Ο Μανουελίτο Γουίλερ δεν ξέρει το γιατί, αλλά είναι βέβαιος πια για ένα πράγμα: οι γέροντες της φυλής Νάβαχο λατρεύουν τα γουέστερν και ειδικά την ιταλική “σπαγγέτι” ματιά αυτών, όπως το “Για Μια Χούφτα Δολάρια” με πρωταγωνιστές τους Κλιντ Ίστγουντ, Τζιάν Μαρία Βολοντέ και Μαριάν Κοχ!

Το 2013 μεταγλωττίστηκε και προβλήθηκε στη γλώσσα των Νάβαχο η ταινία “Πόλεμος των Άστρων 4: Μια νέα ελπίδα”. Έκτοτε οι γέροντες της φυλής δεν άφησαν σε ησυχία τον Μανουελίτο Γουίλερ, διευθυντή του Μουσείου του Έθνους των Νάβαχο, προκειμένου να μεταγλωττίσει ένα γουέστερν, όποιο ήθελε, στη γλώσσα τους.

Και το αποτέλεσμα; Το “Beeso Dah Yiniljaa” ή “Για Μια Χούφτα Δολάρια” στο οποίο ο Άγνωστος Πιστολάς, Κλιντ Ίστγουντ, φτάνει στο χωριό Σαν Μιγκέλ, στα σύνορα Μεξικού-ΗΠΑ, και βρίσκεται ανάμεσα στα διαπλεκόμουνα πυρά δύο οικογενειών λαθρεμπόρων.

Η ταινία του 1964 σε σκηνοθεσία Σέρτζιο Λεόνε με τη μουσική του Έννιο Μορικόνε , δεν επελέγη τυχαία. Σε αντίθεση με την πλειονότητα των αμερικανικής παραγωγής γουέστερν, στο εν λόγω κλασικό πια σπαγγέτι γουέστερν του Λεόνε δεν πρωταγωνιστεί ούτε ένας “καθαρόαιμος” Ινδιάνος της Αμερικής.

“Συνήθως τα αμερικανικά γουέστερν βρίθουν ανακριβειών για τις φυλές των Ινδιάνων. Για να μην πω ότι είναι απλά προσβλητικά στο πώς παρουσιάζουν τους προγόνους μου”, σχολιάζει ο Μανουελίτο Γουίλερ. “Το ‘Μια Χούφτα Δολάρια’ μου άρεσε γιατί απλά δεν είμαστε οι κακοί κομπάρσοι μιας ακόμη ταινίας και της πλοκής της στην Άγρια Δύση”, συμπληρώνει.

Το μεταγλωττισμένο στη γλώσσα των Νάβαχο γουέστερν από ηθοποιούς και μέλη της κοινότητας, που “χάρισαν” τις φωνές τους, θα κάνει πρεμιέρα στις 16 Νοεμβρίου στην κινηματογραφική αίθουσα “Γουίντοου Ροκ” στην Αριζόνα. Θα είναι η πρώτη προβολή ταινίας στην εν λόγω αίθουσα, η οποία έκλεισε στις 20 Μαρτίου του 2020, λόγω της πανδημίας. Στην πορεία η ταινία θα προβληθεί και σε άλλες αίθουσες εντός και κοντά στο Έθνος των Νάβαχο, το οποίο εκτείνεται από την Αριζόνα, το Νέο Μεξικό μέχρι τη Γιούτα.

“Οι άνθρωποι νιώθουν λίγο περισσότερο περήφανοι που γνωρίζουν ότι έχουμε κάνει πολύ δρόμο με τη γλώσσα μας”, λέει ο 47χρονος Τζάμπο. “Είναι λυπηρό να το λέμε, αλλά μερικά από αυτά που χάνουμε είναι η γλώσσα μας. Νομίζω ότι ταινίες σαν αυτές μπορεί να τους εμπνεύσουν για να μάθουν τη γλώσσα των προγόνων τους. Ακόμα και μια μικρή λέξη εδώ κι εκεί, έχει σημασία για μην χαθεί η ιστορία μας”… στη χώρα των δολαρίων.

Δείτε το τρέιλερ στη γλώσσα των Νάβαχο