Εάν στις προηγούμενες περιπτώσεις η ιταλική κοινωνία είχε μείνει άναυδη και εάν είχε αποδυθεί σε έναν διάλογο, στον οποίο είχαν εμπλακεί και τα εργατοδικεία, για τη νομιμότητα των απολύσεων μέσω SMS (όπως είχε γίνει στην εταιρεία Logista στην Μπολόνια ή αργότερα μαζικά στην GNK στη Φλωρεντία),το καινούργιο περιστατικό που αναδεικνύει την πλήρη υποτίμηση του εργαζομένου και την αντίληψή του από την επιχείρηση ως ένα απλό «κόστος», έχει προκαλέσει πραγματική αγανάκτηση.
Η Yazaki Italia, μια πολυεθνική εταιρεία που παράγει και εμπορεύεται καλωδιώσεις και ηλεκτρικά συστήματα διανομής για μηχανοκίνητα οχήματα, «απέλυσε επί τόπου και χωρίς προειδοποίηση τρεις εργαζομένους μέσω online κλήσης στην πλατφόρμα Teams». Μάλιστα αυτοστιγμής τους απομάκρυνε από τον χώρο εργασίας και τους απαγόρευσε κάθε πρόσβαση, ειδοποιώντας τους πως οι δραστηριότητές τους μεταφέρονται στην Πορτογαλία.
Το πρωτοφανές περιστατικό συνέβη την Παρασκευή 9 Δεκεμβρίου και το αποκαλύπτουν τα συνδικάτα filcams-Cgil και Fisascat-Cisl, εξηγώντας ότι πρόκειται για την ίδια εταιρεία που πρόσφατα διαβεβαίωνε τους εργαζομένους για το μέλλον της εργασίας τους, έπειτα από τις καταγγελίες για το ασαφές επιχειρησιακό της πλάνο. Τα συνδικάτα, όπως είναι προφανές, ζητούν την άμεση ανάκληση της απόλυσης, άμεσο διάλογο με τις εργατικές ενώσεις και απειλούν «με απεργίες στην περιοχή του Τορίνου». «Τίποτα δεν αντισταθμίζει το να δουλέψεις με απαράδεκτους ρυθμούς και χρόνους, εν μέσω μίας κατάστασης υγειονομικής έκτακτης ανάγκης. Τίποτα δεν αντισταθμίζει τις άφθονες διαβεβαιώσεις για το μέλλον της εταιρείας στην Ιταλία κατά τη συνεδρίαση του σωματείου που πραγματοποιήθηκε στις 10 Σεπτεμβρίου 2021, μετά την ανακίνηση του θέματος για το ασαφές επιχειρηματικό της σχέδιο από τα συνδικάτα».
Πίσω βέβαια από την πρακτική διάσταση της είδησης, όπως σε όλες αυτές τις αντίστοιχες περιπτώσεις όπου καρατομείται η δουλειά κι η ζωή των εργαζομένων με ωμό τρόπο, κρύβονται και αληθινά ανθρώπινα δράματα, όπως της 50χρονης Αλεσάντρα Τσελιντόνι, εργαζόμενης επί 18 χρόνια στη Yazaki, χωρισμένης με δύο παιδιά, που μένει στον δρόμο και όπως ενημερώθηκε δεν έχει καμία πιθανότητα επαναπρόσληψής της -έστω και με χαμηλότερο μισθό. Ένα δράμα που έχει προβληθεί από το σχεδόν το σύνολο του ιταλικού Τύπου.
Επί του θέματος παρενέβη και ο υπουργός Εργασίας, Αντρέα Ορλάντο, επαναλαμβάνοντας το σύνηθες ευχολόγιο και την απλή κριτική στην αδόκιμη και αντιδεοντολογική επιλογή της εταιρείας. «Δεν είναι δίκαιο μια απόλυση να πέφτει σαν κεραμίδα στο κεφάλι όσων περνούν από κάτω», τονίζει μεταξύ άλλων ο Ορλάντο, προσθέτοντας ότι οι απολύσεις τέτοιου είδους αντίκεινται στο Σύνταγμα και «κατεδαφίζουν ένα (συνταγματικό) κληροδότημα που κτίσθηκε με κόπο». «Δεν μπορούμε να γίνουμε μια χώρα όπου δέχεται μόνον τουρίστες για διακοπές, αλλά μια χώρα που πρέπει να διατηρήσει τη βιομηχανική κληρονομιά της», υπογράμμισε ο Ορλάντο, επισημαίνοντας απλά μία ανατριχιαστική πραγματικότητα που κατατρύχει τις τελευταίες δεκαετίες την ιταλική οικονομία.
