Θα μπορούσαμε να χαρακτηρίσουμε το έτος που πέρασε ως «χρονιά της κανονικοποίησης». Η συγκεκριμένη φράση είναι απολύτως ταιριαστή αν θεωρήσουμε αναδρομικά τις εξελίξεις που έλαβαν χώρα το 2021 από τη σκοπιά των τεχνικών της κυβέρνησης και των κυρίαρχων ελίτ. Αν το 2020 ήταν η χρονιά της πανδημίας, η χρονιά του δόγματος-σοκ, το σημείο-μηδέν της νέας «κατάστασης εξαίρεσης» που επιβλήθηκε σε παγκόσμιο και τοπικό επίπεδο, το 2021 συντονίστηκε, με αρκετή επιτυχία, σχεδιάστηκε και έλαβε σάρκα και οστά με συγκεκριμένες κινήσεις και δράσεις η κανονικοποίηση της κατάστασης εξαίρεσης.
Το νομοθετικό έργο της κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας υπήρξε ευρύ και η επίθεση στον κόσμο της εργασίας, στα απομεινάρια του κοινωνικού κράτους και τη δημόσια περιουσία μεγάλη και εντατική. Μετά το (προ) περυσινό σοκ, η φετινή διαχείρισή του απέδειξε πως οι κυβερνητικοί διαχειριστές λειτούργησαν ως «έτοιμοι από καιρό». Η κρίση υπήρξε όντως μια ευκαιρία. Το κενό που παρατηρείται στην αντιμετώπιση της κατάρρευσης των δημόσιων δομών υγείας και του ΕΣΥ, υπεραναπληρώνεται από τις ιδιωτικοποιήσεις και την απόλυτη διευκόλυνση των επενδυτών ακόμα και στις περιοχές ΝΑTURA. «Είναι κι αυτή μια στάσις, νιώθεται…».
Δεν είναι καθόλου διαφορετική η γενική εικόνα και σε όσα αφορούν την πόλη των Αθηνών. Η δημαρχία του νεαρού Κώστα Μπακογιάννη είχε δείξει από τον πρώτο χρόνο που ανέλαβε την πρόθεσή της να αξιοποιήσει και να εκμεταλλευτεί προς όφελος των ιδιωτών ακόμα και σημεία-τοτέμ της πόλης όπως ο Εθνικός Κήπος και ο Λόφος του Φιλοπάππου. Φέτος, η συγκεκριμένη στρατηγική συνέχισε σταθερά την εκδίπλωσή της, καθώς υπάρχουν πολλά ακόμη παρθένα αστικά «εδάφη προς κατάκτηση».
«Ζούμε στην εποχή των κρίσεων. Πρέπει να θωρακίσουμε την πόλη. Ο κόσμος αλλάζει και πρέπει να αλλάξουμε εμείς», δήλωσε γλαφυρά σε συνέντευξή του τον Οκτώβριο ο Δήμαρχος Αθηναίων. Ποιοι όμως είναι αυτοί που απειλούν να εισβάλλουν στην πόλη και προς όφελος ποίων θα πρέπει αυτή να θωρακιστεί;
Toν Ιανουάριο του 2021 αποφασίζεται –με τις ψήφους της πλειοψηφίας του δημοτικού συμβουλίου και του συμβούλου της Χρυσής Αυγής- η αποδοχή της «δωρεάς» της Prodea Investments για την ανάπλαση του Λόφου Στρέφη. Σύμφωνα με τα σχέδια των επενδυτών, επίκειται η «θωράκιση» του λόφου με φυλάκια εισόδου, πλήρη περίφραξη και περιμετρικών συστημάτων καταγραφής των πάντων με κάμερες. Φαίνεται λοιπόν πως οι «εισβολείς» είναι στην περίπτωση αυτή οι ίδιοι οι κάτοικοι, ενώ ο λόφος θα «θωρακιστεί» όπως ακριβώς μια ιδιωτική περιουσία. Άλλωστε η Prodea Investments είναι ο ιδιοκτήτης πολλών ακινήτων βραχυπρόθεσμης μίσθωσης στη γύρω περιοχή…
Τον Απρίλιο του 2021 συνυπογράφεται από τον Δήμο, το Υπουργείο Πολιτισμού και μια ακόμη ιδιωτική εταιρία, την Aνάπλαση Α. Ε., η «ανάδειξη» του αρχαιολογικού χώρου και του άλσους στην Ακαδημία Πλάτωνος. Η σύμβαση περιλαμβάνει το κόψιμο 580 δένδρων εντός του ιστορικού χώρου (πολλά εξ αυτών αιωνόβια) αλλά βέβαια και την περίφραξη περίπου 15 στρεμμάτων αρχαιολογικού χώρου. Και εδώ είναι οι κάτοικοι αυτοί οι οποίοι φαίνεται πως «απειλούν» την πόλη που ο Δήμαρχος θέλει να θωρακίσει.
