Το Δελτίο των Ατομικών Επιστημόνων δημιουργήθηκε μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο ως φωνή υπέρ της ειρήνης από μία μερίδα των επιστημόνων που ανέπτυξαν το τότε απόλυτο όπλο μαζικής καταστροφής. Τώρα, η αποστολή του έχει εκφυλιστεί στο να είναι φερέφωνο των αμερικανικών ιμπεριαλιστικών σχεδίων, προτρέποντας τον πρόεδρο Μπάιντεν να λάβει ακόμη πιο αποσταθεροποιητικές δράσεις εναντίον της Ρωσίας.
Πετώντας τις βόμβες Α‘
Όταν οι επιστήμονες του άκρως απόρρητου Προγράμματος Μανχάταν ανέπτυξαν την ατομική βόμβα και ο στρατός των ΗΠΑ σχεδίασε την υλικοτεχνική υποδομή για την ανάπτυξή της, ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος είχε ουσιαστικά τελειώσει. Στις αρχές Μαΐου 1945, η Γερμανία είχε παραδοθεί άνευ όρων – σε μεγάλο βαθμό χάρη στις προσπάθειες του Κόκκινου Στρατού να νικήσει τη ναζιστική Βέρμαχτ, με το φρικτό όμως κόστος 27.000.000 σοβιετικών ζωών. Οι Ιάπωνες είχαν επίσης ηττηθεί στρατιωτικά και είχαν συμφωνήσει στην άνευ όρων παράδοση με τη μόνη προϋπόθεση ότι ο αυτοκράτορας Χιροχίτο θα γλίτωνε.
Έτσι, ο παγκόσμια αναδυόμενος ηγεμόνας αντιμετώπισε ένα πρόβλημα. Είχε το απόλυτο όπλο για να επιβάλει την πολιτική της παγκόσμιας κυριαρχίας του (δηλαδή το σημερινό επίσημο δόγμα εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ για παγκόσμια “κυριαρχία πλήρους φάσματος”), αλλά τι νόημα θα είχε αυτό το απόλυτο όπλο αν έμενε μυστικό; Και, ακόμη και αν ήταν γνωστό, θα πίστευε ο κόσμος ότι οι ΗΠΑ είχαν τη βούληση να εξαπολύσουν μια τέτοια καταστροφική δύναμη; Ο πρόεδρος Τρούμαν είχε τη λύση, να ρίξει την πυρηνική βόμβα στην Ιαπωνία. Όλα τα στρατιωτικά πλάνα της Ιαπωνίας είχαν καταστραφεί, αλλά ένα ακόμη πιο ισχυρό μήνυμα της αποφασιστικότητας των ΗΠΑ να επιβάλουν την ιμπεριαλιστική ηγεμονία τους δόθηκε με την εξολόθρευση των μη στρατιωτικών πόλεων της Χιροσίμα και του Ναγκασάκι τον Αύγουστο του 1945.
Οι Ιάπωνες παραδόθηκαν αμέσως, προσφέροντας τη ζωή του αυτοκράτορά τους. Οι ΗΠΑ αποδέχθηκαν, αλλά δεν εκτέλεσαν τον αυτοκράτορα, διότι τους ήταν πιο χρήσιμος ζωντανός παρά νεκρός. Εξάλλου, η χειρονομία επιείκειας ενίσχυσε το μήνυμα ότι οι ΗΠΑ θα βομβάρδιζαν κατά βούληση. Ακόμη και όταν ο πρόεδρος Ομπάμα επισκέφθηκε τη Χιροσίμα το 2016, δεν ζήτησε εμφατικά καμία συγγνώμη για την καταστροφή που είχε προξενήσει η χώρα του.