Εκείνο που πραγματικά έχει ενδιαφέρον είναι η απάντηση της επιχείρησης που για τον εκπρόσωπό της Στέφανο Μπένα η «απόλυση με αυτό τον τρόπο ήταν ένδειξη προσοχής» και νιασίματος για τους εργαζομένους! «Είμαστε έκπληκτοι και πικραμένοι με τον σάλο που έχει προκαλέσει η ιστορία, είμαστε σχεδόν τριάντα χρόνια στην Ιταλία και είναι η πρώτη φορά που μας συμβαίνει κάτι τέτοιο. Ήταν μια πολύπλοκη διαδικασία που δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμη, αλλά έχουμε συμμορφωθεί με όλα τα τυπικά βήματα που απαιτεί ο νόμος. Δεν θα ήταν επίσης σωστό να μιλάμε για απολύσεις επειδή αυτοί οι εργαζόμενοι εξακολουθούν να παίρνουν τον μισθό τους. Τους είχαμε στείλει μια συστημένη επιστολή και ακριβώς ως ένδειξη προσοχής προς αυτούς θεωρήσαμε ότι ήταν σωστό να τους ενημερώσουμε μεμονωμένα για τους λόγους τούτης της οδυνηρής, πλην όμως αναγκαίας απόφασης που έλαβε η εταιρεία. Έτσι, θεωρήσαμε ότι θα ήταν καλύτερο να χρησιμοποιήσουμε το Teams. Είναι το εργαλείο που συνήθως χρησιμοποιούμε και για συναντήσεις με συνδικάτα», τόνισε.
Όσον αφορά την απόφαση να μην τους τηλεφωνήσει προσωπικά, ο Μπένα τη δικαιολόγησε ως εξής: «ακόμη βρισκόμαστε σε καθεστώς τηλε-εργασίας, που προσωπικά πιστεύω ότι είναι ένα εξαιρετικό μέτρο ενάντια στην εξάπλωση της Covid. Μου φαίνεται πολύ πιο δυσάρεστο να καλέσουμε κάποιον να επιστρέψει στο γραφείο απλώς για να του παραδώσουμε ένα γράμμα. Δεν ήταν εύκολα τα τηλεφωνήματα αυτά, κάποιοι είπαν ότι τους απολύσαμε με ένα κλικ. Απεναντίας, οι συνομιλίες υπήρξαν μακρές, διήρκεσαν 10 λεπτά και σε αυτές εξηγήσαμε τους λόγους και τους προσφέραμε μια υπηρεσία outplacing για τη μετεγκατάστασή τους.
Είναι το μόνο πράγμα που μπορεί να προσφέρει η εταιρεία σε τέτοιες συνθήκες».
Κατά τα φαινόμενα, η Yazaki ακολουθεί κατά πόδας τον δρόμο που είχε ανοίξει πρόσφατα ο Βισάλ Γκαργκ της Better.com , που απέλυσε μέσω Zoom 900 εργαζομένους της, αντιμετωπίζοντάς τους ως απλούς αριθμούς στην καλύτερη περίπτωση, για να μην πούμε ως ανδράποδα ευκολο-θυσιαζόμενα στον βωμό του κέρδους. Μία στυγνή πραγματικότητα για την Ιταλία, στην οποία, σε αντίθεση με όλες τις άλλες χώρες της Ευρώπης, οι μισθοί έχουν υποχωρήσει κατά 4,3% την τελευταία 7ετία και βρίσκονται σε χαμηλότερο επίπεδο από εκείνους του 1990! Μία πραγματικότητα που μαρτυρεί πως πίσω από την πλασματική παραδείσια εικόνα της δοτής κυβέρνησης του Μάριο Ντράγκι της αύξησης στο 6,5% του ΑΕΠ, υποκρύπτεται το δράμα της βαθμιαίας αποβιομηχάνισης της χώρας (73.000 επιχειρήσεις κλειστές, άλλες 17.000 στο χείλος του λουκέτου), της μείωσης της μεταποίησης μετά την υγειονομική κρίση του 2020(όταν η παγκόσμια αύξηση ήταν 36, 1% στην Ιταλία μόλις 25,5%) και την αύξηση του επιχειρηματικού outsourcing, με κλείσιμο εργοστασίων και μαζικές απολύσεις (GNK, Whirlpool τελευταία και η Caterpillar στην Ανκόνα που αφήνει στον δρόμο 270 εργαζομένους). Υπό το πρίσμα τούτο, εύκολα κανείς κατανοεί πως το 6,5% απλώς είναι μία απλή σύσπαση, μία αναλαμπή στο οικονομικό κώμα της Ιταλίας, που το 2020 το ΑΕΠ της είχε υποχωρήσει (-9%) και για το 2023 προβλέπεται μόλις ένα ασθμαίνον 1,5%.