Προς το τέλος του καλοκαιριού, ξεκίνησε η δόμηση τριών νέων εργοταξίων της Αττικό Μετρό σε τρεις περιοχές του κέντρου των Αθηνών που απέχουν ελάχιστα μεταξύ τους: το Κολωνάκι, το πάρκο της Νομικής Σχολής στην Ακαδημία και τα Εξάρχεια. Το κράτος, με την αγαστή και ενθουσιώδη συνεργασία του Δήμου φαίνεται πως σκοπεύει να απαλλάξει το κέντρο της πρωτεύουσας από τις πλατείες του, και γενικότερα από την –συχνά επικίνδυνη- ζωτικότητά του. Αναδύεται το όραμα μια «υπόγειας πόλης» στα πρότυπα των μεγάλων αστικών κέντρων του Καναδά, όπου όταν βγαίνεις από τον συρμό του μετρό δεν χρειάζεται να ανέβεις προς την έξοδο, καθώς σε περιμένουν τεράστια mall και εστιατόρια. Εντούτοις, ανάλογα σχέδια δεν ταιριάζουν στο μεσογειακό κλίμα και ήδη οι κλιμακούμενες αντιδράσεις για τον σταθμό στην πλατεία Εξαρχείων δείχνουν πως για το τι θα γίνει στην πόλη δεν αποφασίζει μόνο ο Δήμαρχος και η κυβέρνηση.
Πριν από μερικές μέρες, η μέριμνα του Δημάρχου για τη «θωράκιση» της πόλης έλαβε υλική υπόσταση με έναν ακόμη τρόπο. Στο Δημοτικό Συμβούλιο της Δευτέρας, 13/12, ελήφθη η απόφαση για την εκδίωξη όλων των προσφύγων που διαβιούν στο camp του Ελαιώνα. Σύμφωνα με όσα υποστήριξε ο Κώστας Μπακογιάννης «δεν συνάδει το στρατόπεδο των προσφύγων με κάποιες χρήσεις που θα δημιουργηθούν στην περιοχή», εννοώντας προφανώς το νέο γήπεδο ποδοσφαιρικής ΠΑΕ που σχεδιάζεται και την ταυτόχρονη «αναβάθμιση» της περιοχής με ένα ακόμα Mall.
Μαζί όμως με την ευρεία «θωράκιση» της πόλης, η δημοτική αρχή θα συνεχίσει και φέτος να προσφέρει μεγάλα και σημαντικά θεάματα στους πολίτες. Η πρωτοχρονιάτικη γιορτή του δήμου και της Τεχνόπολις ανακοινώθηκε αυτή τη χρονιά την προπαραμονή των Χριστουγέννων και θα τη συνοδέψει με τη λάμψη του ο Σάκης Ρουβάς. Ο προϋπολογισμός της φιέστας κινείται στα 215.000 ευρώ, ένα ποσό το μέγεθος «του οποίου δεν διαφέρει από όλα τα προηγούμενα χρόνια» σύμφωνα με τον Δήμαρχο. Παρότι λοιπόν ο Κώστας Μπακογιάννης είχε πρόσφατα προειδοποιήσει πως «Ο κόσμος αλλάζει και πρέπει να αλλάξουμε εμείς», αντιμετώπισε τις τεράστιες αντιδράσεις που προκάλεσε η συγκεκριμένη κίνησή του εν μέσω υγειονομικής και οικονομικής κρίσης ως μία από τα ίδια. «Οι διαμαρτυρίες για τον στολισμό της Αθήνας και το κόστος της Πρωτοχρονιάτικης γιορτής είναι κάτι σαν τα κάλαντα. Έθιμο των ημερών. Κάθε χρόνο τα ίδια.», δήλωσε θέλοντας να δικαιολογηθεί.
Ας ελπίσουμε πως στο 2022 η κανονικοποίηση της υφαρπαγής, η κανονικότητα της θωράκισης και «τα ίδια και τα ίδια» των τεχνικών της εξουσίας θα συναντήσουν το νέο μέσω της τομής του «ως εδώ» που θα δημιουργήσει μια νέα κατάσταση εξαίρεσης –αυτή τη φορά με διαφορετικούς δημιουργούς και διαφορετικούς παραλήπτες.
