Ο εναγκαλισμός της Περιφερειάρχη της Μαδρίτης, Ισάβελ Ντίαθ Αγιούσο,  με το ακροδεξιό Vox  είναι πλέον βέβαιο πως αποτελεί μία σταθερή κι αναγκαία συνθήκη για την παραμονή της στην κυβέρνηση της πιο κεντρικής αυτόνομης κυβέρνησης στη χώρα και εφαλτήριο για την ποθούμενη ανάρρησή της και στην κομματική ηγεσία. Η πρόσφατη συμφωνία με το ακροδεξιό κόμμα για την έγκριση του τοπικού προϋπολογισμού (του πρώτου της Αγιούσο από το 2019 που πρωτοανέλαβε) έπειτα από την προγραμματική συμφωνία με το Vox, επισφράγισε την αγαστή συμπόρευση που είχε ξεκινήσει ήδη από την πρώτη θητεία της φιλόδοξης πολιτικού στην Περιφέρεια.

Τότε όμως το Vox έπαιζε έναν συμπληρωματικό, μόνον, ρόλο στην υποστήλωση της κυβέρνησης, η οποία βασιζόταν κύρια στην σύμπραξη του Λαϊκού Κόμματος (ΡΡ) της Αγιούσο με τους Ciudadanos. Στην ενεστώσα σύνθεση όμως της τοπικής Βουλής, με το κεντροδεξιό κόμμα εξαφανισμένο εκλογικά, η Αγιούσο βρήκε τον πιο ταιριαστό σύμμαχο στην ακροδεξιά, με την οποία συμμερίζεται άλλωστε πολλές ιδεολογικές πρωτίστως, απόψεις, αλλά και  πολιτικό πρόγραμμα.

Και δεν είναι διόλου τυχαίο που τα κύρια σημεία συμφωνίας για τον προϋπολογισμό της Μαδρίτης είναι σχεδόν πανομοιότυπα στα προγράμματα  των δύο παρατάξεων στην Περιφέρεια. Ή αφορούν θέματα, που εύκολα μπορούν να γίνουν παραχωρήσεις: για παράδειγμα η πρόταση του Vox για δωρεάν παροχή των μη υποχρεωτικών μαθημάτων στο σχολικό πρόγραμμα, μέσα από την αύξηση κατά 33% των δικαιούχων, αλλά και τα προγράμματα για την προσχολική εκπαίδευση παιδιών από 0 σε 3 ετών, μέσα από σχετικό βοήθημα. Βέβαια, κανείς φαντάζεται ποια είναι τα μη υποχρεωτικά μαθήματα που θα καλύπτονται δωρεάν στο, έως τώρα, κοσμικού χαρακτήρα ισπανικού σχολείου: θρησκευτικά και κατήχηση , αγωγή του (χρηστού) πολίτη κλπ. Όσα ταιριάζουν με το ιδεολογικό περίβλημα και τους στόχους των συντηρητικών κι ακροδεξιών.

Επιπλέον, στον προϋπολογισμό προβλέπεται η σύσταση μηχανισμών ελέγχου για τις επιδοτήσεις που χορήγησε η Κοινότητα (Περιφέρεια) της Μαδρίτης τα τελευταία τέσσερα χρόνια, τη μείωση κατά 10% των δαπανών των τοπικών «υπουργείων», αλλά και του προϋπολογισμού του τοπικού ραδιοτηλεοπτικού σταθμού. Βέβαια, βάσει των νεοφιλελεύθερων στόχων που έχουν τα δύο κόμματα, προτείνεται και μία «ανάλυση της βιωσιμότητας, για τη συγχώνευσης ή της κατάργηση οργάνων ή υπηρεσιών» του δημόσιου τομέα. Βέβαια, η Αγιούσο δεν περίμενε τη σύμπραξη με το Vox για να προχωρήσει στις «μειώσεις» δαπανών στον δημόσιο τομέα : ήδη στα σχέδιά της είναι η απόλυση 690 γιατρών κι ιατρικού προσωπικού, που είχαν προσληφθεί για να καλύψουν τις ανάγκες της πανδημίας, την ίδια στιγμή που σε ύψη ρεκόρ έχουν φθάσει οι λίστες αναμονής στα δημόσια νοσοκομεία και ιατρικά κέντρα! Κι όχι μόνον αυτό: ήδη έχει ανακοινώσει πως στις 31 Δεκεμβρίου δεν πρόκειται να ανανεώσει τις συμβάσεις σε άλλα 7.500 άτομα του ιατρικού προσωπικού στη Μαδρίτη, κοντά στο μισό ιατρικό προσωπικό της Περιφέρειας-μαυλιστικά ανακοινώνοντας όμως πως θα ανανεώσει τις συμβάσεις σε 11.200 εργαζομένους-όσοι δηλ. ήσαν  όμως ήδη μέσα στο σύστημα υγείας και προ-covid!

