Άρθρο 10 της Συνθήκης του ΝΑΤΟ: «Τα Μέρη δύνανται, δι’ ομοφώνου συμφωνίας, να καλέσουν οιονδήποτε έτερον Ευρωπαϊκόν Κράτος όπερ είναι εις θέσιν να προαγάγη τας αρχάς της παρούσης Συνθήκης και να συμβάλλει εις την ασφάλειαν της περιοχής του Βορείου Ατλαντικού, όπως προσχώρηση εις την παρούσαν Συνθήκην».
Παρά τη στριφνή καθαρεύουσα, το νόημα είναι σαφές: προσχώρηση νέου μέλους στο ΝΑΤΟ μπορεί να λάβει χώρα, μόνο κατόπιν ομοφωνίας των μελών του ΝΑΤΟ. Τα μέλη του ΝΑΤΟ μπορούν- αν έτσι αποφασίσουν αυτά- να καλέσουν έτερο κράτος ή όχι. Επομένως δεν τίθεται ζήτημα αυτοδιάθεσης του μη- μέλους ως προς τη συμμετοχή του στο ΝΑΤΟ αλλά ζήτημα σχεδιασμού και διάθεσης του ίδιου του ΝΑΤΟ ως προς την πρόσκληση ή μη νέων κρατών να ενταχθούν στις τάξεις του. Επιπλέον δε, πρέπει να ομοφωνήσουν τα κράτη – μέλη.
Εδώ και καιρό τίθεται το ερώτημα γιατί το ΝΑΤΟ δεν θέλει να αποκλείσει την πιθανότητα να καλέσει την Ουκρανία να ενταχθεί στις τάξεις του. Τι εξυπηρετεί μια τέτοια ένταξη- ή ακόμα χειρότερα η μη άρνηση της πιθανότητας ένταξης- όταν μάλιστα κανείς δεν αρνείται στην Ουκρανία- ούτε και η Ρωσία- το δικαίωμα να συνάπτει συμμαχίες με οποιοδήποτε κράτος στον κόσμο;
Σε κάθε περίπτωση όμως και επειδή οι εικοτολογίες δεν βοηθούν ιδιαιτέρως υπάρχει μια άλλη πτυχή του ζητήματος, κρίσιμη για τον ρόλο των Ευρωπαίων και ειδικότερα, του επιζητούντος ιδιαίτερη προσοχή Γάλλου προέδρου- ο οποίος ακόμα δεν έχει ξεχάσει την ταπείνωση από την ακύρωση του συμβολαίου του με την Αυστραλία: η δέσμευση, υπό οποιαδήποτε νομική μορφή, έστω και ενός ευρωπαϊκού κράτους ότι δεν θα συναινέσει στην επέκταση του ΝΑΤΟ θα μπορούσε να αποτελέσει ένα πρώτο βήμα προς την εκτόνωση της κρίσης. Πολύ περισσότερο σωτήρια για την ειρήνη θα ήταν μια πρωτοβουλία περισσοτέρων ευρωπαϊκών κρατών, τα οποία θα προτάξουν ένα άλλο σχέδιο για την περιφερειακή ειρήνη στην ήπειρο. Θα ρωτήσει κανείς παρεμπιπτόντως την κυβέρνηση Μητσοτάκη τι πιστεύει ως προς την επέκταση του ΝΑΤΟ, ακόμα και με τον κίνδυνο ενός μείζονος ευρωπαϊκού πολέμου;
Με δεδομένο μάλιστα πως ένας πιθανός πόλεμος, στην Ευρώπη θα λάβει χώρα και την οικονομία των ευρωπαϊκών κρατών, πρώτα απ’ όλα θα τινάξει στον αέρα, είναι υποχρέωση των Ευρωπαίων ηγετών να αναλάβουν πρωτοβουλίες, αντί να σύρονται πίσω από τις ΗΠΑ.
Μια τέτοια πρωτοβουλία δέσμευσης των ευρωπαϊκών κρατών ή κάποιων εξ αυτών στη μη επέκταση του ΝΑΤΟ, πρώτον θα άνοιγε έναν δρόμο για την ειρήνη στην ήπειρο, δεύτερον θα έδειχνε ότι η ΕΕ ή έστω στην ΕΕ, υπάρχουν δυνάμεις με διεθνοπολιτική ωριμότητα και αυτονομία- οι οποίες δεν επικαθορίζονται πλήρως από τις ΗΠΑ- και τρίτον θα πίεζε τόσο τη Ρωσία, όσο και την Ουκρανία να δεσμευτούν εκ νέου στις συμφωνίες του Μινσκ.
Ταυτοχρόνως, θα κέρδιζε χρόνο και υπέρ του ίδιου του ηγέτη της Ουκρανίας. Για όσους παρακολουθούν τις εξελίξεις, υπάρχει μια «περίεργη» επανεμφάνιση του προκατόχου του, προηγουμένου προέδρου Ποροσκένκο, ο οποίος μάλιστα προσπαθεί να πραγματοποιήσει συναντήσεις με θεσμικά όργανα της Ουκρανίας, όπως είναι το συμβούλιο εθνικής ασφαλείας. Ο νυν πρόεδρος δε, έχει εμπλακεί σε αντιπαράθεση με τον πρόεδρο των ΗΠΑ, δεδομένου ότι οι ΗΠΑ δείχνουν να υποσκάπτουν την θέση του διαρκώς, δια της ανακοίνωσης ολοένα καινούριων ημερομηνιών, ρωσικής επέμβασης. Πρέπει να κρατάμε στην άκρη του μυαλού μας την πιθανότητα μιας βίαιης ανατροπής Ζελένσκι.
Αν οι Ευρωπαίοι – ή έστω κάποιοι Ευρωπαίοι – θέλουν να αποδείξουν ότι έχουν την οποιαδήποτε σημασία και ότι δεν έχουν παρακμάσει οριστικώς, ιδού η Ρόδος, ιδού και το πήδημα: να πάρουν την ειρήνη της ηπείρου στα χέρια τους, αντί να συνεχίζουν να σύρονται πίσω από τις ΗΠΑ, υπό τύπο τριτοκλασάτων, ανόητων, κομπάρσων.