Η αυγή του Ψυχρού Πολέμου
Η γρήγορη παράδοση των Ιαπώνων τον Αύγουστο του 1945 είχε ένα άλλο σκοπό, τον οποίο πολλοί σύγχρονοι ιστορικοί θεωρούν πιο σημαντικό από τις αμερικανικές βόμβες. Οι Σοβιετικοί, απασχολούμενοι με το δυτικό τους μέτωπο, είχαν παραμείνει ουδέτεροι στον πόλεμο με την Ιαπωνία, αλλά είχαν υποσχεθεί στους Συμμάχους να συμμετάσχουν στην μάχη κατά της Ιαπωνίας μόλις ηττηθούν οι Γερμανοί. Την ίδια στιγμή που οι ΗΠΑ έριξαν τις βόμβες, η ΕΣΣΔ κήρυξε πόλεμο στην Ιαπωνία αναγκάζοντας το Τόκιο σε άμεση συνθηκολόγηση. Η ρίψη των ατομικών βομβών ήταν η πρώτη ομοβροντία του Ψυχρού Πολέμου, σηματοδοτώντας το τέλος της πολεμικής συμμαχίας συμφερόντων των ΗΠΑ με τη Σοβιετική Ένωση. Η βιασύνη του Τρούμαν να ρίξει πυρηνική βόμβα στην Ιαπωνία είχε το διπλό πλεονέκτημα ότι έδινε ηχηρό μήνυμα στο Κρεμλίνο για το “σφυρί” του, ενώ παράλληλα στέρησε από την ΕΣΣΔ το χρόνο να προχωρήσει ανατολικά και να έχει θέση στη συμφωνία παράδοσης με την Ιαπωνία. Οι Σοβιετικοί δεν είχαν αναπτύξει ακόμη πυρηνικά όπλα, διότι είχαν στο νου τους ότι ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος θα τελείωνε προτού μπορέσουν αυτά να αναπτυχθούν για να νικήσουν τις δυνάμεις του Άξονα, μία υπόθεση που τελικά αποδείχθηκε σωστή. Στην άμεση μεταπολεμική περίοδο, οι Σοβιετικοί και οι σύμμαχοί τους απειλούνταν υπαρξιακά από τις ξεκάθαρες προθέσεις των ΗΠΑ και των συμμάχων τους να τους καταστρέψουν. Ως αμυντικό μέτρο, η Σοβιετική Ένωση δεν είχε άλλη επιλογή από το να αναπτύξει την δική της αμυντική πυρηνική δύναμη, δοκιμάζοντας την πρώτη της ατομική βόμβα το 1949. Αν και οι Σοβιετικοί δεσμεύτηκαν να χρησιμοποιήσουν το πυρηνικό τους οπλοστάσιο μόνο για αμυντικούς σκοπούς και απαρνήθηκαν το δικαίωμα του “πρώτου πλήγματος”, οι ΗΠΑ δεν το έκαναν. Σύντομα η κούρσα εξοπλισμών του Ψυχρού Πολέμου απείλησε τον πλανήτη σε αφανισμό. Το αναδυόμενο κατασκεύασμα της MAD (Αμοιβαία Εξασφαλισμένης Καταστροφής) ήταν μια εύθραυστη συμφωνία για το μέλλον της ανθρωπότητας.
Η Ανάδυση Δελτίο Ατομικών Επιστημόνων στο κάλεσμα για ειρήνη
Φωνές στον βωμό της ειρήνης ακούστηκαν από τους ίδιους τους εφευρέτες της ατομικής βόμβας. Αμέσως μετά τη λαίλαπα της ατομικής καταστροφής που εξαπολήθηκε στην Ιαπωνία και πριν ακόμη προλάβει η Σοβιετική Ένωση να αναπτύξει την αμυντική της δύναμη, οι πρώην επιστήμονες του Προγράμματος Μανχάταν, Ευγένιος Ραμπίνοβιτς και Χάιμαν Γκόλντσμιθ ίδρυσαν το Εκπαιδευτικό Ίδρυμα για την Πυρηνική Επιστήμη, το οποίο στη συνέχεια μετονομάστηκε σε Δελτίο των Ατομικών Επιστημόνων (Bulletin of the Atomic Scientists).
