Tην ενεργοποίηση του υπό ρωσικής ηγεσίας «Συμφώνου Συλλογικής Ασφάλειας» (CSTO) ζήτησε εκτάκτως απόψε ο πρόεδρος του Καζακστάν Κασίμ Τομάρτ Τοκάγεφ καθώς η έκρυθμη κατάσταση μετά τις θυελλώδεις διαδηλώσεις ενάντια στην μεγάλη ακρίβεια των καυσίμων δείχνει ανεξέλεγκτη.
«Το να ζητήσω βοήθεια από τους εταίρους του CSTO είναι κατάλληλο και επίκαιρο» ανέφερε ο πρόεδρος Τοκάγεφ σύμφωνα με έκτακτα δελτία ειδήσεων ΜΜΕ της χώρας.
Δικαιολόγησε την απόφασή του, κάνοντας εμμέσως λόγο για ενορχηστρωμένη επιχείρηση από το εξωτερικό, προσθέτοντας:
«Αυτές οι συμμορίες τρομοκρατών είναι διεθνείς, έχουν κάνει σοβαρή εκπαίδευση στο εξωτερικό, και η επίθεσή τους στο Καζακστάν μπορεί να θεωρηθεί ως ενέργεια επίθεσης»
Είχαν προηγηθεί εμπρησμοί στα κτίρια του δημαρχείου και των κτιριακών εγκαταστάσεων της προεδρικής κατοικίας στην πόλη Αλμάτι που είναι η δεύτερη μεγαλύτερη του Καζακστάν. Στην πόλη αυτή αργά το βράδυ αναφέρθηκαν ένοπλες συγκρούσεις των δυνάμεων ασφαλείας με ομάδες ενόπλων με μεγάλο αριθμό θυμάτων (νεκρών και τραυματιών).
Οκτώ νεκροί, εκατοντάδες τραυματίες και έκτακτη κατάσταση
Το πρακτορείο Ρόιτερς μετέδωσε νωρίτερα πως στη διάρκεια συγκρούσεων διαδηλωτών και δυνάμεων ασφαλείας στην δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της χώρας, Αλμάτι, σκοτώθηκαν τουλάχιστον οκτώ άτομα και τραυματίστηκαν πάνω από 315 άλλα.
Λίγο μετά τις 22.00 το βράδυ (ώρα Ελλάδας) ο πρόεδρος του Καζακστάν επιβεβαίωσε την κατάληψη του αεροδρομίου της πόλης Αλμάτι από «ομάδες τρομοκρατών», τονίζοντας πως οι εγκαταστάσεις του χώρου λεηλατούνται. Ανέφερε επίσης πως «συμμορίες τρομοκρατών κατέλαβαν πέντε αεροπλάνα, συμπεριλαμβανομένων και ξένων», προσθέτοντας: «Το Αλμάτι δέχεται επίθεση, καταστρέφεται και βανδαλισμούς».
Νωρίτερα παραιτήθηκε η κυβέρνηση και κηρύχθηκε κατάσταση έκτακτης ανάγκηςστις περιοχές Αλμάτι και Μανγκιστάου, και στην πρωτεύουσα Νουρ Σουλτάν. Λίγο πριν τις 21.00 ώρα Ελλάδας κηρύχθηκε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης σε όλη τη χώρα μέχρι τις 19 Ιανουαρίου.
Η κρατική τηλεόραση Khabar 24 μετέδωσε ότι στο πλαίσιο των μέτρων «θα περιοριστεί η ελευθερία της μετακίνησης, συμπεριλαμβανομένων και των μεταφορών» και θα απαγορευτούν «οι συλλογικές εκδηλώσεις και οι οικογενειακές συγκεντρώσεις» για γάμους, κηδείες και γεννήσεις.
Οι περιορισμοί «επιβάλλονται λόγω της επιδείνωσης της κατάστασης, για να διασφαλιστεί η δημόσια ασφάλεια, να αποκατασταθούν ο νόμος και η τάξη και να προστατευτούν τα δικαιώματα και οι ελευθερίες των πολιτών», πρόσθεσε. Στο πλαίσιο αυτό θα απαγορευτεί η κυκλοφορία από τις 23.00 μέχρι τις 7.00.
Ο Τοκάγεφ απέπεμψε επίσης τον επικεφαλής της Επιτροπής Εθνικής Ασφάλειας (διάδοχος της σοβιετικής KGB), τον Καρίμ Μασίμοφ. Στη θέση του αναλαμβάνει ο Γιερμέκ Σαγκιμπάγεφ, ο μέχρι σήμερα επικεφαλής της Υπηρεσίας Κρατικής Ασφάλειας.
Συγκλονιστική μαρτυρία Έλληνα σκηνοθέτη στο ΟΡΕΝ
Αίσθηση προκάλεσε στο κανάλι ΟΡΕΝ η μαρτυρία του σκηνοθέτη Κωνσταντίνου Χαραλαμπίδη από το Καζακστάν.
Η αντίδραση από ΗΠΑ και ΟΗΕ
Απόψε, οι ΗΠΑ, μέσω της εκπροσώπου Τύπου του Λευκού Οίκου Τζεν Ψάκι, κάλεσαν τις αρχές του Καζακστάν να επιδείξουν «αυτοσυγκράτηση» και εξέφρασαν την ελπίδα οι διαδηλώσεις να διεξάγονται «με ειρηνικό τρόπο».
Η Ψάκι επέκρινε επίσης τους «τρελούς ισχυρισμούς της Ρωσίας» για την υποτιθέμενη ευθύνη των ΗΠΑ για τις ταραχές αυτές. Ο ισχυρισμός αυτός «είναι απολύτως λανθασμένος» και εντάσσεται «στη στρατηγική παραπληροφόρησης» εκ μέρους της Μόσχας, υποστήριξε.
Ο ΟΗΕ παρακολουθεί «με ανησυχία» την κατάσταση, είπε εξάλλου ο εκπρόσωπος του γενικού γραμματέα του Οργανισμού, Στεφάν Ντουζάριτς.
«Είναι πολύ σημαντικό όσοι εμπλέκονται στα τρέχοντα γεγονότα να επιδείξουν αυτοσυγκράτηση, να αποφύγουν οποιαδήποτε βία και να προωθήσουν τον διάλογο», πρόσθεσε.
Ποιος είναι ο οργανισμός CSTO
Μετά την κατάρρευση της ΕΣΣΔ, έξι πρώην σοβιετικές δημοκρατίας (Ρωσία, Αρμενία, Καζακστάν, Κιργιζία, Τατζικιστάν και Ουζμπεκιστάν) υπέγραψαν το Μάιο του 1992 τη Συμφωνία Συλλογικής Ασφάλειας (γνωστή και ως συμφωνία της Τασκένδης). Ένα χρόνο μετά υπέγραψαν τη συμφωνία το Αζερμπαϊτζάν, η Λευκορωσία και ηΓεωργία. Το σύμφωνο ενεργοποιήθηκε το 1994.
Εξι χρόνια αργότερα, έξι από τις εννιά χώρες συμφώνησαν να ανανεώσουν το σύμφωνο για άλλα πέντε χρόνια ώσπου το 2002 συμφώνησαν να δημιουργήσουν τον Οργανισμό της Συνθήκης Συλλογικής Ασφάλειας (CSTO) σαν ένα στρατιωτικό μπλοκ μεταξύ συμμάχων.
Κατά καιρούς, οι χώρες του συμφώνου πραγματοποιούν μεγάλες στρατιωτικές ασκήσεις με τη συμμετοχή δεκάδων χιλιάδων στρατιωτών.
