να διερευνηθεί σοβαρά η προέλευση των όπλων που χρησιμοποιούνται σε αυτά τα αιματηρά γεγονότα”.

Επισημαίνει επίσης την υπερπληρότητα των φυλακών ως “κρίσιμο παράγοντα”, καθώς, σύμφωνα με την ίδια, “όλες οι φυλακές στη χώρα αντιμετωπίζουν τεράστιο πρόβλημα πλεονάζοντος αριθμού εγκλείστων και δεν επιτρέπουν μια ζωή σε αξιοπρεπείς συνθήκες”.

Το σωφρονιστικό σύστημα του Ισημερινού μετράει 65 φυλακές με κάπου 39.000 κρατούμενους – κάπου οι μισοί αναμένουν να μάθουν την ποινή τους – ενώ η ονομαστική χωρητικότητά τους δεν ξεπερνά τις 30.000 θέσεις (+30%), και κάπου 1.500 φρουρούς (έναν ανά 26 κρατούμενους), σύμφωνα με τα επίσημα δεδομένα.

Ο αριθμός των φυλακισμένων αυξήθηκε κατά 30% κατά τη διάρκεια των τελευταίων έξι ετών, αλλά ο προϋπολογισμός του σωφρονιστικού συστήματος την ίδια περίοδο μειώθηκε από τα 150 στα 99 εκατομμύρια δολάρια.

Οι μεγαλύτερες φυλακές βρίσκονται στις πόλεις Λατακούνγκα (κεντρικά) και Κουένκα (νότια), στις Άνδεις, καθώς και στη Γουαγιακίλ.

Πηγή: elcomercio.pe/