Το χειρότερο όμως είναι πως διαπιστώνεται ολοένα και περισσότερο μειώνεται η συμβολική και φυσική αξία της εργασίας, όσο η σημασία του προϊόντος της μέσα από την όλο και μεγαλύτερη «άυλη» φύση του και τις συνθήκες παραγωγής του (τηλε-εργασία κλπ) επανακαθορίζει τις έννοιες του κοινωνικού χρόνου και γενικού ισοδύναμου της παραγωγής και της υπεραξίας του.
Πλέον η εργασία δεν αξιολογείται ως ανθρώπινη δραστηριότητα, αλλά μόνον ως παραγωγή προϊόντων και ως τέτοια δεν διέπεται από τα δικαιώματα των συμβάσεων εργασίας, που ας μη λησμονούμε τον E. Durkheim όταν έγραφε για τον «Καταμερισμό Εργασίας» δεν είναι «απλώς ένα χρήσιμο συμπλήρωμα για τις επιμέρους συμβάσεις, αλλά είναι ο βασικός κανόνας». Ενόψει της γενικής απεργίας της 16ης Δεκεμβρίου, μέσα από την οποία καθυστερημένα τα συνδικάτα πασχίζουνε να δώσουν φωνή στους εργαζομένους, είδαμε και σε προηγούμενα δημοσιεύματά μας πως τα ίδια τα ιταλικά κόμματα επιδιώκουν να απονομιμοποιήσουν το βασικό τούτο δικαίωμα και να απαξιώσουν τα εργασιακά κεκτημένα. Ή με αφορμή το πρόστιμο από την Επιτροπή Ανταγωνισμού κατά της Amazon, πως οι πληρωμένοι κονδυλοφόροι (πχ Il Foglio) υπερασπίζονται τον «καταναλωτή» και τα «δικαιώματά» του απέναντι στα έσοδα του κράτους και τις συνθήκες δουλειάς των υπό εκμετάλλευση εργαζομένων της.
Σήμερα, όχι μόνον στην Ιταλία -αλλά κατά τη γνώμη μας, όπως ήταν η Ελλάδα στην περίοδο της προηγούμενης οικονομικής κρίσης, στην ενεστώσα υγειονομικό-οικονομική διαταραχή βλέπουμε όλο και περισσότερο να κυριαρχεί ένα πνεύμα πλήρους ανισορροπίας στο παγκόσμιο στερέωμα των αγορών. Τα πάντα στροβιλίζονται με ιλιγγιώδη ταχύτητα και ο στόχος είναι προφανής: η ταχύτητα στην εναλλαγή των γεγονότων, η σπουδή των αποφάσεων και της εφαρμογής τους, δεν αφήνει χρόνο για να επεξεργασθεί κανείς τις συνέπειες και τις εναλλακτικές λύσεις. Η επιτηδευμένη κατήφεια γενικεύεται , όπως επίσης μεταγγίζεται σε όλους μία ιδέα πανικού ώστε να προωθηθούν ευκολότερα οι εύκολες λύσεις, μπροστά σε τούτην την κρίση, που την παρουσιάζουν ως αχαλίνωτη, ασταμάτητη, ως αγγίζουσα το επίπεδο της τρέλας. Και πριν πάνω από έναν αιώνα στην Grundrisse του Μαρξ η κρίση όντως παραλληλίζεται με την τρέλα: «αλλά μία τρέλα ως στιγμή της οικονομίας, που καθορίζει τη ζωή των λαών».