Άλλες σημαντικές προσωπικότητες που συσχετίστηκαν με το Δελτίο ήταν ο πυρηνικός φυσικός Χανς Μπέτε, ο Σοβιετικός διαστημικός επιστήμονας Ανατόλι Μπλαγκονράβοφ, ο Εβραιογερμανός εμιγκρέ και προγραμματιστής της κβαντομηχανικής Μαξ Μπορν, ο φυσικός “πατέρας της ατομικής βόμβας” που μετατράπηκε σε ακτιβιστή κατά της διάδοσης των πυρηνικών όπλων, Ρόμπερτ Οπενχάιμερ, ο Βρετανός πολυμαθής και ακτιβιστής για την ειρήνη Μπέρτραντ Ράσελ, ο Σοβιετικός φυσικός Νικολάι Σεμιόνοφ και ο Άλμπερτ Αϊνστάιν.
Το ρολόι της Αποκάλυψης του Δελτίου, που παρουσιάστηκε το 1947, ήταν ρυθμισμένο στα επτά λεπτά πριν από τα μεσάνυχτα. Το ρολόι προοριζόταν ως εκπαιδευτικό εργαλείο αποτελούσε “ένα ένα ζωντανό σύμβολο αυτών των πολλαπλασιαζόμενων κινδύνων, με τους δείκτες του να δείχνουν συμβολικά το πόσο κοντά στην εξαφάνιση βρισκόμαστε”.
Οι Διασκέψεις Πούγκουας, που αποσκοπούσαν στην ειρήνευση στις αρχές του Ψυχρού Πολέμου, αποτέλεσαν απόρροια του Δελτίου στα χρόνια της δημιουργίας του, τη δεκαετία του 1950.
Ο εκτροχιασμός της αποστολής του Δελτίου των Ατομικών Επιστημόνων
Σήμερα, σύμφωνα με το “Ρολόι της Αποκάλυψης”, ο κίνδυνος πυρηνικού αφανισμού, για να μην αναφέρουμε την υπερθέρμανση του πλανήτη και άλλες απειλές, δεν ήταν ποτέ μεγαλύτερος. Αλλά το Δελτίο έχει μετατραπεί από υπέρμαχος της ειρήνης και φορέας ανάδειξης άλλων απειλών για την ανθρωπότητα σε κάτι άλλο.
Από έναν οργανισμό που διοικείται από επιστήμονες, το σημερινό διοικητικό συμβούλιο του Δελτίου δεν έχει σχεδόν κανέναν επιστήμονα στον ορίζοντα. Πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλός του είναι η Ρέιτσελ Μπρόνσον, μια πολιτική επιστήμονας που προέρχεται από τον κόσμο των μη κυβερνητικών οργανώσεων του αμερικανικού κατεστημένου ασφαλείας, συμπεριλαμβανομένου του Συμβουλίου Εξωτερικών Σχέσεων (αλλιώς γνωστής ως δεξαμενή σκέψης της Wall Street) και του Κέντρου Στρατηγικών και Διεθνών Σπουδών (το οποίο κατατάσσεται ως η κορυφαία στρατιωτική δεξαμενή ιδεών στον κόσμο). Ο πρόεδρός του, Ντέιβιντ Κούλμαν, είναι εταιρικός σύμβουλος που ειδικεύεται στο να βοηθά “τους πελάτες του να εντοπίζουν μονοπάτια κερδοφόρας ανάπτυξης”. Ο γραμματέας της, Στιβ Ράμσεϊ, εργαζόταν στο παρελθόν για την αμυντική εταιρεία General Electric. Η πρώην υπουργός Εξωτερικών και κατηγορούμενη ως εγκληματίας πολέμου Μαντλίν Ολμπράιτ ασχολείται με την επικοινωνιακή προώθηση του Δελτίου.
Το Δελτίο διατηρεί μια φιλελεύθερη βιτρίνα και εξακολουθεί να δημοσιεύει άρθρα που συμβάλλουν στην ειρήνη και τον περιβαλλοντισμό. Με αυτόν τον τρόπο, ο ρόλος του στη συμπαιγνία με το ιμπεριαλιστικό σχέδιο των ΗΠΑ είναι ύπουλος, επειδή η πατίνα της ειρήνης χρησιμοποιείται για να νομιμοποιήσει την παρέκκλιση από την αρχική αποστολή του.
