Ο Γιώργος Παπανδρέου ανακοίνωσε την υποψηφιότητά του για πρόεδρος του ΚΙΝΑΛ. Πρόκειται για μια από αυτές τις ιδιοτροπίες του μετα-ΠΑΣΟΚικού δράματος, οι οποίες ακούγονται σε κάποιους ίσως γκροτέσκες ή ως αποτέλεσμα μιας λούμπεν λατρείας του επιθέτου Παπανδρέου.
Στην πραγματικότητα, αποτελεί φυσιολογικό κρίκο στην ιστορία της μη δικαίωσης του λαϊκού αντιμνημονίου και στη συντριβή των προσδοκιών την οποία προκάλεσαν ο ΣΥΡΙΖΑ και ο Αλέξης Τσίπρας.
Ο Γιώργος Παπανδρέου είναι εκείνος ο οποίος βρήκε ένα κόμμα κραταιό και το παρέδωσε στο 12%. Είναι εκείνος ο οποίος επέλεξε να εκκαθαρίσει όλους όσοι είχαν διαφωνήσει μαζί του σε επίπεδο κοινοβουλευτικής ομάδας και να το παραδώσει στον Ευάγγελο Βενιζέλο, ο οποίος και το αποτελείωσε. Πιο πριν είχε επιβάλλει την καταστροφή των κομματικών του δομών και βεβαίως ήταν ο πρώτος μνημονικός πρωθυπουργός.
Θα έλεγε κανείς ότι το βιογραφικό του, κατά την τελευταία κρίσιμη δεκαετία δεν είναι αξιοζήλευτο ακριβώς. Στην πραγματικότητα λογίζεται ως ο πρώτος μιας σειράς συνενόχων πρωθυπουργών και πολιτικών προσώπων.
Ωστόσο, αυτό ακριβώς είναι που με έναν πολιτικά σχεδόν διεστραμμένο τρόπο και αναμενόμενο από τον ίδιο τον Γιώργο Παπανδρέου, τον ξεπλένει και σε κάθε περίπτωση ίσως να του χαρίσει μια δεύτερη πολιτική ζωή: ήταν ο πρώτος, αλλά όχι ο μόνος και ούτε ο χειρότερος.
Μετά από τον Γιώργο Παπανδρέου ακολούθησε ένας πρώην αντιμνημονικός και “ανανήψας” μνημονιακός πρωθυπουργός (ο Αντώνης Σαμαράς) και ένας δεύτερος, με ακόμα εντυπωσιακότερη μεταστροφή, στον δικό του δρόμο προς την νεοφιλελεύθερη Δαμασκό: ο Αλέξης ο Τσίπρας.
Τρία ολόκληρα κόμματα (το πρώην ΠΑΣΟΚ νυν ΚΙΝΑΛ, η ΝΔ και ο ΣΥΡΙΖΑ) γέμισαν με στελέχη τα οποία έδιναν και δίνουν μάχη για να πείσουν πως δεν υπήρχε κανένας άλλος δρόμος, πέραν όχι μόνο των μνημονίων σε ό,τι αφορά την δημοσιονομική τους όψη, αλλά επιπλέον και σε ό,τι έχει να κάνει με τις αθρόες ιδιωτικοποιήσεις και την εν γένει δέσμευση κυριαρχίας.
Από το απομονωμένο μνημονιακό ΠΑΣΟΚ του Γιώργου Παπανδρέου φτάσαμε στο απομονωμένο αντιμνημόνιο του Γιάνη Βαρουφάκη. Ακόμα μεγαλύτερη προσπάθεια έγινε από τον ίδιο τον Αλέξη Τσίπρα να πείσει τον ελληνικό λαό ότι το καλοκαίρι του 2015 ήταν κατ’ ουσίαν μια μπλόφα, η οποία πρέπει να λησμονηθεί.