Την ίδια στιγμή που η Αγιούσο σχεδιάζει πως τα Χριστούγεννα δεν πρόκειται να εφαρμοσθούν περιορισμοί σε συναθροίσεις και κυκλοφορία, απλώς θα χορηγεί ένα τεστ σε κάθε Μαδριλένο. Ακολουθώντας προφανώς την ακλόνητη επιστημονική αλήθεια πως «στην αγορά, στα καταστήματα και στα μέσα μεταφοράς η νόσος Covid δεν κολλάει». Μόνο οι μετανάστες, οι διαδηλώσεις κλπ είναι οι εστίες της διάδοσης της νόσου.

Η Αγιούσο επίσης φρόντισε να ενστερνισθεί ακόμη ένα ειδεχθές σημείο του προγράμματος του Vox, το οποίο είχε μάλιστα προτάξει και στην προεκλογική του εκστρατεία: τη μείωση του προϋπολογισμού για τα κέντρα φροντίδας των ασυνόδευτων ανηλίκων μεταναστών. Πλέον τα κέντρα αυτά θα υπαχθούν σε ειδικό έλεγχο για το κόστος τους-που οι ακροδεξιοί, ακολουθώντας τη γνωστή τακτική των απανταχού ομοϊδεατών τους,  αλάλαζαν ότι «κοστίζουν στο δημόσιο περισσότερο από το κόστος των χαμηλοσυνταξιούχων». Ρητορεία που τους χάρισε, όπως και στην Αγιούσο που έξυπνα έχει υιοθετήσει σκληρά δεξιά στάση στο θέμα της μετανάστευσης και της ασφάλειας, υψηλά ποσοστά στις πρόσφατες εκλογές, ακόμη κι από ψηφοφόρους των Σοσιαλιστών στα λαϊκά προάστεια του Νότου.

Κι εκεί εδράζεται η σύμπνοια των δύο κομμάτων στην παράγραφο εκείνη της συμφωνίας για τον προϋπολογισμό, που προβλέπει «να μελετηθεί η δυνατότητα νομικών ενεργειών για περιπτώσεις που διακυβεύεται η ασφάλεια των πολιτών ή οι περιουσίες τους». Στόχοι οι καταλήψεις, οι «συμμορίες νεαρών» (μεταναστών εννοείται), αλλά και οι διαδηλώσεις ή ο συνδικαλισμός, όπως με αφορμή την απεργία στο Κάδιθ έφερε σε σκληρή αντιπαράθεση το Vox με την υπουργό Εργασίας των Podemos Γιολάνδα Ντίαθ στη Βουλή.

Το PP και το Vox συμφώνησαν επίσης «να διατηρηθεί η αρχή της ισότητας» στις αιτήσεις για αρωγή ή στα κίνητρα για απασχόληση, ενώ προβλέπουν να χορηγηθούν εννέα εκατ. ευρώ στην  προγραμματισμένη χρηματοδότηση του προγράμματος για την πρώτη κατοικία, με εγγυήσεις στους νέους ηλικίας έως 35. Μία βοήθεια ισχνή που απλώς αποσκοπεί στο να αντικρούσει τα σχέδια της κυβέρνησης του Πέδρο Σάντσεθ για επιδότηση και προστασία της κατοικίας και των ενοικίων, στα οποία και αντίθετη είναι η δεξιά (ο κάθε άνθρωπος  κάνει ό,τι θέλει με την περιουσία του), αλλά και στο παρελθόν έχει φροντίσει η Αγιούσο να πωλήσει έναντι πινακίου φακής σε ιδιωτική εταιρεία πάνω από 1200 δημόσιες κατοικίες!