Αναζωπυρώνοντας τις αντι-κινεζικές αντιλήψεις, το Δελτίο προωθεί τη θεωρία συνωμοσίας ότι οι Κινέζοι ανέπτυξαν τεχνητά τον κορονοϊό, παρουσιάζοντας το άρθρο του δημοσιογράφου Νίκολας Γουέιντ “Πώς η προέλευση του Covid-19 αποκρύφτηκε, από την Ανατολή και τη Δύση”. Ωστόσο, τα επιστημονικά στοιχεία υποδεικνύουν φυσική προέλευση του ιού. Το αντιρωσικό φρόνημα προωθείται στο άρθρο του δημοσιογράφου Ματ Φιλντ “Τα ρωσικά μέσα ενημέρωσης διαδίδουν παραπληροφόρηση για τα βιολογικά όπλα των ΗΠΑ, καθώς τα στρατεύματα συγκεντρώνονται κοντά στην Ουκρανία”. Πού είναι οι επιστήμονες που υπερασπίζονται την ειρήνη;
Η κάλυψη της ουκρανικής κρίσης από το Δελτίο
Ένα άλλο χαρακτηριστικό παράδειγμα της παρακμής του είναι το άρθρο “Πώς να συνδυάσουμε κυρώσεις και διπλωματία για να αποτρέψουμε την καταστροφή στην Ουκρανία”, που δημοσιεύθηκε στο Δελτίο την 1η Φεβρουαρίου. Το άρθρο τάσσεται υπέρ των κυρώσεων που θα “καταστρέψουν σοβαρά και γρήγορα τον ισχυρό τομέα των ενεργειακών εξαγωγών της Ρωσίας”. Αντανακλώντας τα επιχειρήματα της Ουάσινγκτον, το άρθρο διατυπώνει τις εισηγήσεις του ως απάντηση στη ρωσική επιθετικότητα, αλλά στην πραγματικότητα δεν προτείνει τίποτα για την αποκλιμάκωση της σύγκρουσης.
Είναι πέρα για πέρα ειρωνικό το γεγονός ότι μια οργάνωση που υποτίθεται ότι προειδοποιεί για τους κινδύνους του πυρηνικού ολοκαυτώματος τάσσεται υπέρ μιας ακόμη πιο επιθετικής πολιτικής από αυτή που εφαρμόζει μια από τις κορυφαίες πυρηνικές δυνάμεις του κόσμου.
Ναι, οι δείκτες του ρολογιού του Δελτίου για την Ημέρα της Αποκάλυψης βρίσκονται τώρα 100 δευτερόλεπτα πριν τα μεσάνυχτα και οι ίδιοι οι δημιουργοί του προσπαθούν να το σπρώξουν πιο κοντά στον Αρμαγεδώνα.
Η θέση που υποστήριξε το Δελτίο στο άρθρο για την κατάσταση στην Ουκρανία είναι ότι η σημερινή κρίση είναι “δημιούργημα του Πούτιν”. Αντίθετα, στην συνέχεια αναφέρεται πως οι ΗΠΑ έχουν “ξεκινήσει” διπλωματικές συνομιλίες με τη Ρωσία. Δεν γίνεται καμία αναφορά στην προώθηση αμερικανικών στρατευμάτων ή στην ενίσχυση της Ουκρανίας με θανατηφόρα όπλα. Δεν υπάρχει καμία αναφορά στις επιθετικές ενέργειες του ΝΑΤΟ, όπως η τοποθέτηση πυραυλικών συστημάτων ΑΒΜ στη Ρουμανία και ενδεχομένως στην Πολωνία. Εκτός ορίων είναι ο παραμικρός υπαινιγμός περί κατάργησης της Συνθήκης για τα Πυρηνικά Όπλα Μέσου Βεληνεκούς από τις ΗΠΑ. Στο προαναφερθέν άρθρο και σε ένα άλλο που δημοσιεύτηκε την ίδια μέρα με θέμα “Πώς η κατάρρευση μιας συνθήκης ελέγχου των εξοπλισμών προμήνυε την επιθετικότητα της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας”, αποκρύπτεται το πραξικόπημα στην Ουκρανία που οργάνωσαν οι ΗΠΑ το 2014 και ήταν αυτό που προκάλεσε την εγκατάσταση ενός αντιρωσικού καθεστώτος. Το τελευταίο άρθρο αναλύει λεπτομερώς την ιστορία της περιοχής και σημειώνει ότι “η Μόσχα εισέβαλε και προσάρτησε το ουκρανικό έδαφος της Κριμαίας”, χωρίς να αναφέρει το πραξικόπημα που το προκάλεσε.