Δίπλα σε όλα αυτά δεν πρέπει να ξεχνάει κανείς ότι η ενοχή του Γιώργου Παπανδρέου, χάρη ακριβώς και στους επομένους πρωθυπουργούς, μετατρέπεται και σε παράγοντα πολιτικής “αθώωσής” του. Ο Γιώργος Παπανδρέου εμφανίζεται (και ήταν πράγματι) ο πρώτος μνημονιακός πρωθυπουργός, άρα αυτός ο οποίος. κατά την αφήγηση του ιδίου του πρώην πρωθυπουργού, είχε τον λιγότερο χρόνο προετοιμασίας εν μέσω κρίσης. Εμφανίζεται επίσης να πιστώνεται τον νόμο Κατσέλη και μερικές ακόμα προοδευτικές επιλογές εν μέσω μνημονίων.
Όλα τα παραπάνω βεβαίως έλαβαν καινούρια διάσταση με την εκλογή του Κυριάκου Μητσοτάκη και κυρίως με την απόλυτη ανικανότητα έως σήμερα του ΣΥΡΙΖΑ να αντιπολιτευθεί στην ΝΔ. Το γεγονός ότι ο Αλέξης Τσίπρας καθημερινά ταπεινώνεται από τον Κυριάκο Μητσοτάκη χωρίς να μπορεί να απαντήσει, αναγκάζει αυτό που σχηματικά περιγράφουμε ως δημοκρατικό κόσμο να κοιτάξει αλλού ή έστω και αλλού.
Φυσικά, υπάρχουν και οι ανθυποψήφιοι του Γιώργου Παπανδρέου. Ίσως και να τον υπερκεράσουν μάλιστα. Το πρόβλημα είναι ότι προγραμματικώς και ιδεολογικώς δεν έχουν τίποτα το διαφορετικό επί της ουσίας να διακηρύξουν από όσα ήδη έχουμε δει: ευρωπαϊσμός, δημοσιονομική περιστολή ή χαλάρωση αναλόγως των διαθέσεων του Βερολίνου, κάποιες πολιτικές θεσμικού εκσυγχρονισμού και διαφάνειας, εκλογικοί τακτικισμοί και ασκήσεις επί χάρτου. Σε σχέση με όλους τους, ο πρώην πρωθυπουργός θέτει ένα επιπλέον διακύβευμα: πορεία προς τον ΣΥΡΙΖΑ και με τον ΣΥΡΙΖΑ. Σε σχέση με τον αφελή διμέτωπο των υπολοίπων, ακούγεται πιο ελκυστική προοπτική.
Η υποψηφιότητα του Γιώργου Παπανδρέου αποδεικνύει ότι δεν μπορείς να διατάξεις πορεία προς τα εμπρός όταν τόσες ήττες σε τραβούνε πίσω. Είναι μια στιγμή Ένωσης Κέντρου εν μέσω προδικτατορικής δεξιάς, με τον τρόπο βεβαίως με τον οποίο η ιστορία επαναλαμβάνεται. Εκφράζει (και εμπεδώνει μέχρι ενός σημείου) το αίσθημα ότι δεν μπορεί να αλλάξει το μοντέλο εξουσίας και ο συσχετισμός δύναμης στρατηγικά, μόνο ίσως να βελτιωθεί παραμετρικά ή να γίνει κατά τι πιο ευκολοχώνευτος – ας μη λησμονούμε ότι και η Ένωση Κέντρου του Γεωργίου Παπανδρέου σύρθηκε προς πιο ριζοσπαστικές κατευθύνσεις, αντίθετα προς τις επιλογές του ηγέτη της.
Ο Γιώργος Παπανδρέου ο νεότερος ως εκ τούτου χρωστάει ένα μεγάλο ευχαριστώ στον Αλέξη Τσίπρα για την επιστροφή του δώρου που του είχε κάνει το 2011, όπως και στους συντρόφους του στο ΚΙΝΑΛ για το ότι τίμησαν την πολιτική παρακαταθήκη του. Όπως σε κάθε καλό πολιτικό θρίλερ (ή κωμωδία) επιστρέφει τώρα για να την πάρει πίσω.
