Ο Ζόραν Ζάεφ ανακοίνωσε αργά την Κυριακή (31/10) ότι θα παραιτηθεί από τον πρωθυπουργικό θώκο της Βόρειας Μακεδονίας όσο και από την ηγεσία του κυβερνώντος SDSM, μετά την ήττα του κεντροαριστερού κόμματός του στον δεύτερο γύρο των δημοτικών εκλογών που διεξήχθησαν την Κυριακή.
Σημειώνεται το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα (SDSM) του Ζόραν Ζάεφ υπέστη συντριπτική ήττα καθώς έχασε με μεγάλη διαφορά τόσο στον δήμο των Σκοπίων, όσο και στους υπόλοιπους μεγάλους δήμους της χώρας.
Ο Ζάεφ είχε δηλώσει προεκλογικά ότι θα παραιτηθεί εάν το SDSM έχανε τον δεύτερο γύρο των εκλογών στα Σκόπια.
Τα προκαταρκτικά στοιχεία δείχνουν ότι η ανεξάρτητη υποψήφια Ντανέλα Άρσοφσκα, που υποστηρίζεται τόσο από το VMRO-DPMNE όσο και από την αλβανική αντιπολίτευση, προηγείται του νυν υποψηφίου του SDSM στα Σκόπια με 55,3%.
“Αναλαμβάνω την ευθύνη για αυτές τις εξελίξεις. Παραιτούμαι από τη θέση του πρωθυπουργού και του προέδρου του κόμματος”, δήλωσε ο Ζάεφ σε συνέντευξη Τύπου.
Αν και τόνισε ότι η παραίτησή του δεν σημαίνει πρόωρες εκλογές, η κυβέρνηση συνασπισμού θα μπορούσε να συμφωνήσει σε μια άλλη επιλογή για πρωθυπουργό και να σχηματίσει κυβέρνηση χωρίς νέα ψηφοφορία.
Ο Ζάεφ πρόσθεσε επίσης ότι η παρούσα κυβέρνηση έχει ακόμη 2,5 χρόνια για να ολοκληρώσει την θητεία της και πρέπει να συνεχίσει το έργο της και τόνισε ότι θα παραμείνει στο αξίωμα σε ρόλο υπηρεσιακού.
Ο Ζάεφ συνεχάρη επίσης τον πολιτικό του αντίπαλο Χρίστιαν Μίτσκοσκι, ηγέτη του VMRO-DPMNE, για τις νίκες του κόμματος, αλλά κατηγόρησε επίσης την αντιπολίτευση ότι χρησιμοποιεί «”ένο χρήμα” στην εκστρατεία.
Ο Ζόραν Ζάεφ ηγείται της χώρας από το 2017 και επέβλεψε την ιστορική Συμφωνία των Πρεσπών με τη χώρα μας . Η συμφωνία άνοιξε το δρόμο για τη Βόρεια Μακεδονία να προχωρήσει προς την ένταξη στους πιο ισχυρές ενώσεις της Δύσης. Τον Μάρτιο του 2020, η Βόρεια Μακεδονία έγινε επίσημα το 30ο μέλος του ΝΑΤΟ, αλλά εξακολουθεί να αντιμετωπίζει εμπόδια από τη Βουλγαρία για την ένταξή της στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Το SDSM του Ζάεφ σημείωσε οριακή νίκη στις εθνικές εκλογές του 2020, αλλά διατηρεί μια ισχνή πλειοψηφία στο κοινοβούλιο.
Κατά την ανακοίνωση της παραίτησής του, ο Ζάεφ αναφέρθηκε στην πρόοδο που είχε σημειώσει για να φέρει τη χώρα στο ΝΑΤΟ και να επιδιώξει την ένταξη στην ΕΕ. “Είμαι περήφανος που ενώσαμε τη χώρα στο ΝΑΤΟ. Πέρυσι, λάβαμε μια σύσταση για έναρξη διαπραγματεύσεων με την ΕΕ”, είπε ο Ζάεφ. “Έφερα την ελευθερία και τη δημοκρατία και δημοκρατία σημαίνει ανάληψη ευθύνης”, σημείωσε.
Τα σενάρια
Η παρούσα κυβέρνηση διατηρεί την κοινοβουλευτική πλειοψηφία, έστω ισχνή (υποστηρίζεται από 62 βουλευτές εκ των 120 που αριθμεί το νομοθετικό σώμα της χώρας). Ως εκ τούτου, το μεγαλύτερο κόμμα του κυβερνητικού συνασπισμού, το SDSM, σε συνεννόηση με τους κυβερνητικούς του εταίρους, μπορεί να ορίσει νέο πρωθυπουργό, ο οποίος θα πρέπει να εξασφαλίσει ψήφο εμπιστοσύνης από τη Βουλή.
Όμως δεν αποκλείεται το ενδεχόμενο κάποιο – ή κάποια – από τα μικρότερα κόμματα του κυβερνητικού συνασπισμού να αποφασίσει την άρση την εμπιστοσύνης στην παρούσα κυβέρνηση και τη “μεταπήδηση” στην αντιπολίτευση και στο VMRO-DPMNE, το οποίο, στην περίπτωση αυτή θα μπορούσε να ηγηθεί ενός νέου κυβερνητικού σχήματος, άνευ εκλογών.
Σε περίπτωση που δεν “ευοδωθεί” κανένα από τα δύο σενάρια, θα προκηρυχθούν στη χώρα πρόωρες βουλευτικές εκλογές. Στην περίπτωση αυτή, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, 100 ημέρες πριν τη διεξαγωγή των εκλογών πρέπει να σχηματιστεί υπηρεσιακή κυβέρνηση, η οποία θα οδηγήσει τη χώρα στις εκλογές.
Στις χθεσινές εκλογές κρίθηκαν συνολικά 44 δήμοι, με σημαντικότερο τον μητροπολιτικό δήμο των Σκοπίων (700.000 κάτοικοι), στον οποίο η υποψήφια Ντανιέλα Άρσοβσκα, ανεξάρτητη αλλά υποστηριζόμενη ανοικτά από το VMRO-DPMNE, επικράτησε με διαφορά 14 εκατοστιαίων μονάδων του απερχόμενου δημάρχου των Σκοπίων και εκ νέου υποψηφίου του SDSM, του Πέτρε Σιλέγκοφ.
Το VMRO-DPMNE επικράτησε ακόμη σε άλλους μεγάλους δήμους της χώρας, όπως στο Μπίτολα (Μοναστήρι) και στην Οχρίδα, ενώ στο Κουμάνοβο, τον δεύτερο μεγαλύτερο δήμο της χώρας, επικράτησε «αντάρτης» του SDSM.
Στο αλβανικό πολιτικό στρατόπεδο, το μεγαλύτερο αλβανικό κόμμα στη Βόρεια Μακεδονία, το DUI του Αλί Αχμέτι, υπέστη επίσης βαριά ήττα στον μεγαλύτερο “αλβανικό” δήμο της χώρας: στο Τέτοβο, όπου η υποψήφια του Τεούτα Αρίφι ηττήθηκε από τον αρχηγό του μικρότερου συγκυβερνώντος αλβανικού κόμματος BESA, τον Μπιλάλ Κασάμι.