Εύλογες ειρηνευτικές προτάσεις
Δεν υπάρχει ούτε μια λέξη σε αυτά τα άρθρα για το πώς ορισμένες από τις ρωσικές πρωτοβουλίες θα μπορούσαν να αποτρέψουν τις εχθροπραξίες και να καταστήσουν την περιοχή πιο ασφαλή και να μειωθεί η πιθανότητα πολέμου. Και βεβαίως, δεν αναφέρεται καμιά από τις παρακάτω λογικές ειρηνευτικές προτάσεις:
- Η Ρωσία και οι ΗΠΑ δεν θα χρησιμοποιούν εδάφη άλλων χωρών για να προετοιμάζουν ή να διεξάγουν επιθέσεις εναντίον της άλλης.
- Καμία πλευρά δεν θα αναπτύξει πυραύλους μικρού ή μεσαίου βεληνεκούς στο εξωτερικό ή σε περιοχές όπου τα όπλα αυτά θα μπορούσαν να φθάσουν σε στόχους εντός της επικράτειας του άλλου κράτους.
- Κανένα από τα δύο κράτη δεν θα αναπτύξει πυρηνικά όπλα στο εξωτερικό και τα όπλα που έχουν ήδη αναπτυχθεί πρέπει να επιστραφούν.
- Και οι δύο μεριές θα εξαλείψουν κάθε υποδομή για την ανάπτυξη πυρηνικών όπλων εκτός της επικράτειάς τους.
- Καμία από τις δύο πλευρές δεν θα διεξάγει στρατιωτικές ασκήσεις που θα περιλαμβάνουν σενάρια χρήσης πυρηνικών όπλων.
- Κανένα από τα μέρη δεν θα εκπαιδεύει στρατιωτικό προσωπικό ή πολίτες χωρών που δεν διαθέτουν πυρηνικά όπλα για τη χρήση πυρηνικών όπλων.
Τα παραπάνω ειρηνευτικά μέτρα είναι αυτά που στην πραγματικότητα πρότεινε η Ρωσία, αλλά θεωρούνται “μη υλοποιήσιμα” από τις ΗΠΑ και πιθανότατα και από το Δελτίο.
Επικαλούμενο το Ατλαντικό Συμβούλιο, την αμερικανική δεξαμενή σκέψης για το ΝΑΤΟ, το Δελτίο εξηγεί ότι οι κυρώσεις που υποστηρίζουν θα προκαλούσαν στη ρωσική οικονομία “τεράστιο χάος”. Αυτές οι κυρώσεις που ζητά το Δελτίο είναι μια μορφή πολέμου εξίσου θανατηφόρα με τη ρίψη βομβών. Οι κυρώσεις σκοτώνουν! Αντί να υποστηρίξει ειρηνικά μέτρα για τη μείωση των εντάσεων στην Ουκρανία, το Δελτίο των Ατομικών Επιστημόνων έχει γίνει τσιρλίντερ της Ουάσινγκτον.
Το άρθρο μετάφρασε στα ελληνικά ο Ανδρέας Ντουρακόπουλος. Μπορείτε να βρείτε το πρωτ΄οτυπο εδώ (αγγλικά)