Δεν αποτελεί έκπληξη πως στο μέτρο αυτό προστίθεται επίσης η πρόβλεψη για μελέτη για τη «διαθεσιμότητα των εκτάσεων γης» πάνω στις δυνατότητας «συνεργασίας δημόσιου-ιδιωτικού τομέα για την εκμετάλλευσης κάθε  διαθέσιμης έκτασης, που θα συμβάλλει στην  αύξηση της προσφοράς ενοικιαζόμενων κατοικιών σε προσιτή τιμή»-που θα καθορίζει ο ιδιώτης-εργολάβος κι αποκλειστικός εκμεταλλευτής του προγράμματος. Και που εννοείται ότι η Περιφέρεια και το Κράτος δεν θα μπορεί να παρέμβει στον καθορισμό της τιμής αυτής.

Η Αγιούσο συγκλίνει όλο και περισσότερο προς το Vox , έχοντας κατανοήσει πως το ακροδεξιό κόμμα εξακολουθεί να έχει μεγάλη διείσδυση στις εργατικές τάξεις, πέρα από την προνομιακή σχέση του με την «πατριωτική» και «συμφεροντολόγα» υψηλή και μεσαία τάξεις.  Όσο περισσότερο συμφωνεί η Αγιούσο με τους ακροδεξιούς, τόσο καταφέρνει να πείσει ένα μεγάλο ποσοστό από ψηφοφόρους του Vox, οι οποίοι είχαν αυτομολήσει από το ΡΡ απογοητευμένοι από την «πεφωτισμένη» νεοφιλελεύθερη πτέρυγα του κόμματος, ότι η Περιφερειάρχης εκπροσωπεί την παλιά καλή δεξιά, που στήριξε τον Φράνκο παλιότερα ή τον Αθνάρ στη δημοκρατική εποχή.

Εάν το Vox με ενέργειες ακραίες, όπως το βέτο στη διακήρυξη του Κοινοβουλίου για την Παγκόσμια Ημέρα του AIDS, ή προηγουμένως για τη βία κατά των γυναικών, κατορθώνει να συνεγείρει τους «παραδοσιακούς» ψηφοφόρους, η Αγιούσο δεν έχει λόγο να μη συνεργεί με τον δικό της τρόπο στην μαυλιστική αυτή πολιτική. Η Αγιούσο -υπό τον μανδύα της «παραδοσιακής» γυναίκας με τις ορθές εθνικο-χριστιανικές αρχές- αλιεύει ψηφοφόρους από τον χώρο της μικρομεσαίας τάξης και των «απειλούμενων» από την «ανελεύθερη» δικαιωματική πολιτική της κυβέρνησης, αλλά και από τους νεοφιλελεύθερους κύκλους μέσα στο κόμμα της. Επιπλέον, η ανάγκη της συνεργασίας με το Vox  και η ακραία ρητορική του που διηθίζεται μέσα στη συνείδηση της κοινωνίας, φευ, δίχως την ηχηρή αντίδραση των προοδευτικών κομμάτων, χρησιμεύει ως καλή δικαιολογία στην Αγιούσο για να εφαρμόσει -δήθεν «κατ’ ανάγκην»-τα μέτρα που έχουν συμφωνηθεί με την ακροδεξιά παράταξη.

Η συμφωνία του ΡΡ και του Vox στη Μαδρίτη δεν είναι όμως ένα τοπικό φαινόμενο με περιορισμένη σημασία. Χάρις σε αυτήν  ανοίγει και ο δρόμος για άλλου τέτοιου είδους λύσεις, σε Περιφέρειες όπου η συνέργειά τους είναι ακόμη σε μη θεσμικό επίπεδο. Κυρίως δε στην Ανδαλουσία, όπου ακόμη δεσπόζει η επίπλαστη εικόνα της συνεργασίας ΡΡ-πνεόντων τα λοίσθια Ciudadanos, με την κοινοβουλευτική στήριξη του Vox. Και η Ανδαλουσία μένει πλέον η μόνη (έπειτα από τη συμφωνία στη Μαδρίτη) που δεν έχει εγκριθεί ακόμη ο προϋπολογισμός κι ακόμη ισχύει η παράταση του προηγούμενου νομοσχεδίου του. Πλέον και εκεί, το Vox και το ΡΡ, μετρώντας και την ενεστώσα δυναμική τους, αλλά και την κρίση του άλλοτε κυρίαρχου τοπικού Σοσιαλιστικού Κόμματος, επιδιώκουν να στηθούν πρόωρες κάλπες. Η επιτυχία του σχήματος Αγιούσο+Vox στη Μαδρίτη δείχνει τον δρόμο.

_{*Το σκίτσο στην κεντρική φωτογραφία είναι του Τζο Κάμινγκς των «Φαϊνάνσιαλ Τάιμς» (Financial Times).}